Rządowy projekt ustawy o redukcji niektórych obowiązków dla obywateli i przedsiębiorców

Mając powyższe na względzie proponuje się rozszerzenie definicji przedsiębiorcy
zagranicznego, określonej w art. 5 pkt 3 ustawy SDG o obywatela polskiego wykonującego
działalność gospodarczą za granicą.
Wprowadzenie proponowanej regulacji wypełni obecną lukę prawną i umożliwi
prowadzenie działalności przez obywatela polskiego wykonującego działalność gospodarczą
za granicą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w formie oddziału.

2) doprecyzowanie przepisów w zakresie likwidacji oddziału
W praktyce stosowania przepisu art. 92 ustawy SDG pojawiają się wątpliwości, czy
przepis o likwidacji oddziału ma zastosowanie tylko do przedsiębiorców zagranicznych,
którym minister właściwy do spraw gospodarki wydał decyzję o zakazie wykonywania
działalności w ramach oddziału, czy do
wszystkich przypadków likwidacji oddziału
(tzw. likwidacji dobrowolnej uzależnionej jedynie od woli przedsiębiorcy zagranicznego).
Projekt ustawy doprecyzowuje zatem art. 92 ustawy SDG przez wskazanie, że do
likwidacji oddziału będącej następstwem:
1) decyzji o zakazie wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę
zagranicznego w ramach oddziału, wydanej przez ministra właściwego do spraw
gospodarki,
2) dobrowolnej decyzji przedsiębiorcy zagranicznego o likwidacji oddziału
– stosuje
się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych o likwidacji spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością.

3) doprecyzowanie przepisów w zakresie utworzenia przedstawicielstwa
Obecnie obowiązujący przepis o powołaniu danej osoby do promocji gospodarki jest
zbyt ogólny, gdyż nie określa żadnych wymogów, które powinien spełniać tego typu akt
powołania. Proponuje się zatem zmianę art. 95 ust. 1 ustawy SDG, przez doprecyzowanie
wymogów, jakie stawia się przed osobą zagraniczną występującą w postępowaniu o wpis do
rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych. Powyższa propozycja ma na celu
jednoznaczne stwierdzenie, że tego typu przedstawicielstwa powstają z inicjatywy kraju
siedziby osoby zagranicznej.
23
 

4) zniesienie obowiązku dokonywania wpisu do rejestru przedstawicielstw
przedsiębiorców zagranicznych banków zagranicznych i instytucji kredytowych
Zgodnie z projektowanym przepisem art. 96 ust. 1a, utworzenie przedstawicielstwa
przez bank zagraniczny i instytucję kredytową, w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. – Prawo bankowe, nie będzie wymagało wpisu do rejestru przedstawicielstw.
Nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w omawianym zakresie zawiera
również normę, zgodnie z którą do przedstawicielstw banków zagranicznych i instytucji
kredytowych nie będą miały zastosowania art. 100 pkt 3, art. 101 ust. 1 oraz art. 102 ustawy
o swobodzie działalności gospodarczej.
Analiza przepisów w zakresie otwarcia przedstawicielstw banków zagranicznych
i instytucji kredytowych wykazała, że na podmioty te obowiązujące przepisy nakładają dwa
obowiązki – poza uzyskaniem zezwolenia KNF podmioty te są obowiązane do uzyskania
wpisu do rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych prowadzonego przez
ministra właściwego d spraw gospodarki. Taka regulacja jest zbędnym obciążeniem
administracyjnym, które nie wpływa na jakość nadzoru nad działalnością przedstawicielstw
banków zagranicznych i
instytucji kredytowych, a rodzi jedynie w
stosunku do tych
podmiotów dodatkowe koszty związane z wypełnianiem wymagań proceduralnych. Projekt
ustawy rezygnuje zatem z uprawnień ministra właściwego do spraw gospodarki do
otrzymywania informacji o wszelkich zmianach stanu faktycznego i prawnego dotyczących
banków zagranicznych i instytucji kredytowych oraz do wydawania decyzji o zakazie
wykonywania działalności i decyzji o wykreśleniu przedstawicielstwa tych podmiotów
z rejestru przedstawicielstw. Stosowne uprawnienia będzie posiadała KNF w
ramach
sprawowanego nadzoru i instytucji zezwoleń wynikających z ustawy – Prawo bankowe.

