Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych

– 10 –
„Rozdział 7
Postępowanie odwoławcze
Art. 58. rodki odwoławcze od orzeczeń wydanych w sprawach nieletnich
rozpoznaje sąd okręgowy w składzie trzech sędziów.
Art. 59. § 1. Orzeczenie można zaskarżyć w całości albo w części.
§ 2. rodki odwoławcze wniesione przez nieletniego lub jego rodziców albo
opiekuna uważa się za zwrócone przeciwko całości orzeczenia, chyba że dotyczą
tylko kosztów postępowania.
§ 3. Strony mogą skarżyć jedynie rozstrzygnięcia lub ustalenia naruszające ich
prawa lub szkodzące ich interesom. Prokurator może wnieść środek odwoławczy
zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść nieletniego.
Art. 60. Do środków odwoławczych wnoszonych przez osobę, której
postępowanie dotyczy bezpośrednio, nie ma zastosowania przepis art. 368 Kodeksu
postępowania cywilnego oraz w zakresie objętym jego treścią również przepis
art. 370 tego kodeksu.
Art. 61. § 1. Jeżeli wobec nieletniego zastosowano środki określone w art. 6
pkt 1–8 lub 11, a środek odwoławczy nie zawiera wniosku o orzeczenie środka
wychowawczego określonego w art. 6 pkt 9, środka poprawczego lub środka,
o którym mowa w art. 12, to w wyniku postępowania odwoławczego nie można
orzec tych środków.
§ 2. Przepis § 1 ma odpowiednie zastosowanie w razie orzeczenia na
podstawie art. 10 § 4 Kodeksu karnego lub art. 5 § 2 Kodeksu karnego skarbowego
środków przewidzianych w art. 6.
Art. 62. § 1. Udział nieletniego w rozprawie nie jest obowiązkowy. Sąd
odwoławczy zarządza jednak doprowadzenie nieletniego umieszczonego
w schronisku dla nieletnich albo w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, jeżeli
uzna to za konieczne, a także gdy domagają się tego strony lub obrońca nieletniego.
Przepis art. 32o § 2 stosuje się odpowiednio.
§ 2. Sąd odwoławczy może wezwać na rozprawę pokrzywdzonego, jeżeli
uzna jego obecność za konieczną. W każdym przypadku ujawnionego
pokrzywdzonego zawiadamia się o ostatecznym rozstrzygnięciu sprawy.”;
15) w art. 66 § 2 i 3 otrzymują brzmienie:
– 11 –
„§ 2. Ośrodki, zakłady i schroniska, o których mowa w § 1, zapewniają
w szczególności nauczanie ogólnokształcące i zawodowe, działalność kulturalno-
-oświatową i sportową, działalność mającą na celu rozwijanie aktywności społecznej
nieletnich i wdrożenie ich do pracy społecznie użytecznej, a także dostęp do świadczeń
zdrowotnych.
§ 3. Korespondencja nieletniego umieszczonego w ośrodku, zakładzie lub
schronisku, o których mowa w § 1, z wyjątkiem korespondencji z organami
państwowymi i samorządowymi, w szczególności z Rzecznikiem Praw Obywatelskich
i z Rzecznikiem Praw Dziecka oraz organami powołanymi na podstawie ratyfikowanych
w drodze ustawy przez Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych dotyczących
ochrony praw człowieka, może być kontrolowana przez dyrektora ośrodka, zakładu lub
schroniska bądź przez upoważnionego przez niego pracownika pedagogicznego,
wyłącznie w przypadkach powzięcia uzasadnionego podejrzenia, iż zawiera ona treści
godzące w porządek prawny, bezpieczeństwo ośrodka, zakładu lub schroniska, w zasady
moralności publicznej bądź może wpłynąć niekorzystnie na przebieg toczącego się
postępowania lub resocjalizacji nieletniego. W razie stwierdzenia takich treści
korespondencji nie doręcza się, powiadamiając o tym nieletniego oraz sąd rodzinny
wykonujący orzeczenie i podając powody tej decyzji. Nieletniego poucza się o prawie
do złożenia zażalenia, o którym mowa w art. 31a. Zatrzymaną korespondencję włącza
się do akt osobowych nieletniego.”;
