Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw

cena za 1 ha [mln zł] 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
utracone przychody ANR 
[mln zł] 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
Tabela  14.  Szacunkowe  niezrealizowane  przychody  ANR  ze  względu  na  udostępnienie  gruntów 
niezbędnych  do  realizacji  inwestycji  związanych  z  wydobywaniem  węglowodorów  –  scenariusz 
zakłada stały wzrost liczby odwiertów w każdym kolejnym roku. 
III 
IV 
VI 
VII 
VIII 
IX 
X 
I rok 
II rok 
V rok 
  
rok 
rok 
rok 
rok 
rok 
rok 
rok 
liczba odwiertów 
20 
30 
50 
80 
120 
170 
230 
300 
380 
300 
liczba odwiertów na 
8 
8 
8 
8 
8 
8 
8 
8 
8 
8 
1 wiertnię 
ilość ha na 1 wiertnię wraz 
4 
4 
4 
4 
4 
4 
4 
4 
4 
4 
z gruntami pod 
infrastrukturę liniową 
wskaźnik ilości ha 
państwowych w stosunku 
0,1 
0,1 
0,1 
0,1 
0,1 
0,1 
0,1 
0,1 
0,1 
0,1 
do prywatnych 
cena za 1 ha [mln zł] 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
0,25 
utracone przychody ANR 
0,25 
0,375 
0,625 
1 
1,5 
2,125 
2,875 
3,75 
4,75 
3,75 
[mln zł] 
Tabela  15.  Szacunkowe  niezrealizowane  przychody  ANR  ze  względu  na  udostępnienie  gruntów 
niezbędnych  do  realizacji  inwestycji  związanych  z  wydobywaniem  węglowodorów  –  scenariusz 
zakłada zwiększającą się liczbę odwiertów w latach 1–9 i spadek w roku 10 do poziomu z roku 8. 
Większa  część  z  gruntów  (dotyczy  np.  gruntów  potrzebnych  do  wykonania  prac 
geofizycznych, gruntów, przez które  przechodziły  będą  gazociągi  kopalniane)  będą  mogły 
zostać zwrócone we władanie ANR po dokonaniu na nich stosownych inwestycji. 
3.2. Analiza wpływu aktu normatywnego na rynek pracy 
Dopuszczenie  prowadzenia  działalności  polegającej  na  wykonywaniu  badań  geofizycznych 
z wierceniami  o  głębokości  do  100  m  bez  obowiązku  uzyskania  koncesji  powinno  dać 
pozytywny impuls do rozwoju tej branży, a poprzez to spowodować zwiększenie zatrudnienia 
w przedsiębiorstwach prowadzących działalność  w ww. zakresie. Przedstawione projektem 
ustawy  rozwiązania  w  sferze  polityki  koncesyjnej  polegające  m.in.  na  uwolnieniu  spod 
regulacji  kwestii  prowadzenia  badań  geofizycznych  oraz  umożliwiających  planowanie 
wydobycia  w  długim  horyzoncie  czasowym,  w  połączeniu  z  wprowadzeniem  ułatwień 
inwestycyjnych (kwestie wprowadzania udokumentowanych złóż do gminnych dokumentów 
planistycznych,  ułatwienia  w  dostępie  do  gruntów  w  zarządzie  ANR  niezbędnych  do 
wykonywania  działalności  koncesjonowanej),  powinny  umożliwić  rozwój  sektora 
poszukiwań  i  wydobycia,  a  dzięki  temu  zwiększyć  liczbę  miejsc  pracy  w  tym  sektorze 
gospodarki w Polsce.  
108 
Odnosząc  się  do  kwestii  nowych  miejsc  pracy  związanych  z  rozwojem  przemysłu 
poszukiwania,  rozpoznawania  i  wydobywania  węglowodorów,  należy  stwierdzić,  że 
w odniesieniu do lokalnego rynku pracy (w regionach objętych działalnością poszukiwawczo- 
-wydobywczą)  można  spodziewać  się  wzrostu  zatrudnienia  w  sektorze  usług 
niespecjalistycznych.  W  odniesieniu  do  globalnego  wpływu  na  zatrudnienie  w  Polsce, 
wzrostu zatrudnienia można  przewidywać  w  specjalistycznych  przedsiębiorstwach 
związanych  z  usługami  na  rzecz  geologii  i  górnictwa:  w  firmach  geodezyjnych, 
geofizycznych,  wiertniczych  i  górniczych  usług  specjalistycznych  o  ponadlokalnym  profilu 
działalności.  
