Poselski projekt ustawy o Narodowym Programie Zatrudnienia

polityki zatrudnienia w Polsce, określa zadania państwa w zakresie promocji zatrudnienia,
łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej. Zadania w powyższym zakresie
realizują instytucje rynku pracy działające w celu pełnego i produktywnego zatrudnienia,
rozwoju zasobów ludzkich oraz osiągnięcia wysokiej jakości pracy i wzmacniania integracji
oraz solidarności społecznej. Zadania Państwa w zakresie polityki rynku pracy są realizowane
na podstawie Krajowego Planu Działań, uchwalonego przez Radę Ministrów, zawierającego
zasady realizacji Europejskiej Strategii Zatrudnienia w oparciu o inicjatywy samorządu
gminy, powiatu, województwa i partnerów społecznych. Samorząd terytorialny uczestniczy w
jego tworzeniu. Krajowy Plan Działań określa w szczególności cele i działania zgodne z
kierunkami polityki państwa w dziedzinie rynku pracy, w tym przewidywaną wysokość
środków finansowych z Funduszu Pracy oraz budżetu państwa na dofinansowanie działań
wynikających z tego Planu. Ponadto określa zadania, programy i projekty, które mogą
uzyskać wsparcie w ramach tego Planu oraz precyzuje kryteria uzyskania wsparcia
finansowego przez samorządy terytorialne.
Samorząd województwa na podstawie Krajowego Planu Działań przygotowuje corocznie
regionalny plan działań na rzecz zatrudnienia, określający priorytetowe grupy bezrobotnych i
innych osób wymagających wsparcia – po zasięgnięciu opinii powiatowych jednostek
samorządu terytorialnego oraz partnerów społecznych. Rada Ministrów w ramach Krajowego
Planu Działań może przyjąć rządowe programy promocji zatrudnienia i przeciwdziałania
bezrobociu, mające na celu aktywizację zawodową bezrobotnych, rozwiązania tego rodzaju
programu uwzględniają wieloletnie perspektywy rozwoju.
Ponadto w polskim systemie prawnym obowiązuje około 100 aktów wykonawczych do
ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
regulujących szczegółowo m. in. takie fundamentalne kwestie, jak zasady przyznawania
środków na podjęcie działalności gospodarczej, określenie standardów i warunków
prowadzenia usług rynku pracy, czy też szczegółowe zasady gospodarki finansowej Funduszu
Pracy. Na podstawie ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy. w Polsce funkcjonuje państwowy fundusz celowy – Fundusz Pracy. Fundusz ten
został stworzony już w 1933 r., a reaktywowany po II wojnie światowej. Następnie został
zlikwidowany, a jego zadania przejął fundusz interwencyjny, dotowany z budżetu państwa
którego, kluczowym zadaniem jako funduszu było zapewnienie miejsc pracy. Od 1989 r.
przywrócono istnienie Funduszu Pracy. Jego dochody pochodzące ze składek
obowiązkowych płaconych przez pracodawców oraz osoby nieprowadzące działalności
rolniczej, dotacji oraz z dochodów prowadzonej przez Fundusz Pracy działalności

80
gospodarczej, oprocentowania depozytów i udziału w spółkach.
rodki te są
rozdysponowywane przez urzędy pracy na pośrednictwo pracy i doradztwo zawodowe, staże,
szkolenia, roboty publiczne dotacje na podjęcie działalności gospodarczej, przygotowanie
zawodowe oraz prace interwencyjne i społecznie użyteczne.
Należy jednak stwierdzić, że analiza istniejących form przeciwdziałania bezrobociu
powołanych i stosowanych na mocy ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy i rozporządzeń wykonawczych w pełni uzasadnia
stwierdzenie, że są one z perspektywy już ośmiu lat funkcjonowania niewystarczające i
nieadekwatne do wyzwań obecnej rzeczywistości społecznej i gospodarczej lub co znamienne
- niewłaściwie wykorzystywane. Stąd konieczność stworzenia nowych instrumentów
odpowiadających obecnym potrzebą rynku pracy.

