Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2012

Rozdział XIII
Sektor finansów publicznych
1. Dochody, wydatki oraz saldo sektora finansów publicznych
Dochody oraz wydatki sektora finansów publicznych prezentowane są po
wyeliminowaniu transferów wewnątrz sektora (w postaci skonsolidowanej). Oznacza to, że
dochodami sektora są tylko te, które pochodzą spoza sektora finansów publicznych,
a wydatkami te, które są realizowane poza sektor. Eliminacja transferów wewnątrz sektora
pozwala w sposób bardziej przejrzysty analizować dynamikę dochodów i wydatków
poszczególnych podsektorów. Poziom dochodów i wydatków sektora finansów publicznych
jest wypadkową kształtowania się sytuacji makroekonomicznej kraju oraz przyjętych
rozwiązań systemowych w zakresie polityki fiskalnej, które warunkują kształtowanie się
planowanego budżetu państwa, budżetu środków europejskich oraz planów finansowych
agencji wykonawczych, instytucji gospodarki budżetowej, państwowych funduszy celowych
i państwowych osób prawnych, o których mowa w art. 9 pkt 14 ustawy z dnia 27 sierpnia
2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. nr 157, poz. 1240, z późn. zm.), które stanowią
załącznik do projektu ustawy budżetowej.
W 2011 r. weszły w życie przepisy nowelizujące ustawę o finansach publicznych
zawierające mechanizmy, które pozwalają na bardziej efektywne kształtowanie budżetu
i ograniczenie wzrostu wydatków budżetu państwa. Zmniejszenie relacji wydatków sektora
finansów publicznych w stosunku do PKB w 2012 roku będzie efektem m.in. działania
tzw. tymczasowej wydatkowej reguły dyscyplinującej, wprowadzonej nowelizacją ustawy
o finansach publicznych, odnoszącej się do wydatków dyskrecjonalnych i nowych wydatków
prawnie zdeterminowanych budżetu państwa.
Dodatkowym czynnikiem konsolidującym finanse publiczne (w szczególności podsektora
samorządowego) będzie obowiązująca od 2011 r. zasada stanowiąca, iż w budżetach
jednostek samorządu terytorialnego wydatki bieżące mogą być wyższe niż wykonane
dochody bieżące powiększone o nadwyżkę budżetową z lat ubiegłych i wolne środki jedynie
o kwotę związaną z realizacją wydatków bieżących z udziałem środków z bezzwrotnej
pomocy, w przypadku gdy środki te nie zostały przekazane w danym roku budżetowym.
Zasada ta de facto oznacza nakaz zrównoważenia lub nadwyżki w części bieżącej budżetu
JST.
Czynnikiem instytucjonalnym, który w sposób systemowy ograniczy wzrost nowych
wydatków publicznych są nowe regulacje w ustawie o finansach publicznych nakładające na
1
97
tzw. rządowe projekty ustaw, których skutkiem finansowym może być zmiana poziomu
wydatków jednostek sektora finansów publicznych w stosunku do wielkości wynikających
z obowiązujących przepisów obowiązek określenia w treści projektu ustawy maksymalnego
limitu tych wydatków wyrażonego kwotowo, na okres 10 lat budżetowych wykonywania
ustawy, oddzielnie dla każdego roku. Zamieszczanie maksymalnych skutków finansowych
niewątpliwie przyczyni się do ograniczenia presji wydatkowej, wynikającej z niewłaściwego
oszacowania kosztu ustawy. Ponadto rządowe projekty ustaw muszą zawierać mechanizmy
korygujące, mające zastosowanie w przypadku przekroczenia lub zagrożenia przekroczenia
przyjętego na dany rok budżetowy maksymalnego limitu wydatków.
Ponadto zostały zaostrzone zasady odnośnie do gospodarki finansowej niektórych form
organizacyjnych sektora finansów publicznych. Przykładowo w planie dochodów i wydatków
agencji wykonawczej planowane wydatki nie powinny być wyższe od planowanych
dochodów (przekroczenie wymaga zgody ministra sprawującego nadzór nad agencją
wykonawczą, wydaną w porozumieniu z Ministrem Finansów).
W okresie 2011-2012 kontynuowane będą procesy w zakresie reorganizacji sektora
finansów publicznych. W szczególności w większości przypadków w roku 2011 r. rozpoczną
działalność jednostki sektora finansów publicznych w nowej formie organizacyjnej jaką są
instytucje gospodarki budżetowej (powstałe w wyniku likwidacji państwowych zakładów
budżetowych i gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych), czy
agencje wykonawcze (powstałe w wyniku przekształcenia dotychczasowych agencji
państwowych)
W 2011 r. deficyt1 sektora finansów publicznych wg obecnych szacunków zmniejszy się
do poziomu 72,2 mld zł z 84,7 mld zł w 2010 r., tj. o 1,2 pkt. proc. PKB.
W roku 2012 oczekuje się dalszej poprawy sytuacji sektora finansów publicznych.
Związane to będzie zarówno z podjętymi działaniami konsolidacyjnymi jak i czynnikami
makroekonomicznymi, w szczególności na dochody z tytułu podatków dochodowych
i składek na ubezpieczenia społeczne. W związku z powyższym szacuje się, że deficyt
sektora finansów publicznych zmniejszy się w roku 2012 w stosunku do roku 2011
o ok. 25,7 mld zł, tj. ok. 1,9 pkt. proc. PKB. Deficyt sektora finansów publicznych w relacji do
PKB w 2012 r. wyniesie ok. 2,9% PKB, w porównaniu z 4,8% PKB w roku 2011. Poprawa

