Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

dłuższy okres bez konieczności przenoszenia go na inne stanowisko. Po trzech
latach służby na takim stanowisku, po uzyskaniu przez oficera młodszego
wzorowej lub bardzo dobrej ogólnej oceny w ostatniej opinii służbowej, będzie
istniała możliwość zmiany zaszeregowania oficera do wyższego stopnia
wojskowego i wyższej grupy uposażenia. Zmiany zaszeregowania dokonywał
będzie organ uprawniony do wyznaczenia żołnierza na określone stanowisko
służbowe, w drodze decyzji. Zmiana zaszeregowania dawała będzie podstawę do
mianowania oficera na kolejny stopień wojskowy bez zmiany stanowiska
służbowego. Przewiduje się również, że w sytuacjach szczególnych,
uzasadnionych potrzebami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, okres
służby na stanowisku służbowym w określonym stopniu wojskowym
uprawniający do zmiany zaszeregowania będzie mógł zostać skrócony, nie
mniej jednak niż do dwóch lat.
W przypadku podoficerów proponuje się zaliczanie stanowisk podoficerów do
trzech stopni etatowych, w których będą określane po trzy stopnie wojskowe, tj.:
− podoficerów młodszych: kapral, starszy kapral, plutonowy,
− podoficerów: sierżant, starszy sierżant, młodszy chorąży,
− podoficerów starszych: chorąży, starszy chorąży, starszy chorąży sztabowy.
Powyższe rozwiązanie pozwoli na efektywniejsze prowadzenie polityki
kadrowej w tym korpusie kadry zawodowej. Ponadto stanowić będzie
instrument do uzyskania tożsamości posiadanego przez podoficera stopnia
wojskowego ze stopniem etatowym zajmowanego przez niego stanowiska
służbowego. Umożliwi to również mianowanie podoficerów na wyższe stopnie
wojskowe bez potrzeby zmiany przez nich zajmowanych stanowisk służbowych.
Zwiększy również możliwość powoływania do zawodowej służby wojskowej
podoficerów rezerwy.
Spełnienie przez żołnierza określonych przesłanek (okres zajmowania
dotychczasowego stanowiska; okres służby na stanowisku służbowym
w posiadanym stopniu wojskowym; ogólna ocena wzorowa lub bardzo dobra
w ostatniej opinii służbowej) będzie dawało możliwość zmiany zaszeregowania
podoficera do wyższego stopnia wojskowego i grupy uposażenia. Zmiany
zaszeregowania dokonywał będzie organ uprawniony do wyznaczenia
2

podoficera na stanowisko służbowe decyzją. Zakłada się, że zmiana
zaszeregowania będzie mogła nastąpić dopiero po trzech latach służby na
stanowisku w określonym stopniu wojskowym, jednakże w szczególnych
przypadkach, uzasadnionych potrzebami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej, okres ten będzie mógł zostać skrócony, nie mniej jednak niż do dwóch
lat.
W przypadku stanowisk służbowych szeregowych proponuje się zaliczenie tych
stanowisk do dwóch stopni wojskowych.
Zakłada się, że zmiana zaszeregowania szeregowego zawodowego do wyższego
stopnia wojskowego i grupy uposażenia będzie mogła następować po co
najmniej pięciu latach służby na stanowisku służbowym w posiadanym stopniu
wojskowym, uzyskaniu ogólnej oceny wzorowej lub bardzo dobrej w ostatniej
opinii służbowej. W sytuacjach szczególnych, jeżeli będą przemawiały za tym
potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, okres służby na stanowisku
służbowym w posiadanym stopniu wojskowym może być krótszy, nie mniej
jednak niż trzy lata.
Minister Obrony Narodowej będzie corocznie określał limity awansowe dla
żołnierzy, których stanowiska są zaszeregowane do kilku stopni etatowych.
Zmiana zaszeregowania będzie mogła nastąpić w ramach określonego limitu
awansowego. Celem tego rozwiązania jest kontrola funduszu uposażeń żołnierzy
zawodowych.
Projektowane zmiany zostały ujęte w art. 1 pkt 1 lit. a, pkt 4, 8, 9, 24 i 25 oraz
art. 2 projektu ustawy.
2) wprowadzenie możliwości wyznaczania na niższe stanowiska służbowe
żołnierzy zawodowych – za ich zgodą – w przypadku likwidacji lub zmiany
dotychczas zajmowanych przez nich stanowisk służbowych
Obowiązujące rozwiązania wojskowej ustawy pragmatycznej nie przewidują
możliwości wyznaczania żołnierzy zawodowych na niższe stanowiska służbowe.
Doświadczenia w tym zakresie wskazują na potrzebę wprowadzenia norm
umożliwiających wyznaczanie żołnierzy zawodowych na niższe stanowiska
służbowe w szczególności, gdy w wyniku zmian organizacyjnych likwidowane
jest stanowisko zajmowane przez żołnierza zawodowego lub likwidowana jest
3

