Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw

pracownikowi oddziału terenowego ARR, w obecności którego dokonuje się odbioru tego
surowca.
Uwaga
została uwzględniona. W projektowanym art. 16j dodano ustęp, zgodnie
z którym odbierający surowiec tytoniowy udostępnia pracownikowi ARR dane niezbędne do
wystawienia zaświadczenia potwierdzającego spełnianie wymagań jakościowych.
W związku ze zmianami wprowadzonymi do projektu ustawy na dalszym etapie prac
legislacyjnych, które polegały w szczególności na ustanowieniu przepisów oznaczających
przejęcie przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa kompetencji Agencji
Rynku Rolnego w zakresie realizacji płatności uzupełniającej do tytoniu oraz płatności
uzupełniającej do skrobi, przy piśmie z dnia 19 grudnia 2011 r. projekt został ponownie
przekazany do konsultacji społecznych.

Do projektu uwagi zgłosiły następujące organizacje społeczne: Krajowa Rada Izb
Rolniczych (KRIR), Stowarzyszenie Producentów Ziemniaków Skrobiowych przy PPZ S.A.
w Niechlowie, Zrzeszenie Plantatorów i Producentów Ziemniaków w Luboniu, Zrzeszenie
Producentów Ziemniaka w Pile, Stowarzyszenie Producentów Ziemniaka Skrobiowego przy
PPZ Trzemeszno Sp. z o.o. w Trzemesznie, Stowarzyszenie Producentów Skrobi
Ziemniaczanej w Luboniu, Wielkopolskie Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego S.A.,
Krajowy Związek Plantatorów Tytoniu oraz Okręgowy Związek Plantatorów Tytoniu
w Lublinie (OZPTwL).

Ponadto uwagi do projektu ustawy zgłosiło Przedsiębiorstwo Przemysłu Spożywczego
PEPEES S.A. w Łomży.
KRIR
zgłosiła propozycję przyjęcia roku 2011 jako roku referencyjnego dla
oddzielnej płatności do owoców miękkich.
Uwaga nie została uwzględniona. Zgodnie z art. 129 ust. 1 rozporządzenia nr 73/2009,
najpóźniejszy możliwy okres referencyjny dla oddzielnej płatności do owoców miękkich to
rok 2008. Oznacza to, że przyjęcie roku 2011 jako roku referencyjnego byłoby niezgodne
z przepisami unijnymi.

Ponadto KRIR zaproponowała zmianę brzmienia projektowanego art. 16j ust. 11
ustawy o płatnościach, zgodnie z którym do dnia 15 kwietnia roku następującego po roku
zbioru, Prezes ARR przekazuje Prezesowi ARiMR wykaz rolników, którym wydano
zaświadczenie potwierdzające, że dostarczony surowiec tytoniowy spełnia określone
wymagania jakościowe. Zdaniem KRIR doprecyzowanie, że przekazywanie zaświadczeń
42

następuje „raz w tygodniu w miarę ich wydawania” spowoduje, że ARiMR będzie mogła
wydawać decyzje w sprawie przyznania płatności przed dniem 15 kwietnia.

Uwaga nie została uwzględniona. Obecne brzmienie projektowanego przepisu
umożliwia bowiem przekazanie wykazu rolników wraz z informacją o ilości surowca
tytoniowego w poszczególnych partiach surowca tytoniowego i cenie jednostkowej surowca
w każdej z tych partii przed dniem 15 kwietnia roku następującego po roku zbioru. Jednakże
tylko wtedy, gdy lista ta będzie kompletna, tj. będzie uwzględniać wszystkich rolników
ubiegających się o płatność do tytoniu, ARiMR będzie mogła naliczyć płatności należne
poszczególnym rolnikom. Wynika to ze sposobu obliczania wysokości płatności do tytoniu
przyznanej danemu rolnikowi (projektowany art. 7 ust. 4 pkt 3 ustawy o płatnościach).
Obliczenie wysokości tej płatności wymaga znajomości m.in. wartości sprzedaży (cena
jednostkowa x ilość) wszystkich partii surowca tytoniowego kwalifikującego się do płatności
w danym roku.

Stowarzyszenie Producentów Ziemniaków Skrobiowych przy PPZ S.A. w Niechlowie,
Zrzeszenie Plantatorów i Producentów Ziemniaków w Luboniu, Zrzeszenie Producentów
Ziemniaka w Pile, Stowarzyszenie Producentów Ziemniaka Skrobiowego przy PPZ
Trzemeszno Sp. z o.o. w Trzemesznie i Stowarzyszenie Producentów Skrobi Ziemniaczanej
w Luboniu zgłosiły uwagi wspólnym pismem. Zdaniem wymienionych organizacji, odejście
od wsparcia związanego z produkcją w sektorze skrobi spowoduje, że część rolników
zrezygnuje z produkcji ziemniaków skrobiowych, mimo że ilość kontraktowanych
ziemniaków skrobiowych nie zabezpiecza możliwości produkcyjnych przemysłu i krajowych
potrzeb zaopatrzenia w skrobię. Aby temu zapobiec, od roku 2012 rolnicy obecnie ujęci w
rejestrze ARR (wg danych z roku referencyjnego 2007/2008) winni otrzymywać pomoc
dotychczas otrzymywaną, natomiast beneficjentami wsparcia w części odpowiadającej
wsparciu związanemu z wielkością produkcji, po włączeniu go do systemu płatności
jednolitej, winni być wyłącznie dostawcy ziemniaków skrobiowych w roku 2011. Ponadto w
ustawie należy wskazać przeznaczenie środków przeznaczonych dotychczas na płatność
związaną do skrobi.