1 Wynik sektora finansów publicznych prezentowany jest przy założeniu pełnej realizacji planowanych
wydatków. Biorąc pod uwagę fakt, że wydatki planowane są jako maksymalny limit a wykonanie
kształtuje się zwykle poniżej dopuszczalnego w ustawie budżetowej limitu, pozwala to oczekiwać
korzystniejszego tj. na niższym poziomie kształtowania się deficytu sektora.
1
98
wyniku sektora finansów publicznych będzie wynikała głównie ze zmniejszenia deficytu
budżetu środków europejskich i deficytu zarówno podsektora ubezpieczeń społecznych, jak i
podsektora samorządowego.
Poniższa tabela przedstawia dochody, wydatki oraz wynik1 kasowy sektora finansów
publicznych w latach 2010-2012.
2010
2011 PW
2012
Wyszczególnienie
w mld zł
1
2
3
4
Dochody ogółem, w tym:
551,1
624,1
667,9
Dochody bieżące
503,0
546,1
586,4
1. dochody podatkowe
276,0
302,1
332,5
2. składki na ubezpieczenie społeczne
133,8
152,6
171,2
3. dochody niepodatkowe
93,3
91,4
82,6
Dochody kapitałowe
7,1
6,9
7,1
Środki z UE i z innych źródeł
niepodlegające zwrotowi
41,0
71,0
74,3
Wydatki ogółem, w tym:
635,8
696,3
714,3
Wydatki bieżące
553,8
592,8
618,7
1. wydatki socjalne
237,4
248,2
261,8
2. obsługa długu publicznego
36,5
41,5
45,7
3. pozostałe
279,9
303,2
311,2
Wydatki kapitałowe
81,9
103,4
95,6
Wynik kasowy
-84,7
-72,2
-46,5

2010
2011 PW
2012
Wyszczególnienie
% PKB
1
2
3
4
Dochody ogółem, w tym:
38,9
41,1
41,3
Dochody bieżące
35,5
36,0
36,2
1. dochody podatkowe
19,5
19,9
20,5
2. składki na ubezpieczenie społeczne
9,5
10,1
10,6
3. dochody niepodatkowe
6,6
6,0
5,1
Dochody kapitałowe
0,5
0,5
0,4
Środki z UE i z innych źródeł
niepodlegające zwrotowi
2,9
4,7
4,6
Wydatki ogółem, w tym:
44,9
45,9
44,1
Wydatki bieżące
39,1
39,1
38,2
1. wydatki socjalne
16,8
16,4
16,2
2. obsługa długu publicznego
2,6
2,7
2,8
3. pozostałe
19,8
20,0
19,2
Wydatki kapitałowe
5,8
6,8
5,9
Wynik kasowy
-6,0
-4,8
-2,9

1
99
2. Dług publiczny
Przedstawiona prognoza poziomu państwowego długu publicznego i jego relacji do PKB
w latach 2011–2012 jest zgodna z wielkościami zawartymi w Strategii zarządzania długiem
sektora finansów publicznych w latach 2012-2015, przedkładanej wraz z niniejszym
uzasadnieniem do projektu ustawy budżetowej.
Wyszczególnienie
2010
2011
2012