jednostka wojskowa, a brak jest możliwości wyznaczenia żołnierza na
stanowisko odpowiadające posiadanemu przez żołnierza stopniowi
wojskowemu.
Zakłada się, że wyznaczenie żołnierza zawodowego na niższe stanowisko
służbowe będzie mogło nastąpić w przypadku zaistnienia przesłanek
uzasadniających wypowiedzenie żołnierzowi zawodowemu stosunku
służbowego przez organy, gdy jednostka wojskowa, w której żołnierz zawodowy
pełni zawodową służbę wojskową, uległa rozformowaniu lub zmniejszył się jej
stan etatowy w korpusie kadry zawodowej Sił Zbrojnych, w którym żołnierz
pełni służbę, albo gdy uległo likwidacji stanowisko służbowe, które żołnierz
zajmował, a brak jest możliwości wyznaczenia go na inne stanowisko
odpowiadające jego kwalifikacjom zawodowym, za pisemną zgodą żołnierza
zawodowego. Wyznaczenie na niższe stanowisko w tym trybie będzie również
możliwe w odniesieniu do osób pełniących służbę w rezerwie kadrowej.
Wyznaczenie takie będzie następowało na stanowisko służbowe zaszeregowane
do stopnia etatowego bezpośrednio niższego od zajmowanego przez żołnierza
zawodowego stanowiska (art. 1 pkt 20 i 25 projektu ustawy).
3) zniesienie kadencyjności u podoficerów i zmiana okresów trwania kadencji
Proponowane rozwiązania zakładają, że kadencyjność będzie instytucją
funkcjonującą jedynie dla oficerów służby stałej. Oficerowie zawodowi będą
mogli powtarzać kadencję na zajmowanych stanowiskach służbowych bez
ograniczeń. Jednakże od tej zasady będą istniały wyjątki dotyczące stanowisk
służbowych (tzw. prezydenckich):
− Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego,
− dowódców rodzajów Sił Zbrojnych,
− Dowódcy Operacyjnego Sił Zbrojnych,
− Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych.
Zmiany w obszarze kadencyjności przewidują również, że kadencja na
stanowisku służbowym dla oficerów w służbie stałej trwała będzie od dwóch do
trzech lat. Proponowane rozwiązania wpisują się w system corocznego
opiniowania służbowego żołnierzy zawodowych oraz obowiązku corocznego
4

