Rządowy projekt ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego

wnuki, rodziców, macochę, ojczyma, rodzeństwo, dziadków, teściów i opiekunów 
funkcjonariuszy oraz  inne  osoby  pozostające  na  utrzymaniu  funkcjonariuszy  lub 
pod ich bezpośrednią opieką. Za dzieci uważa się dzieci własne, dzieci małżonka, 
dzieci  przysposobione  oraz  dzieci  przyjęte  na  wychowanie  i  utrzymanie przez 
funkcjonariuszy, w tym także w ramach rodziny zastępczej, 
b)  wprowadzenie  w  projektowanym  art.  32  instytucji  pełnomocnika  do  spraw 
kontroli przetwarzania przez ABW danych, w tym danych osobowych 
wskazanych w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych 
osobowych (Dz. U. z 2002  r.  Nr  101,  poz.  926,  z  późn.  zm.).  Zaproponowane 
przepisy  nadają  pełnomocnikowi  uprawnienie  do  swobodnego  wstępu  do 
pomieszczeń  i  obiektów  kontrolowanej  jednostki  organizacyjnej  ABW, 
uprawnienie  wglądu  do  wszelkich  dokumentów  znajdujących  się  w  jednostce 
organizacyjnej ABW związanych z wykonywaną kontrolą, a także prawo żądania 
pisemnych wyjaśnień od funkcjonariuszy i pracowników ABW. 
8)  W  projektowanym  art.  37  wprowadzono  przepisy  regulujące  uprawnienia  Szefa 
ABW w zakresie zbierania, przetwarzania, analizowania i przekazywania wszelkich 
informacji  dotyczących  przestępstw  o  charakterze  terrorystycznym,  a  także  zasady 
współdziałania innych organów z Szefem ABW w sprawach dotyczących m.in. tych 
przestępstw.  W  artykule  tym  zaproponowano  przepisy  nakładające na organy 
obowiązek  przekazywania  ABW  posiadanych  informacji.  Przekazywanie  to 
następować  będzie  na  zasadach  ogólnych,  które  wynikają  z  art.  7  ust.  3  projektu. 
W zakresie informacji o incydentach i zdarzeniach o charakterze terrorystycznym 
oraz osobach podejrzewanych  o  działalność  terrorystyczną,  przekazywanie 
informacji następować będzie na podstawie art. 37 ust. 2 pkt 1 lit. a projektu. 
W aspekcie kompetencji ustawowych – pomimo zmiany podporządkowania ABW – 
pozostawiono prowadzenie CEZOP w ABW (projektowany  art.  38).  Za  przyjęciem 
takiego  rozwiązania  przemawiają  przede  wszystkim  względy  pragmatyczne. ABW 
posiada  już  odpowiednią  infrastrukturę,  wyspecjalizowaną  kadrę  oraz  środki 
bezpieczeństwa odpowiednie do prowadzenia CEZOP. Ponadto zmiana usytuowania 
ewidencji  wymagałaby  najprawdopodobniej  utworzenia  zupełnie  nowej  instytucji 
i zbudowania  od  podstaw  ewidencji  operacyjnej,  co  byłoby  pracochłonne, 
stwarzałoby  realne  zagrożenia  bezpieczeństwa  samej  ewidencji  w  okresie 
przejściowym i spowodowałoby skutki finansowe dla budżetu państwa. Rezygnacja 
14 
ze wskazywania expressis verbis, iż ewidencja jest prowadzona w celu koordynacji 
podejmowanych  przez  służby  specjalne  czynności  operacyjno-rozpoznawczych, 
mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo państwa, wynika z powodu wątpliwości 
interpretacyjnych,  dotyczących  zakresu  kompetencyjnego  w  ramach  mechanizmu 
tejże koordynacji. 
