eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoAkty prawneProjekty ustawRządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw

projekt dotyczy poprawy warunków realizacji konstytucyjnego prawa do nauki oraz obowiązku zapewnienia przez władze publiczne obywatelom powszechnego i równego dostępu do wykształcenia przez zwiększenie dostępności podręczników dla uczniow

  • Kadencja sejmu: 7
  • Nr druku: 2315
  • Data wpłynięcia: 2014-04-18
  • Uchwalenie: Projekt uchwalony
  • tytuł: Ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw
  • data uchwalenia: 2014-05-30
  • adres publikacyjny: Dz.U. poz. 811

2315

 
Stałej rozbudowie podlegają również zasoby edukacyjne gromadzone na portalu wiedzy 
dla  nauczycieli  www.scholaris.pl.  Materiały  udostępnione  obecnie  na  tym  portalu 
dotyczą już ok. 75% treści podstawy programowej kształcenia ogólnego. 
II.  Ogólna charakterystyka rozwiązań  
Proponowane zmiany polegają na: 
1)  nałożeniu  na  ministra  właściwego  do  spraw  oświaty  i  wychowania  zadania 
wyposażenia  szkół  podstawowych  w  bezpłatny  podręcznik  do  zajęć  z  zakresu 
edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej  i  społecznej  dla  uczniów 
klas I–III. Zmiana będzie wdrażana stopniowo, począwszy od roku szkolnego: 
−  2014/2015 – w stosunku do uczniów klasy I szkoły podstawowej, 
−  2015/2016 – w stosunku do uczniów klasy II szkoły podstawowej, 
−  2016/2017 – w stosunku do uczniów klasy III szkoły podstawowej; 
2)  wprowadzeniu dotacji celowej dla organów prowadzących  szkoły  podstawowe 
i gimnazja  z  przeznaczeniem  na  zakup:  podręczników  do  zajęć  z  danego  języka 
obcego nowożytnego, materiałów edukacyjnych do zajęć z danego języka obcego 
nowożytnego  lub  materiałów  ćwiczeniowych  dla  klas  I–III  szkoły  podstawowej, 
podręczników,  materiałów  edukacyjnych  lub  materiałów  ćwiczeniowych  dla  klas 
IV–VI  szkoły  podstawowej  i  podręczników,  materiałów  edukacyjnych  lub 
materiałów  ćwiczeniowych  dla  wszystkich klas gimnazjum.  Zmiana  będzie 
wdrażana  stopniowo,  poczynając  od  2014  r.,  w  którym  dotacja  celowa  będzie 
udzielana na wyposażenie szkół podstawowych  w podręczniki do zajęć z danego 
języka obcego nowożytnego lub materiały edukacyjne do zajęć z tego języka oraz 
materiały  ćwiczeniowe  dla  klas  I.  W  kolejnych  latach  dotacja  obejmie  następne 
klasy szkoły podstawowej i klasy gimnazjum;  
3)  nałożeniu  na  szkoły  podstawowe  i  gimnazja  obowiązku  zapewnienia  uczniom 
bezpłatnego dostępu do podręczników, materiałów edukacyjnych zastępujących lub 
uzupełniających  podręcznik  oraz  materiałów  ćwiczeniowych.  Zmiana  będzie 
wdrażana  sukcesywnie,  począwszy  od 2014 r. w odniesieniu do uczniów klasy I 
szkoły  podstawowej.  Egzemplarze  podręczników  oraz  materiałów  edukacyjnych 
zastępujących  lub  uzupełniających  podręcznik  będą  własnością  organu 
prowadzącego  szkołę  i  będą  wypożyczane  uczniom,  zaś  egzemplarze  materiałów 

 
 