4. Rozwiązania służące przeciwdziałaniu bezrobociu zastosowane w wybranych
państwach członkowskich Unii Europejskiej

A. Portugalski projekt wspierania zatrudnienia "Estimulo 2012"

Rząd portugalski opracował pakiet pomocowy o budżecie prawie 350 milionów euro, z
których większość pochodzi ze środków unijnych. Pieniądze zostaną przeznaczone przede
wszystkim na płatne staże zawodowe, szkolenia, wspieranie zatrudnienia na etat oraz pomoc
dla firm, które będą otwarte m.in. na młodych pracowników. Z pakietu będzie mogło
skorzystać blisko 90 tysięcy bezrobotnych młodych Portugalczyków.
Projekt wspierania zatrudnienia Estimulo 2012 ma na celu wspieranie zatrudniania
bezrobotnych oraz zwiększanie ich szans przez kształcenie zawodowe. Program ten jest
przede wszystkim skierowany do pracowników najbardziej dotkniętych bezrobociem, w
szczególności tych zarejestrowanych w urzędach pracy przez co najmniej 6 miesięcy.
Szkolenia prowadzone w ramach programu mają na celu zapewnienie trwałego powrotu
bezrobotnych na rynek pracy poprzez kształcenie umiejętności zawodowych pracowników
objętych projektem wspierania zatrudnienia. Cel ten ma zostać osiągnięty poprzez szkolenia
w miejscu pracy, dostosowane do umiejętności bezrobotnych przez co najmniej 6 miesięcy
lub świadczone przez certyfikowane jednostki szkoleniowe, zatrudniające specjalistów w
sprawach szkolenia pracowników, w minimalnym wymiarze 50 godzin. Prognozuje się, że
program łącznie przyniesie korzyści dla około 56 000 osób bezrobotnych oraz będzie miał
istotny wpływ na zmniejszenie stopy bezrobocia w Portugalii.

81
Wsparcie finansowe polegać ma na finansowaniu przez budżet państwa miesięcznych kwot
wynagrodzeń, co do zasady w wysokości 50% pensji pracownika. Zgodnie z regulacjami
przewidzianymi w tym programie, wysokość dofinansowania wzrasta do 60% wynagrodzeń
w przypadku umów o pracę zawartych na czas nieokreślony z osobami bezrobotnymi w
wieku poniżej 25 lat, z osobami bezrobotnymi zarejestrowanymi w urzędzie pracy od co
najmniej 12 kolejnych miesięcy, z osobami niepełnosprawnymi, a także z bezrobotnymi z
wykształceniem niższym niż średnie. Wsparcie wypłacane będzie w trzech ratach, do
maksymalnej wysokości 419,22 euro na okres sześciu miesięcy. Wysokość pierwszej raty
określona będzie w społecznym indeksie pomocy (IAS). Kwota drugiej i trzeciej raty
wypłacana będzie w zależności od rezultatów pracy zatrudnionej osoby objętej programem.
Jeżeli pracodawca zwolni pracownika nie z jego winy, w okresie sześciu miesięcy od
zawarcia umowy o pracę, obowiązany będzie zwrócić kwoty otrzymane w ramach programu
wspierania zatrudnienia.
Rozwiązania te mogą stanowić istotną motywację do zwiększenia możliwości tworzenia
miejsc pracy i zwalczania bezrobocia, zwłaszcza wśród firm z perspektywami wzrostu
mającymi problemy finansowe.
Aby zakwalifikować się do programu „Estimulo 2012”, przedsiębiorca musi zawrzeć umowę
o pracę na pełny etat na okres nie krótszy niż sześć miesięcy. Ponadto pracodawca musi
zatrudniać co najmniej 5 pracowników w ciągu 12 miesięcy poprzedzających złożenie
wniosku, oraz mieć zamiar utrzymać lub zwiększyć poziom zatrudnienia w przeciągu
następnych 6 miesięcy. Zainteresowany przedsiębiorca może umieścić ofertę pracy w portalu
internetowym, dzięki czemu większa liczba osób bezrobotnych będzie mogła ubiegać się o
dane stanowisko pracy. Wymóg ten nie występuje, jeśli pracodawca decyduje się na
kształcenie zawodowe pracownika. Pracodawca może zatrudnić każdego bezrobotnego, który
spełnia wymogi programu, nawet jeśli nie jest zarejestrowany w urzędzie pracy. Ma on prawo
zatrudnić jednocześnie do 20 osób objętych omawianym programem.
Pracodawca musi spełniać następujące formalne wymagania do zakwalifikowania się do
omawianego programu wspierania zatrudnienia: być zarejestrowany jako przedsiębiorca, nie
mieć zaległości podatkowych, posiadać obowiązującą umowę z ubezpieczycielem
społecznym, być zarejestrowany w Biurze Zatrudnienia i Szkolenia Zawodowego oraz
Europejskim Funduszu Społecznym oraz prowadzić poprawnie zorganizowany system
księgowy.
Program „Estimulo 2012” jest innowacyjny pod względem zastosowania uproszczonej
procedury postępowania przed organami administracji publicznej, dzięki czemu duża część

82
procesu aplikacji odbywa się przez Internet. Zastosowanie znajdzie również uproszczona
procedura weryfikacji wymagań przez służby państwowe. Uproszczenia te mają na celu
uniknięcie obciążania firmy dodatkowymi obowiązkami.
Walka z bezrobociem jest jednym z priorytetów władz portugalskich, zwłaszcza że w
ostatnich miesiącach statystyki pogarszały się bardzo wysokim szybko. Stopa bezrobocia
wynosi już ponad 15 procent, a w ciągu ostatniego roku wzrosła o 2,5 punktu procentowego.
Szczególnie niepokojące są dane dotyczące bezrobocia wśród młodych Portugalczyków - bez
pracy jest już prawie 37% z nich.