Obecnie brak  dokładnych  danych  dla  Polski,  natomiast  dostępne  raporty  instytucji 
analitycznych wskazują, że w zależności od przyjętego wariantu: 
–  w scenariuszu umiarkowanego wzrostu mogą powstać nowe miejsca pracy  (2,2 tys. osób 
w podokresie 2012–2018 oraz 6,1 tys. w latach 2019–2025); w wyniku efektów pośrednich 
dodatkowe zatrudnienie powstanie w innych sektorach gospodarki (niecałe 10 tys. w latach 
2012–2018 oraz kolejne 48 tys. w latach 2019–2025), 
–  w  scenariuszu  zwiększonych  bezpośrednich  inwestycji  zagranicznych  inwestycje 
w poszukiwanie  i  wydobywanie  węglowodorów  ze  złóż  niekonwencjonalnych  stworzą 
dodatkowe miejsca pracy (9,1 tys. osób w okresie 2019–2025), a poprzez efekty pośrednie 
– kolejne 58 tys., 
–  w scenariuszu przyspieszonego rozwoju,  łączny  przyrost  liczby  pracujących  w  okresie 
2019–2025  będzie  wyższy  średnio  w  roku  o  219  tys.  osób  niż  w  scenariuszu  bazowym, 
w tym o 15 tys. bezpośrednio w związku z poszukiwaniem i wydobyciem gazu łupkowego. 
Nowe  regulacje  w  założeniu  mają  dać  również  impuls  dla  inwestorów  zagranicznych, dla 
których  stabilne,  długoterminowe  warunki  inwestowania  mogą  być  czynnikiem 
przesądzającym  o  decyzji  inwestycyjnej.  Z  tego  powodu  projekt  ustawy  proponuje 
zastąpienie z zasady krótszych i przeznaczonych dla danej fazy robót geologicznych koncesji 
na poszukiwanie czy rozpoznawanie – jedną koncesją na poszukiwanie i rozpoznawanie złoża 
węglowodorów  oraz  wydobywanie  węglowodorów  ze  złoża,  wydawaną  od  razu  na  długi 
okres – do 30 lat, z możliwością jej przedłużania. 
Ponadto projekt  ustawy  przesuwa  obowiązek  uzyskania  decyzji  o  środowiskowych 
                                                          
3   CASE  "Ekonomiczny  potencjał  produkcji  gazu  łupkowego  w  Polsce  w  latach  2012-2025. Analiza scenariuszowa", 
11 lipca 2012 r. 
109 
uwarunkowaniach (jeżeli  taka  będzie  wymagana)  na  etap  przed  uzyskaniem  decyzji 
zatwierdzającej  plan  ruchu  zakładu  górniczego  w  celu  wykonywania  robót  geologicznych 
związanych  z  rozpoznawaniem  złóż  węglowodorów,  czyli  tuż  przed  samym  rozpoczęciem 
wierceń lub decyzji inwestycyjnej w celu przejścia do fazy wydobywania węglowodorów ze 
złóż. 
Dotychczas  procedura  środowiskowa  rozpoczynała  się  przed  wydaniem  koncesji  na 
poszukiwanie  lub  rozpoznawanie  złóż  węglowodorów  i  obejmowała  nawet  1200  km2 
powierzchni, co czyniło ją czasochłonną, kosztowną i mało precyzyjną. 
Reasumując,  wprowadzane  przedstawionym  projektem  ustawy  zmiany  skutkować  będą 
faktycznym skróceniem wszystkich wymaganych prawem procedur, których wykonanie jest 
niezbędne dla rozpoczęcia działalności.  
