Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw

rodzicielski. Przepis ten dotyczy zwolnienia pracodawców z obowiązku opłacania
składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za pracowników
powracających z urlopów związanych z urodzeniem dziecka,
(art. 19 projektowanej ustawy)
10) w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 237, poz. 1654) proponuje się zmianę
brzmienia przepisów określających wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego
oraz dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, a także termin
składania wniosku o udzielenie pracownikowi takiego urlopu w wyższym
wymiarze (w związku ze stopniowym podwyższaniem wymiaru tych urlopów
w kolejnych latach kalendarzowych). Ustawa ta wprowadziła dodatkowe urlopy
macierzyńskie oraz dodatkowe urlopy na warunkach urlopu macierzyńskiego,
różnicując ich wymiar w kolejnych latach w ten sposób, iż docelowy wymiar
urlopy te miały osiągnąć w dniu 1 stycznia 2014 r. Jednakże zgodnie z niniejszym
projektem ustawy taki wymiar tych urlopów ma zostać wprowadzony już z dniem
17 czerwca 2013 r. W związku z tym konieczna jest zmiana brzmienia art. 12 ust. 2
pkt 2, ust. 3 pkt 2 oraz ust. 4 pkt 2, a także uchylenie art. 13 ust. 2, który z dniem
wejścia w życie niniejszej ustawy będzie bezprzedmiotowy,
(art. 20 projektowanej ustawy)
11) w ustawie z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79, poz. 523,
z późn. zm.) proponuje się zmianę brzmienia art. 89 ust. 3 pkt 3, art. 108, art. 143
ust. 1 pkt 3 tej ustawy. Zmiana ta ma na celu uzupełnienie katalogu urlopów
wymienionych w tych przepisach o dodatkowy urlop macierzyński, urlop na
warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowy urlop na warunkach urlopu
macierzyńskiego, urlop ojcowski i urlop rodzicielski,
(art. 22 projektowanej ustawy)
12) w ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. Nr 96,
poz. 615, z późn. zm.) proponuje się zmianę brzmienia art. 28 ust. 2 tej ustawy.
Zmiana ta ma na celu uzupełnienie katalogu urlopów wymienionych w tym
przepisie o dodatkowy urlop macierzyński, urlop na warunkach urlopu
macierzyńskiego, dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlop
ojcowski i urlop rodzicielski. Przepis ten dotyczy przyznawania stypendiów
naukowych,
20

(art. 23 projektowanej ustawy)
13) w ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Nauki (Dz. U. Nr 96,
poz. 617, z późn. zm.) proponuje się zmianę brzmienia art. 2 pkt 3 tej ustawy.
Zmiana ta ma na celu uzupełnienie katalogu urlopów wymienionych w tym
przepisie o dodatkowy urlop macierzyński, urlop na warunkach urlopu
macierzyńskiego, dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlop
ojcowski i urlop rodzicielski. Przepis ten dotyczy definicji osoby rozpoczynającej
karierę naukową,
(art. 24 projektowanej ustawy)
14) w ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. Nr 96,
poz. 619, z późn. zm.) proponuje się zmianę brzmienia art. 92 ust. 2 tej ustawy.
Zmiana ta ma na celu uzupełnienie katalogu urlopów wymienionych w tym
przepisie o dodatkowy urlop macierzyński, urlop na warunkach urlopu
macierzyńskiego, dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlop
ojcowski i urlop rodzicielski. Przepis ten dotyczy ustalania okresów zatrudnienia na
stanowiskach adiunkta niemającego stopnia naukowego doktora habilitowanego
oraz asystenta niemającego stopnia naukowego doktora,
(art. 25 projektowanej ustawy)
15) w ustawie z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii
Europejskiej w zakresie równego traktowania (Dz. U. Nr 254, poz. 1700) –
projektowana zmiana ma na celu uzupełnienie o urlop rodzicielski katalogu
urlopów wymienionych w art. 12 ust. 1 tej ustawy, uprawniającym osoby fizyczne
do roszczenia w przypadku naruszeń zasady równego traktowania określonych
w tej ustawie – w związku z ciążą oraz urlopami związanymi z urodzeniem
dziecka.
(art. 26 projektowanej ustawy)
Przepisy przejściowe
Proponuje się, aby z nowych rozwiązań prawnych wprowadzonych projektowaną
ustawą mogli korzystać także pracownicy, którzy w dniu wejścia w życie ustawy będą
przebywać na dodatkowym urlopie macierzyńskim (dodatkowym urlopie na warunkach
urlopu macierzyńskiego). W tym celu proponuje się w przepisach przejściowych
projektowanej ustawy zamieszczenie norm, zgodnie z którymi:
21

