Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Zakłada się wprowadzenie zwalniania żołnierza-lekarza lub lekarza dentysty
uczestniczącego w specjalizacji medycznej od zajęć służbowych w jednostce
wojskowej, na czas trwania zajęć w ramach tej specjalizacji. Propozycja ta ma
na celu ujednolicenie niespójnej praktyki w tym zakresie stosowanej przez
dowódców jednostek wojskowych. Szczegółowe warunki i tryb udzielania
żołnierzom zawodowym zwolnienia od zajęć w związku z uczestnictwem
w specjalizacji medycznej określi Minister Obrony Narodowej, w drodze
rozporządzenia. Rozporządzenie powinno określać również, że żołnierza
zawodowego odbywającego specjalizację, należy zwolnić od zajęć służbowych
na czas jej odbywania, po przedstawieniu planu specjalizacji, w wymiarze
piętnastu dni roboczych w każdym miesiącu odbywania specjalizacji (art. 1
pkt 36 lit. e i pkt 38 projektu ustawy).
8) odstąpienie od obligatoryjnego kierowania na komisje lekarskie żołnierzy
zawodowych-kobiet, jeżeli zwolnienie lekarskie jest dłuższe niż 3 miesiące
Obecne rozwiązania nakładają na dowódcę jednostki wojskowej obowiązek,
w każdym przypadku trzymiesięcznej absencji chorobowej, kierowania
żołnierza zawodowego do komisji lekarskiej. Proponowane rozwiązanie zakłada
wyłączenie tego obowiązku wobec żołnierzy-kobiet ciężarnych, które
przebywają na zwolnieniu lekarskim dłużej niż trzy miesiące (art. 1 pkt 2 lit. b
projektu ustawy).
9) doprecyzowanie przepisów pozwalających na powoływanie do zawodowej
służby wojskowej z zachowaniem posiadanego stopnia innej służby mundurowej
Obecne brzmienie art. 17a w ust. 1 wojskowej ustawy pragmatycznej,
jednoznacznie nie określa, do jakiej formy zawodowej służby wojskowej
(kontraktowej czy stałej) może być powołana osoba posiadająca stopień
policyjny, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży
Pożarnej, Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji
Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego
lub Urzędu Ochrony Państwa. Wymienione wyżej osoby, zgodnie
z proponowanym w projekcie brzmieniem art. 17a ust. 1, będą – jako zasada –
powoływane do służby kontraktowej. Wyjątkowo, za zgodą Ministra Obrony
7

Narodowej, osoba posiadająca stopień innej służby będzie mogła zostać
powołana bezpośrednio do służby stałej (art. 1 pkt 13 projektu ustawy).
10) uporządkowanie stopni etatowych i grup uposażenia żołnierzy-radców prawnych
W związku z pojawiającymi się rozbieżnościami interpretacyjnymi dotyczącymi
uposażeń żołnierzy-radców prawnych między ustawą o radcach prawnych
a wojskową ustawą pragmatyczną, istnieje potrzeba doprowadzenia do spójności
tych aktów prawnych w tym zakresie. Istota problemu polega na tym, że sądy
przyznają radcom prawnym pełniącym służbę w jednostkach wojskowych,
w których nie występuje stanowisko głównego specjalisty, niezależnie od ich
stopnia wojskowego, uposażenie głównego specjalisty w komórce
organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej (przewidziane dla pułkownika,
w grupie 16A). Proponuje się, że w przypadku gdy w etacie jednostki wojskowej
nie występuje stanowisko głównego specjalisty, stanowisko służbowe radcy
prawnego, o którym mowa w art. 224 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach
prawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65, z późn. zm.), zaszeregowywane
będzie do stanowiska służbowego o stopniu etatowym o jeden stopień niższym
od stanowiska zastępcy dowódcy tej jednostki w najwyższej grupie uposażenia
przewidzianej dla tego stopnia, nie wyżej jednak niż uposażenie głównego
specjalisty w komórce organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej (art. 1
pkt 46 projektu ustawy).