16) art. 70e otrzymuje brzmienie:
„Art. 70e. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:
1) warunki i sposób wykonywania obowiązków i uprawnień przez kuratorów
sądowych w zakresie sprawowania nadzoru nad nieletnim, kontrolowania
wykonywania przez nieletniego nałożonych na niego obowiązków określonego
postępowania, jak również kontrolowania wykonywania obowiązków, o których
mowa w art. 7 § 1, nałożonych na rodziców albo opiekuna nieletniego,
2) warunki i sposób wykonywania obowiązków i uprawnień przez organizacje
młodzieżowe lub inne organizacje społeczne, zakłady pracy albo osoby godne
zaufania, którym powierzono sprawowanie nadzoru
– mając na względzie dobór właściwych metod oddziaływania wychowawczego wobec
nieletniego, prawidłowe wypełnianie przez rodziców albo opiekuna nieletniego oraz
– 12 –
przez podmioty, o których mowa w pkt 2, nałożonych na nich obowiązków, a także
sprawność i cele prowadzonego postępowania wykonawczego.”;
17) w art. 83 uchyla się § 3;
18) w art. 85:
a)
§ 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Zmiana rodzaju zakładu w wypadku określonym w § 1 oraz
przeniesienie nieletniego do zakładu poprawczego o wzmożonym nadzorze
wychowawczym wymagają zgody sądu rodzinnego, chyba że ze względu na
szczególne okoliczności sprawy jest konieczne natychmiastowe przeniesienie
nieletniego; przeniesienie takie wymaga zatwierdzenia przez sąd rodzinny.”,
b) uchyla
się § 3;
19) art. 95a otrzymuje brzmienie:
„Art. 95a. § 1. rodki przymusu bezpośredniego mogą być stosowane w razie
bezskuteczności środków oddziaływania psychologiczno-pedagogicznego. rodki te
stosuje się wyłącznie w celu przeciwdziałania:
1) usiłowaniu targnięcia się nieletniego na życie lub zdrowie własne albo innej osoby;
2) nawoływaniu do buntu;
3) zbiorowej
ucieczce;
4) niszczeniu
mienia
powodującemu poważne zakłócenie porządku;
5)
samowolnemu opuszczaniu przez nieletniego zakładu poprawczego, schroniska dla
nieletnich lub młodzieżowego ośrodka wychowawczego.
§ 2. rodki przymusu bezpośredniego stosuje się również w celu doprowadzenia
nieletniego do zakładu poprawczego, schroniska dla nieletnich lub młodzieżowego
ośrodka wychowawczego.
§ 3. Stosowanie środków przymusu bezpośredniego nie może zmierzać do
upokorzenia lub poniżenia nieletniego. rodki przymusu bezpośredniego nie mogą nosić
znamion okrucieństwa.
§ 4. rodków przymusu bezpośredniego nie można stosować dłużej niż wymaga
tego potrzeba, a także nie można ich stosować jako kary.
§ 5. Stosowanie środków przymusu bezpośredniego powinno być odpowiednie do
stopnia zagrożenia i następować dopiero po uprzednim ostrzeżeniu o możliwości ich
użycia.
– 13 –
§ 6. Wobec nieletniego można stosować następujące środki przymusu
bezpośredniego:
1) siłę fizyczną;
2)
umieszczenie w izbie izolacyjnej;
3) założenie pasa obezwładniającego lub kaftana bezpieczeństwa.
§ 7. Użycie siły fizycznej polega na doraźnym i krótkotrwałym ręcznym
obezwładnieniu nieletniego, zmierzającym wyłącznie do odparcia bezpośredniego
zamachu na życie lub zdrowie własne lub innych osób, wolność lub mienie. Stosowanie
uderzeń w ramach siły fizycznej jest dopuszczalne wyłącznie w celu odparcia
bezpośredniego zamachu na życie lub zdrowie własne lub innych osób albo mienie lub
przeciwdziałania ucieczce.
§ 8. Umieszczenie w izbie izolacyjnej polega na odosobnieniu nieletniego
w
pomieszczeniu pojedynczym, dźwiękochłonnym, ogrzanym, oświetlonym
i monitorowanym, urządzonym w sposób uniemożliwiający dokonanie przez nieletniego
samookaleczenia oraz wyposażonym w niezbędne sprzęty.
