Poselski projekt ustawy o Narodowym Programie Zatrudnienia

towaru lub świadczenie usług były dokonane na rzecz podatnika VAT czynnego
(obowiązujący art. 89a ust. 2 pkt 1 ustawy VAT, projektowany art. 89a ust. 3 lit
a ustawy VAT) a także aby dłużnik na dzień dokonania zmniejszenia, był
podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny (obowiązujący art.
89a ust. 2 pkt 3 ustawy VAT, projektowany art. 89a ust. 3 lit c ustawy VAT).

W tym zakresie standardem kontroli zgodności z prawem Unii jest art. 90
dyrektywy VAT. Zgodnie z nim, w przypadku anulowania, wypowiedzenia,
rozwiązania, obniżenia ceny po dokonaniu dostawy, państwa członkowskie
są zobowiązane, na warunkach przez siebie określonych, do obniżenia podstawy
opodatkowania. W przypadku całkowitego lub częściowego niewywiązania się
z płatności taka obniżka jest dla państwa członkowskiego fakultatywna (art. 90
ust. 1 i 2 dyrektywy VAT)2.

Wskazanie prawodawcy unijnego, iż przyjęcie określonych przepisów
powinno być dokonane na warunkach określonych przez państwo członkowskie
nie oznacza dowolności. Przykładowo, art. 131 dyrektywy VAT przewiduje, iż
wskazane w dyrektywie zwolnienia z podatku VAT stosuje się na warunkach
ustalanych przez państwa członkowskie; zgodnie z orzecznictwem Trybunału
pojęcie warunków nie dotyczy definicji treści przyznanego zwolnienia3.
Podobnie na tle art. 90 dyrektywy VAT należy stwierdzić, iż chociaż warunki
obniżenia opodatkowania są określane przez państwa członkowskie, to jednak
państwa te nie mogą ingerować w samą treść uprawnienia do obniżenia
podstawy opodatkowania.

W tym kontekście należy przywołać wyrok Trybunału Sprawiedliwości
w sprawie Goldsmiths, w którym Trybunał stwierdził, iż art. 11 (C) (1) Szóstej
dyrektywy VAT4 (obecnie: art. 90 dyrektywy VAT) nie upoważnia państwa
członkowskiego do przyjęcia przepisów dotyczących zwrotu VAT w przypadku
braku zapłaty całkowitej kwoty lub części wynagrodzenia, zgodnie z którymi
zwrot podatku nie przysługuje w przypadku, gdy niezapłacone wynagrodzenie
zostało określone w formie rzeczowej (dostawa towarów lub świadczenie
usług), jeśli państwo to pozwala jednocześnie na zwrot w przypadku, gdy
wynagrodzenie określone jest gotówkowo. Takie rozróżnienie nie występuje
w dyrektywie VAT i ma charakter dyskryminacyjny5.
W nauce prawa podatkowego powołano się na powyższą argumentację
i wskazano, iż możliwość zmniejszenia podatku należnego, przewidziana w art.
89a ustawy VAT, powinna dotyczyć również tych sytuacji, w których

2 por. K. Sachs, R. Namysłowski (red.), Dyrektywa VAT. Komentarz, str. 472.
3 wyr. TS z 19 stycznia 19 stycznia 1982 r. w sprawie Becker, C-8/81, pkt 32.
4 Szósta Dyrektywa Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw
Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych — wspólny system podatku
od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. WE L 145 z
13.6.1977, str. 1, Dz. Urz. UE polskie wydanie specjalne: rozdz. 9, t. 1, str. 23).
5 por. wyr. TS z 3 lipca 1997 r. w sprawie Goldsmiths (Jewellers) Ltd vs Commissioners of
Customs and Excise, C-330/95, pkt 23, 24 i 26.

14
beneficjentem usługi lub nabywcą towarów jest osoba fizyczna nieprowadząca
działalności gospodarczej, a nie tylko wówczas gdy jest nim podatnik VAT
czynny, jak ma to miejsce obecnie. W tym zakresie, obecna implementacja art.
90 dyrektywy VAT do ustawy VAT jest niepełna6.
Projekt ustawy, utrzymując obowiązujące w art. 89a ustawy VAT
rozwiązanie, iż warunkiem zmniejszenia podatku należnego przez podatnika
(wierzyciela) jest, aby dostawa towaru lub świadczenie usług były dokonane
na rzecz podatnika VAT czynnego (obowiązujący art. 89a ust. 2 pkt 1 ustawy
VAT, projektowany art. 89a ust. 3 lit a ustawy VAT) a także aby dłużnik
na dzień dokonania zmniejszenia, był podatnikiem zarejestrowanym jako
podatnik VAT czynny (obowiązujący art. 89a ust. 2 pkt 3 ustawy VAT,
projektowany art. 89a ust. 3 lit c ustawy VAT), jest niezgodny z art. 90 ust. 1
dyrektywy VAT7.

