Poselski projekt ustawy o Narodowym Programie Zatrudnienia

Irlandia
14,7

Portugalia
15,0

Grecja
21,0

Hiszpania
23,6


W okresie ostatnich kilku lat (2008-2009) można zaobserwować dynamiczny wzrost
bezrobocia wśród ludzi młodych. rednia stopa bezrobocia wśród młodych ludzi w Unii
Europejskiej na początku 2011 r. wynosiła 22,1 proc. W 2008 r. wynosiła on zaledwie 14,5
proc. Ostatnie dane opublikowane przez Eurostat wskazują, że najwyższe stopy bezrobocia
wśród młodzieży w UE były w Hiszpanii (50,5 proc.) i Grecji (50,4 proc.). W Bułgarii,
Irlandii, Włoszech, Litwie, Portugalii i Słowacji, bezrobocie wśród młodych ludzi
przekroczyło 30 proc. W Polsce to 27 proc., czyli więcej niż średnia unijna, która wynosi
ponad 22 proc. Międzynarodowa Organizacja Pracy w opublikowanym raporcie „Globalne
trendy w zatrudnieniu młodych ludzi 2012” wskazuje, że w 2011 r. w świecie 75 mln osób, w
tym 12,6 proc. ludzi młodych, nie miało pracy. To oznacza, że od 2007 r. liczba bezrobotnych
zwiększyła się o 4 mln.

Liczba bezrobotnych zarejestrowanych oraz stopa bezrobocia według
województw, podregionów
– stan na kwiecień 2012 r. według danych Głównego Urzędu Statystycznego2

Stopa
Stopa
bezro
bezro
bocia
bocia
(do
(do
WOJEWÓDZTWA
akty
WOJEWÓDZTWA
akty
/Podregiony
wnyc
/Podregiony
wnyc
h
h
zawo
zawo
dowo
dowo
) w %
) w %


2 Dane opublikowane na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego.

75

POLSKA 12,9
WOJ.
OPOLSKIE
13,9
DOLNO L SKIE 13,1
Podregion nyski
19,2
podregion jeleniogórski
17,9
Podregion opolski
10,9
WOJ.
Podregion legnicko-głogowski 13,2 PODKARPACKIE 15,7
Podregion wałbrzyski 20,0
Podregion
krośnieński 16,4
Podregion wrocławski 12,4
Podregion
przemyski
18,6
Podregion m. Wrocław 5,4
Podregion
rzeszowski
13,7
WOJ.KUJAWSKO-
POMORSKIE 17,4
Podregion tarnobrzeski
15,4
Podregion bydgosko-toruński 10,4 WOJ. PODLASKIE
14,3
Podregion grudziądzki 20,9
Podregion
białostocki 14,7
Podregion włocławski 22,6
Podregion
łomżyński 12,7
WOJ. LUBELSKIE
13,7
Podregion suwalski
15,9
Podregion bialski
16,1
WOJ. POMORSKIE
12,8
Podregion chełmsko-zamojski 15,1 Podregion
gdański 13,6
Podregion lubelski
11,6
Podregion słupski 18,8
Podregion puławski 13,7
Podregion
starogardzki
18,3
WOJ. LUBUSKIE
15,7
Podregion trójmiejski
6,0
Podregion gorzowski
14,8
WOJ. L SKIE 10,7
Podregion zielonogórski
16,3
Podregion bielski
10,2
WOJ. ŁÓDZKIE 13,5
Podregion bytomski
15,6
Podregion
Podregion łódzki 16,3
częstochowski
14,9
Podregion m. Łódź 11,6
Podregion
gliwicki
9,5
Podregion piotrkowski
14,6
Podregion katowicki
7,7
Podregion sieradzki
13,7
Podregion rybnicki
9,3
Podregion skierniewicki
13,0
Podregion sosnowiecki
14,2

76
WOJ. MAŁOPOLSKIE 11,0
Podregion tyski
6,6
WOJ.
Podregion krakowski
11,8
WI TOKRZYSKIE 15,4
Podregion m. Kraków
5,5
Podregion kielecki
17,2
Podregion
sandomiersko-
Podregion nowosądecki 14,6
jędrzejowski 12,8
WOJ. WARMI SKO-
Podregion oświęcimski 13,5
MAZURSKIE 20,4
Podregion tarnowski
12,9
Podregion elbląski 20,5
WOJ. MAZOWIECKIE
10,4
Podregion ełcki 24,5
Podregion ciechanowsko-płocki
17,7 Podregion
olsztyński 18,6
WOJ.
Podregion ostrołęcko-siedlecki 15,5 WIELKOPOLSKIE 9,6
Podregion radomski
23,9
Podregion kaliski
10,0
Podregion m.st. Warszawa
4,0
Podregion koniński 14,8
Podregion warszawski-
wschodni 12,9
Podregion
leszczyński 9,2
Podregion warszawski-
zachodni 8,7
Podregion
pilski
15,7
WOJ.
ZACHODNIOPOMORSKIE 17,9
podregion poznański
7,4
Podregion koszaliński
20,8
podregion m. Poznań 4,1
Podregion stargardzki
22,6