1) pracownicy korzystający w dniu wejścia w życie ustawy z dodatkowego urlopu
macierzyńskiego lub z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
– mieliby prawo do wnioskowania o udzielenie części takiego urlopu w wymiarze
odpowiadającym różnicy między wymiarem urlopu wprowadzonym projektowaną
ustawą a wymiarem udzielonego urlopu. Do dnia wejścia w życie ustawy wymiar
dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu na warunkach urlopu
macierzyńskiego będzie bowiem niższy, niż wymiary takich urlopów od dnia
wejścia w życie projektowanej ustawy. Proponuje się, aby uprawnieni pracownicy
mieli prawo złożenia wniosku o udzielenie części urlopu w terminie nie później niż
do dnia zakończenia udzielonego wcześniej urlopu,
(art. 27 ust. 1 i 2 i art. 28 ust. 1 i 2 projektowanej ustawy)
2) pracownicy korzystający w dniu wejścia w życie ustawy z dodatkowego urlopu
macierzyńskiego i z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
mogliby także, w krótszym terminie wnioskować o udzielenie im urlopu
rodzicielskiego. Proponuje się, aby był to termin nie późniejszy niż do dnia
zakończenia udzielonego wcześniej urlopu. W praktyce bowiem będą mogły
wystąpić przypadki, w których zachowanie 14-dniowego wyprzedzenia przy
wnioskowaniu o udzielenie urlopu rodzicielskiego nie będzie możliwe.
(art. 27 ust. 3 i art. 28 ust. 3 projektowanej ustawy)
Regulacje te byłyby odpowiednio stosowane do funkcjonariusza: Straży Granicznej,
Biura Ochrony Rządu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu,
Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego
Biura Antykorupcyjnego, Służby Celnej, Służby Więziennej, a także do policjanta,
strażaka i żołnierza zawodowego, korzystającego w dniu wejścia w życie ustawy
z dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach
urlopu macierzyńskiego.
(art. 27 ust. 4 i art. 28 ust. 4 projektowanej ustawy)
Proponuje się również, aby z nowych rozwiązań prawnych wprowadzonych
projektowaną ustawą mogli korzystać także pracownicy, których dzieci urodziły się po
dniu 31 grudnia 2012 r. (którzy po tym dniu przyjęli dziecko na wychowanie i wystąpili
do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie
przysposobienia dziecka lub przyjęli dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza,
z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej), jednak niespełniający przesłanek
22

