Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

26) dostosowanie treści upoważnień ustawowych do wydania aktów wykonawczych
do wymogów określonych w Konstytucji
W projekcie ustawy dokonano zmian wielu upoważnień do wydania aktów
wykonawczych, które mają na celu dostosowanie ich treści do wymogów ustawy
zasadniczej. Proponowane zmiany zmierzają m.in. do wyeliminowania
pojawiających się w praktyce trudności interpretacyjnych z jednoznacznym
określeniem zakresu przedmiotowego przekazanego do uregulowania oraz
w konsekwencji uzupełnienie bądź doprecyzowanie wytycznych. Jak wskazuje
Trybunał Konstytucyjny w swoim orzecznictwie „uzupełnienie upoważnień
o wytyczne powinno nastąpić „przy okazji” nowelizacji danej ustawy” (np.
wyrok z dnia 11 lutego 2010 r. sygn. K 15/09). Wobec powyższego zmiany
obejmują m.in. upoważnienie ustawowe zawarte w art. 5 ust. 8, art. 5a, art. 24
ust. 8, art. 68 ust. 8 i 9, art. 70 ust. 4, art. 83 ust. 6, art. 84 ust. 3, art. 86 ust. 15,
art. 87 ust. 6, art. 91 ust. 4, art. 120 ust. 7 oraz art. 123 ust. 4 wojskowej ustawy
pragmatycznej.
Zmiany dokonane w przepisie art. 70 ust. 4 wojskowej ustawy pragmatycznej
(art. 1 pkt 43 projektu ustawy) mają charakter porządkujący i dokonują jedynie
modyfikacji brzmienia tego przepisu, nie wpływając na jego treść.
Rozporządzenie wydane na podstawie art. 70 ust. 4 wojskowej ustawy
pragmatycznej zachowa tym samym moc obowiązującą wraz z wejściem
w życie projektowanej ustawy.
27) możliwość powierzania żołnierzom zawodowym funkcji w uczelniach
wojskowych
Proponuje się wprowadzenie instytucji powierzania żołnierzom zawodowym
funkcji. Instytucja ta będzie miała zastosowanie do żołnierzy będących
nauczycielami akademickimi w odniesieniu do funkcji organu jednoosobowego
uczelni wojskowej lub jego zastępcy albo kierownika jednostki organizacyjnej
tej uczelni lub jego zastępcy. Ma to na celu skorelowanie postanowień
wojskowej ustawy pragmatycznej z ustawą z dnia 27 lipca 2005 r. − Prawo
o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.). Organy
jednoosobowe uczelni publicznych lub ich zastępcy, zgodnie z art. 72 ust. 1,
art. 75 ust. 1 i art. 76 ust. 1 tej ustawy, są wyłaniani w drodze wyborów albo
22

w drodze konkursu na okres kadencji. W przypadku uczelni wojskowych reguła
ta nie dotyczy wyłącznie rektora i prorektora właściwego do spraw realizacji
zadań uczelni jako jednostki wojskowej. Zgodnie z art. 73 ustawy – Prawo
o szkolnictwie wyższym są oni wyznaczani przez Ministra Obrony Narodowej.
Podkreślić należy, że powierzenie funkcji organu jednoosobowego uczelni
wojskowej lub jego zastępcy albo kierownika jednostki organizacyjnej tej
uczelni lub jego zastępcy nie będzie stanowiło podstawy do wyznaczenia
(mianowania) żołnierza, któremu powierzono taką funkcję, na wyższe
stanowisko służbowe. Żołnierz, któremu powierzono funkcję będzie pełnił
służbę na dotychczasowym stanowisku służbowym, a za realizację dodatkowych
zadań związanych z pełnioną funkcją otrzymywał będzie dodatek funkcyjny.
Podobne rozwiązania będą stosowane do żołnierzy pełniących służbę
w instytutach badawczych (art. 1 pkt 17 i 47 projektu ustawy).
28) zmiana zasad nabywania prawa do dodatku motywacyjnego
Proponuje się przyznawanie żołnierzom zawodowym pełniącym służbę
w korpusach podoficerów zawodowych i szeregowych zawodowych dodatku
motywacyjnego po uzyskaniu przez nich w opinii służbowej ogólnej oceny co
najmniej dobrej oraz posiadanie odpowiedniej klasy kwalifikacyjnej, o której
mowa w art. 46a wojskowej ustawy pragmatycznej.
Zakładana zmiana wpisuje się w przyjęty nowy system opiniowania służbowego
żołnierzy zawodowych i wychodzi naprzeciw oczekiwaniom środowiska
podoficerów i szeregowych. Projektowane rozwiązanie nieznacznie wpłynie na
wydatki resortu, które są uwzględnione w budżecie Ministerstwa Obrony
Narodowej (art. 1 pkt 47 projektu ustawy).
29) uszczegółowienie
przepisów
dotyczących
należności
mundurowych
i wyżywienia żołnierzy zawodowych
Zmiana wynika z uwag zgłaszanych w trakcie uzgodnień projektów
rozporządzeń wykonawczych wydawanych na podstawie tych upoważnień
ustawowych oraz doświadczeń ze stosowania dotychczas obowiązujących
przepisów w tym zakresie. Zakłada się, że żołnierz zawodowy będzie
otrzymywał umundurowanie i wyekwipowanie na własność z chwilą wydania,
lub po upływie okresu używalności, do bezpłatnego korzystania na czas
23

