Rządowy projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych

zintegrowanym ujęciu, dla warunków życia obywateli,

funkcjonowania gospodarki i szans rozwojowych powoduje, że

racjonalizacja procesów przestrzennych stała się obecnie jednym
z najważniejszych zadań władz publicznych."
W hierarchii wartości społecznych ład przestrzenny nabiera
rosnącego znaczenia. Staje się bowiem w coraz większym stopniu
niezbywalnym
elementem jakości życia i środowiska
przyrodniczego, a także efektywności gospodarowania".

Jako jeden z kierunków działań na rzecz przywrócenia utrwalenia
ładu przestrzennego w Polsce, KPZK 2030 wskazuje
wzmocnienie instytucjonalne i jakościowe planowania
przestrzennego, które m.in.Ś
- zapewni ścieżkę rozwoju kariery i poszerzania kompetencji
planistom przestrzennym - łącznie z certyfikacją zdobytych
umiejętności,
- umożliwi określenie właściwej pozycji planisty w strukturze
organizacyjnej administracji rządowej i samorządowej,
- zakłada, że zarządzanie przestrzenią w jednostkach
administracji publicznej będzie mogło być powierzane osobom
przygotowanym zawodowo.

W kontek cie powyższych deklaracji trudno dostrzec sensowno ć
deregulacji zawodu urbanisty jako działania spójnego z przyjętą
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030. Warto
też zwrócić uwagę na cytowaną już wyżej Dyrektywę
2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 wrze nia
2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych i
wykorzystywania dziedzictwa architektonicznego oraz ochrony
naturalnej równowagi".
Nie sposób nie zauważyć, że regulacje te mają wyraźny związek
z zakresem działań wła ciwych dla zawodu urbanisty

Ocena możliwo ci realizacji celów ustawyŚ deregulacja nie ułatwi
dostępu do wykonywania zawodu.

103
Obecne wymagania w zakresie dostępu do zawodu nie są
wygórowane. Okre la je ustawa, za Izba w żaden sposób nie
ogranicza dostępu do zawodu. Dla większo ci osób zgłaszających
akces do Izby jedynym wymogiem są dwa lata praktyki. Nie jest
to dużoŚ dłużej trwa niekiedy sporządzenie jednego planu
miejscowego lub studium.
Członkowie Izby są zobowiązani do prowadzenia praktyk
zawodowych, umożliwiając adeptom wej cie do zawodu. Jakie
będą możliwo ci nabycia i udokumentowania do wiadczenia
zawodowego bez izby działającej na jednoznacznie okre lonych
zasadach? Deregulacja nic przyczyni się do wykreowania nowych
miejsc pracy. Otwarcie dostępu dla każdego chętnego nic
spowoduje zwiększenia ilo ci zamówień i możliwo ci
zatrudnienia rzeszy nowych wykonawców. W odniesieniu do
zawodu urbanisty ten argument jest całkowicie fałszywy.

Wydział

Na Wydziale Budownictwa, Architektury i Inżynierii rodowiska
W związku ze zmianami
Budownictwa,
Politechniki Łódzkiej kształcimy przyszłych urbanistów na
wprowadzonymi w projekcie
Architektury i
dwóch kierunkach studiówŚ Architektura i Urbanistyka oraz
ustawy, polegającymi na
Inżynierii
Gospodarka Przestrzenna. Staramy się zapewnić jak najwyższy
zmniejszeniu wymagań
rodowiska
poziom kształcenia aby jak najlepiej przygotować naszych stawianych osobom ubiegającym
Politechniki Łódzkiej
studentów do zawodu urbanisty i planisty przestrzennego. Zawód
się o wpis na listę urbanistów,
ten wymaga interdyscyplinarnej, rozległej wiedzy z zakresu wielu
przy jednoczesnym zachowaniu
dziedzin. Jest z całą pewno cią zawodem zaufania publicznego.
dotychczasowych zadań i formy
Obowiązujące procedury planistyczne wymagają dostępu
organizacyjnej samorządu
urbanisty do informacji, często poufnych, dotyczących sfery
zawodowego urbanistów,
prywatno ci osób fizycznych - wła cicieli nieruchomo ci. W toku
przedmiotowa uwaga stała się
tworzenia dokumentów planistycznych urbanista wykonuje
nieaktualna.
zadania o szczególnym charakterze, wymagające troski o

