Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw

– 85 – 
część  planowanych  wydatków,  o  których  mowa  w  ust.  1,  przypadająca  proporcjonalnie  na 
okres od początku roku kalendarzowego do końca danego kwartału, została przekroczona: 
1) 
po pierwszym kwartale – co najmniej o 15%, 
2) 
po dwóch kwartałach – co najmniej o 10%, 
3) 
po trzech kwartałach – co najmniej o 5% 
–  minister  właściwy  do  spraw  środowiska  stosuje  mechanizm  korygujący  polegający  na 
wstrzymaniu wydatków. 
Art. 24. 1. Państwowa służba geologiczna tworzy system informacyjny „Geoinfonet”. 
2. Do dnia utworzenia systemu informacyjnego „Geoinfonet”,  państwowa  służba 
geologiczna  umożliwia  przedsiębiorcy  przekazywanie informacji, o których mowa 
w art. 49zc  ustawy, o której mowa w art. 1, oraz w art. 82 ust. 2 ustawy, o której mowa 
w art. 1, w brzmieniu  nadanym  niniejszą  ustawą,  w  trybie  i  zakresie  określonych 
w przepisach wydanych na podstawie art. 82a ustawy, o której mowa w art. 1, oraz 
zabezpiecza gromadzone informacje. 
3. Do dnia utworzenia systemu informacyjnego „Geoinfonet”,  państwowa  służba 
geologiczna  gromadzi,  udostępnia  organowi  koncesyjnemu i przetwarza informacje, 
o których mowa w art. 49zc ustawy, o której mowa w art. 1. 
Art. 25.  1. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 97 ust. 1 
i art.  98  ust.  5  ustawy,  o  której  mowa  w  art.  1,  zachowują  moc  do  czasu  wejścia  w  życie 
aktów wykonawczych wydanych na podstawie art. 97 ust. 1 i art. 98 ust. 5 ustawy, o której 
mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, jednak nie dłużej niż 24 miesiące od 
dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. 
2. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 110 i art. 137 ust. 7 
ustawy, o której  mowa  w  art.  1,  zachowują  moc  do  czasu  wejścia  w  życie  aktów 
wykonawczych wydanych na podstawie art. 110 i art. 137 ust.  7 ustawy, o której mowa 
w art. 1, jednak nie dłużej niż 24 miesiące od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. 
Art. 26.  Ustawa wchodzi  w  życie  po  upływie  3  miesięcy  od  dnia  ogłoszenia, 
z wyjątkiem: 
1) 
art. 1 pkt 51, pkt 54  lit. a,  pkt  55  i  pkt  65,  które  wchodzą  w  życie  z  dniem  1  stycznia 
2016 r.; 
2) 
art. 1 pkt 60 w zakresie art. 162b–162e ustawy, o której mowa w art. 1, który wchodzi 
w życie po upływie 2 lat od dnia ogłoszenia. 
 
UZASADNIENIE  
1. 
Wprowadzenie 
W  ostatnich  latach  w  Polsce  dało  się  zaobserwować  znaczny  wzrost  zainteresowania 
poszukiwaniem złóż węglowodorów. Zainteresowanie to odzwierciedla zarówno wzrastająca 
liczba  wydanych  koncesji  na  poszukiwanie  i  rozpoznawanie  złóż  węglowodorów,  jak 
i rosnąca  stale  liczba  podmiotów  bez  udziału  Skarbu  Państwa,  uzyskujących  koncesje  na 
poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów na terytorium RP. Dane ilustruje wykres 
nr 1. 
Liczba koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów
 (złoża konwencjonalne i niekonwencjonalne)
300
250
200
150
100
50
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
podmioty bez udziału Skarbu Państwa (głównie kapitał zagraniczny)
podmioty z udziałem Skarbu Państwa (PGNiG, Orlen, Lotos)
Wykres nr 1. Liczba koncesji na  poszukiwanie  i  rozpoznawanie  złóż  węglowodorów  (złoża  konwencjonalne 
i niekonwencjonalne) stan na 31.12.2013 r.  
 
