Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw

 
tablety).  Wspomniany  sprzęt  trafiał  do  szkół  na  bardzo  atrakcyjnych  warunkach, 
najczęściej  w  zamian  za  deklarację,  że  w  danej  szkole  używane  będą  podręczniki 
z oferty  konkretnego  wydawcy.  Takie  przypadki  potwierdziły  kontrole  doraźne 
i planowe przeprowadzone przez kuratorów oświaty.  
Jedną  z  praktyk,  która  powoduje  zwiększenie  cen  zakupu  podręczników,  jest  także 
łączenie  ich  sprzedaży  z  różnego  rodzaju  materiałami  edukacyjnymi  (kartami  pracy, 
wyprawkami, zeszytami), jak również innymi środkami dydaktycznymi (piórniki, linijki 
itd.). Do Ministerstwa Edukacji Narodowej docierały także sygnały o braku możliwości 
zakupu  pojedynczych  elementów  zestawu,  w  szczególności  zeszytów  ćwiczeń  w 
przypadku pakietów do edukacji wczesnoszkolnej.  
W  celu  wyeliminowania  prób  wpływania,  w  drodze  zachęt  materialnych,  na  wybór 
podręcznika,  a  także  prowadzenia  sprzedaży  wiązanej  podręczników  i  innych 
materiałów  dydaktycznych,  w  projekcie  ustawy  proponuje  się  wprowadzenie  norm 
jednoznacznie  zakazujących  takich  działań.  Jednocześnie  wskazuje  się,  że  działania 
takie  stanowią  czyn  nieuczciwej  konkurencji w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 
16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji  (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, 
poz. 1503, z późn. zm.).  
Należy  przy  tym  podkreślić,  że  intencją  przepisu  nie  jest  wprowadzenie  zakazu 
każdorazowego  łączenia  sprzedaży  podręcznika  z  innymi  dodatkowymi  materiałami 
dydaktycznymi przeznaczonymi dla ucznia. Przepis ma na celu wyeliminowanie 
sytuacji,  w  której  nabycie  podręcznika  jest  możliwe  wyłącznie  w  pakiecie  z  innymi 
dodatkowymi  materiałami  dydaktycznymi,  wbrew  woli  konsumenta. Konsument 
powinien mieć możliwość zakupienia podręcznika osobno. 
Do art. 1 pkt 6 projektu: 
−  Zmiany w art. 64 ustawy o systemie oświaty dotyczące możliwości organizowania 
zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość 
Proponuje  się  uchylenie  przepisów  art.  64  ust.  4  i  5  ustawy  o  systemie  oświaty,  które 
wskazują  na  możliwość  organizowania  przez  szkołę  zajęć  wymienionych  w  art.  64 
ust. 1  pkt  1  i  2  tej  ustawy,  zajęć  prowadzonych  w  placówkach  oraz  kwalifikacyjnych 
kursów zawodowych z  wykorzystaniem  metod  i  technik  kształcenia  na  odległość. 
Regulacja ta wskazywała na możliwość organizacji z wykorzystaniem metod i technik 
31 
 
 
kształcenia na odległość bardzo różnorodnych, adresowanych do odbiorców w różnym 
wieku, zajęć. 
Obecnie  w  systemie  oświaty  funkcjonują  różne  modele  prowadzenia  zajęć  w  formie 
kształcenia  na  odległość,  tj.  kształcenie  ustawiczne  oraz  kształcenie  dzieci  obywateli 
polskich przebywających za granicą. Szczegółowe rozwiązania w tym zakresie zostały 
określone w przepisach wykonawczych do ustawy, regulujących organizację tych form 
zajęć,  odpowiednio  do  ich  specyfiki.  W  związku  z  tym,  proponuje  się  odstąpić  od 
utworzenia jednego systemu wspólnego dla wszystkich  zajęć  realizowanych 
z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość na rzecz uregulowania tych 
kwestii  w  poszczególnych  rozporządzeniach,  w  zależności  od  rodzaju  zajęć 
i podmiotów,  dla  których  są  one  przeznaczone,  np.  w  odniesieniu  do  indywidualnego 
nauczania i indywidualnego toku nauki.  
Do art. 1 pkt 7 projektu: 
−  Zmiany  w  art.  70b  ustawy  o  systemie  oświaty  dotyczące  dofinansowania 
pracodawcom kosztów kształcenia zawodowego młodocianych pracowników 
Dofinansowanie to stanowi dla pracodawcy pomoc de minimis  i podlega kumulacji 
z refundacją  kosztów  wynagrodzeń  młodocianych,  wypłacaną  pracodawcom  przez 
OHP.  Oznacza  to,  że  w  niektórych  przypadkach,  ze  względu  na  tę  kumulację,  kwota 
dofinansowania  wypłacana  pracodawcy  może  być  niższa  niż  pełna  kwota  określona 
w ustawie.  Dlatego  też  wprowadza  się  możliwość  dofinasowania  kosztów  kształcenia 
jednego młodocianego pracownika kwotami niższymi niż określone w art. 70b ust. 2.  
Zmiana w art. 70b ust. 2 ustawy o systemie oświaty jest konieczną zmianą porządkową 
dostosowującą polskie przepisy do przepisów Komisji Europejskiej w sprawie pomocy 
publicznej. Komisja (WE) wydała nowe rozporządzenie w sprawie stosowania art. 87 
i art. 88 Traktatu do pomocy de minimis. 
W  obecnym  stanie  prawnym,  dofinansowanie  kosztów  kształcenia  pracodawcom, 
którzy  zawarli  umowę  o  pracę  z  młodocianymi  pracownikami, stanowi pomoc 
de minimis  i jest udzielana zgodnie  z  rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1998/2006 
z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy 
de minimis (Dz. Urz. UE L 379 z 28.12.2006, s. 5 oraz Dz. Urz. UE L 157 z 24.06.2010, 
s. 18).  
32 
 