 
W rozdziale 4 „Służba funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego”: 
1)  W przepisach dotyczących wymagań w stosunku do kandydatów do służby w ABW 
proponuje  się  zastąpić  wymóg  dawania  rękojmi  zachowania  tajemnicy  wymogiem 
spełnienia  warunków  określonych  w  przepisach  o  ochronie  informacji  niejawnych 
w zakresie dostępu do informacji niejawnych o klauzuli „ściśle tajne” (projektowany 
art. 39 pkt 4). 
2)  W  postępowaniu  kwalifikacyjnym  wobec  kandydata  do  służby  w  ABW 
(dotychczasowy art. 46 ust. 1, projektowany art. 40 ust. 1 pkt 6) dodano, jako 
obligatoryjne, przeprowadzenie badania psychofizjologicznego; ponadto, w stosunku 
do kandydatów, którzy  pełnią  służbę  w  Agencji  Wywiadu,  Centralnym  Biurze 
Antykorupcyjnym,  Służbie  Kontrwywiadu  Wojskowego  albo  Służbie  Wywiadu 
Wojskowego,  wprowadzono  możliwość  odstąpienia  od  jednego  z  elementów 
postępowania,  dotyczącego  ustalenia  zdolności  fizycznej  i  psychicznej  do  służby 
w ABW (projektowany art. 40 ust. 3). 
3)  W  art.  41  proponuje  się  rozszerzyć  zakres  podmiotowy  przepisu  o  funkcjonariuszy 
CBA,  którzy,  zgodnie  z  projektem,  jeżeli  będą  wykazywać  się  szczególnymi 
predyspozycjami,  będą  mogli  przenieść  się  na  własną  prośbę  do  pełnienia  służby 
w ABW. 
4)  Ze  względu  na  brak  skodyfikowanych,  w  dokumencie  normatywnym,  zasad  etyki 
zawodowej  w  ABW  zrezygnowano  w  treści  ślubowania  (dotychczasowy  art.  47 
ust. 1, projektowany art. 42 ust. 4)  z  fragmentu  dotyczącego  ich przestrzegania; 
jednocześnie  w  przepisach  przejściowych,  dostosowujących  i  końcowych 
zagwarantowano,  że  w związku  ze  zmianą  roty  nie  będzie  konieczności  składania 
przez obecnych funkcjonariuszy ponownego ślubowania. 
5)  W dotychczasowym art. 48 (projektowany art. 42) zrezygnowano z nieaktualnych już 
przepisów ust. 3 i 4 uzależniających powstanie stosunku służbowego funkcjonariusza 
15 
ABW  od  uregulowania  stosunku  do  służby  wojskowej,  mając  na  względzie 
przeprowadzoną profesjonalizację Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. 
6)  W  zakresie  załatwiania  spraw  osobowych  funkcjonariuszy  (dotychczasowy  art.  50, 
projektowany art. 45) wprowadzono ust. 3 wskazujący, iż do rozkazów personalnych 
w sprawach 
osobowych  stosuje  się  przepisy  Kodeksu  postępowania 
administracyjnego.  Katalog  spraw,  dla  których  wyłączono  stosowanie  kpa,  wynika 
z rozporządzenia  wydanego  na  podstawie  art.  94  obecnie  obowiązującej  ustawy, 
którego przepisy stanowiące – zdaniem projektodawcy – materię ustawową zostały 
przeniesione do projektu. Ponadto  artykuł  ten  uzupełniono  o  przepisy  dotyczące 
możliwości  skierowania  funkcjonariusza  na  badanie  psychologiczne  przed 
mianowaniem na wyższe stanowisko służbowe lub w przypadku zmiany charakteru 
służby  oraz  gdy  zachodzi  uzasadniona  obawa  co  do  sprawności  psychologicznej 
funkcjonariusza.  Dotychczas  przepisy  te  funkcjonowały  na  gruncie  aktu 
wykonawczego, jednakże z uwagi na ich ustawowy charakter zostały przeniesione do 
projektu niniejszej ustawy.  