wykonywania określonych czynności służbowych. Projektowana norma
obowiązuje już w systemie prawnym i ujęta jest w § 6 rozporządzenia Ministra
Obrony Narodowej z dnia 16 marca 2010 r. w sprawie umundurowania oraz
wyekwipowania żołnierzy zawodowych (Dz. U. Nr 50, poz. 302, z późn. zm.).
Jednakże z uwagi na jej treść, w której zawarta jest zasada precyzująca czyją
własnością jest mundur, a także uwzględniając hierarchię aktów prawnych,
należy nadać omawianej normie rangę przepisu ustawowego.
Ponadto zakłada się rozszerzenie obowiązujących upoważnień o możliwość
stosowania zamienników przedmiotów nowych wzorów. Pozwoli to na
wykorzystanie w określonym przedziale czasu przedmiotów dotychczas
użytkowanych, a w konsekwencji racjonalne gospodarowanie posiadanymi
zasobami i naturalne ich zużycie w procesie wdrażania zmian.
Proponuje się wskazać bezpośrednio w upoważnieniu ustawowym, a nie
w wytycznych do niego, że równoważnik pieniężny przysługujący w zamian za
umundurowanie i wyekwipowanie niewydane w naturze, obejmuje także
czyszczenie umundurowania i wyekwipowania oraz wykonywania haftów.
Zakłada się także ujęcie w upoważnieniu szczegółowego trybu otrzymywania,
pomniejszania, przypadki wstrzymania i
wznawiania wypłaty tych
równoważników.
Proponuje się także, aby odrębne rozporządzenie określało przypadki
otrzymywania, warunki, tryb i terminy wypłaty równoważników pieniężnych
przysługujących w zamian za bezpłatne wyżywienie, niewydane w naturze,
a także organy właściwe w tych sprawach. Będzie to rozwiązanie analogicznie
do zawartego w art. 68 ust. 1a ustawy z dnia 21 listopada 1967 r.
o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej.
W wyniku proponowanych zmian usystematyzowano całość zagadnień
dotyczących umundurowania i wyekwipowania żołnierzy zawodowych
i żołnierzy pełniących służbę kandydacką. Wszelkie regulacje z tego zakresu
umieszczono w nowym rozdziale 8a Umundurowanie i wyekwipowanie,
uzbrojenie, karty i tabliczki tożsamości żołnierzy zawodowych i żołnierzy
pełniących służbę kandydacką (art. 1 pkt 67 projektu ustawy).
24