Podobnie Wielkopolskie Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego S.A.
przewiduje zmniejszenie powierzchni uprawy ziemniaków skrobiowych, a w konsekwencji
spadek produkcji i problemy przemysłu z ziemniaczanego z pozyskaniem surowca,
w związku z odejściem od płatności związanej z produkcją w sektorze skrobi. Wielkopolskie
Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego S. A. wyraziło jednocześnie niezadowolenie
43

z propozycji zasilenia puli środków przeznaczonych na płatność niezwiązaną do skrobi
środkami przeznaczonymi dotychczas na płatność związaną do skrobi, ponieważ należałoby
silniej wspierać obecnych producentów ziemniaka.
Przedsiębiorstwo Przemysłu Spożywczego PEPEES S.A. w Łomży wnioskowało
o utrzymanie stosowania płatności związanej do skrobi, argumentując, że oddzielenie
płatności od produkcji przyczyni się do zmniejszenia areału uprawy ziemniaka skrobiowego
oraz ograniczenia produkcji skrobi ziemniaczanej. W przypadku braku możliwości
stosowania płatności związanych z produkcją, PEPEES S.A. postuluje zmianę okresu
referencyjnego z 2007/2008 na 2011/2012.
Powyższe uwagi przedstawicieli sektora skrobi ziemniaczanej nie zostały
uwzględnione. Zgodnie z harmonogramem określonym w załączniku XI do rozporządzenia
nr 73/2009, pomoc produkcyjna dla producentów ziemniaków na skrobię przewidziana
w tytule IV rozdziału 1 sekcji 2 może być stosowana co najwyżej do 2011 r. Ponieważ
zgodnie z art. 132 ust. 8 rozporządzenia nr 73/2009, krajowe płatności uzupełniające nie są
udzielane z tytułu działalności rolniczej, w odniesieniu do której płatności bezpośrednie nie są
przewidziane w państwach członkowskich innych niż nowe państwa członkowskie,
a stosowana w Polsce płatność związana do skrobi jest krajową płatnością uzupełniającą,
może być ona stosowana co najwyżej do 2011 r., tj. do czasu stosowania w państwach UE-15
pomocy produkcyjnej w tym sektorze.
rodki przeznaczone dotychczas na płatność związaną do skrobi będą wykorzystane
w ramach płatności niezwiązanej do skrobi. Oznacza to wyższe wsparcie dla rolników, którzy
w okresie referencyjnym dostarczyli producentowi skrobi ziemniaczanej ziemniaki skrobiowe
na podstawie umowy kontraktacji. Takie rozwiązanie zapewnia zgodność stosowanego
w Polsce mechanizmu z przepisami unijnymi, a jednocześnie umożliwia stosowanie wsparcia
w sektorze skrobi na maksymalnym możliwym poziomie.
Jednocześnie należy zauważyć, że wprowadzanie zmian w okresach referencyjnych
spowodowałoby, że płatności de facto utraciłyby charakter historyczny, ponieważ decyzje
produkcyjne rolników uwzględniałyby oczekiwania w zakresie „przesuwania” okresów
referencyjnych. Płatności bezpośrednie nie spełniałyby wówczas swojego nadrzędnego celu,
którym jest wspieranie dochodów rolniczych (a nie powodowanie zachęt do zwiększania
produkcji), a sektor rolny obniżyłby swoją konkurencyjność, ponieważ rolnicy
dostosowywaliby swoją produkcję, kierując się w większym stopniu wysokością płatności
44

w
poszczególnych sektorach. Tym samym struktura produkcji w mniejszym stopniu
odzwierciedlałaby faktyczne zapotrzebowanie rynku.

Zdaniem KZPT, z projektowanego art. 7 ust. 4 pkt 3 ustawy o płatnościach nie
wynika, czy przy obliczaniu wysokości płatności do tytoniu będzie brana pod uwagę cena
jednostkowa uzyskana przez daną partię tytoniu, czy też średnia cena liści w danej grupie
odmian tytoniu.
Należy wyjaśnić, że w projektowanym przepisie wskazano, że wysokość płatności do
tytoniu przysługującej danemu rolnikowi będzie obliczana jako suma płatności przyznanych
do poszczególnych partii surowca tytoniowego dostarczonych przez rolnika do
zatwierdzonego punktu odbioru. Natomiast wysokość płatności do danej partii tytoniu oblicza
się jako iloczyn koperty finansowej (wysokości środków) przeznaczonej na płatność w danej
grupie odmian tytoniu oraz udziału wartości sprzedaży danej partii w wartości sprzedaży
wszystkich partii w danej grupie odmian tytoniu. Wartość sprzedaży danej partii oblicza się
jako iloczyn ceny jednostkowej surowca tytoniowego w tej partii (partia jest jednolita pod
względem ceny, co wynika z jej definicji sformułowanej w projektowanym art. 2 pkt 26
ustawy o płatnościach) oraz ilości surowca w tej partii. Natomiast wartość sprzedaży
wszystkich partii w danej grupie odmian tytoniu to suma iloczynów cen jednostkowych
i ilości w poszczególnych partiach zakwalifikowanych do płatności (dostarczonych przez
wszystkich rolników, którym przysługuje płatność) w danej grupie odmian tytoniu.

