Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw

nie jest stymulowanie produkcji rolnej, lecz wspieranie dochodów rolników, a mechanizmy
wsparcia powinny być skonstruowane w taki sposób, aby nie oddziaływać na decyzje
rolników w zakresie kierunku i wielkości produkcji. Takie podejście ma zapewnić rynkową
orientację sektora rolnego. Elastyczność sektora rolnego w dostosowywaniu wielkości
i
struktury produkcji do zapotrzebowania rynkowego jest jednym z przejawów jego
konkurencyjności.
Kolejne
zastrzeżenie FZPDiWR dotyczy sposobu finansowania płatności do owoców
miękkich oraz płatności do tytoniu.
Należy wyjaśnić, że środki na finansowanie oddzielnej płatności do owoców miękkich
zostały wydzielone odrębnie w budżecie unijnym, a więc nie pochodzą z redukcji koperty
przeznaczonej na jednolitą płatność obszarową. Wysokość pułapów, w granicach których
może być realizowana oddzielna płatność do owoców miękkich w poszczególnych
państwach, została określona w załączniku XII do rozporządzenia nr 73/2009.

Natomiast sposób finansowania płatności do tytoniu, polegający na wydzieleniu
środków z kwoty przeznaczonej na jednolitą płatność obszarową, jest pochodną tego, że jest
to płatność realizowana w ramach tzw. wsparcia specjalnego, i jest zgodny z przepisami
finansowymi dotyczącymi tej formy wsparcia, które zostały określone w art. 69
rozporządzenia nr 73/2009.
Oznacza
to,
że projekt ustawy nie określa źródeł finansowania płatności, w związku
z czym uwaga nie odnosi się do projektu.
KZPT
zgłosił potrzebę zdefiniowania grupy producentów tytoniu. Uwaga została
uwzględniona. Grupę producentów tytoniu zdefiniowano jako grupę producentów tytoniu
będącą grupą producentów rolnych w rozumieniu przepisów o grupach producentów rolnych.

Zdaniem KZPT, do wniosku o przyznanie płatności do tytoniu rolnik będący
członkiem grupy producentów powinien dołączyć nie – jak zaproponowano w projekcie
– oświadczenie o zawarciu umowy kontraktacji, lecz listę plantatorów, którzy zawarli umowy
kontraktacji w ramach umowy na uprawę tytoniu.
Uwaga
nie
została uwzględniona. Grupa producentów tytoniu jest zobowiązana do
przekazywania Prezesowi Agencji kopii umowy na uprawę tytoniu (projektowany art. 7
ust.
2k ustawy o płatnościach), w związku z tym lista plantatorów, która zgodnie
z projektowanym art. 7 ust. 2g pkt 6 ustawy o płatnościach jest elementem tej umowy, będzie
w posiadaniu ARiMR.
37

Jeśli natomiast rolnik będący członkiem grupy producentów tytoniu miałby zamiast
oświadczenia o zawarciu umowy kontraktacji dołączać do wniosku listę plantatorów, to
byłoby to nałożenie dodatkowego obowiązku, polegającego na przekazywaniu informacji,
którymi niekoniecznie musi ten rolnik dysponować, ponieważ nie jest on stroną umowy na
uprawę tytoniu zawieranej między grupą producentów a pierwszym przetwórcą surowca
tytoniowego. Rolnik nie może więc zostać zobowiązany do przygotowania takiej listy
i odpowiadać za jej treść.
KZPT
wnioskował o doprecyzowanie przepisu o sposobie ustalania wysokości
płatności do tytoniu (projektowany art. 7 ust. 4 pkt 3 ustawy o płatnościach) poprzez
wskazanie, że ustala się ją po zakończeniu skupu surowca pochodzącego z danego roku
zbioru. Uwaga została uwzględniona.

KZPT i PZPT postulowały określenie w procentach maksymalnej ilości tytoniu
objętego umową na uprawę tytoniu lub umową kontraktacji, do której będzie mogło zostać
przydzielone wsparcie.

Uwaga nie została uwzględniona, ponieważ nie koresponduje ona z celem
wprowadzanej płatności. Płatnością będzie objęty surowiec tytoniowy spełniający określone
wymagania jakościowe, co ma zapewnić poprawę jakości produkowanego tytoniu.
Wprowadzenie limitów, które mogłyby prowadzić do objęcia płatnością tylko części surowca
spełniającego wymogi jakościowe, nie znajduje uzasadnienia, a ponadto wymagałoby
określenia, które partie tytoniu spośród tych spełniających wymogi jakościowe zostaną objęte
płatnością.

KZPT i PZPT wnioskowały o wprowadzenie przepisów określających sposób
rozstrzygania sporów w sytuacji rozbieżnych stanowisk w zakresie oceny jakości
dostarczonego surowca między pierwszym przetwórcą i przedstawicielem ARR.