przeprowadzania oceny sytuacji kadrowej, których efektem będzie możliwość
określenia żołnierzom ścieżek ich rozwoju zawodowego. Ponadto
zaproponowane rozwiązanie będzie zwiększało stabilizację na stanowiskach.
W związku z wprowadzeniem dwuletniego okresu najkrótszej kadencji
proponuje się jednoznacznie określić w ustawie, że w przypadku gdy okres do
osiągnięcia przez żołnierza zawodowego wieku uzasadniającego zwolnienie
żołnierza z zawodowej służby wojskowej wskutek osiągnięcia określonego
wieku (art. 111 pkt 5 lub 111b ust. 2) jest krótszy niż dwa lata, można określić
dla takiego żołnierza kadencję, której okres kończy się z dniem osiągnięcia
przez niego określonego w ustawie wieku. Projektowane rozwiązanie wpisuje
się w główny nurt zmian wojskowej ustawy pragmatycznej związany
z „zatrzymaniem” żołnierzy w służbie (art. 1 pkt 23 projektu ustawy).
4) objęcie żołnierzy służby kontraktowej możliwością przenoszenia do rezerwy
kadrowej
Obowiązujące zasady dotyczące przenoszenia żołnierzy do rezerwy kadrowej
określają, że jest to instytucja przeznaczona dla żołnierzy służby stałej oraz
żołnierzy służby kontraktowej korzystających z urlopu wychowawczego
dłuższego niż 12 miesięcy. Proponuje się znieść ograniczenia, co do możliwości
przenoszenia do rezerwy żołnierzy służby kontraktowej. Zakłada się, że
projektowane rozwiązanie zwiększy efektywność wykorzystywania zasobów
kadrowych, a także ułatwi planowanie rozwoju zawodowego żołnierzy
zawodowych. Proponuje się, że żołnierze służby stałej, tak jak obecnie, będą
mogli być przenoszeni do rezerwy kadrowej na okres do dwóch lat. Natomiast
żołnierze służby kontraktowej będą mogli być przenoszeni do rezerwy kadrowej
na okres do sześciu miesięcy. Jednakże żołnierze służby stałej i kontraktowej
kierowani na studia lub naukę w kraju i za granicę, przenoszeni będą do rezerwy
kadrowej na okres pobierania tej nauki (art. 1 pkt 14 i 15 projektu ustawy).
5) zmniejszenie liczby podstaw zwolnienia żołnierza z zawodowej służby
wojskowej
Mając na uwadze dotychczasowe doświadczenia oraz zaproponowane zmiany
w systemie opiniowania służbowego żołnierzy zawodowych, proponuje się
dokonać zmianę w podstawach zwolnienia żołnierza z zawodowej służby
5

wojskowej. Zakłada się zniesienie dwóch przesłanek zwolnienia żołnierza
z zawodowej służby wojskowej, tj. uzyskanie dwóch niedostatecznych ocen ze
sprawdzianu sprawności fizycznej oraz niezłożenie w określonym terminie, po
uprzednim wezwaniu, oświadczenia o stanie majątkowym.
Ocena ze sprawdzianu sprawności fizycznej jest jedną z cząstkowych ocen
wyszkolenia wojskowego żołnierza zawodowego i tym samym nie powinna
stanowić samodzielnej podstawy zwolnienia go z zawodowej służby wojskowej.
Zakłada się, że niedostateczna ocena ze sprawdzianu sprawności fizycznej albo
nieusprawiedliwiona nieobecność na takim sprawdzianie będzie powodowała
obniżenie ogólnej oceny z opiniowania służbowego (przeprowadzanego
corocznie) do oceny dostatecznej. Uzyskanie oceny dostatecznej, w myśl
art. 112 ust. 1 pkt 4 wojskowej ustawy pragmatycznej, stanowi fakultatywną
przesłankę zwolnienia żołnierza z zawodowej służby wojskowej. Natomiast
niezłożenie oświadczenia majątkowego w odpowiednim terminie będzie
rozpatrywane jako naruszenie przepisów dyscyplinarnych (art. 24 pkt 7 ustawy
z dnia 9 października 2009 r. o dyscyplinie wojskowej − Dz. U. Nr 190,
poz. 1474), gdzie jedną z kar dyscyplinarnych jest usunięcie z zawodowej służby
wojskowej) (art. 1 pkt 56 projektu ustawy).
6) objęcie żołnierzy zawodowych urlopem ojcowskim
Dotychczasowe rozwiązania nie przewidywały przyznawania żołnierzom
zawodowym urlopu ojcowskiego. Mając na uwadze ochronę macierzyństwa
i rodzicielstwa, proponuje się przyznać żołnierzom zawodowym prawo do
urlopu ojcowskiego udzielanego na zasadach określonych w ustawie z dnia
26 czerwca 1974 r. − Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn.
zm.). Podobne rozwiązania funkcjonują w pragmatykach służbowych innych
służb mundurowych, np. art. 79 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji
(Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687, z późn. zm.), czy art. 165 ustawy z dnia
9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79, poz. 523, z późn. zm.)
(art. 1 pkt 39 projektu ustawy).
7) wprowadzenie możliwości zwolnienia od zajęć służbowych żołnierzy
zawodowych-lekarzy i lekarzy dentystów odbywających specjalizacje medyczne
6