zaspokojenie praw jednostki, a jednocze nie realizacji i ochrony
interesu publicznego.
Stowarzyszenie Europejskich Szkół Planowania Przestrzennego
(AESOP) działające od 1987 roku dba o odpowiednie
przygotowanie kadry zawodowej wobec rosnącego znaczenia
planowania przestrzennego w osiąganiu wysokiej
jako ci życia. Niewątpliwa jest wysoka ranga zawodu urbanisty

104
w kontek cie ważnych europejskich i krajowych dokumentów
oraz wyzwań wynikających z potrzeby zapewnienia ładu
przestrzennego. Uchwalona przez Radę Ministrów „Koncepcja
Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030" jako jeden z
sze ciu celów wymienia „przywrócenie i utrwalenie ładu
przestrzennego oraz wzmocnienie jako ciowe i instytucjonalne
planowania przestrzennego" poprzez m.in. „poszerzanie
kompetencji planistom przestrzennym - łącznie z certyfikacją
zdobytych umiejętno ci”.
Proponowana w projekcie ustawy o ułatwieniu dostępu do
wykonywania
zawodów
finansowych,
budowlanych
i
transportowych deregulacja zawodu urbanisty stoi w sprzeczno ci
z przytoczonym zapisami, a także z Dyrektywą 2005/36/WE
Parlamentu Europejskiego dotyczącą uznawania kwalifikacji
zawodowych. Stwierdzono w niej, że „poszanowanie charakteru
krajobrazu naturalnego i miejskiego” należy „do kwestii o
znaczeniu publicznym” oraz że „osoby posiadające uznane
kwalifikacje potrafią zrozumieć i wyrazić potrzeby jednostek,
grup społecznych i władz w zakresie planowania
przestrzennego”.
Propozycja deregulacji, oznaczającej zniesienie wymagań w
zakresie kwalifikacji zawodowych urbanistów i oddanie
planowania przestrzennego w ręce osób niekompetentnych oraz
zanegowanie rangi tego zawodu jako zawodu zaufania
publicznego, podważa sens działalno ci dydaktycznej o rodków
akademickich kształcących urbanistów.

Wydział
ogólna
Rada Wydziału Architektury Politechniki ląskiej formułuje w tej
W związku ze zmianami
Architektury
sprawie następujące uwagiŚ
wprowadzonymi w projekcie
Politechniki ląskiej
ustawy, polegającymi na
1. Kształcenie urbanistów - między innymi przez Wydział
zmniejszeniu wymagań
Architektury Politechniki
ląskiej - zapewnia niezbędne stawianych osobom ubiegającym
kwalifikacje przyszłym ekspertom, których zadaniem jest
się o wpis na listę urbanistów,
stanowienie prawa miejscowego w zakresie bardzo istotnym dla
przy jednoczesnym zachowaniu
interesu publicznego.
dotychczasowych zadań i formy
2. Skutki planowanej deregulacji zawodu urbanisty - zakładającej

105
ułatwienie dostępu do wykonywania tego zawodu - pogłębią zły
organizacyjnej samorządu
stan ładu przestrzennego w Polsce, wynikający z braku spójnego
zawodowego urbanistów,
systemu, regulującego zasady jego kształtowania.
przedmiotowa uwaga stała się
nieaktualna.


Południowa
ogólna
Sprzeciw wobec deprecjacji planowania przestrzennego, poprzez
W związku ze zmianami
Okręgowa Izba
zamiar deregulacji zawodu urbanisty i zamiar obniżenia rangi
wprowadzonymi w projekcie
Urbanistów
samorządu zawodowego Izby Urbanistów.
ustawy, polegającymi na

zmniejszeniu wymagań
Wraz z faktyczną likwidacją Izby zniknie jednocze nie jedyny stawianych osobom ubiegającym
podmiot władny dbać o jako ć opracowań planistycznych, oraz o
się o wpis na listę urbanistów,
zasady etyki zawodowej.
przy jednoczesnym zachowaniu

dotychczasowych zadań i formy
Planowane zmiany spowodują, że Polska będzie jedynym krajem
organizacyjnej samorządu
w Europie, w którym sprawami planowania przestrzennego nie
zawodowego urbanistów,
interesują się władze publiczne, a zwłaszcza centralne. A kwestie
przedmiotowa uwaga stała się
urbanistyki i urbanistów pozostawia się pełnej swobodzie
nieaktualna.
wiadczenia usług oraz wolnemu rynkowi, tak jak każdych
innych usług. Wynikiem takich działań będzie dalsza degradacja
przestrzeni naszego kraju.




Izba Architektów
art. 5
Izba Architektów RP przedstawia propozycję następującego Uwzględniona – faktyczne zmiany
Rzeczypospolitej
brzmienia art. 5 ustawy samorządowejŚ
art. 14 Prawa budowlanego nie
Polskiej
Art. 5
zostały uwzględnione w art. 5
1. Izby architektów zrzeszają osoby, które
ustawy o samorządach
1) posiadają uprawnienia budowlane w specjalności
zawodowych architektów,
architektonicznej, o której mowa w art. 14 ust. 1 pkt 1, ustawy z
inżynierów budownictwa oraz
dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2000 r. Nr 106,
urbanistów
poz. 1126. Nr 109, poz. 1157 i Nr 120. poz. 1268), zwanej dalej
"ustawą -Prawo budowlane",
2) posiadają uprawnienia budowlane w specjalności
architektonicznej uzyskane przed dniem wejścia w życie ustawy -
Prawo budowlane,
3) są obywatelami państw członkowskich, którzy nabyli

106
kwalifikacje zawodowe do wykonywania działalności w
budownictwie, równoznacznej wykonywaniu samodzielnych
funkcji
technicznych
w
budownictwie
na
terytorium
Rzeczypospolitej
Polskiej
w
dziedzinie
architektury,
odpowiadające wymaganiom określonym w pkt 1 i 2 oraz
posiadają odpowiednią decyzję o uznaniu kwalifikacji
zawodowych.
2. Izby inżynierów budownictwa zrzeszają osoby, które:
1) posiadają uprawnienia budowlane w specjalnościach, o
których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 2-4 ustawy - Prawo budowlane,
2) posiadają
uprawnienia
budowlane
w
zakresie
odpowiadającym zakresowi specjalności, o których mowa w pkt 1
uzyskane przed dniem wejścia w życie ustawy Prawo budowlane,
3) są obywatelami państw członkowskich, którzy nabyli
kwalifikacje zawodowe do wykonywania działalności w
budownictwie, równoznacznej wykonywaniu samodzielnych
funkcji
technicznych
w
budownictwie
na
terytorium
Rzeczypospolitej
Polskiej,
odpowiadające
wymaganiom
określonym w pkt 1 i 2 oraz posiadają odpowiednią decyzje o
uznaniu kwalifikacji zawodowych

Jednocze nie Izba Architektów RP wskazuje, iż w
przedstawionym do zaopiniowania projekcie nowelizacji ustawy
samorządowej znalazło się mylne odesłanie do przepisów prawa
budowlanego. W zaproponowanym przepisie art 5 ust 1 pkt 1
ustawy samorządowej pozostało bowiem odesłanie do art. 14 ust
3 pkt 1 Prawa budowlanego. Tymczasem w znowelizowanym
brzmieniu przepis ten dotyczyć będzie warunku posiadania
wyższego wykształcenia magisterskiego dla osób posiadających
uprawnienia bez ograniczeń. Stad odesłanie powinno zostać ujęte
jak przedstawiono wyżej w propozycji zapisu art. 5 ustawy
samorządowej.
Wskazujemy również na konieczno ć uregulowania np. w
przepisach końcowych kwestii dotyczącej obecnie posiadanych
przez architektów uprawnień budowlanych. O ile bowiem

107