7)  W  art.  46  projektu  doprecyzowano  kwestię  czasu  pełnienia  służby funkcjonariuszy 
ABW. I tak m.in. wskazano, iż funkcjonariusz pełni służbę w ramach 40-godzinnego 
tygodnia  służby,  a  rozkład  czasu  służby,  jeżeli  wymaga  tego  charakter  stanowisk 
służbowych, może przybrać formę podstawową w wymiarze 8 godzin codziennie od 
poniedziałku  do  piątku bądź  formę  zmianową. W  artykule  tym  uregulowano  także 
kwestię dotyczącą pełnienia służby ponad wymiar określony dla danego stanowiska 
służbowego  również  w  dzień  wolny  od  służby  w  danym  rozkładzie  czasu  służby, 
a także kwestię dotyczącą uprawnienia funkcjonariusza do czasu wolnego od służby, 
za  czas  służby  przedłużony  ponad  wymiar  określony  dla  danego  stanowiska  bądź 
dnia  wolnego  w  zamian  za  służbę  pełnioną  w  dniu  wolnym  od  służby.  Zmiany  te 
mają  na  celu  zapewnienie  zgodności  projektu  z prawem Unii Europejskiej, 
w szczególności  z postanowieniami dyrektywy 2003/88/WE w sprawie niektórych 
aspektów organizacji czasu pracy. 
8)  W  kwestii  bezpieczeństwa  i  higieny  służby  w  ABW  (dotychczasowy  art.  52, 
projektowany art. 47) dodano przepis materialno-prawny 
określający 
odpowiedzialność  kierownika  jednostki  organizacyjnej  ABW  oraz  doprecyzowano 
obowiązki Szefa ABW w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, przez poszerzenie 
zakresu odesłania do Kodeksu pracy.  
16 
9)  Okresowe opiniowanie służbowe funkcjonariusza (art. 48 ust. 1 projektu) proponuje 
się przeprowadzać: 
–  w służbie przygotowawczej: nie rzadziej niż raz w roku, a nie – jak dotychczas – 
obligatoryjnie raz w roku, 
–  w  służbie  stałej:  nie  rzadziej  niż  raz  na  3  lata,  a  nie  –  jak dotychczas – 
obligatoryjnie raz na 3 lata. 
Ponadto w ust. 2 proponuje się przeprowadzać opiniowanie służbowe niezależnie od 
terminów wskazanych w ust.  1,  w  określonych  sytuacjach,  funkcjonariusz  będzie 
więc  podlegać  opiniowaniu  służbowemu  np.:  przed  wnioskiem  o  mianowanie na 
pierwszy  stopień  służbowy  w  korpusie  chorążych  i  oficerskim  albo w przypadku 
stwierdzenia  w  okresie  służby  przygotowawczej  nieprzydatności  na  zajmowanym 
stanowisku służbowym lub nieprzydatności do służby. 
Regulacje  dotyczące  opiniowania  zostały  również  poszerzone  o  przepisy 
rozporządzenia  wydanego  na  podstawie  art.  53  ust. 3  dotychczasowej ustawy, 
podniesione do rangi ustawowych. Przepis art. 49 ust. 13 wskazuje na zakończenie 
opiniowania w trybie unormowanym w  projekcie. Natomiast ust. 14 ustanawia 
normę  wskazującą  na  brak  możliwości  wystąpienia  ze  skargą  w  postępowaniu 
sądowo-administracyjnym. 
10)  Dotychczasowy  art.  54  (projektowany  art.  51),  dotyczący  przenoszenia 
funkcjonariusza  do  dyspozycji  Szefa  ABW,  uzupełniono  o  przepisy  z  dotychczas 
obowiązującego  aktu  wykonawczego,  będące  w  istocie  przepisami  regulującymi 
materię  ustawową.  Doprecyzowano  także  sytuację  funkcjonariusza,  którego  można 
zwolnić  z  zajmowanego  stanowiska  służbowego  i  przenieść  do  dyspozycji  Szefa 
ABW w przypadku przewidywanego jego  wyznaczenia na inne stanowisko 
służbowe. 