b) Projekt (art. 138 pkt 9) wprowadza możliwość wyboru
opodatkowania w formie ryczałtu według stawki 7% dla podatników
zdefiniowanych w projektowanym art. 114a ust. 2 i n. ustawy VAT. W tym
zakresie zmierza do skorzystania z możliwości przewidzianej w art. 281
dyrektywy VAT, zgodnie z którym „państwa członkowskie, które mogłyby
napotkać trudności w stosowaniu zasad ogólnych VAT do małych
przedsiębiorstw, ze względu na rodzaj ich działalności lub strukturę, mogą
zastosować, w zakresie i na warunkach, jakie ustalą, oraz po konsultacji z
Komitetem ds. VAT, uproszczone procedury naliczania i poboru podatku, takie
jak systemy ryczałtowe, pod warunkiem, że nie będą one prowadzić do
zmniejszenia podatku.” Jak wskazano w literaturze, artykuł 281 dopuszcza
przyjęcie przez państwa członkowskie uproszczonych metod opodatkowania
małych przedsiębiorstw, wskazując jako przykład obliczanie i pobór podatku w
sposób ryczałtowy. Przepis ten nie wskazuje jednak zasad, które powinny być
przyjęte przez państwa członkowskie w związku ze stosowaniem tej metody. W
szczególności, w odróżnieniu od zasad stosowania zwolnienia z podatku VAT,
nie determinuje on kryteriów, jakie powinien spełniać podatnik stosujący tę
formę opodatkowania. Jedynym warunkiem przyjęcia ryczałtowej metody
opodatkowania przez państwa członkowskie jest zapewnienie, że jej
zastosowanie nie wpłynie na zmniejszenie podatku należnego, obliczonego
zgodnie z ogólnymi zasadami opodatkowania8.

6 zob. R. Namysłowski w: R. Namysłowski, D. Pokrop (red.), Dyrektywa VAT. Polska
perspektywa, Warszawa 2012, str. 188.
7 zob. opinię BAS-WAPEiM-2280/12 z 14 września 2012 r. w sprawie zgodności z prawem
Unii Europejskiej poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o podatku
od towarów i usług (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Adam Szejnfeld).
8 Sachs K., Namysłowski R. (red.), Dyrektywa VAT, Komentarz, Warszawa 2008, str. 969.

15
Jak wynika z treści art. 281 dyrektywy VAT, opiniowany projekt ustawy
powinien zostać poddany konsultacji z Komitetem ds. VAT.


c) Artykuł 142 projektu przewidujący zmiany w ustawie o podatku
akcyzowym jest zgodny z dyrektywą Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia
2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylającą
dyrektywę 92/12/EWG oraz jest zgodny z dyrektywą Rady 2003/96/WE z dnia
27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów
ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii
elektrycznej.

IV. Konkluzja

IV.1. Poselski projekt ustawy o Narodowym Programie Zatrudnienia jest
objęty zakresem regulacji prawa Unii Europejskiej.
IV.2. Projekt przewiduje udzielanie pomocy publicznej.
IV.2.1.
Pomoc udzielana na podstawie przepisów wymienionych w
art. 9 projektu ma być pomocą udzielaną zgodnie z powszechnie
obowiązującymi aktami prawa Unii Europejskiej dotyczącymi pomocy de
minimis. Biorąc pod uwagę projektowany termin wejścia w życie ustawy oraz
daty obowiązywania rozporządzeń Komisji dotyczących pomocy de minimis
należy stwierdzić, że przewidziana w wymienionych w art. 9 projektu
przepisach pomoc będzie mogła być udzielana wyłącznie w trybie
rozporządzenia Komisji (UE) nr 360/2012 w sprawie stosowania art. 107 i 108
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis
przyznawanej przedsiębiorstwom wykonującym usługi świadczone w ogólnym
interesie gospodarczym. Przy czym pomoc taka będzie mogła być udzielana
tylko do końca 2018 r. W zakresie przewidzianej w nim pomocy de minimis
projekt – jako projekt programu pomocowego – wymaga zgłoszenia Prezesowi
Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta.
IV.2.2. Projekt w art. 18, 19, art. 43 ust. 1 w zw. z art. 80 ust. 2, art. 75
ust. 1, art. 77, art. 79 ust. 5 w zw. z art. 77, art. 139 pkt 7 i art. 140 przewiduje
udzielanie pomocy, która nie jest pomocą de minimis. W tym zakresie projekt
wymaga wystąpienia do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
o opinię.
IV.3. Art. 63 i art. 68 projektu budzą zastrzeżenia co do zgodności z
celem dyrektywy Rady 99/70/WE dotyczącej Porozumienia ramowego w
sprawie pracy na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji
Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum
Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków
Zawodowych (ETUC). Należy jednak zaznaczyć, że formalnie nie naruszają
klauzuli 5 załącznika do dyrektywy.
IV.4. Art. 138 pkt 6 projektu, utrzymując obowiązujące w art. 89a ustawy
VAT rozwiązanie, iż warunkiem zmniejszenia podatku należnego przez