Podregion m. Szczecin
10,7


Podregion szczeciński 18,4




Analiza danych statystycznych potwierdza, że rosnące bezrobocie jest głównie problemem
małych miast i terenów wiejskich. W lepszej sytuacji znajdują się mieszkańcy miejscowości
położonych wokół większych ośrodków miejskich. Bezrobocie na wsi ma inny charakter niż
w mieście: przede wszystkim jest trwalsze, a rynek pracy mało elastyczny. Zachodzące w
latach dziewięćdziesiątych przemiany gospodarcze ujawniły i pogłębiły zacofanie

77
gospodarcze na terenach wsi oraz miast. Stąd rynek pracy w małych miastach i wsiach w
Polsce przeżywa największe trudności, pogłębiające się po dziś dzień.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w końcu 2010 r. poza granicami Polski
przebywało czasowo 1990 tys. mieszkańców – o 120 tys. więcej niż w 2009 r. W Europie
przebywało 1690 tys. w 2010 r. – w tym 1615 tys. polskich emigrantów przebywała w krajach
Unii Europejskiej. Z danych za okres 2010 r. wynika, że najwięcej osób przebywało w
Wielkiej Brytanii (560 tys.), Niemczech (455 tys.), Irlandii (125 tys.), oraz Holandii (108
tys.). Jednym istotnym celem niniejszej ustawy jest stworzenie warunków wstrzymujących
emigrację młodego pokolenia i powrót jej znacznej części do kraju.
Obowiązkiem organów państwa oraz samorządu terytorialnego jest wspieranie procesów
tworzących dla młodym ludzi warunki do godnego życia oraz możliwości rozwoju
zawodowego i osobistego. Zatrudnienie sprzyjać będzie stabilizacji życiowej oraz zakładaniu
rodzin, co jest najważniejszym społecznym i ekonomicznym stymulatorem dzietności
w kolejnych pokoleniach naszych rodaków. Przy tworzeniu projektowanej ustawy zostały
przyjęte następujące założenia:
1) wprowadzenie zachęt adresowanych do przedsiębiorców, którzy zatrudniać będą ludzi
młodych:
 odliczenie od podstawy opodatkowania kwoty stanowiącej równowartość jednego
miejsca pracy,
 preferencje podatkowe dla osób zatrudniających absolwentów szkół,
 zwrot zapłaconego podatku dla nowych przedsiębiorców zatrudniających
absolwentów,
 obniżenie wysokości składek na ubezpieczenia społeczne na obszarze gmin
zdegradowanych ekonomicznie,
 wsparcie finansowe dla pracowników zatrudnionych na obszarze małych miast lub
wsi,
 stypendium edukacyjne dla młodzieży zamieszkałej na obszarze gmin
zdegradowanych ekonomicznie,
 dotacje z Funduszu Wspomagania Zatrudnienia w celu stworzenia nowych miejsc
pracy w gminach zdegradowanych ekonomicznie,
 praktyki szkoleniowe.

78
2) zapewnienie pomocy dla pracodawców, będących małymi przedsiębiorcami, w
przypadku zatrudniania przez dłuższy czas ludzi młodych będących zarejestrowanymi
bezrobotnymi,
3) zagwarantowanie preferencji prawnych dla przedsiębiorców tworzących nowe miejsca
pracy na terenach małych miast i wsi, jeżeli zatrudniają ludzi młodych,
4) uruchomienie specjalnej bezpośredniej pomocy adresowanej do osób, które znajdą
nawet czasowe zatrudnienie w miastach i gminach zdegradowanych ekonomicznie,
zwłaszcza we wsiach popegeerowskich, miastach o zniszczonym przemyśle oraz
regionach zagrożonych wyludnieniem,
5) utworzenie funduszy o charakterze publicznym, z których będą udzielane pożyczki
młodym przedsiębiorcom tworzącym nowe firmy lub rozwijających istniejące na
terenach małych miast i wsi; pożyczki te powinny być w określonym zakresie
umarzane:
 Fundusz Wspomagania Zatrudnienia oraz Fundusz Wspierania Przedsiębiorczości
Ludzi Młodych,
 udzielanie pożyczek i kredytów.
Narodowy Program Zatrudnienia wprowadza instrumenty adresowane do przedsiębiorców,
którzy zatrudniają absolwentów szkół średnich i wyższych oraz pomoc dla pracodawców
będących małymi przedsiębiorcami w przypadku zatrudniania ludzi młodych pozostających
przez dłuższy czas zarejestrowanymi bezrobotnymi.

3. Dotychczasowe rozwiązania w zakresie realizacji polityki zatrudnienia w Polsce.
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej krajowy rynek pracy przeszedł głębokie zmiany
strukturalne i instytucjonalne. Ponadto stał się częścią europejskiego rynku pracy, którym
rządzi zasada swobody przepływu pracowników. Polska w ramach członkostwa w UE została
zobligowana do realizacji zasad i celów Europejskiej Strategii Zatrudnienia - zwłaszcza
prowadzenia polityki zmierzającej do pełnego zatrudnienia, wzmocnienia spójności,
polepszenia jakości i produktywności pracy.
W obowiązującym w Polsce porządku prawnym warunki prawno-ekonomiczne sprzyjające
zatrudnieniu oraz tworzeniu miejsc pracy reguluje przede wszystkim ustawa z dnia 20
kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy3. Ustawa z dnia 20
kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w ramach realizacji

3 Dz. U. z 2004r. Nr 99, poz. 1001 ze zm. zwana dalej „ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r.”.

79