Państwowy dług publiczny


mld zł
747,9
817,0
836,8
% PKB
52,8
53,8
51,7
Dług Skarbu Państwa



mld zł
701,9
767,9
784,6
% PKB
49,6
50,6
48,5
W 2012 r. zarządzanie długiem Skarbu Państwa oraz oddziaływanie na dług sektora
finansów publicznych będzie ukierunkowane na realizację celu Strategii, jakim jest
minimalizacja kosztów obsługi długu przy przyjętych ograniczeniach związanych z ryzykiem.
Wartość państwowego długu publicznego na koniec 2010 r. wyniosła 747,9 mld zł, a jego
relacja do PKB wyniosła 52,8%. Oznacza to, że w 2010 r. relacja długu do PKB przekroczyła
próg 50%, ale ukształtowała się poniżej progu 55%. Zgodnie z ustawą o finansach
publicznych, przekroczenie progu 50% w 2010 r. oznacza konieczność przyjęcia w ustawie
budżetowej na 2012 r. relacji deficytu budżetowego do dochodów nie wyższej niż założona w
budżecie na 2011 r. Relację tę w ustawie na 2011 r. ustalono na poziomie 14,7%, natomiast
relacja założona w projekcie ustawy budżetowej na 2012 r. wynosi 12%.
Zakłada się, że państwowy dług publiczny w ujęciu nominalnym wzrośnie o 69,1 mld zł
w 2011 r. i o 19,8 mld zł w 2012 r. Relacja długu do PKB, po wzroście do 53,8% w 2011 r.,
w 2012 r. obniży się do 51,7%. Główną przyczyną wzrostu długu w ujęciu nominalnym
będzie, podobnie jak w ubiegłych latach, finansowanie potrzeb pożyczkowych netto budżetu
państwa poprzez zaciąganie zobowiązań na rynku krajowym i rynkach zagranicznych.
Zakłada się, że zmiany kursu złotego będą czynnikiem powiększającym dług publiczny
wyrażony w złotych na koniec 2011 r. i pomniejszającym tę wartość na koniec 2012 r.
Podobnie jak w latach poprzednich, w 2012 r. znaczącą większość (powyżej 90%)
państwowego długu publicznego będzie stanowić dług Skarbu Państwa. Po dynamicznym
przyroście długu sektora samorządowego w latach 2009-2010, przewidywane jest
zmniejszenie tempa tego przyrostu spowodowane m.in. wejściem w życie mechanizmów
przewidzianych w ustawie o finansach publicznych.

2
00
Rozdział XIV
Kierunki prywatyzacji majątku Skarbu Państwa w 2012 r.
1. Podstawa prawna
Obowiązek opracowywania przez Ministra Skarbu Państwa Kierunków prywatyzacji
majątku Skarbu Państwa wynika z zapisów następujących aktów prawnych:
− art. 2 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień
przysługujących Skarbowi Państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 493, z późn. zm.),
− art. 142 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157,
poz. 1240, z późn. zm.).
2. Uwarunkowania procesów prywatyzacji
Skuteczność prowadzenia procesów prywatyzacyjnych uzależniona jest od kondycji
ekonomiczno-finansowej spółek przewidzianych do prywatyzacji, a także koniunktury na
rynkach światowych oraz rynku krajowym.
Projekt budżetu na rok 2012 zakłada wzrost PKB o 4,0% i wzrost średniorocznej inflacji
o 2,8%. Zgodnie z przewidywaniami Komisji Europejskiej dla gospodarek krajów Unii
z powodu spowolnienia gospodarczego i zapowiadanej konsolidacji fiskalnej w 2011 r.
należy spodziewać się wyhamowania aktywności gospodarczej, jednakże będzie ona
ponownie rosnąć w 2012 r.
Sytuacja gospodarcza zarówno u polskich, jak i zagranicznych partnerów ma istotny
wpływ na skuteczność prowadzenia procesów prywatyzacyjnych, bowiem bezpośrednio
oddziałuje na poziom zainteresowania potencjalnych inwestorów ofertą prywatyzacyjną.
Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że prywatyzacja może kreować nowe możliwości
dla polskich przedsiębiorstw oraz korzystne warunki dla ich rozwoju. Skuteczne prowadzenie
procesów prywatyzacji jest jedną z szans na utrzymanie wzrostu gospodarczego oraz
poprawę konkurencyjności gospodarki.
Na efektywne prowadzenie procesów prywatyzacyjnych oddziałuje również sytuacja na
rynkach kapitałowych, która odzwierciedla stan gospodarki w kraju, wskazuje na nastroje
panujące wśród inwestorów oraz jest miejscem, gdzie następuje najszybsza, a zarazem
najbardziej widoczna reakcja na zmiany koniunktury.
Warszawska giełda jest najszybciej rozwijającą się giełdą w Europie Środkowo-
Wschodniej, a jej giełdowy debiut w 2010 r. pozwolił na otwarcie nowego rozdziału dla samej
spółki, jak i polskiego rynku kapitałowego. Porównanie z giełdami europejskimi wskazuje na
2
01