Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw

nowy  próg  głębokości  wierceń,  od  którego  wymagane  jest  uzyskanie  decyzji 
o środowiskowych  uwarunkowaniach (co do zasady –  5000 m zamiast obecnie 
obowiązującego 1000 m). Oznacza to, że dla większości przedsięwzięć nie będzie obowiązku 
uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Rozporządzenie weszło w życie 
z dniem 1 sierpnia 2013 r. 
3.4. Analiza wpływu aktu normatywnego na rozwój regionalny 
Wpływ  aktu  normatywnego  na  rozwój  regionalny  będzie  wielowymiarowy.  Na  pierwszym 
miejscu  należy  wymienić  planowany  od  2016  r.  wzrost  dochodów  jednostek  samorządu 
terytorialnego,  na  terenach  których  odbywa  się  lub  będzie  się  odbywało  wydobycie 
węglowodorów, wynikający po pierwsze ze wzrostu stawek opłat eksploatacyjnych i wzrostu 
udziału  jednostek  samorządu  terytorialnego  we  wpływach  z  tych  opłat,  po  drugie 
z rozpoczęcia  wydobycia  węglowodorów  na  terenie  danych  jednostek  samorządu 
terytorialnego, a tym samym z tytułu powstania nowego źródła dochodów. Wyjątkiem od tej 
zasady  jest  określenie  złóż  gazu  ziemnego  i  ropy  naftowej  o  najniższym  wydobyciu 
(tzw. „złoża  marginalne”),  w  stosunku  do  których  nie  przewidziano  podwyższenia  opłaty 
eksploatacyjnej.  
Zgodnie z „Bilansem zasobów kopalin” według stanu na 31.12.2012 r.: 
–  eksploatowanych jest 179 złóż gazu ziemnego, z czego 57 eksploatowanych złóż zaliczono 
na potrzeby propozycji przedstawionej  w  projekcie  ustawy  do  „złóż  marginalnych”, 
przyjmując,  że  produkcja  w  okresie  rozliczeniowym  związanym  z  wnoszeniem  opłaty 
eksploatacyjnej wynoszącym 6 miesięcy jest mniejsza niż 500 tys. m3 gazu ziemnego, 
–  eksploatowane są 63 złoża ropy naftowej, z czego 36 eksploatowanych złóż zaliczono na 
potrzeby  propozycji  przedstawionej  w  projekcie  ustawy  do  „złóż  marginalnych”, 
przyjmując,  że  produkcja  w  okresie  rozliczeniowym  związanym  z  wnoszeniem  opłaty 
eksploatacyjnej wynoszącym 6 miesięcy jest mniejsza niż 500 ton ropy naftowej. 
Proponowane  rozwiązanie  ma  na  celu  zagwarantowanie  prowadzenia  produkcji  ze  złóż, 
w stosunku  do  których  podniesienie  opłaty  eksploatacyjnej  mogłoby  spowodować 
zaprzestanie  produkcji,  likwidację  zakładów  górniczych  i  zwolnienia  pracowników. 
Rozważając wpływ proponowanego rozwiązania na rozwój regionalny, należy stwierdzić, iż 
zagwarantowanie  działalności  istniejących  zakładów  górniczych  oraz  zatrudnienia  ich 
personelu  rekompensuje  w  pełni  pozostawienie  wpływów  tytułu  opłaty  eksploatacyjnej 
wpłacanych do budżetów jednostek samorządu terytorialnego na obecnym poziomie.  
113 
Po  2016  r.  (czyli  z  chwilą  wprowadzenia  nowych  beneficjentów  opłaty  eksploatacyjnej  – 
dodatkowo  powiaty  i  województwa)  oraz  wprowadzenia  nowych  udziałów  w  uzyskiwanej 
opłacie eksploatacyjnej (zmniejszenie udziału NFOŚiGW do 10% oraz wprowadzenie udziału 
powiatów na poziomie 15% i województw na poziomie 15%) spowoduje spadek wpływów do 
NFOŚiGW. Tym niemniej, proponowane rozwiązanie może przyczynić się do przedłużenia 
eksploatacji  złóż  marginalnych  oraz  zachęcić  do  włączenia  do  produkcji  dotychczas 
nieeksploatowanych niewielkich złóż węglowodorów.  
Ponadto  dodatkowe  dochody  jednostek  samorządu  terytorialnego  pochodzić  będą  z  podatku 
od  nieruchomości,  a  w  szczególności  z  podatku  od  budowli  wynoszącego  2%  wartości 
budowli (np. podatek od gazociągów).  
Dzięki  rozwojowi  wydobycia  węglowodorów  na  terenie  wielu  jednostek  samorządu 
terytorialnego,  możliwe  będzie  przeprowadzenie  gazyfikacji  terenów  obecnie 
niezgazyfikowanych. Na skutek  gazyfikacji  gmin  nastąpi  wzrost  atrakcyjności  terenów 
inwestycyjnych  znajdujących  się  na  ich  terenie  w  tym  możliwe  będzie  rozwijanie  mikro- 
i małej  kogeneracji  gazowej.  Kolejnym  aspektem  związanym  z  rozwojem  wydobycia 
węglowodorów  –  w  szczególności  gazu  ziemnego  ze  złóż  niekonwencjonalnych  –  będzie 