§ 9. Założenie pasa obezwładniającego lub kaftana bezpieczeństwa polega na
ograniczeniu swobody ruchów nieletniego przez jego częściowe albo całkowite
unieruchomienie, przy czym nieletniego należy umieścić w osobnym pomieszczeniu.
§ 10. rodki przymusu bezpośredniego, o których mowa w § 6 pkt 2 i 3, stosuje się
wyłącznie wobec nieletniego umieszczonego w zakładzie poprawczym lub schronisku
dla nieletnich, jedynie w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1.
§ 11. rodków przymusu bezpośredniego wymienionych w § 6 pkt 3 nie stosuje się
względem nieletniego o znacznym stopniu niepełnosprawności. Wobec nieletniej
o widocznej ciąży stosuje się wyłącznie siłę fizyczną.
§ 12. Jeżeli jest to konieczne, można stosować wobec nieletniego umieszczonego
w zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich jednocześnie różne środki
przymusu bezpośredniego, z tym że środek określony w § 6 pkt 2 nie może być
stosowany dłużej niż 48 godzin, a wobec nieletniego w wieku do 14 lat – nie dłużej niż
12 godzin.
§ 13. Do określenia przypadków oraz warunków i sposobu użycia środków
przymusu bezpośredniego wobec nieletnich umieszczonych w podmiotach leczniczych
niebędących przedsiębiorcą i domach pomocy społecznej stosuje się przepisy o ochronie
zdrowia psychicznego.”;
– 14 –
20) art. 95b otrzymuje brzmienie:
„Art. 95b. § 1. Decyzję o zastosowaniu środków przymusu bezpośredniego
podejmuje dyrektor zakładu, schroniska lub ośrodka, w których nieletni jest
umieszczony, a w razie jego nieobecności – zastępujący go pracownik pedagogiczny.
§ 2. W razie bezpośredniego, gwałtownego zamachu na życie lub zdrowie osoby,
a w szczególności pracownika zakładu, schroniska lub ośrodka, w których nieletni jest
umieszczony, decyzję o zastosowaniu środka przymusu bezpośredniego może podjąć
także inny pracownik.
§ 3. Nieletniego, wobec którego zastosowano środek przymusu bezpośredniego,
poddaje się niezwłocznie badaniu lekarskiemu i obejmuje się go wzmożonym
oddziaływaniem psychologiczno-pedagogicznym, zmierzającym w szczególności do
rozładowania napięcia i wyeliminowania agresji. Z zastosowania środka przymusu
bezpośredniego sporządza się protokół.
§ 4. O zastosowaniu środka przymusu bezpośredniego dyrektor zakładu,
schroniska lub ośrodka, w których nieletni jest umieszczony, powiadamia sędziego
rodzinnego sprawującego nadzór nad zakładem, schroniskiem lub ośrodkiem, sąd
rodzinny wykonujący środek poprawczy lub organ, do którego dyspozycji pozostaje
nieletni umieszczony w schronisku dla nieletnich.
§ 5. Dyrektor zakładu, schroniska lub ośrodka prowadzi rejestr zastosowanych
środków przymusu bezpośredniego wobec nieletnich. Rejestr zawiera dane osobowe
nieletnich (imię, nazwisko, imię ojca, datę urodzenia) oraz informacje dotyczące
rodzaju, miejsca, daty, godziny i przyczyn zastosowania tych środków.
§ 6. Nieletni ma prawo do złożenia skargi do sędziego rodzinnego, sprawującego
nadzór nad zakładem, schroniskiem lub ośrodkiem, na zastosowanie wobec niego
środka przymusu bezpośredniego, w terminie 14 dni od chwili zakończenia stosowania
środka. O prawie tym nieletniego należy pouczyć bezpośrednio po zakończeniu
stosowania środka przymusu bezpośredniego. Skargę może złożyć również obrońca
nieletniego.”;
21) w art. 95c:
a)
§ 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki postępowania w przypadku stosowania środków
przymusu bezpośredniego wobec nieletniego, jak również sprawowania