Ponadto KZPT zgłosił uwagę, że z projektu nie wynika, dokąd pierwsi przetwórcy
surowca tytoniowego z siedzibą za granicą powinni kierować wnioski o zatwierdzenie.
Odnosząc się do powyższej uwagi należy zauważyć, że, zgodnie z projektem ustawy,
pierwsi przetwórcy surowca tytoniowego wykonujący działalność poza terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej nie składają wniosku o zatwierdzenie, lecz wniosek o wpis do
rejestru pierwszych przetwórców surowca tytoniowego. Organem właściwym do rozpatrzenia
tego wniosku jest Prezes ARR.

Zdaniem OZPTwL wprowadzenie systemu zatwierdzania pierwszych przetwórców
surowca tytoniowego ograniczy liczbę podmiotów skupujących, a przez to niekorzystnie
wpłynie na cenę skupu oferowaną przez przetwórców producentom surowca tytoniowego.
Uwaga
nie
została uwzględniona. Wprowadzenie systemu zatwierdzania pierwszych
przetwórców surowca tytoniowego ma na celu zapewnienie, że dostarczony do przetwórcy
surowiec tytoniowy bezpośrednio po skupie zostanie przetworzony i nie trafi ponownie do
punktu odbioru, ponieważ wówczas możliwe byłyby nadużycia, polegające na wielokrotnym
45

zgłaszaniu tego samego surowca do płatności. Zgodnie z projektem ustawy, zatwierdzane
będą wyłącznie te podmioty, które posiadają infrastrukturę techniczną umożliwiającą sprawny
odbiór, klasyfikację oraz pierwsze przetworzenie surowca tytoniowego.
OZPTwL
zwrócił uwagę, że należałoby wyjaśnić, czy tytoń byłby objęty płatnością
w przypadku, gdyby grupy producentów tytoniu prowadziły skup tytoniu od swoich członków
w ramach zawartych z nimi umów kontraktacji.

W odniesieniu do powyższych wątpliwości należy wyjaśnić, że projektowane przepisy
przewidują objęcie płatnością surowca tytoniowego dostarczonego do przetworzenia
przetwórcy wpisanemu do rejestru pierwszych przetwórców.
OZPTwL
zaproponował wykreślenie pkt 6 z projektowanego art. 7 ust. 2h ustawy
o płatnościach, tzn. rezygnację z przepisu określającego, że, w przypadku umowy na uprawę
tytoniu zawartej z grupą producentów tytoniu, umowa na uprawę tytoniu zawiera listę
rolników będących członkami grupy producentów tytoniu ze wskazaniem ilości surowca
tytoniowego przewidzianej do dostarczenia. Jednocześnie zaproponowano zmianę art. 7
ust. 2k pkt 2 ustawy o płatnościach, zobowiązując rolnika będącego członkiem grupy
producentów tytoniu do załączenia do wniosku o przyznanie płatności do tytoniu kopii
umowy kontraktacji (zamiast oświadczenia o zawarciu tej umowy).

Uwagi nie zostały uwzględnione. Aby uniknąć nadmiernych obciążeń formalnych dla
rolników ubiegających się o płatność do tytoniu, wprowadzono przepisy zobowiązujące grupę
producentów tytoniu do przekazania w określonym terminie kopii umowy na uprawę tytoniu,
natomiast rolnik dołącza do wniosku oświadczenie o zawarciu umowy kontraktacji. Biorąc
powyższe pod uwagę, brak w umowie na uprawę tytoniu informacji o ilości surowca
tytoniowego przewidzianej do dostarczenia przez poszczególnych rolników powodowałby, że
ARiMR nie byłaby w stanie sprawdzić, czy dany rolnik spełnia warunek kwalifikowalności
określony w art. 7 ust. 2b pkt 3, zgodnie z którym, w przypadku rolnika będącego członkiem
grupy producentów tytoniu, płatność do tytoniu przysługuje za ilość surowca tytoniowego nie
większą niż ilość wynikająca z umowy kontraktacji zawartej w ramach umowy na uprawę
tytoniu.
OZPTwL
zaproponował ponadto usunięcie projektowanego art. 16f ust. 1 pkt 2
ustawy o płatnościach, który stanowi, że jednym z warunków zatwierdzenia pierwszego
przetwórcy surowca tytoniowego jest to, że nie jest on producentem surowca tytoniowego, ani
nie wykonuje czynności związanych z produkcją surowca tytoniowego lub jego zbyciem
przed pierwszym przetworzeniem.
46