Uwaga nie została uwzględniona. Przedstawiciel ARR będzie potwierdzał ocenę
jakości surowca tytoniowego dokonaną przez pierwszego przetwórcę. W związku z tym nie
ma potrzeby wprowadzania przepisów określających sposób rozstrzygania sporów.

Ponadto KZPT wnioskował o wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym ARiMR
wypłacałaby płatność do tytoniu przelewem na rachunek bankowy rolnika.

Uwaga ta nie jest zasadna. Zgodnie z kryteriami akredytacyjnymi określonymi
w załączniku I do rozporządzenia Komisji (WE) nr 885/2006 z dnia 21 czerwca 2006 r.
ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1290/2005
w zakresie akredytacji agencji płatniczych i innych jednostek, jak również rozliczenia
38

rachunków EFGR i EFRROW (Dz. Urz. UE L 171 z 23.06.2006, str. 90), agencja przyjmuje
procedury konieczne do zapewnienia, że płatności będą dokonywane wyłącznie na rachunek
bankowy należący bądź do wnioskodawcy, bądź do jego cesjonariusza. adne płatności nie
mogą być dokonywane w gotówce.
Należy ponadto zauważyć, że projekt przewiduje zmianę brzmienia art. 38 ustawy
o płatnościach, który dotyczy przekazywania płatności na rachunek bankowy rolnika.
Uwzględniając uwagi PZPT oraz KZPT (a także Philip Morris Polska Tobacco Sp.
z o.o.) dotyczące terminów zawierania umów na uprawę (przełom lutego i marca roku zbioru)
oraz zatwierdzania pierwszych przetwórców surowca tytoniowego w 2012 r., zrezygnowano
z przepisu określającego termin składania wniosku o zatwierdzenie na rok 2012,
a jednocześnie wprowadzono przepis (art. 7 ust. 4 projektowanej ustawy o płatnościach),
który przewiduje, że w 2012 r. umowa na uprawę tytoniu zawarta z podmiotem, który nie był
wpisany do rejestru pierwszych przetwórców surowca tytoniowego w dniu jej zawierania,
będzie uznana za umowę spełniającą wymagania określone w ustawie o płatnościach, jeśli
spełnia ona pozostałe warunki określone w tej ustawie, a pierwszy przetwórca surowca
tytoniowego będący stroną tej umowy uzyskał zatwierdzenie lub został wpisany do rejestru
pierwszych przetwórców surowca tytoniowego na wniosek złożony w terminie do dnia 31
maja 2012 r. Wprowadzenie tego przepisu konieczne było z uwagi na to, że umowy na
uprawę tytoniu na 2012 r. zawierane będą wcześniej niż planowane wejście w życie ustawy.
KZPT
wnioskował również o uwzględnienie powiatu Oborniki na liście rejonów
uprawy tytoniu.

Zgodnie z projektowaną ustawą rejony uprawy tytoniu zostaną określone w drodze
rozporządzenia. Uwaga nie dotyczy więc projektu ustawy.

Uwaga PZPT, zgodnie z którą w projektowanym art. 7 ust. 2b pkt 3 tiret pierwsze
ustawy o płatnościach, przez wzgląd na „rangę grup producentów surowca tytoniowego”,
należałoby w pierwszej kolejności wskazać umowę kontraktacji zawartą z grupą producentów
tytoniu w ramach umowy na uprawę tytoniu, nie została uwzględniona. Przyjęta w projekcie
kolejność nie premiuje bowiem w żaden sposób zawierania umów indywidualnie i nie
decyduje o pozycji grup producentów tytoniu.
PZPT
wnioskował o rozszerzenie listy przypadków, w których dyrektor oddziału
terenowego ARR wydaje decyzję o cofnięciu zatwierdzenia pierwszego przetwórcy,
proponując cofanie zatwierdzenia również w przypadku niedokonania przez pierwszego
przetwórcę płatności za dostarczony surowiec tytoniowy w terminie wskazanym w umowie.
39