Szczególny  wzrost  zainteresowania  koncesjami  węglowodorowymi  w  Polsce  obserwuje  się 
od 2007  r. W latach 2007–2011  wydano  łącznie  171  koncesji na poszukiwanie 
i rozpoznawanie złóż węglowodorów, podczas gdy w latach 2000–2006 jedynie 14. Według 
stanu na dzień  1  stycznia  2014  r.  w  Polsce  obowiązywało  209  koncesji  na  poszukiwanie 
i rozpoznawanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. Liczba ta uwzględnia zarówno koncesje 
na poszukiwanie złóż konwencjonalnych, jak i niekonwencjonalnych.  
Według stanu na dzień 1 stycznia 2014 r. obowiązują łącznie 94 koncesje uprawniające do 
poszukiwania lub rozpoznawania węglowodorów z formacji łupkowych. 81 z nich uprawnia 
do  poszukiwania  lub  rozpoznawania  konwencjonalnych  złóż  węglowodorów,  jak  również 
złóż  w  formacjach  łupkowych,  a  jedynie  13  koncesji  przyznano  na  poszukiwanie  (lub 
poszukiwanie i rozpoznanie) wyłącznie złóż w formacjach łupkowych. 
1 
Łączna  powierzchnia  wszystkich  udzielonych  koncesji  lądowych  na  poszukiwanie  lub 
rozpoznawanie złóż z formacji łupkowych wynosi około 75 tys. km2, co stanowi około 21% 
powierzchni  Polski.  Należy  przy  tym  zauważyć,  że  obszar  perspektywiczny  dla  złóż 
węglowodorów  w  formacjach  łupkowych  został  pokryty  koncesjami  na  poszukiwanie  lub 
rozpoznawanie  złóż  w  przeważającej  części.  W  latach  2007–2013 koncesje wydawano 
zarówno  na  rzecz  podmiotów  od  lat  obecnych  i  działających  w  Polsce,  np. PGNiG S.A., 
LOTOS Petrobaltic S.A., jak i dla podmiotów nowych na polskim rynku wydobywczym, 
w tym  reprezentujących  światowych  liderów  w  branży  wydobywczej,  m.in.: Chevron 
Corporation, Marathon Oil Company, ENI S.p.A, Exxon Mobil oraz mniejsze firmy z branży 
poszukiwania i wydobywania,  jak BNK Petroleum,  Canadian International Oil Corporation 
czy  CAL  Energy.  Ogółem  złóż  gazu  ziemnego  z  formacji  łupkowych  poszukują  w  Polsce 
podmioty  należące  do  21  grup  kapitałowych,  w  tym  trzy  podmioty  z  udziałem  Skarbu 
Państwa. 
 
Mapa nr 1: udzielone koncesje na poszukiwanie, 
Mapa nr 2: udzielone koncesje na poszukiwanie, rozpoznawanie i
rozpoznawanie i wydobywanie  węglowodorów  –  stan na 
i wydobywanie węglowodorów – stan na 31.12.2013 r. 
31.12.2006 r. 
Do 2021 r.  firmy  zaplanowały  wykonanie 321 otworów rozpoznawczych, w tym 
106 otworów obligatoryjnych  i  dodatkowych  215  otworów  opcjonalnych  (w  zależności  od 
wyników uzyskanych w trakcie prowadzonych prac).  
Do dnia 6 stycznia 2014 r.  przedsiębiorcy  na  podstawie  udzielonych  koncesji  na 
poszukiwanie  i  rozpoznawanie  złóż  gazu  „łupkowego”  wykonali  52  otwory wiertnicze, 
2 
z czego w 8  otworach  zostały  odwiercone  odcinki  krzywione  lub  horyzontalne,  w których 
przeprowadzono zabiegi szczelinowania hydraulicznego. Ponadto wykonano 13 zabiegów 
szczelinowania w odcinkach wertykalnych w innych odwiertach. 
Do chwili obecnej nie udzielono żadnej koncesji na wydobywanie gazu ziemnego z formacji 
łupkowych. Obowiązujące koncesje na poszukiwanie lub rozpoznawanie zostały wydane na 
okres do 6 lat.  Zdecydowana  większość z nich  wygasa w ciągu najbliższych 3 lat. W celu 
kontynuacji  prac  część  z  nich  może  być  przedłużona,  inne  wygasną.  W  części  przypadków 
spodziewane jest udokumentowanie złoża i złożenie wniosków o koncesję na wydobywanie 
węglowodorów  ze  złóż.  Terminy  wygasania  koncesji  na  poszukiwanie  lub  rozpoznawanie 
złóż węglowodorów wg stanu na dzień 29 stycznia 2014 r. ukazuje wykres nr 2: 
Liczba koncesji na poszukiwanie lub rozpoznawanie gazu ziemnego "shale 
gas" wygasających w danym roku
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2014
2015
2016
2017
2018
2021
 
Wykres nr 2: Liczba  koncesji  na  poszukiwanie  lub  rozpoznawanie  gazu  ziemnego  typu  „shale  gas”  wygasających 
w danym roku. Stan na 29.01.2014 r.  
 