ćwiczeniowych  zostaną  przekazane  uczniom  bez  obowiązku  zwrotu  po 
zakończeniu zajęć w danym roku szkolnym;  
4)  modyfikacji  warunków  dopuszczania  do  użytku  szkolnego  podręczników,  przez 
wprowadzenie  zakazu  zamieszczania  w  podręczniku  ćwiczeń,  zadań  i  poleceń 
wymagających  wypełniania  w  egzemplarzu  podręcznika,  tak  aby  mógł  on  być 
przeznaczony do wieloletniego użytku oraz zakazu zamieszczania w podręczniku 
odesłań  i  poleceń  do  dodatkowych,  opracowanych  przez  określonego  wydawcę 
materiałów dydaktycznych przeznaczonych dla ucznia;  
5)  wprowadzeniu wymogu, aby szkolny zestaw podręczników obejmował po jednym 
podręczniku do danych zajęć edukacyjnych w danej klasie (przewidziane są wyjątki 
od tej zasady);  
6)  umożliwieniu  rodzicom  wpływu  na  ustalanie  szkolnego  zestawu  podręczników 
przez zobowiązanie rady pedagogicznej do zasięgnięcia opinii rady rodziców przed 
ustaleniem  zestawu  podręczników  lub  materiałów  edukacyjnych  oraz  materiałów 
ćwiczeniowych obowiązujących w szkole; 
7)  wprowadzeniu  norm  porządkujących  praktyki  marketingowe stosowane przez 
niektórych  wydawców  oraz  podmioty  dokonujące  obrotu  podręcznikami  w  celu 
nakłonienia szkoły do wyboru konkretnego podręcznika, materiałów edukacyjnych 
oraz materiałów ćwiczeniowych, a także eliminujących sytuacje, w których nabycie 
podręcznika jest możliwe wyłącznie w pakiecie z innymi dodatkowymi materiałami 
dydaktycznymi, wbrew woli konsumenta. 
III.  Opis rozwiązań szczegółowych 
Do art. 1 pkt 1 projektu: 
−  Wprowadzenie definicji programu wychowania przedszkolnego i programu 
nauczania do danych  zajęć  edukacyjnych  z  zakresu  kształcenia  ogólnego  oraz 
programu nauczania do zawodu (art. 3 pkt 13b i 13c ustawy o systemie oświaty) 
Ponieważ  regulacje  dotyczące  warunków,  jakie  powinny  spełniać  programy 
wychowania przedszkolnego, programy nauczania  do  danych  zajęć  edukacyjnych 
z zakresu  kształcenia  ogólnego  oraz  programy  nauczania  do  zawodu,  zostały 
przeniesione  do  ustawy  o  systemie  oświaty,  konieczne  jest  również  zamieszczenie 
w ustawie definicji programu nauczania, która  dotychczas  określona  była 

 
 