 
W dniu 24 grudnia 2013 r. zostało opublikowane nowe rozporządzenie Komisji (UE) 
nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu 
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis  (Dz. Urz. UE L 352 
z 24.12.2013, s. 1), które zastąpiło ww. rozporządzenie. Ponadto, ze względu na fakt, że 
kształcenie  młodocianych  pracowników  może  się  odbywać  także  w  gospodarstwach 
rolnych,  przepis  dotyczący  dofinansowania  kosztów  przygotowania  zawodowego 
młodocianych pracowników powinien także uwzględniać rozporządzenie Komisji (UE) 
nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu 
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minims w sektorze rolnym (Dz. Urz. 
UE L 352 z 24.12.2013). 
Niniejsza  zmiana  ma  na  celu  dostosowanie  przepisów  ustawy  o  systemie  oświaty  do 
ww. rozporządzeń Komisji.  
Do art. 1 pkt 8 projektu: 
−  Zmiany  w  art.  80  ust.  3  ustawy  o  systemie  oświaty  dotyczące  pomniejszenia 
wydatków bieżących przewidzianych na ucznia szkoły publicznej o kwotę dotacji 
celowej  na  zakup  podręczników,  materiałów  edukacyjnych  i  materiałów 
ćwiczeniowych 
W związku z planowanym przekazaniem jednostkom samorządu terytorialnego dotacji 
celowej,  o której mowa w art. 22ae ust. 3 ustawy, wzrosną wydatki bieżące na ucznia 
w szkołach  podstawowych  i  gimnazjach  prowadzonych  przez  jednostki  samorządu 
terytorialnego.  Szkoły  te  będą  miały  obowiązek  zapewnienia  podręczników  lub 
materiałów  edukacyjnych  oraz  materiałów  ćwiczeniowych.  Wspomniane  wydatki 
bieżące  wykorzystywane  są  przy  określaniu  wysokości  dotacji  przysługującej,  na 
podstawie art. 80 ust. 3 ustawy o systemie oświaty, szkołom publicznym prowadzonym 
przez  osoby  prawne  inne  niż  jednostki  samorządu  terytorialnego  lub  osoby  fizyczne. 
Szkoły  te,  na  podstawie  art.  22ae  ust.  4  ustawy,  będą  mogły  otrzymać  z  budżetu 
jednostki  samorządu  terytorialnego  dotację  celową  na  sfinansowanie  kosztu  zakupu 
podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych. Uwzględniając 
powyższe, aby nie dopuścić do nieuzasadnionego podwyższenia wysokości dotacji dla 
szkół  publicznych  prowadzonych  przez  osoby  prawne  inne  niż  jednostki  samorządu 
terytorialnego lub osoby fizyczne,  zaproponowano w art. 80 ust. 3 ustawy 
33 
 