16
podatnika (wierzyciela) jest, aby dostawa towaru lub świadczenie usług były
dokonane na rzecz podatnika VAT czynnego (obowiązujący art. 89a ust. 2 pkt 1
ustawy VAT, projektowany art. 89a ust. 3 lit a ustawy VAT), a także aby
dłużnik na dzień dokonania zmniejszenia był podatnikiem zarejestrowanym jako
podatnik VAT czynny (obowiązujący art. 89a ust. 2 pkt 3 ustawy VAT,
projektowany art. 89a ust. 3 lit c ustawy VAT), jest niezgodny z art. 90 ust. 1
dyrektywy VAT.
Projekt – w zakresie art. 138 pkt. 9 – wymaga konsultacji z Komitetem ds.
VAT w trybie art. 281 dyrektywy VAT.
IV.5. Art. 140 projektu nie jest sprzeczny z art. 5 lit. b dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/94/WE w sprawie ochrony pracowników
na wypadek niewypłacalności pracodawcy.
IV.6.
Art. 142 projektu ustawy jest zgodny z dyrektywą Rady
2008/118/WE w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego,
uchylającą dyrektywę 92/12/EWG oraz jest zgodny z dyrektywą Rady
2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych
dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej.


















Dyrektor Biura Analiz Sejmowych








Zbigniew Wrona












17

Warszawa, 30 października 2012 r.
BAS-WAPEiM-2710/12

Pani Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o
Narodowym Programie Zatrudnienia (przedstawiciel wnioskodawców:
poseł Mariusz Błaszczak) jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej w rozumieniu art. 95a regulaminu Sejmu



Poselski projekt ustawy o Narodowym Programie Zatrudnienia przewiduje
stworzenie rozwiązań prawnych, które mają na celu umożliwienie powstania w
latach 2014-2023 co najmniej 1 200 000 miejsc pracy, w tym zwłaszcza na
terenie małych miast i gmin zdegradowanych ekonomicznie. Projektowana
ustawa ma mieć zastosowanie do obywateli polskich będących młodymi
pracownikami poszukującymi i podejmującymi zatrudnienie lub inną pracę
zarobkową na terytorium RP, cudzoziemców będących młodymi pracownikami,
mających prawo do wykonywania pracy na terytorium RP, zamierzających
wykonywać lub wykonujących pracę na terytorium RP oraz do przedsiębiorców
prowadzących działalność gospodarczą na terytorium RP.
Przewidziane w projekcie rozwiązania dotyczyłyby podatków i innych
danin publicznych, pożyczek i kredytów udzielanych ze środków publicznych
na tworzenie nowych miejsc pracy, dopłat bezpośrednich, ulg podatkowych,
opłat na rzecz gmin zdegradowanych ekonomicznie, form zatrudnienia,
eliminacji dyskryminacji podatkowej oraz nieuzasadnionych przywilejów
podatkowych (art. 3 ust. 1 projektu).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 projektu pomoc udzielana na podstawie
wymienionych w nim przepisów stanowić ma pomoc de minimis udzielaną w
zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach
prawa wspólnotowego.
Projekt reguluje także zagadnienia nadzoru i kontroli sprawowanych
przez (przewidzianą w projekcie) Narodową Radę Zatrudnienia, Bank
Gospodarstwa Krajowego, Komisję Nadzoru Finansowego oraz przez Prezesa
Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów).

Projekt ustawy jest objęty zakresem regulacji prawa Unii Europejskiej.
Projekt nie ma na celu wykonania żadnego przepisu prawa Unii Europejskiej.