Podmiotem posiadającym największą liczbę koncesji na poszukiwanie i  rozpoznawanie złóż 
konwencjonalnych i niekonwencjonalnych  węglowodorów  działającym  na  terytorium  Polski 
jest PGNiG S.A. z 84 koncesjami.  
Obowiązujące koncesje na wydobywanie ropy naftowej i gazu ziemnego zostały udzielone na 
rzecz 6 podmiotów: PGNiG S.A., LOTOS Petrobaltic S.A., FX Energy Sp. z o.o., DPV 
Services Sp. z o.o., ZOK Sp. z o.o., Baltic Gas Sp. z o.o. i wspólnicy spółka komandytowa. 
Łączne  wydobycie  gazu  ziemnego  ze  złóż  o  zasobach  udokumentowanych w 2012  r. 
wyniosło  5,62 mld m3. W tym samym czasie wydobyto 663,18 tys. ton ropy naftowej 
i kondensatu.  
3 
2.  Obowiązujące  regulacje  prawne  w  zakresie  poszukiwania,  rozpoznawania 
i wydobywania węglowodorów 
Podstawowym aktem prawnym w tym zakresie jest ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo 
geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981,  z  późn.  zm.; dalej: ustawa PGG), 
kształtująca  uprawnienia  i  obowiązki  państwa  i  przedsiębiorców  w  zakresie  poszukiwania, 
rozpoznawania i wydobywania węglowodorów  zarówno na poziomie cywilnoprawnym, jak 
i administracyjno-prawnym.  
Zgodnie  z  ustawą  PGG,  złoża  węglowodorów  objęte  są  własnością  górniczą,  do której 
wyłączne prawo przysługuje Skarbowi Państwa.  
Równocześnie, zgodnie z ustawą PGG, prowadzenie działalności w zakresie poszukiwania lub 
rozpoznawania złóż węglowodorów oraz wydobywania węglowodorów ze złóż (w tym złóż 
gazu  ziemnego  z  formacji  łupkowych)  wymaga uzyskania koncesji, której udziela Minister 
Środowiska.  
Podstawowym aktem prawnym regulującym przedmiotową materię na poziomie unijnym jest 
dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 94/22/WE z dnia 30 maja 1994 r. w sprawie 
warunków  udzielania  i  korzystania  z  zezwoleń  na  poszukiwanie,  badanie  i  produkcję 
węglowodorów (Dz. Urz. WE L 164 z 30.06.1994, str. 3; dalej: dyrektywa węglowodorowa), 
którą  Rzeczpospolita  Polska  implementowała  do  krajowego  porządku  prawnego  przez 
obowiązującą ustawę PGG.  
Przetargi na koncesje 
Udzielanie  koncesji  na  prowadzenie  działalności  polegającej  na  poszukiwaniu 
i rozpoznawaniu złóż węglowodorów oraz wydobywaniu węglowodorów ze złóż (w tym gazu 
ziemnego  z  formacji  łupkowych)  od  dnia  1  stycznia  2012  r.  (tzn. od dnia  wejścia  w  życie 
ustawy PGG) co do zasady poprzedza się przetargiem, z zastrzeżeniem dopuszczalnych przez 
dyrektywę węglowodorową wyjątków.  
Ustawa  PGG  przewiduje,  przed  ogłoszeniem  przetargu  na  udzielenie  koncesji  na 
poszukiwanie  lub  rozpoznawanie  złóż  węglowodorów  lub  wydobywanie  węglowodorów  ze 
złóż, obowiązek uzyskania z urzędu przez organ koncesyjny niezbędnych uzgodnień i opinii 
oraz decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, co w znacznym stopniu wydłuża proces 
koncesjonowania. 
4