 
pomniejszenie wydatków bieżących przewidzianych na jednego ucznia o kwotę dotacji 
przewidzianej do wykorzystania, o której mowa w art. 22ae ust. 3 ustawy, na ucznia. 
Do art. 3 projektu: 
−  Zmiana w ustawie o systemie informacji oświatowej  
Zmiana art. 8 pkt 1 lit. d, art. 29 ust. 2 pkt 3, art. 30 i art.  31 ust. 1 ustawy z dnia 
15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz. U. Nr 139, poz. 814, z późn. 
zm.)  ma  charakter  dostosowujący  i  wynika  ze  zmian  przewidzianych  niniejszym 
projektem w ustawie o systemie oświaty. 
Do art. 4 projektu: 
Projektowana zmiana wprowadza regulacje w zakresie rozliczania dotacji celowej na 
działania w zakresie wychowania przedszkolnego. 
Przepis  art. 11 ust. 6  ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie 
oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 827 oraz z 2014 r. poz. 7) 
ma obecnie zastosowanie do rozliczania dotacji na lata  2013  i  2014,  gdyż  w  czasie 
uchwalania ww. ustawy  przepisy  prawa  oświatowego  stanowiły,  że  dzieci w wieku 
sześciu lat miały rozpocząć realizację obowiązku szkolnego od dnia 1 września 2014 r.  
Proponowana zmiana umożliwi zastosowanie ww. przepisu również w odniesieniu do 
rozliczania  dotacji  na  rok  2015,  gdyż  na  mocy  ustawy  z dnia 30 sierpnia 2013 r. 
o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty 
oraz o zmianie niektórych innych ustaw  (Dz. U. poz. 1265) wszystkie dzieci w wieku 
sześciu  lat  rozpoczną  realizację  obowiązku  szkolnego  o  rok  później  niż  wcześniej 
planowano, tj. od 1 września 2015 r. 
Do art. 5 projektu: 
Projektowana  zmiana  wprowadza  regulacje  uzupełniające  w  zakresie  postępowania 
rekrutacyjnego. 
Powyższa zmiana przepisów przejściowych zapewni właściwą procedurę rekrutacji do 
publicznych przedszkoli i publicznych innych form wychowania przedszkolnego na rok 
szkolny 2015/2016. Poprawka w tym kształcie nie wprowadza zmian merytorycznych. 
Jest  jednocześnie  spójna  z  brzmieniem  pozostałych  przepisów  przejściowych 
dotyczących  postępowania  rekrutacyjnego  do  szkół  w latach szkolnych 2014/2015 
i 2015/2016. 
34 
 
 
Do art. 6 i art. 7 projektu: 
Proponowane w ustawie o systemie oświaty zmiany dotyczące programów wychowania 
przedszkolnego  i  programów  nauczania  nie  będą  skutkowały  koniecznością  zmian 
obowiązujących  w  szkołach,  przed  dniem  wejścia  w  życie  ustawy,  zestawach 
programów wychowania przedszkolnego i szkolnych zestawach programów nauczania.  
W przypadku oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych przepisy dotyczące 
zestawu  programów  wychowania  przedszkolnego  będą  stosowane  jeszcze  w  roku 
szkolnym 2014/2015 i 2015/2016. Od dnia  1  września  2016  r.  wszystkie  oddziały 
przedszkolne będą już wchodzić w skład przedszkoli.  
Art.  7  dotyczy  stosowania  w  klasach  IV  technikum  dla  młodzieży  i  klasach  III 
technikum uzupełniającego dla dorosłych programów nauczania do zawodów opartych 
na dotychczasowych  podstawach  programowych  kształcenia  w  poszczególnych 
zawodach.  
Do art. 8 i art. 9 projektu:  
Przepisy  określają  harmonogram  zapewniania  uczniom  poszczególnych  klas  szkoły 
podstawowej i gimnazjum prawa do bezpłatnego dostępu do podręczników, materiałów 
edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych przeznaczonych do obowiązkowych zajęć 
edukacyjnych  z  zakresu  kształcenia  ogólnego,  określonych  w  ramowych  planach 
nauczania  dla  tych  szkół,  oraz  harmonogram  wyposażenia  szkół  podstawowych 
w podręczniki  do  zajęć  z  zakresu  edukacji:  polonistycznej,  matematycznej, 
przyrodniczej i społecznej w klasach  I–III, zapewnione przez ministra właściwego do 
spraw oświaty i wychowania.  
Do art. 10 i art. 12 projektu: 
Projektowane  przepisy  określają  harmonogram,  sposób  i  zakres udzielania dotacji 
celowej organom prowadzącym szkoły podstawowe i gimnazja na zakup podręczników, 
materiałów  edukacyjnych  oraz  materiałów  ćwiczeniowych  dla  poszczególnych  klas 
szkoły podstawowej i gimnazjum.  
Do art. 11 projektu:  
Przepis określa zasady udzielania dotacji celowej na finansowanie wyposażenia szkół 
podstawowych w podręczniki do zajęć z danego języka obcego nowożytnego, materiały 
edukacyjne do zajęć z danego języka obcego nowożytnego lub materiały ćwiczeniowe 
dla klasy I w 2014 r.  
35