określonych w art. 27 i art. 28 projektowanej ustawy. Chodzi tu zatem o pracowników,
którzy w dniu wejścia w życie projektowanej ustawy nie będą korzystać z dodatkowego
urlopu macierzyńskiego lub z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu
macierzyńskiego. Takim pracownikom proponuje się przyznać prawo do dodatkowego
urlopu macierzyńskiego (dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego),
w wysokości stanowiącej różnicę między nowym wymiarem dodatkowego urlopu
macierzyńskiego (dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego)
a urlopem wykorzystanym przez pracownika do dnia wejścia w życie ustawy.
Dodatkowy urlop macierzyński (dodatkowy urlop na warunkach urlopu
macierzyńskiego) byłby udzielany nie później niż w terminie 14 dni od dnia wejścia
w życie ustawy, na pisemny wniosek uprawnionego pracownika składany nie później
niż w terminie 7 dni od dnia wejścia w życie ustawy. Proponuje się także, aby
bezpośrednio po wykorzystaniu takiego urlopu pracownik mógł skorzystać z urlopu
rodzicielskiego udzielanego w wymiarze i na zasadach przewidzianych w art. 1821a
Kodeksu pracy. Wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego będzie można składać do
dnia zakończenia dodatkowego urlopu macierzyńskiego (dodatkowego urlopu na
warunkach urlopu macierzyńskiego).
Regulacje te byłyby odpowiednio stosowane do funkcjonariusza: Straży Granicznej,
Biura Ochrony Rządu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu,
Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura
Antykorupcyjnego, Służby Celnej, Służby Więziennej, a także do policjanta, strażaka
i żołnierza zawodowego.
(art. 29 i art. 30 projektowanej ustawy)
Wprowadzenie nowej kategorii urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 26 tygodni
powoduje wzrost wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, będącego istotnym
elementem sektora finansów publicznych, w stosunku do wielkości wynikających
z obowiązujących przepisów.
Zgodnie z przepisami art. 50 ustawy o finansach publicznych w przyjmowanych przez
Radę Ministrów projektach ustaw, których skutkiem finansowym może być zmiana
poziomu wydatków jednostek sektora finansów publicznych w stosunku do wielkości
wynikających z obowiązujących przepisów, określa się w treści projektu maksymalny
limit tych wydatków wyrażony kwotowo, na okres 10 lat budżetowych wykonywania
ustawy, oddzielnie dla każdego roku, poczynając od pierwszego roku planowanego
23

wejścia w życie ustawy, w podziale na: budżet państwa jednostki, samorządu
terytorialnego oraz pozostałe jednostki sektora finansów publicznych. Projekt ustawy
musi zawierać również mechanizmy korygujące, mające zastosowanie w przypadku
przekroczenia lub zagrożenia przekroczenia przyjętego na dany rok budżetowy
maksymalnego limitu wydatków, a także właściwy organ, który monitoruje
wykorzystanie limitu wydatków na wykonywanie zadania publicznego przez jednostki
sektora finansów publicznych oraz odpowiada za wdrożenie mechanizmów
korygujących.
W stosunku do przewidzianej w art. 1 projektu ustawy zmiany w ustawie – Kodeks
pracy oraz zmian do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego
w razie choroby i macierzyństwa (art. 10 projektu), skutkujących zmianą poziomu
wydatków z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na zasiłki macierzyńskie dyspozycja
art. 50 ustawy o finansach publicznych została zrealizowana w proponowanym art. 31
przez określenie maksymalnego 10-letniego limitu wydatków z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych, mechanizmu korygującego oraz organu właściwego do monitorowania
wykorzystania limitu wydatków.
(art. 31 i 32 projektowanej ustawy)
Proponuje się, aby projektowana ustawa weszła w życie z dniem 17 czerwca 2013 r.,
z wyjątkiem art. 31 ust. 2–5 projektowanej ustawy, które wejdą w życie z dniem
1 stycznia 2014 r.
(art. 34 projektowanej ustawy)
Przedmiot projektowanej regulacji nie podlega procedurze notyfikacji określonej
w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie
sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych
(Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt ustawy został
umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Pracy i Polityki
Społecznej. Zainteresowanie pracami nad tym projektem zgłosiło 6 osób: Pani Paulina
Wrzosek, Pani Aneta Olendrzyńska, Pani Alina Jankowska-Konsur, Pani Justyna
Kondracka, Pani Joanna Putra i Pani Katarzyna Mądra. Pięć zgłoszeń zawierało
postulat, aby z nowego urlopu rodzicielskiego mogli skorzystać wszyscy rodzice dzieci
24