Uwaga nie została uwzględniona, ponieważ kwestie wywiązywania się stron umowy
z obowiązków z niej wynikających nie są przedmiotem regulacji w projektowanej ustawie.
Należy przy tym zauważyć, że w projekcie, mając na względzie potrzebę
zabezpieczenia interesów rolników i grup producentów tytoniu w zakresie możliwie
szybkiego otrzymania zapłaty za dostarczony surowiec tytoniowy, w przepisach
określających elementy umowy na uprawę tytoniu wskazano, że umowa ta zawiera „nie
dłuższy niż miesiąc, licząc od dnia dostarczenia, termin płatności za dostarczony surowiec
tytoniowy”.
Wysunięta przez PZPT propozycja wydłużenia do dwóch lat okresu, po upływie
którego podmiot, któremu zostało cofnięte zatwierdzenie, może ponownie ubiegać się
o zatwierdzenie, nie została uwzględniona. Projektowany przepis uznano za wystarczająco
restrykcyjny. Mając na uwadze to, że wsparcie specjalne do tytoniu będzie realizowane
w latach 2012 i 2013, wydłużenie do dwóch lat okresu, po którym podmiot mógłby ponownie
ubiegać się o zatwierdzenie, de facto oznaczałoby brak możliwości powrotu do uczestnictwa
w programie.
Ponadto
należy mieć na uwadze, że zasadniczo im większa liczba zatwierdzonych
przetwórców, tym silniejsza konkurencja między nimi o skupowany surowiec, co stwarza
rolnikom szansę uzyskania wyższej ceny. Dlatego umożliwienie przetwórcom ponownego
wnioskowania o zatwierdzenie dopiero po upływie dwóch lat od dnia, w którym decyzja
o cofnięciu zatwierdzenia stała się ostateczna, może być niekorzystne dla producentów
surowca.
KZRRSP
wniósł uwagę, że zmniejszenia płatności wynikające z zastosowania
modulacji powinny być stosowane od 2013 r., a nie – jak przewidziano w projekcie – od
2012 r.
Powyższa uwaga nie została uwzględniona. Należy zauważyć, że zgodnie z art. 10
ust. 1 rozporządzenia nr 73/2009, modulacja ma zastosowanie w nowym państwie
członkowskim wtedy, gdy poziom płatności bezpośrednich stosowany w tym państwie
członkowskim na dany rok kalendarzowy, zgodnie z art. 121 (harmonogram stopniowego
wzrostu poziomu płatności bezpośrednich), jest co najmniej równy poziomowi stosowanemu
w państwach członkowskich innych niż nowe państwa członkowskie, z uwzględnieniem
wszelkich zmniejszeń zastosowanych na mocy art. 7 ust. 1 (modulacja podstawowa).
Zrównanie poziomu płatności stosowanego w nowych państwach członkowskich
(z wyjątkiem Bułgarii i Rumunii) z poziomem stosowanym w państwach UE-15,
40

uwzględniając modulację podstawową, nastąpi w 2012 r. Poziom płatności w nowych
państwach (z wyjątkiem Bułgarii i Rumunii) wynikający z harmonogramu określonego w art.
121 rozporządzenia nr 73/2009 wyniesie wówczas 90 %, a więc tyle, co poziom wsparcia w
UE-15 po uwzględnieniu 10 % modulacji podstawowej. Oznacza to, że przepisy unijne
nakładają obowiązek zastosowania w Polsce modulacji dodatkowej od 2012 r.

Ponadto uwagi do projektu ustawy zgłosiło Stowarzyszenie Doradców na Rzecz
Rozwoju Obszarów Wiejskich (SDnRROW) oraz Philip Morris Polska Tobacco Sp. z o.o.

SDnRROW wnioskuje o przyjęcie roku 2010 jako roku referencyjnego dla oddzielnej
płatności do owoców miękkich.

Uwaga ta nie została uwzględniona, w szczególności dlatego, że zaproponowanego
rozwiązania nie dopuszczają przepisy wspólnotowe. Art. 129 ust. 1 rozporządzenia
nr 73/2009 stanowi, że najpóźniejszy możliwy okres referencyjny to rok 2008.

Philip Morris Polska Tobacco Sp. z o.o. zwrócił uwagę na potrzebę wypracowania
jasnej i jednoznacznej definicji partii tytoniu.
Uwaga
została uwzględniona. Nowa propozycja definicji zawiera wyłącznie elementy
niezbędne, dzięki czemu jest krótsza w porównaniu do poprzedniej wersji, a ponadto została
przeredagowana w sposób ułatwiający jej interpretację.

Zdaniem Philip Morris Polska Tobacco Sp. z o.o. w ustawie należy określić termin
opublikowania formularzy wniosków o zatwierdzenie. Uwaga nie została uwzględniona.
ARR udostępni opracowane formularze wniosków niezwłocznie po wejściu w życie
przepisów, w ramach realizacji swoich ustawowych obowiązków.

Zdaniem Philip Morris Polska Tobacco Sp. z o.o. nie jest zasadne, aby przetwórcy,
którzy zostali zatwierdzeni na podstawie przepisów ustawy o organizacji rynków, składali
wniosek o zatwierdzenie na podstawie przepisów ustawy o płatnościach, a więc powinni
zostać automatycznie wpisani do nowego rejestru pierwszych przetwórców.

Uwaga nie została uwzględniona. Po zakończeniu realizacji płatności do tytoniu
związanej z produkcją (kiedy już przestały obowiązywać przepisy w tym zakresie) mogły
wystąpić zdarzenia, które byłyby podstawą do wykreślenia z rejestru przetwórców
zatwierdzonych na podstawie przepisów ustawy o organizacji rynków. W związku z tym nie
mogą oni zostać automatycznie wpisani do nowego rejestru.

Philip Morris Polska Tobacco Sp. z o.o. zwrócił ponadto uwagę na konieczność
wskazania w ustawie, jakie informacje odbierający surowiec tytoniowy przekazuje
41