Według dokonanej przez Ministerstwo Środowiska oceny, obecnie obowiązujące procedury 
administracyjne  dla  udzielenia  koncesji  na  rozpoznawanie  złóż  węglowodorów  (przy 
założeniu  konieczności  uzyskania  decyzji  o  środowiskowych uwarunkowaniach 
z przeprowadzeniem  pełnej  oceny  oddziaływania  na  środowisko  –  zgodnie  z  ustawą  z dnia 
3 października  2008  r.  o udostępnianiu  informacji  o  środowisku,  i  jego  ochronie,  udziale 
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 
z 2013  r.  poz.  1235,  z  późn.  zm.)  najbardziej  wydłużone  są  na  etapie  decyzji 
o środowiskowych  uwarunkowaniach  realizacji  przedsięwzięcia.  Pełna  procedura  oceny 
oddziaływania  na  środowisko  dla  całego  obszaru  koncesji,  udział  społeczeństwa,  w tym 
organizacji  społecznych,  oraz  wielość  organów  zaangażowanych  w  proces 
(wójt/burmistrz/prezydent  miasta,  Regionalny  Dyrektor  Ochrony  Środowiska)  sprawiają,  że 
w skrajnych przypadkach uzyskanie takiej decyzji  może  trwać  nawet  do  1,5  roku.  Należy 
przypomnieć, że dopiero ostateczna decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji 
przedsięwzięcia  jest  podstawą  do  udzielenia koncesji na poszukiwanie lub  rozpoznawanie 
złoża węglowodorów oraz koncesji na wydobywanie węglowodorów ze złoża, również przy 
zastosowaniu trybu tzw. „porównania ofert” (open door),  o którym mowa w obecnie 
obowiązującym art. 46 ustawy PGG.  
Zgodnie  z  przedłożonym  projektem  ustawy,  uzyskanie  koncesji  na poszukiwanie 
i rozpoznawanie  złoża  węglowodorów  oraz  wydobywanie  węglowodorów  ze  złoża  trwać 
będzie  zdecydowanie  krócej;  w  przypadku  zastosowania  przewidzianego  projektem  ustawy 
trybu przetargowego –  trwać  będzie  do  250  dni.  Do  60  dni  trwać  będzie  zatwierdzenie 
110 
dokumentacji geologiczno-inwestycyjnej –  wykonywane po udokumentowaniu  złoża,  co  nie 
będzie wpływać na możliwość dalszego prowadzenia prac rozpoznawczych w trakcie trwania 
tego  procesu.  Przejście  do  fazy  wydobywania  na  złożu,  dla  którego  zatwierdzono 
dokumentację  geologiczno-inwestycyjną,  zakładające  uzyskanie  decyzji inwestycyjnej oraz 
decyzji zatwierdzającej plan ruchu zakładu górniczego (kompetencja Dyrektora Okręgowego 
Urzędu Górniczego) – łącznie trwać będzie do 120 dni. Jednocześnie przedsiębiorca będzie 
mógł  realizować  inne  prace  rozpoznawcze  w  ramach  przyznanej koncesji na poszukiwanie 
i rozpoznawanie złoża węglowodorów oraz wydobywanie węglowodorów ze złoża. 
Skrócenie  okresu  uzyskiwania  decyzji  administracyjnych  dotyczących  środowiskowych 
uwarunkowań  założone  w  projekcie  ustawy  nastąpi  poprzez  przeniesienie  obowiązku 
uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (jeżeli taka jest wymagana – zgodnie 
z  ustawą  z  dnia  3  października  2008  r.  o  udostępnianiu  informacji  o  środowisku,  i  jego 
ochronie,  udziale  społeczeństwa  w ochronie  środowiska  oraz  o  ocenach  oddziaływania  na 
środowisko)  –  dla  wierceń  rozpoznawczych  na  etap  lokalizowania  wiercenia,  a  także 
ograniczono jej zakres terytorialny do obszaru  wiertni  oraz  otaczającego  ją  terenu. 
Przeniesiono  jednocześnie  kompetencje  do  wydawania  takich  decyzji  do  Regionalnych 
Dyrektorów Ochrony Środowiska. 
Ponadto projekt  wprowadza  uproszczenia  w  sporządzaniu  dokumentacji  niezbędnej  do 
prowadzenia  działalności  w  zakresie  poszukiwania  i  rozpoznawania  złoża  węglowodorów 
oraz  wydobywania  węglowodorów  ze  złoża,  zastępując  dotychczasową  dokumentację 
geologiczną  złoża  węglowodorów  i  projekt  zagospodarowania  złoża  jedną  dokumentacją 
geologiczno-inwestycyjną złoża węglowodorów. 
Należy stwierdzić, że nowe regulacje w pełni respektują prawa nabyte dotychczas aktywnych 
na naszym rynku przedsiębiorców – polskich i zagranicznych. 