B. Główne założenia dekretu 45/2012 r. z dnia 13 lutego 2012 r. dotyczącego wspierania
zatrudnienia i promowania kształcenia zawodowego

1. Dekret wprowadza w życie program „Estimulo 2012”, który ma służyć wsparciu
finansowemu pracodawców zatrudniających osoby zarejestrowane w urzędach pracy
jako bezrobotne przez co najmniej 6 miesięcy.
2. Wymogi, jakie musi spełnić pracodawca ubiegający się o zakwalifikowanie do
programu:
1)
musi być zarejestrowany,
2)
spełnia wymogi prawne w zakresie finansowania działalności lub posiada
dokumenty potwierdzające te wymogi w momencie złożenia wniosku o przystąpienie
do programu,
3)
zatrudnia co najmniej pięciu pracowników,
4)
nie ma zaległości podatkowych i opłaca składki na ubezpieczenie społeczne,
5)
wykorzystuje zgodnie z założeniami środki finansowe przekazane przez
Instytut Zatrudnienia i Szkolenia Zawodowego,
6)
nie posiada zaległości związanych z przyznawaniem środków z Europejskiego
Funduszu Społecznego,
7)
prowadzi księgowość
- wymogu określonego pkt 3 nie stosuje się w przypadku prowadzenia szkolenia przez
profesjonalnego trenera.
3. Wymogi dotyczące przyznania pomocy finansowej:
1) zawarcie umowy o pracę na czas nieokreślony z bezrobotnym zarejestrowanym
w urzędzie pracy przez co najmniej 6 miesięcy,
2) utworzenie nowych miejsc pracy, pracodawca musi zatrudniać co najmniej pięciu

83
pracowników w okresie 12 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku oraz mieć
zamiar utrzymać lub zwiększyć poziom zatrudnienia w przeciągu następnych sześciu
miesięcy.
4. Pracodawca ma obowiązek zapewnić dostęp do szkolenia zawodowego w następujący
sposób:
1)
zorganizować prowadzenie szkoleń w miejscu pracy przez co najmniej sześć
miesięcy pod nadzorem opiekuna wyznaczonego przez pracodawcę,
2)
szkolenia powinny trwać co najmniej 50 godzin, odbywać się w godzinach
pracy, po zakończeniu których uczestnicy powinni otrzymywać certyfikaty,
3)
po zakończeniu szkolenia pracodawca powinien dostarczyć Instytutowi
Zatrudnienia i Szkolenia Zawodowego sprawozdanie z odbytego szkolenia,
sporządzone wg wzorca lub certyfikat dokumentujący przeprowadzenie szkolenia,
wydany przez osobę prowadzącą szkolenie.
5. Pracodawca, który weźmie udział w programie, będzie miał prawo do otrzymania
dofinansowania w wysokości 50% wynagrodzenia nowego pracownika.
Dofinansowanie w wysokości 60% wynagrodzenia nowego pracownika będzie
możliwe, jeżeli pracodawca:
1) zawrze umowę o pracę na czas nieokreślony,
2) umowa o pracę zostanie zawarta z bezrobotnym spełniającym jeden
z następujących warunków:
a)
nie ukończył jeszcze 25 roku życia;
b)
jest osobą niepełnosprawną;
c)
nie posiada wykształcenia wyższego niż podstawowe;
d)
był osobą bezrobotną zarejestrowaną w urzędzie pracy przez okres co
najmniej 12 miesięcy.
Wysokość dofinansowania nie może być wyższa niż kwota minimalnego
miesięcznego wynagrodzenia przez okres sześciu miesięcy.
6. Procedura:
1) pracodawca ma obowiązek umieszczenia oferty pracy oraz propozycji szkolenia
zawodowego na stronie internetowej (www.netemprego.pt) oraz podanie informacji
o chęci skorzystania z pomocy finansowej;
2) po zamieszczeniu oferty pracy na stronie internetowej urząd pracy będzie
informował pracodawcę o bezrobotnych spełniających wymagania stawianych
przez pracodawcę;

84