11)  Projektowane art. 52 i 53 uzupełniono w zakresie oddelegowania funkcjonariusza do 
służby poza ABW przez przeniesienie przepisów z dotychczas obowiązującego aktu 
wykonawczego regulujących materię ustawową. 
12)  W  art.  55  proponuje  się  doprecyzować  termin,  na  jaki  można  funkcjonariuszowi 
powierzyć  pełnienie  obowiązków  służbowych  na  innym  stanowisku  służbowym; 
zgodnie z projektem czas ten nie może być dłuższy niż 24 miesiące. 
13)  W art. 59–61 uregulowano kwestie dotyczące właściwości komisji lekarskich, które 
skorelowano  z  przepisami  rozporządzenia  w  sprawie  oceny  zdolności  fizycznej 
17 
i psychicznej  do  służby  w ABW,  jak  również  z  regulacjami zawartymi w projekcie 
ustawy  o  komisjach  lekarskich  podległych  ministrowi  właściwemu do spraw 
wewnętrznych,  o  zmianie  ustawy  o  zaopatrzeniu  emerytalnym  żołnierzy 
zawodowych oraz ich rodzin, o  zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym 
funkcjonariuszy  Policji,  ABW,  Agencji  Wywiadu,  Służby  Kontrwywiadu 
Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, 
Straży  Granicznej,  Biura  Ochrony  Rządu,  Państwowej  Straży  Pożarnej  i  Służby 
Więziennej oraz ich rodzin oraz o zmianie niektórych innych ustaw. 
14)  W  art.  62  doprecyzowano  przesłanki  zwolnienia  funkcjonariusza  ze  służby  przez 
wskazanie, iż zwolnienie ze służby następuje: 
–  w  przypadku  prawomocnego  cofnięcia  lub  odmowy  wydania  poświadczenia 
bezpieczeństwa uprawniającego do dostępu do informacji niejawnych o klauzuli 
„ściśle tajne”, 
–  w przypadku zrzeczenia się obywatelstwa polskiego, 
–  w przypadku dwukrotnego niestawienia się bez usprawiedliwienia przed komisją 
lekarską, na badanie lub obserwację w podmiocie leczniczym, 
–  w przypadku upływu 12 miesięcy od dnia zaprzestania służby z powodu choroby. 
W zakresie  przesłanki  upływu  12  miesięcy  od dnia zaprzestania  służby  z  powodu 
choroby  wskazać  należy,  iż  niemożność  pełnienia  służby  przez  ten  czas  może 
wskazywać  na  utratę  zdolności  do  służby.  Propozycja ta  została  zaczerpnięta 
z rządowego  projektu  ustawy  o  zmianie  ustawy  o  Policji,  ustawy  o  Straży 
Granicznej, ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, ustawy o Biurze Ochrony Rządu, 
ustawy o Agencji  Bezpieczeństwa  Wewnętrznego  oraz  Agencji  Wywiadu,  ustawy 
o służbie  wojskowej  żołnierzy  zawodowych,  ustawy  o  Centralnym  Biurze 
Antykorupcyjnym,  ustawy  o  Służbie  Kontrwywiadu  Wojskowego  oraz  Służbie 
Wywiadu  Wojskowego,  ustawy  o  służbie  funkcjonariuszy  Służby  Kontrwywiadu 
Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, ustawy o Służbie Więziennej oraz 
niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 1497). 
Podkreślić  należy,  iż  projektowane  przepisy  nie  dyskryminują  funkcjonariusza 
z uwagi na orzeczoną niepełnosprawność, tym samym nie naruszają dyrektywy Rady 
2000/78/WE z  dnia  27  listopada  2000  r.  ustanawiającej  ogólne  warunki  ramowe 
równego traktowania w 
zakresie zatrudnienia i pracy. Orzeczenie 
o niepełnosprawności  nie  będzie  stanowić  formalnej  przeszkody  do  aplikowania 
18