Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Uwaga jest niezasadna.  Opiniowany  przepis  reguluje  sytuację,  w  której  nie  jest  możliwe 
ustalenie udziału podatnika związanego z prawem do uczestnictwa w zyskach zagranicznej 
spółki  kontrowanej.  Jednocześnie  przepis  odwołuje  się  do  wykazu  krajów  i  terytoriów, 
stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, które charakteryzują się zerową lub niską 
stawką  podatków  dochodowych,  posiadają  rygorystyczne  przepisy  dotyczące  ujawniania 
tajemnicy  bankowej  lub  handlowej,  nie  współpracują  z  organami  podatkowymi  innych 
krajów, posiadają ograniczoną liczbę lub całkowity brak umów podatkowych. 
Nawet w przypadku istnienia pewnych dowodów na potwierdzenie kryteriów istnienia bądź 
też  nie  zagranicznej  spółki  kontrolowanej  już  sama  charakterystyka  krajów  stosujących 
szkodliwą konkurencję podatkową wskazuje na brak możliwości wiarygodnej weryfikacji 
przez organ podatkowy tych dowodów.  
f)  Nierówność  traktowania  podatników  prowadzących  rzeczywistą  działalność  zarówno 
w UE/EOG, jak i poza UE/EOG 
Zgłaszający uwagi: Pracodawcy RP, CCT  
Konsultanci  wskazują  na  fakt  nierówności  traktowania  podatników  prowadzących 
rzeczywistą działalność zarówno w UE/EOG, jak i poza UE/EOG. Wynika to z faktu, iż 
w przypadku stwierdzenia prowadzenia rzeczywistej działalności przez podatników z EOG, 
stosownie  do art. 24a ust. 15 projektu CIT,  podatnicy  ci  nie  podlegają  opodatkowaniu  na 
zasadach CFC (ust. 1), nie jest nałożony na nich obowiązek prowadzenia rejestru spółek 
zagranicznych  oraz  ewidencji  zdarzeń  zaistniałych  w  zagranicznej  spółce  kontrolowanej 
(ust. 11), nie są zobowiązani do udostępniania ewidencji i rejestrów organom skarbowym 
(ust. 12). 
W opinii konsultantów możliwość stosowania przepisów CFC należy ograniczyć wyłącznie 
do  przypadków  czysto  sztucznych  struktur,  a  ciężar  udowadniania  istnienia  takich 
okoliczności należy przerzucić na organy podatkowe. 
Stanowisko projektodawcy:  
Uwaga jest niezasadna.  Wskazania  wymaga  fakt,  iż  podatki  bezpośrednie  nie  podlegają 
harmonizacji  w  ramach  Unii  Europejskiej.  Każde  z  państw  członkowskich  może 
kształtować  swój  system  podatków  bezpośrednich  według  uznania,  niemniej  jednak 
z poszanowaniem  zasad  traktatowych.  Nadrzędnym  celem  regulacji  typu  CFC  jest 
zwalczanie szkodliwej konkurencji ze strony części państw, przede wszystkim tzw. rajów 
 
93 
podatkowych,  oraz przeciwdziałanie  odraczania  lub  unikania  opodatkowania  przy 
wykorzystaniu mechanizmu przesuwania dochodów do spółek zależnych zlokalizowanych 
w krajach o preferencyjnych systemach podatkowych.  Proponowane uregulowania w tym 
zakresie nie odbiegają od koncepcji ogólnie akceptowanej na arenie międzynarodowej.  
Zaproponowane  rozróżnienie  w  zastosowaniu  przepisów  CFC  do  przedsiębiorstw 
prowadzących  rzeczywistą  działalność  zarówno  w UE/EOG, jak i poza  UE/EOG 
uzasadnione jest faktem istnienia zarówno bardzo szerokiej siatki umów bilateralnych 
w zakresie opodatkowania, jak i wielu narzędzi  transgranicznych  umożliwiających 
skuteczny i sprawny przepływ informacji.  
Warto  wskazać,  iż  w  przypadku  prowadzenia  rzeczywistej  działalności  poza  UE 
projektowane  przepisy  przewidują  określone  warunki  wyłączające  stosowanie  przepisów 
CFC,  a  mianowicie  limit  przychodów,  do  którego  nie  stosuje  się  uregulowań,  oraz 
wskaźnik  dochodowości.  Tym  samym  podmioty  spoza  obszaru  UE/EOG,  po  spełnieniu 
pewnych warunków, również mogą zostać wyłączone spod zaproponowanych uregulowań. 
g)  Obowiązek  prowadzenia  podwójnej  ewidencji  księgowej  przy obliczaniu dochodu  
– art. 24a ust. 5  
Zgłaszający uwagi: Pracodawcy RP, CCT  
Jak wskazują konsultanci spółki będą zobowiązane do prowadzenia podwójnej ewidencji 
księgowej,  tj.  wg  przepisów  polskich  i  państwa  siedziby  CFC.  Dochód  powinien  być 
ustalany  wg  przepisów  państwa  siedziby  CFC  lub  MSSF.  Projekt  nie  definiuje,  o jakie 
zwolnienia, ulgi i odliczenia powinien być pomniejszony dochód (wg polskich czy państw 
siedziby). 
Stanowisko projektodawcy:  
Uwaga jest niezasadna.  Zgodnie z projektem  polski  podatnik  posiadający  zagraniczną 
spółkę  kontrolowaną  będzie  zobowiązany  do  ewidencjonowania  dochodów  tej  spółki 
wyłącznie  na  podstawie  przepisów  polskich  ustaw  o  podatku  dochodowym.  Obowiązek 
taki  nakierowany  jest  na  prawidłowe  obliczenia  wysokości  zobowiązania  podatkowego 
z tytułu  dochodów  osiąganych  z  zagranicznej  spółki  kontrolowanej.  Tak  ustalony 
obowiązek  nie  stanowi  zatem  odstępstwa  od  ogólnie  przyjętych  standardów  w  zakresie 
obowiązków podatkowych. 
h)  Powinna istnieć możliwość odliczania strat z lat ubiegłych  
 