Z uwagi na odstąpienie od odpowiedniego stosowania w odniesieniu do
kandydatów na żołnierzy zawodowych przepisów wojskowej ustawy
pragmatycznej zawierających upoważnienia do wydania rozporządzeń, gdyż
brak jest przy takim rozwiązaniu wyraźnego określenia zakresu spraw
przekazanych do uregulowania, o którym mowa w art. 92 ust. 1 Konstytucji RP,
konieczne stało się wyodrębnienie w nowelizowanej ustawie rozdziału,
w którym uregulowane zostaną zagadnienia mogące zostać objęte jednym aktem
wykonawczym zarówno wobec żołnierzy zawodowych, jak i wobec kandydatów
na żołnierzy zawodowych. W nowym rozdziale ujęto wobec powyższego,
oprócz zmodyfikowanych norm dotyczących umundurowania i wyekwipowania,
także normy dotyczące uzbrojenia oraz kart i tabliczek tożsamości. Zmiany te
mają charakter redakcyjny i stanowią jedynie przeniesienie dotychczas
obowiązujących przepisów art. 49, art. 50 i art. 66 w związku z art. 132
wojskowej ustawy pragmatycznej do nowego rozdziału ustawy, bez
dokonywania w nich merytorycznych zmian.
30) ustanowienie Szefa Inspektoratu Uzbrojenia organem kadrowym
Przyjęto, że Szef Inspektoratu Uzbrojenia będzie jednym z organów właściwych
do wyznaczania na stanowiska służbowe i zwalniania z tych stanowisk żołnierzy
zawodowych, analogicznie jak Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego,
dowódcy rodzajów Sił Zbrojnych, Dowódca Operacyjny Sił Zbrojnych, Szef
Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, Komendant Główny Żandarmerii
Wojskowej i Szef Inspektoratu Wojskowej Służby Zdrowia – w odniesieniu do
stanowisk służbowych do stopnia etatowego podpułkownika (komandora
porucznika) włącznie w podległych jednostkach organizacyjnych. Z uwagi na to,
że Inspektorat Uzbrojenia nie ma umocowania w przepisach powszechnie
obowiązujących, projekt ustawy w tym zakresie posługuje się terminem „szef
jednostki organizacyjnej właściwej do spraw uzbrojenia podległej Ministrowi
Obrony Narodowej” (art. 1 pkt 26 lit. a projektu ustawy).
31) zbieg uprawnień żołnierzy sędziów przeniesionych w stan spoczynku
Projekt ustawy przewiduje również, że w razie zbiegu uprawnień
przysługujących sędziemu sądu wojskowego przeniesionemu w stan spoczynku,
do świadczenia pieniężnego, o którym mowa w art. 95 pkt 1 wojskowej ustawy
25

pragmatycznej i uposażenia w stanie spoczynku, żołnierzowi będzie
przysługiwało według jego wyboru, tylko jedno z tych świadczeń (art. 1 pkt 54
projektu ustawy).
32) zmiany w zakresie przekwalifikowania zawodowego żołnierzy w związku ze
zwolnieniem ich ze służby wojskowej
Projektowane rozwiązania zakładają objęcie żołnierzy zawodowych
posiadających co najmniej 9 lat służby wojskowej podwójnym limitem na
przekwalifikowanie zawodowe. Limit ten wynosi 75% najniższego uposażenia
zasadniczego żołnierza zawodowego obowiązującego w dniu 1 stycznia roku
kalendarzowego, w którym zainteresowany wystąpił z wnioskiem o udzielenie
pomocy w przekwalifikowaniu zawodowym. Z uprawnienia takiego żołnierz
może skorzystać za zgodą dowódcy jednostki wojskowej na dwa lata przed
zwolnieniem go z zawodowej służby wojskowej. Zgodnie z obecnie
obowiązującymi przepisami uprawnionymi do dwukrotnej wysokości limitu na
przekwalifikowanie zawodowe są żołnierze posiadający minimum 12 lat służby
wojskowej. Zakładane rozwiązania wychodzą naprzeciw postulatom zgłaszanym
przez środowiska żołnierzy zawodowych (art. 1 pkt 57 projektu ustawy).
33) zmiany dotyczące art. 5 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8,
poz. 66, z późn. zm.)
Zgodnie z aktualnie obowiązującym brzmieniem art. 5 ust. 1 „podstawę
wymiaru emerytury lub renty inwalidzkiej stanowi uposażenie należne
żołnierzowi zawodowemu w ostatnim miesiącu pełnienia zawodowej służby
wojskowej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 32b”.
Aktualne brzmienie art. 5 ust. 1 skutkuje tym, że podstawę wymiaru
wojskowych świadczeń emerytalno-rentowych de facto można prawidłowo
ustalić wyłącznie w sytuacji, gdy żołnierz zawodowy otrzymuje „pełne”
uposażenie. Natomiast w przypadku żołnierza, który nie otrzymał w ostatnim
miesiącu pełnienia służby wojskowej uposażenia w pełnej wysokości lub nie
otrzymał go w ogóle dochodzi do sytuacji wymierzenia żołnierzowi dodatkowej
kary skutkującej pozbawieniem żołnierza części lub nawet całości świadczenia
emerytalno-rentowego.
26