11) ujęcie w ustawie kwestii finansowania z budżetu resortu obrony narodowej
uposażeń i innych należności finansowych żołnierzy zawodowych pełniących
służbę w jednostkach organizacyjnych resortu obrony narodowej, niebędących
jednostkami budżetowymi, skierowanych do służby poza granicami państwa
Proponowane rozwiązanie, zawarte w dodawanym w art. 74 ust. 2 nowym pkt 8
wojskowej ustawy pragmatycznej, ma na celu formalne ujęcie w wojskowej
ustawie pragmatycznej kwestii finansowania z budżetu resortu obrony
narodowej uposażeń i innych należności finansowych żołnierzy zawodowych
pełniących służbę w jednostkach organizacyjnych resortu obrony narodowej,
niebędących jednostkami budżetowymi, skierowanych do służby poza granicami
państwa. Wskazać należy, że w oparciu o postanowienia przepisów regulujących
zasady użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza
8

granicami państwa wydatki związane z przygotowaniem i działaniem jednostek
wojskowych poza granicami państwa finansuje się z budżetu Ministerstwa
Obrony Narodowej (art. 1 pkt 44 projektu ustawy).
12) wydłużenie do 12 miesięcy okresu kierowania żołnierza zawodowego do
wykonywania zadań poza jednostką wojskową w przypadku żołnierzy
wyznaczonych na stanowiska służbowe poza granicami
Obecne postanowienia wojskowej ustawy pragmatycznej określają, że dowódca
jednostki wojskowej, w której żołnierz zawodowy jest wyznaczony na
stanowisko służbowe, może skierować tego żołnierza do wykonywania zadań
służbowych poza jednostką, na czas nie dłuższy niż sześć miesięcy w ciągu roku
kalendarzowego. Zakładane zmiany zmierzają do wprowadzenia możliwości
wydłużenia do 12 miesięcy okresu kierowania żołnierza zawodowego,
wyznaczonego na stanowisko służbowe poza granicami państwa, do
wykonywania zadań poza miejscem pełnienia służby. Konieczność wydłużenia
tego okresu związana jest z realizacją przez żołnierzy zadań w ramach
międzynarodowych struktur wojskowych (art. 1 pkt 29 projektu ustawy).
13) usprawnienie systemu opiniowania żołnierzy zawodowych
W celu stworzenia realnego narzędzia do oceny żołnierza i wyznaczania
kierunków jego rozwoju zawodowego i potrzeb szkoleniowych istnieje
konieczność przebudowy sposobu prowadzenia opiniowania służbowego
żołnierzy zawodowych. Zakłada się, że żołnierze zawodowi będą podlegali
corocznemu opiniowaniu służbowemu, które będzie przeprowadzane w okresie
od 15 sierpnia do 15 października. Opiniowaniem służbowym objęci będą
również żołnierze zawodowi skierowani do pełnienia służby poza granicami
państwa – za okres pełnienia tej służby. Ogólna ocena z tej opinii uwzględniana
będzie przy opiniowaniu żołnierza na stanowisku służbowym. Natomiast
żołnierze wyznaczeni na stanowiska służbowe poza granicami państwa, tak jak
jest to obecnie, podlegali będą opiniowaniu według trybu obowiązującego
w miejscu pełnienia służby, tj. opinię służbową o żołnierzu zawodowym
wyznaczonym do pełnienia zawodowej służby wojskowej bezpośrednio
w strukturze międzynarodowej poza granicami państwa lub wyznaczonym do
pełnienia zawodowej służby wojskowej bezpośrednio w strukturze
9

międzynarodowej lub wielonarodowej na terenie kraju, sporządzał będzie
bezpośredni przełożony żołnierza, według trybu i wzoru obowiązującego
w strukturze, w której żołnierz pełni służbę.
Przewiduje się, że opiniowanie służbowe będzie miało na celu w szczególności:
− ocenę wywiązywania się żołnierza z obowiązków na stanowisku służbowym,
− ocenę kompetencji i predyspozycji żołnierza,
− wyznaczenie kierunków rozwoju zawodowego i potrzeby szkoleniowe
opiniowanego żołnierza.