3.3. Analiza wpływu aktu normatywnego na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, 
w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw 
Projekt  ustawy  przewiduje  udzielanie  koncesji  dotyczących  węglowodorów  zgodnych 
z dyrektywą  Parlamentu  Europejskiego  i  Rady  94/22/WE  z dnia 30 maja 1994 r. w sprawie 
warunków  udzielania  i  korzystania  z  zezwoleń  na  poszukiwanie,  badanie  i  produkcję 
węglowodorów w pełni konkurencyjnym trybie przetargowym.  
Projekt ustawy wprowadza również  tryb „porównania ofert” (open door) przy udzielaniu 
koncesji  na  kopaliny  inne  niż  węglowodory.  Zmiana  wynika  z  obserwowanego  wzrostu 
111 
zainteresowania udzielaniem koncesji na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie 
innych  niż  węglowodory  kopalin  objętych  własnością  górniczą  i  zmierza  do  zapewnienia 
konkurencyjnego i otwartego trybu udzielania koncesji. Dopuszczenie  wykonywania  badań 
geofizycznych  w  celu  zbadania  struktur  geologicznych  w  związku  z  występowaniem 
węglowodorów  jedynie  na  podstawie  zgłoszonego projektu robót geologicznych powinno 
pozytywnie wpłynąć na rozwój działalności poszukiwawczej w Polsce. Z kolei przewidziane 
w projekcie ustawy wprowadzenie jednej koncesji na  poszukiwanie  i  rozpoznawanie  złoża 
węglowodorów  oraz  wydobywanie  węglowodorów  ze  złoża  zwiększy  u  przedsiębiorców 
pewność  inwestowania  i  zagwarantuje  osiąganie  korzyści  z  wydobywania  węglowodorów, 
bez  konieczności  ubiegania  się  o  kolejną  koncesję  na  wydobywanie  po  zakończeniu 
dokumentowania złoża.  
Poprzez wprowadzenie lepszych mechanizmów kontroli wykonywania koncesji 
zminimalizowane  zostanie  zjawisko  blokowania  obszarów  koncesyjnych,  dzięki  czemu 
zmniejszeniu  ulegną  bariery  rozpoczęcia  działalności  polegającej  na  poszukiwaniu 
i rozpoznawaniu złoża węglowodorów oraz wydobywaniu węglowodorów ze złoża.  
Ponadto  zastąpienie  dwóch  dokumentacji  (dokumentacja  geologiczna  złoża  węglowodorów 
i projekt zagospodarowania złoża) akceptowanych przez organ koncesyjny w dwóch różnych 
trybach  jedną  dokumentacją  geologiczno-inwestycyjną  złoża  węglowodorów powinno 
uprościć  prowadzenie  działalności  w  zakresie  poszukiwania,  rozpoznawania  lub 
wydobywania węglowodorów ze złoża.  
Analizując  wpływ  projektu  ustawy  na  funkcjonowanie  przedsiębiorstw,  należy  wspomnieć 
o sprzyjających  dla  nich  rozwiązaniach  dotyczących  decyzji  o  środowiskowych 
uwarunkowaniach realizacji inwestycji. Przesunięcie w czasie momentu uzyskiwania decyzji 
o  środowiskowych  uwarunkowaniach  do  chwili  zatwierdzenia  planu  ruchu  dla  zakładu 
wykonującego  roboty  geologiczne  (jeżeli  decyzja  taka  będzie  niezbędna),  a  więc 
w momencie, gdy jest znana lokalizacja projektowanych otworów wiertniczych usprawni 
proces  rozpoznawania  nie  tylko  złóż  węglowodorów,  ale  również  poszukiwania  lub 
rozpoznawania  wszystkich  rodzajów  złóż  kopalin.  Wprowadzana  zmiana  jest niezmiernie 
istotna  w  kontekście  rozporządzenia  Rady  Ministrów  z  dnia  25  czerwca  2013  r. 
zmieniającego rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na 
środowisko (Dz. U. poz. 817) wydanego na podstawie art. 60 ustawy z dnia 3 października 
2008 r. o  udostępnianiu  informacji  o  środowisku  i  jego  ochronie,  udziale  społeczeństwa 
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Rozporządzenie określa 
112