wzrost  liczby  miejsc  pracy  na  terenach,  na  których  odbywać  będzie  się  wydobycie  gazu 
ziemnego. 
4. Źródła finansowania 
Wprowadzenie  omawianego  aktu  normatywnego  w  życie  będzie  wiązało  się  z  uzyskaniem 
dodatkowych przychodów finansowych przez jednostki samorządu terytorialnego, co zostało 
przedstawione w powyższych punktach.  
Po stronie wydatków należy uwzględnić środki na funkcjonowanie struktur organizacyjnych 
w Ministerstwie Środowiska oraz organach nadzoru górniczego. 
Finansowanie  zwiększonej  działalności  Ministra  Środowiska  oraz  organów  nadzoru 
górniczego  odbywać  się  będzie  z  budżetu  państwa.  Budżet  państwa  będzie  jednak 
dysponować  zwiększonymi  środkami  w  związku  z  planowaną  podwyżką  stawek  opłaty 
eksploatacyjnej,  co  wpłynie  również  na  opłaty  z  tytułu  użytkowania  górniczego  (część 
zmienna wynagrodzenia). 
Projekt  ustawy  przesądza,  że  państwowa  służba  geologiczna  jest  finansowana  ze  środków 
budżetu państwa w części dotyczącej środowiska będących w dyspozycji ministra właściwego 
114 
do spraw środowiska. Potrzeba takiej regulacji wynika z faktu, iż zgodnie z art. 162 ustawy 
PGG państwowa służba geologiczna wykonuje określone ustawą zadania państwa w zakresie 
geologii. Jednocześnie, rozwiązanie to nie spowoduje zwiększenia limitu wydatków w części 
budżetu będącej w dyspozycji Ministra Środowiska – finansowanie zadań służby geologicznej 
będzie się odbywało w ramach wydatków planowanych w ustawie budżetowej na dany rok 
w budżecie Ministra Środowiska. Ponadto państwowa służba geologiczna, tak jak dotychczas, 
będzie  finansowana  ze  środków  zgromadzonych  w  NFOŚiGW  w ramach wieloletniego 
zobowiązania finansowego dotyczącego geologii i górnictwa. 
Obecnie  finansowanie  wspomnianych  zadań  odbywa  się  w  formie  dotacji  ze  środków 
NFOŚiGW.  Dotacje  uzyskiwane  są  na  podstawie  wniosków  kierowanych  do  NFOŚiGW 
zgodnie  z  zatwierdzanym  corocznie  przez  Ministra  Środowiska  planem  pracy  państwowej 
służby  geologicznej.  Proponowany  przepis  umożliwi  finansowanie  wykonywania  zadań 
państwowej służby geologicznej, podobnie jak to ma miejsce w przypadku art. 109 ust. 1 i 4 
ustawy  –  Prawo wodne,  który  stanowi,  że  państwowa  służba  hydrogeologiczna  jest 
finansowana  ze  środków  budżetu  państwa,  a  także  może  być  dofinansowana  ze  środków 
publicznych, na zasadach dotyczących wykorzystania tych środków. 
W odniesieniu do zadań z zakresu administracji geologicznej wykonywanych obecnie przez 
Ministra  Środowiska,  które  zgodnie  z  projektem  ustawy  przekazywane  są  do  kompetencji 
marszałków  województw  (zatwierdzanie  projektów robót geologicznych dla określenia 
warunków geologiczno-inżynierskich  oraz  dokumentacji  geologiczno-inżynierskich  dla 
ponadwojewódzkich inwestycji liniowych oraz projektów robót geologicznych dla określenia 
warunków hydrogeologicznych dla ponadwojewódzkich  inwestycji  liniowych),  należy 
stwierdzić, że jednocześnie projekt ustawy zakłada przejęcie od marszałków województw na 
rzecz  Ministra  Środowiska  kwestii  zatwierdzania  dokumentacji  hydrogeologicznych  dla 
wtłaczania  wód  złożowych.  W  ostatnich  3  latach  Minister  Środowiska  rozpatrywał  łącznie 
90 spraw  z  zakresu  przekazywanego  w  projekcie  ustawy  do  kompetencji  marszałków 
województw. Brak jest natomiast danych za rok  2012  i  2013  wskazujących  ile  spraw 
z zakresu zatwierdzania dokumentacji hydrogeologicznych  dla  wtłaczania  wód  złożowych 
rozpatrywanych było przez marszałków województw (w roku 2011 – zgodnie z ustawą PGG 
z 1994 r. Minister Środowiska rozpatrywał 8 takich spraw). 
Zaproponowane  w  projekcie  ustawy  rozwiązanie  nie  spowoduje  dodatkowych  skutków 
finansowych dla jednostek samorządu terytorialnego. 
115 
Poniżej  w tabeli 17 przedstawiono zestawienie liczby spraw z zakresu administracji 
geologicznej, które zgodnie z projektem ustawy przenoszone są do kompetencji marszałków 
województw i Ministra Środowiska w latach 2011–2013.  
 
 
rok 2011 
rok 2012 
rok 2013 
Sprawy przekazywane do właściwości marszałków województw 
Ppg i Dg inwestycje 
42 
18 
22 (w tym 2 Prg łącznie dla 
liniowe warunki geol- 
warunków geol-inż. 
-inż. 
i hydrogeologicznych) 
Ppg i Dg inwestycje  właściwy 
marszałek 
– 
1 
7 
liniowe 
– 
warunki 
zgodnie  z  ustawą  PGG 
hydrogeologiczne 
z 1994 r. 
Sprawy przekazywane do właściwości Ministra Środowiska 
Prg  i  Dh  wtłaczanie  8 
właściwy 
marszałek  właściwy 
marszałek 
wód złożowych 
zgodnie  z  ustawą  PGG  zgodnie  z  ustawą  PGG 
z 2011 r. 
z 2011 r. 
Tabela 17. Zestawienie liczby spraw z zakresu administracji geologicznej, które zgodnie z projektem 
ustawy  przenoszone  są  do  kompetencji  marszałków  województw  i  Ministra  Środowiska  
w latach 2011–2013. Źródło: dane Ministerstwa Środowiska. 
Ppg – Projekt prac geologicznych (zgodnie z ustawą PGG z 1994 r.)  
Dg – Dokumentacja geologiczna 
Prg – Projekt robót geologicznych (zgodnie z ustawą PGG z 2011 r.) 
Dh – dokumentacja hydrogeologiczna 
 
W  odniesieniu  do  gruntów  pozostających  w  zarządzie ANR, projektowane przekazanie na 
rzecz przedsiębiorcy wykonującego działalność koncesyjną na jego wniosek niezbędnego do 
realizacji  koncesji  gruntu  będzie  miało  charakter  odpłatny  i  czasowy.  Najczęściej  można 
założyć, że większa część gruntów wróci do puli ANR po ich czasowym zajęciu na potrzeby 
działalności  związanej  z  poszukiwaniem  i  rozpoznawaniem  złóż  węglowodorów  oraz 
wydobywaniem węglowodorów ze złoża. 
 
 
 
 
 
 
04/23rch 
116 
RM-10-12-14 
Warszawa, dnia 22 kwietnia 2014 r. 
 
 
 
                                                TABELA ZBIEŻNOŚCI 
 
 
 
Ustawa o zmianie ustawy 
TYTUŁ PROJEKTU 
- Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw 
 
 
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 94/22/WE z dnia 30 maja 1994 r. w sprawie warunków udzielania 
TYTUŁ WDRAŻANEGO AKTU  i korzystania z zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów (Dz. U. UE L 164 z 30.06.1994, 
PRAWNEGO/WDRAŻANYCH  s. 3-8) 
AKTÓW PRAWNYCH 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
str. 1