w rozporządzeniu  wydawanym  przez  ministra  właściwego  do  spraw  oświaty 
i wychowania  oraz  ministra  właściwego  do  spraw  kultury  i  ochrony  dziedzictwa 
narodowego. 
−  Wprowadzenie  definicji  podręcznika,  materiału  edukacyjnego  oraz  materiału 
ćwiczeniowego (art. 3 pkt 23–25 ustawy o systemie oświaty) 
Wprowadzenie  do ustawy  o  systemie  oświaty  definicji:  „podręcznik”,  „materiał 
edukacyjny”  i  „materiał  ćwiczeniowy”  ma  związek  z  nowymi  zasadami  wyboru 
i ustalania zestawu podręczników i materiałów edukacyjnych obowiązujących w szkole 
oraz  z  wyposażaniem  uczniów  w  podręczniki  i  materiały  edukacyjne  oraz  materiały 
ćwiczeniowe  finansowane  ze  środków  dotacji  celowej  przekazywanych  organom 
prowadzącym szkoły. 
Część  nauczycieli  już  dzisiaj  nie  korzysta  z  podręczników  przygotowanych przez 
wydawnictwa,  stosując  różnorodne  dostępne  materiały  edukacyjne  bądź  tworząc 
własne. Ponadto coraz chętniej szkoły korzystają z dostępu do platform edukacyjnych 
zawierających  interaktywne  i  multimedialne  zasoby  edukacyjne,  służące  nauczaniu 
i uczeniu  się.  Oprócz  podręczników  dopuszczonych  do  użytku  szkolnego  projekt 
ustawy przewiduje zatem możliwość wyboru przez nauczycieli oraz zakupu na potrzeby 
uczniów  ze  środków  dotacji  celowej  przeznaczonych  na  ten  cel  różnego  rodzaju 
materiałów  zawierających  treści  edukacyjne,  zastępujących  lub  uzupełniających 
podręczniki. Katalog tych materiałów może być szeroki, począwszy od wspomnianych 
zasobów edukacyjnych udostępnianych w sieci na platformach edukacyjnych, poprzez 
książki  zawierające  treści  edukacyjne,  które  mogą  zastąpić  lub  uzupełniać  realizację 
programu nauczania.  
Zaproponowana w projekcie ustawy definicja materiału ćwiczeniowego, w odróżnieniu 
od  materiału  edukacyjnego,  uwzględnia  przede wszystkim  jednorazowość  materiału 
ćwiczeniowego,  rozumianą  jako  brak  możliwości  korzystania  z  takiego  materiału  – 
zeszytu ćwiczeń przez kolejny rocznik uczniów.  
Do art. 1 pkt 2 projektu: 
−  Zmiany  dotyczące  dopuszczania  do  użytku  w  szkole  programów  nauczania 
(art. 22a ustawy o systemie oświaty) 
Obecnie warunki  i tryb dopuszczania programów  wychowania przedszkolnego, 
programów nauczania ogólnego oraz programów nauczania dla zawodu  określa 

 
 
rozporządzenie  Ministra  Edukacji  Narodowej  z  dnia  21  czerwca  2012  r.  w  sprawie 
dopuszczania  do  użytku  w  szkole  programów wychowania przedszkolnego 
i programów nauczania  oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. 
poz.  752),  a  w  przypadku  szkół  artystycznych  –  rozporządzenie  Ministra  Kultury 
i Dziedzictwa Narodowego z dnia 25 lutego 2011 r. w sprawie dopuszczania do użytku 
w  szkołach  artystycznych  programów  nauczania  oraz  dopuszczania  do  użytku 
szkolnego podręczników do szkół artystycznych (Dz. U. Nr 52, poz. 268).  
Niniejszy projekt określa podstawowe wymagania dotyczące programów wychowania 
przedszkolnego i programów nauczania, w tym programów nauczania do zawodu 
i programów nauczania z zakresu przedmiotów artystycznych, oraz warunki 
dopuszczania  do  użytku  w  szkole  tych  programów,  bez  konieczności  tworzenia 
dalszych regulacji w tym zakresie w aktach wykonawczych.  
Podstawowym  dokumentem  określającym  zakres  treści  nauczania,  umiejętności  oraz 
wymagań  edukacyjnych  jest  podstawa  programowa,  natomiast  program nauczania 
stanowi  opis  sposobu  realizacji  celów  kształcenia  i  sposobu  wprowadzania  treści 
nauczania ustalonych w  podstawie programowej i jest  narzędziem  organizacji  procesu 
nauczania/uczenia się. W porównaniu z poprzednią podstawą programową wychowania 
przedszkolnego  i  kształcenia  ogólnego,  zawierającą  ogólny  zapis  treści  nauczania 
i wymaganych  umiejętności,  obowiązująca  podstawa  programowa  wychowania 
przedszkolnego  oraz  kształcenia  ogólnego,  określona  w  rozporządzeniu  Ministra 
Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w  sprawie podstawy programowej 
wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół 
(Dz.  U.  poz.  977),  zawiera  precyzyjnie  określone  wymagania  ogólne  i  wymagania 
szczegółowe, dzięki czemu nauczyciel wie dokładnie, jakie efekty nauczania powinien 
uzyskać  w  trakcie procesu dydaktycznego. Program  nauczania jest w przedszkolu 
i szkole  podstawowym  dokumentem,  który  służy  nauczycielowi  w  planowaniu 
i organizacji  procesu  nauczania,  tak  aby  efekty  określone  w  podstawie  programowej 
zostały  osiągnięte.  Również  w  przypadku  podstawy  programowej  kształcenia 
w zawodach wymagania edukacyjne są określone w formie efektów kształcenia.  
Projekt  ustawy  przewiduje  jednocześnie,  że  programy wychowania przedszkolnego 
i programy  nauczania  mogą  wykraczać  poza  zakres  treści  nauczania  wymagany 
w podstawie programowej, jeżeli  jest  to  uzasadnione  potrzebami  i  możliwościami 