Na podstawie powyżej wskazanych ocen przełożony będzie wystawiał ogólną
ocenę opiniowanego żołnierza zawodowego, wyrażoną w skali od 6 do 2
(wzorowa, bardzo dobra, dobra, dostateczna i niedostateczna). W przypadku
uzyskania przez opiniowanego żołnierza oceny niedostatecznej ze sprawdzianu
sprawności fizycznej lub nieprzystąpienia do tego sprawdzianu, chyba że
żołnierz został zwolniony ze sprawdzianu na podstawie art. 50a ust. 3 wojskowej
ustawy pragmatycznej, ocena ogólna nie może być wyższa niż dostateczna.
Zakłada się ponadto, że nowa pięciostopniowa skala ocen będzie dawała
większe możliwości przełożonym do właściwej oceny swych podwładnych.
W proponowanym systemie opiniowania, proponuje się odejście od określania
dla żołnierza indywidualnej prognozy przebiegu służby oraz wprowadzenie
uniwersalnego, skróconego (składającego się z dwóch stron), arkusza opinii
służbowej.
Proponuje się wprowadzenie nadzwyczajnego środka weryfikacji ostatecznych
opinii służbowych. Wskazać należy, że opinię sporządza bezpośredni
przełożony żołnierza, dla szeregowego jest to dowódca drużyny (kapral),
natomiast odwołanie rozpoznaje wyższy przełożony – dowódca plutonu, zatem
ostateczna opinia o żołnierzu podejmowana jest na najniższych szczeblach
dowodzenia. W celu wyeliminowania przypadków nierzetelnego
i nieprofesjonalnego przeprowadzania procesu opiniowania przez przełożonych
żołnierza, proponuje się wprowadzić instytucję weryfikacji ostatecznych opinii
na szczeblu dowódcy jednostki wojskowej. Żołnierz zawodowy, który
w ostatecznej opinii służbowej uzyskał ogólną ocenę niedostateczną, będzie
mógł wystąpić do dowódcy jednostki wojskowej z wnioskiem o zweryfikowanie
10

tej opinii. Dowódca jednostki wojskowej, będzie mógł w tym przypadku
powołać komisję w celu zbadania zasadności wniosku i uwzględniając wnioski
komisji, w terminie trzydziestu dni od dnia otrzymania wniosku, ostateczną
opinię:
1) utrzymać w mocy;
2) zmienić ją lub uzupełnić;
3) uchylić i wydać nową.
Kwestie dotyczące:
1) szczegółowego trybu opiniowania oraz sposobu oceniania żołnierza
zawodowego, doręczania i zapoznawania go z treścią opinii służbowej,
wnoszenia i rozpatrywania od niej odwołania oraz weryfikowania opinii
ostatecznej,
2) trybu udostępniania opinii określonym podmiotom,
3) wzoru arkusza opinii służbowej
– określał będzie Minister Obrony Narodowej, w drodze rozporządzenia.
Konsekwencją zmian w systemie opiniowania żołnierzy zawodowych, będzie
zmiana przepisów wojskowej ustawy pragmatycznej, które uzależniają
określone czynności kadrowe od uzyskania określonej oceny w ostatniej opinii
służbowej lub od indywidualnej prognozy przebiegu służby wojskowej, której
nie ma w nowym systemie (np. jednym z warunków „przejścia” podoficera lub
szeregowego do korpusu oficerów będzie uzyskanie przez niego oceny
wzorowej, a szeregowego do korpusu podoficerów będzie uzyskanie przez niego
w ostatniej opinii służbowej oceny co najmniej bardzo dobrej).
Omawiane propozycje zostały ujęte w art. 1 pkt 18, 19 i 21 projektu ustawy.
14) uzależnienie podpisania kolejnego kontraktu oraz przejścia do służby stałej od
posiadania co najmniej dobrej oceny w ostatniej opinii służbowej
Zakładanym celem wprowadzenia proponowanego rozwiązania jest
motywowanie żołnierzy służby kontraktowej do dobrego wykonywania przez
nich obowiązków służbowych (art. 1 pkt 8 i 12 projektu ustawy).
15) możliwość wyznaczania żołnierzy służby kontraktowej na inne niż określone
w kontrakcie stanowisko bez konieczności uzyskiwania zgody żołnierza na
zmianę stanowiska
11