94 
Zgłaszający uwagi: Pracodawcy RP, CCT  
Stanowisko projektodawcy:  
W kwestii rozliczania strat należy wskazać, iż przyjęty w projekcie system opodatkowania 
dochodów  z  CFC  (uwzględniający  odliczenia  dywidend)  nie  nakierowany jest na 
opodatkowanie  dochodów  z  działalności  gospodarczej,  ale  dochodów  ze  sztucznych 
struktur,  których  utrzymywanie  związane  jest  z  przerzucaniem  dochodów  do  państw 
o niskim poziomie opodatkowania.  Uwzględnienie  postulatu  wypaczyłoby  zatem  przyjęte 
w  projekcie  rozwiązanie.  Jednocześnie  zrezygnowano  z  doprecyzowania  przewidującego 
wyłączenie  od  stosowania  przy  obliczaniu  dochodu  podlegającego  opodatkowaniu 
„zwolnień,  ulg  i  odliczeń”.  W  związku  z  faktem,  że  dochody  CFC  będą,  jak  wskazano, 
ustalane  na  podstawie  przepisów  polskich  ustaw,  doprecyzowanie  to  należy  uznać  za 
zbędne.  
i)  Kryterium wysokości podatku w państwie rezydencji CFC – art. 24a ust. 2 pkt 2c 
Zgłaszający uwagi: Pracodawcy RP, CCT, ZBP 
Konsultanci  wskazują  na  nieprecyzyjność  przepisów  metodologii  obliczania  różnicy 
między stawką podatku obowiązująca w Polsce a kraju rezydencji CFC. Ponadto projekt 
nie wskazuje,  jakie  rodzaje  podatków  należy  brać  pod  uwagę,  oceniając  ich  poziom 
w stosunku do  stawki  obowiązującej  w  Polsce.  Ponadto  przepis  będzie  prowadził  do 
opodatkowania  całego  katalogu  przychodów,  nawet  jeśli  poszczególne  kategorie 
przychodów wchodzące w jego skład będą podlegały zwolnieniu lub stawce niższej – co 
wydaje  się  nazbyt  restrykcyjne.  Projekt  nie  wskazuje  również,  jakie  podatki  należy 
uwzględnić, oceniając, czy są one niższe od podatku dochodowego w Polsce. 
Stanowisko projektodawcy:  
Uwaga jest niezasadna.  Wyjaśnienie  przyczyn  przyjętego  w  projekcie  podejścia  zawarto 
w uzasadnieniu do projektu.  
Jeśli  chodzi  o  zagrożenie  opodatkowania  całego  katalogu  przychodów,  a  nie  tylko 
podlegających niższemu opodatkowaniu, zwrócić należy uwagę, iż wiele państw uzależnia 
stosowanie przepisów CFC nie tylko od poziomu opodatkowania przychodów pasywnych, 
ale i aktywnych (czego nie przewidują projektowane polskie przepisy), biorąc pod uwagę 
jedynie poziom opodatkowania w państwie CFC czy też wpisanie danego państwa na tzw. 
czarną listę (np. Chiny, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Norwegia, Portugalia).  
 
95 
Jak  wynika  z  powyższego,  propozycja  przyjęta  w  projekcie  w  konsekwencji jest mniej 
restrykcyjna niż jest to w innych krajach.  
j)  Stosowanie przepisów do zakładów – art. 24 ust. 18 
Zgłaszający uwagi: CCT, ZBP 
Zdaniem  konsultantów  społecznych  nie  znajduje uzasadnienia stosowanie konstrukcji 
opodatkowania  dochodów  CFC  w  przypadku  zakładów  zagranicznych.  Tworzenie 
zakładów bowiem nie służy wykorzystywaniu struktur optymalizacyjnych. W sytuacji gdy 
nie zostają spełnione warunki uznania za zakład zagraniczny, przychody i koszty jednostki 
powinny być rozliczane przez spółkę krajową. 
Zastosowanie  przepisów  do  zakładu  powinno  zostać  wyłączone,  jeżeli  dochody  zakładu 
polskiego  podatnika  nie  podlegałyby  opodatkowaniu  z uwagi na postanowienia umów 
o unikaniu podwójnego opodatkowania. 
Stanowisko projektodawcy:  
Uwaga jest niezasadna.  Trudno  jest  się  zgodzić  z  twierdzeniem,  iż  w  żadnym  wypadku 
tworzenie  zakładu  nie  może  służyć  wykorzystywaniu  struktur  optymalizacyjnych. 
Twierdzenie  to  nie  jest  poparte  żadną  argumentacją.  Dodatkowo  trzeba  wskazać,  iż 
w innych krajach posiadających uregulowania CFC zakład nie został wyłączony spod tych 
przepisów (np. Finlandia, Francja, Brazylia, Dania). 
2)  Doprecyzowanie art. 15 ust. 1y ustawy CIT 
Zgłaszający uwagi: PKPP „Lewiatan” 
Przepis  powinien  mieć  zastosowanie  wyłącznie  do  przypadków  przesunięcia  składników 
majątkowych  do  zakładu  w  Polsce  z  innych  zagranicznych  jednostek  podatnika 
prowadzącego  taki  zakład.  Nie  powinien  on  zatem  obejmować  przypadków  nabycia 
(np. zakupu) składników majątkowych przez zakład. 
Stanowisko projektodawcy:  
Uwaga  jest  zgodna  z  intencją  projektodawcy.  Uwzględnia  ją  jednak  już  obecna  wersja 
projektowanego przepisu przez wskazanie na zastrzeżenie stosowania art. 15 ust. 1 ustawy 
CIT.  
3)  Opodatkowanie dywidendy rzeczowej (przychody w naturze) 
Zgłaszający uwagi: KRRP, PKPP „Lewiatan”, Pracodawcy RP, ZBP, CCT, SKwP  
 
96 
Poza SKwP partnerzy społeczni negatywnie ocenili propozycję opodatkowania dywidendy 
niepieniężnej,  wskazując  na  argumenty,  takie  jak  „spółka  wypłacająca  nie  uzyskuje 
żadnego  przysporzenia”,  niezgodność  z  Konstytucją,  swoboda  prowadzenia  działalności 
gospodarczej (swobodę wyboru formy wypłaty dywidendy). Wysunięto przy tym postulat 
przesunięcia opodatkowania na moment faktycznej sprzedaży jak przy aportach do spółek 
osobowych. 
Stanowisko projektodawcy: 
Zastrzeżenia  są  niezasadne.  Przyjęcie  uwagi  skutkowałoby  brakiem  opodatkowania, 
uzyskanego  przez  spółkę  wypłacającą  dywidendę,  dochodu  z  tytułu  przyrostu  wartości 
majątku  zbywanego  innemu  podmiotowi  (tzw.  „ciche rezerwy”). Bez uzasadnionej 
ekonomicznie i prawnie przyczyny różnicowałoby to skutki podatkowe, jakie u podatników 
podatku  dochodowego  związane  są  z  odpłatnym  zbyciem  posiadanych  składników 
majątkowych.  Zgłoszona  alternatywna  propozycja  co  do  odroczenia momentu 
opodatkowania dywidendy niepieniężnej nie zasługuje na uwzględnienie, chociażby z tego 
powodu, że spółka wypłacająca dywidendę nie posiada wiedzy o tym, kiedy jej aktualny, 
ale i były akcjonariusz zbył przedmiot otrzymany tytułem dywidendy.  
4)  Komercjalizacja własności intelektualnej 
Zgłaszający uwagi: PKPP „Lewiatan” 
Postulat  rozszerzenia  definicji  podmiotu  komercjalizującego  o  centra  badawczo- 
-rozwojowe.  
Stanowisko projektodawcy:  
Propozycja  nie  zasługuje  na  uwzględnienie.  Celem  regulacji  jest  wprowadzenie  ułatwień 
w komercjalizowaniu  praw  własności  intelektualnej  oraz  know-how  przez  środowisko 
naukowe  oraz  promowanie  współpracy  między  środowiskiem  naukowym 
a przedsiębiorcami.  Tymczasem  status  centrum  badawczo-rozwojowego  może  uzyskać 
przedsiębiorca prowadzący działalność polegającą na sprzedaży własnych usług badawczo-
-rozwojowych.  Propozycję  zastosowania  zaproponowanego  mechanizmu  odroczenia 
opodatkowania,  w  stosunku  do  tego  rodzaju  podmiotów,  należy  więc  uznać  za 
nieuzasadnioną.  
 
97