 
 
uczniów.  Nie  jest  to  jednak  rozwiązanie  nowe,  a  jedynie  doprecyzowanie,  iż 
nauczyciele  nie  muszą  ograniczać  się  tylko  do  realizacji  wymagań  określonych 
w podstawie programowej, ale mogą wyjść również poza nie.  
Nowe  regulacje  dotyczące  programów  nauczania,  przez  ograniczenie  wymagań 
w zakresie  ich  zawartości,  mają  na  celu  ułatwienie  i  zachęcenie  nauczycieli  do 
opracowywania i korzystania w szkole z autorskich programów nauczania, 
przygotowanych w sposób i w formie ustalonej w danej szkole i dostosowanych do 
potrzeb i możliwości określonych grup uczniów.  
Do art. 1 pkt 3 i 9 projektu: 
−  Nowe  zasady  wyboru  podręczników  w  szkole  (art. 22aa i art.  22ab ustawy 
o systemie oświaty) 
Art. 22aa ustawy o systemie oświaty  stanowi  normę  generalną,  której  adresatem  jest 
nauczyciel.  
Dotychczasowe  brzmienie  tego  przepisu,  statuujące  prawo  nauczyciela  do  wyboru 
podręcznika  spośród  dopuszczonych  do  użytku  szkolnego,  zostaje  zastąpione 
określeniem,  iż  nauczyciel  może  zdecydować  o  realizacji programu nauczania 
z zastosowaniem  podręcznika,  ale  także  z  wykorzystaniem  materiałów  edukacyjnych 
zastępujących lub uzupełniających podręcznik oraz materiałów ćwiczeniowych. Przepis 
określa  również  jednoznacznie,  że  nauczyciel  może  w  realizacji  programu  nauczania 
zrezygnować ze wskazywania podręcznika lub ww. materiałów. Dotychczas, pomimo 
braku  formalnego  obowiązku  wyboru  podręcznika,  w  praktyce  nauczyciele  wybierali 
podręczniki,  nawet  jeśli  miały  one  niewielką  użyteczność  dla  realizacji  programów 
nauczania. 
W świetle dotychczas obowiązujących przepisów nauczyciel ma prawo do swobodnego 
wyboru podręcznika spośród podręczników dopuszczonych do użytku szkolnego jako 
pomocy dydaktycznej dla uczniów. W jednej szkole, w różnych oddziałach, może więc 
być  stosowanych  kilka  różnych  podręczników  do  tego  samego  przedmiotu.  Taka 
sytuacja  utrudnia  obrót  wtórny  podręcznikami  oraz  przekazywanie  podręczników 
młodszym rocznikom uczniów.  
Nowe przepisy  wprowadzają  zasadę  kolegialnego  wyboru  podręcznika  lub  materiału 
edukacyjnego przez zespół nauczycieli prowadzących poszczególne zajęcia edukacyjne 
(np.  zespół  nauczycieli  kształcenia  zintegrowanego  prowadzących  zajęcia  w klasach 
10 
 
strony : 1 ... 6 . [ 7 ] . 8 ... 20 ... 30 ... 35

Dokumenty związane z tym projektem:



Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Akty prawne

Rok NR Pozycja

Najnowsze akty prawne

Dziennik Ustaw z 2017 r. pozycja:
1900, 1899, 1898, 1897, 1896, 1895, 1894, 1893, 1892

Monitor Polski z 2017 r. pozycja:
938, 937, 936, 935, 934, 933, 932, 931, 930

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: