Rządowy projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych

62
W art. 80 ust. 8 zawarto upoważnienie dla ministra właściwego do spraw finansów
publicznych do wydania rozporządzenia w sprawie sposobu prowadzenia listy agentów
celnych. Jednocześnie w ustawie zmieniającej ww. przepisy ustawy – Prawo celne
proponuje się wprowadzenie przepisu przejściowego, stanowiącego o utrzymaniu wpisów
na liście agentów celnych ważnych w dniu wejścia w życie zmian do ustawy. Tym samym
dla osób będących agentami celnymi w tym dniu wejście w życie nowej regulacji
z wyższymi wymaganiami nie spowoduje zmiany ich dotychczasowego statusu
zawodowego.
2.11. Ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach
uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym
(Dz. U. Nr 77, poz. 649, z późn. zm.)
Zawód: biegły rewident
W projekcie ustawy proponowane są następujące rozwiązania:
1) doprecyzowanie zasad zaliczania poszczególnych egzaminów z przedmiotów objętych
postępowaniem kwalifikacyjnym
Obecnie zgodnie z art. 9 ust. 5 ustawy Komisja Egzaminacyjna może zwolnić
kandydata na biegłego rewidenta, na jego wniosek, z wybranych egzaminów
z przedmiotów objętych postępowaniem kwalifikacyjnym, jeżeli w tym zakresie zdał
egzaminy uniwersyteckie lub równorzędne. Proponuje się, w miejsce dotychczasowej
możliwości, nałożenie na Komisję Egzaminacyjną obowiązku zaliczenia kandydatowi
na biegłego rewidenta, na jego wniosek, poszczególnych egzaminów z przedmiotów
objętych postępowaniem kwalifikacyjnym, jeżeli w tym zakresie zdał egzaminy
uniwersyteckie lub równorzędne. Obowiązujące warunki zostaną uelastycznione, tak
aby np. osoba, która ukończyła studia wyższe z dziedziny prawa, mogła mieć zaliczone
poszczególne egzaminy sprawdzające wiedzę teoretyczną w tym obszarze, jeżeli zasób
wiedzy zdobytej w ramach toku studiów pokrywa się z zakresem egzaminów
wymaganych w postępowaniu kwalifikacyjnym.
2) wprowadzenie możliwości zaliczenia części postępowania kwalifikacyjnego na
podstawie ukończenia studiów wyższych

63
Proponuje się ponadto wprowadzenie możliwości zaliczenia części postępowania
kwalifikacyjnego, w obszarze sprawdzenia wiedzy teoretycznej, na podstawie
ukończenia studiów wyższych o kierunku obejmującym zakresem kształcenia wiedzę,
o której mowa w art. 9 ust. 1 i 2 ustawy. Celem proponowanej zmiany jest stworzenie
warunków kształcenia na studiach wyższych, których wybór pozwoli na kształtowanie
ścieżki kariery w kierunku zdobywania uprawnień biegłego rewidenta. Ukończenie
studiów wyższych spełniających kryteria kształcenia z zakresu wiedzy, o której mowa
w art. 9 ust. 1 i 2 ustawy, umożliwi absolwentowi przystępującemu do postępowania
kwalifikacyjnego na biegłego rewidenta zaliczenie części tego postępowania.
W rezultacie kandydat na biegłego rewidenta będzie mógł uzyskać zaliczenie
postępowania kwalifikacyjnego na poziomie obejmującym sprawdzenie wiedzy
teoretycznej, z którym wiąże się obowiązek zdania 10 egzaminów. W ramach
postępowania kwalifikacyjnego kandydatowi pozostanie obowiązek odbycia praktyki
w rachunkowości, aplikacji pod kierunkiem biegłego rewidenta i zdanie egzaminu
dyplomowego. Proponowana zmiana będzie skutkować potrzebą uzupełnienia katalogu
zadań Komisji Egzaminacyjnej, o którym mowa w art. 7 ustawy, o możliwość
zaliczania, na wniosek kandydata, części postępowania kwalifikacyjnego w obszarze
sprawdzenia wiedzy teoretycznej na podstawie ukończenia studiów wyższych
o kierunku obejmującym zakresem kształcenia wiedzę, o której mowa w art. 9 ust. 1 i 2
ustawy. Ponadto do zadań Komisji Egzaminacyjnej będzie należało stwierdzanie, na
wniosek jednostek organizacyjnych uprawnionych do nadawania stopnia naukowego
doktora nauk ekonomicznych, uznania studiów wyższych w Rzeczypospolitej Polskiej
lub zagranicznych studiów wyższych uznawanych w Rzeczypospolitej Polskiej za
równorzędne, które zakresem kształcenia obejmują wiedzę teoretyczną w zakresie
wskazanym w art. 9 ust. 1 i 2, jak również spełniają kryteria uznawania tych
egzaminów.
3) wprowadzenie
możliwości zaliczenia części postępowania kwalifikacyjnego
prowadzonego przez organ uprawniony do nadawania uprawnień biegłego rewidenta
w innym państwie Unii Europejskiej
Proponuje się ponadto wprowadzenie możliwości zaliczenia części postępowania
kwalifikacyjnego, w obszarze sprawdzenia wiedzy teoretycznej, w drodze zaliczenia

64
kandydatowi na biegłego rewidenta poszczególnych egzaminów, które zdał w ramach
postępowania kwalifikacyjnego, prowadzonego przez organ uprawniony do nadawania
uprawnień biegłego rewidenta w innym państwie Unii Europejskiej, co do których
Komisja Egzaminacyjna stwierdzi, że zakresem kształcenia obejmują wiedzę
teoretyczną w zakresie wskazanym w art. 9 ust. 1 i 2. W myśl postanowień dyrektywy
2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie
ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań
finansowych, zmieniającej dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG oraz
uchylającej dyrektywę Rady 84/253/EWG (Dz. Urz. UE L 157 z 09.06.2006, str. 87),
zwanej dalej „dyrektywą 2006/43/WE”, osoba, która pomyślnie przeszła egzamin
uniwersytecki lub równoważny prowadzony w ramach postępowania kwalifikacyjnego
przez organ uprawniony do nadawania uprawnień biegłego rewidenta w innym
państwie członkowskim, może mieć uznane za zdane egzaminy, jeżeli są one
zharmonizowane z zakresem tematycznym określonym w porządku prawnym innego
państwa członkowskiego, w którym osoba ta ubiega się o uzyskanie uprawnień biegłego
rewidenta.
W rezultacie kandydat na biegłego rewidenta będzie mógł uzyskać zaliczenie
poszczególnych egzaminów z postępowania kwalifikacyjnego na poziomie
obejmującym sprawdzenie wiedzy teoretycznej, o której mowa w art. 9 ust. 1 i 2, co
przyczynić się może do skrócenia procedury kwalifikacyjnej. W ramach postępowania
kwalifikacyjnego kandydatowi pozostanie obowiązek zdania pozostałych egzaminów,
odbycia praktyki w rachunkowości, aplikacji pod kierunkiem biegłego rewidenta
i zdanie egzaminu dyplomowego. Proponowana zmiana będzie skutkować również
potrzebą uzupełnienia katalogu zadań Komisji Egzaminacyjnej, o którym mowa w art. 7
ustawy, o możliwość zaliczania, na wniosek kandydata, części postępowania
kwalifikacyjnego.
4) dostosowanie wymagań dotyczących zdawania egzaminu dyplomowego do nowo
proponowanych rozwiązań
Obecnie przepisy art. 5 ust. 2 pkt 7 w związku z art. 9 ust. 3 ustawy stanowią, że
egzamin dyplomowy odbywa się w formie ustnej i obejmuje wiedzę zdobytą w trakcie
aplikacji. Ponieważ zgodnie z postanowieniami dyrektywy 2006/43/WE egzamin ten

65
powinien odpowiadać egzaminowi ukończenia studiów wyższych, oraz mieć na celu
sprawdzenie umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy teoretycznej do
samodzielnego i należytego wykonywania zawodu biegłego rewidenta, w szczególności
badania rocznych sprawozdań finansowych oraz rocznych skonsolidowanych
sprawozdań finansowych, zaproponowane nowe rozwiązania dotyczące przystępowania
do postępowania kwalifikacyjnego oznaczać będą potrzebę wprowadzenia zmian do
przepisów ustawy regulujących formę i zakres merytoryczny przeprowadzania
egzaminów pisemnych i egzaminu dyplomowego, również na poziomie zmian
wytycznych w delegacji ustawowej, o której mowa w art. 9 ust. 8 ustawy. Egzaminy
pisemne powinny obejmować swoim zakresem sprawdzenie wiedzy teoretycznej,
natomiast egzamin dyplomowy powinien polegać na sprawdzeniu wiedzy teoretycznej
w praktyce (tryb i sposób przeprowadzania egzaminów powinien być uregulowany
w akcie wykonawczym).
5) wprowadzenie możliwości zaliczenia praktyki i aplikacji w drodze długoletniego
doświadczenia zawodowego
Proponuje się wprowadzenie dodatkowej procedury wpisu do rejestru biegłych
rewidentów dla osoby posiadającej co najmniej 15-letnie doświadczenie zawodowe
w zakresie rachunkowości, prawa i finansów, po zaliczeniu przez nią egzaminów
z wiedzy, o której mowa w art. 9 ust. 1 i 2 ustawy oraz egzaminu dyplomowego, bez
konieczności odbycia rocznej praktyki i co najmniej dwuletniej aplikacji albo trzyletniej
aplikacji. Rozwiązanie takie dopuszcza dyrektywa 2006/43/WE. Nowe rozwiązania
będą wymagały uwzględnienia w zakresie dotyczącym zadań Komisji Egzaminacyjnej
(art. 7 ustawy) oraz na poziomie zmian wytycznych w delegacji ustawowej, o której
mowa w art. 9 ust. 8 ustawy.
6) uproszczenie regulacji w zakresie odbywania praktyki i aplikacji
Ustawa w art. 5 ust. 2 pkt 5 nakłada na kandydata na biegłego rewidenta obowiązek
odbycia rocznej praktyki w zakresie rachunkowości i co najmniej dwuletniej aplikacji
pod kierunkiem biegłego rewidenta, jako jednego z warunków uzyskania uprawnień
biegłego rewidenta. Proponuje się uelastycznić dotychczasowe regulacje w drodze
uznania za spełniony warunek trzyletniego szkolenia praktycznego (o którym mowa

66
w dyrektywie 2006/43/WE) zarówno w sytuacji, gdy osoba ubiegająca się o wpis do
rejestru biegłych rewidentów:
a) odbyła roczną praktykę w zakresie rachunkowości w państwie Unii Europejskiej
oraz co najmniej dwuletnią aplikację w podmiocie uprawnionym do badania
sprawozdań finansowych zarejestrowanym w państwie Unii Europejskiej pod
kierunkiem biegłego rewidenta lub pod kierunkiem biegłego rewidenta
zarejestrowanego w państwie Unii Europejskiej albo
b) odbyła trzyletnią aplikację w podmiocie uprawnionym do badania sprawozdań
finansowych zarejestrowanym w państwie Unii Europejskiej pod kierunkiem
biegłego rewidenta lub pod kierunkiem biegłego rewidenta zarejestrowanego
w państwie Unii Europejskiej.
Nowe rozwiązania będą wymagały uwzględnienia zmian wytycznych w delegacji
ustawowej, o której mowa w art. 9 ust. 8 ustawy.
7) doprecyzowanie zasad zaliczania praktyki w zakresie rachunkowości na poczet
postępowania kwalifikacyjnego
Obecnie Komisja Egzaminacyjna, na podstawie art. 9 ust. 7 ustawy, może zwolnić
kandydata na biegłego rewidenta, na jego wniosek, z praktyki w zakresie
rachunkowości. Proponuje się, w miejsce dotychczasowej możliwości, nałożenie na
Komisję Egzaminacyjną obowiązku zaliczania kandydatowi na biegłego rewidenta, na
jego wniosek, praktyki w przypadku spełnienia warunków określonych w ustawie.
Ponadto proponuje się uprościć zaliczanie praktyki, w drodze uznania kandydatowi na
biegłego rewidenta możliwości łączenia form odbywania praktyki, czyli zatrudnienia
w podmiocie uprawnionym do badania sprawozdań finansowych, jak również
pozostawania w stosunku pracy na samodzielnym stanowisku w komórkach finansowo-
-księgowych, przy czym łączny czas powinien wynosić co najmniej 3 lata (obecna
regulacja nie daje możliwości łącznego zaliczania tych dwóch warunków).
8) umożliwienie prowadzenia i odbywania doskonalenia zawodowego przez różne
uprawnione jednostki i w różnych formach
Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy biegły rewident jest obowiązany stale podnosić
kwalifikacje zawodowe, w tym przez odbywanie obligatoryjnego doskonalenia