5) doprecyzowanie danych zawartych we wniosku o wpis do rejestru
przedstawicielstw
Projekt ustawy doprecyzowuje brzmienie art. 97 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy SDG przez
wskazanie, że w przypadku adresu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osoby
upoważnionej w przedstawicielstwie do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego
podaje się adres pobytu, natomiast przez adres przedstawicielstwa rozumiany jest adres
24
 
siedziby głównej przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w której będą
złożone oryginalne dokumenty związane z działalnością przedstawicielstwa.
Obecnie obowiązujący przepis koliduje ze zidentyfikowanymi – w trakcie praktyki
prowadzenia rejestru – potrzebami przedsiębiorców. Nie ma przeciwwskazań do
wykonywania działalności przedstawicielstwa w kilku siedzibach. Jedynym ograniczeniem
jest potrzeba zapewnienia organowi możliwości wglądu do dokumentów związanych
z prowadzeniem
działalności przez przedstawicielstwo. Konieczne jest również
doprecyzowanie przepisu dotyczącego adresu osoby upoważnionej do reprezentowania
przedsiębiorcy zagranicznego. Obecny przepis jest zbyt ogólny i dopuszcza w praktyce stałe
przebywanie osoby upoważnionej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, co w wielu
przypadkach utrudnia kontakt organu z przedstawicielstwem.

6) ograniczenie rodzajów dokumentów dołączanych do wniosku o wpis do rejestru
przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych
Zgodnie z art. 97 ust. 2 obecnie obowiązującej ustawy SDG, do wniosku o wpis do
rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych należy dołączyć:
1) jeżeli przedsiębiorca zagraniczny działa na podstawie aktu założycielskiego, umowy lub
statutu – odpis tego dokumentu;
2) jeżeli przedsiębiorca zagraniczny istnieje lub wykonuje działalność na podstawie wpisu
do rejestru – odpis z tego rejestru;
3) oświadczenie przedsiębiorcy zagranicznego o ustanowieniu przedstawicielstwa na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
4) dokument potwierdzający tytuł prawny przedsiębiorcy zagranicznego do lokalu
(nieruchomości), w którym działalność będzie wykonywana.
Projekt przewiduje uproszczenie obowiązków składającego wniosek o wpis do rejestru
przedstawicielstw poprzez ograniczenie rodzajów dokumentów dołączanych do wniosku.
Proponuje się, aby do ww. wniosku dołączać:
1) urzędowy odpis aktualnego dokumentu potwierdzającego rejestrację przedsiębiorcy
zagranicznego, na podstawie którego przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą,
25
 
2) uwierzytelnioną urzędową kopię dokumentu określającego adres siedziby przedsiębiorcy
zagranicznego, zasady reprezentacji przedsiębiorcy zagranicznego oraz osoby uprawnione do
tej reprezentacji, jeżeli dokument, o którym mowa w pkt 1, nie zawiera w tym zakresie
koniecznych informacji,
3) uwierzytelnioną kopię dokumentu uprawniającego przedsiębiorcę zagranicznego
do
wykorzystywania lokalu lub nieruchomości na potrzeby siedziby głównej
przedstawicielstwa.
Obecnie sformułowany katalog dokumentów, które należy dołączyć do wniosku
o wpis do rejestru przedstawicielstw, przewiduje obowiązek przedkładania dokumentów nie-
mających praktycznego znaczenia dla prawidłowego przebiegu postępowania rejestrowego.
Przykładowo – oświadczenie o ustanowieniu przedstawicielstwa wyrażone jest poprzez sam
fakt złożenia wniosku. Nie jest konieczne w tym zakresie sporządzanie dodatkowego
dokumentu wyrażającego w tej kwestii wolę przedsiębiorcy zagranicznego. Obecnie
przedkładane dokumenty (statut, akt założycielski, umowa) są natomiast wykorzystywane
przez organ wyłącznie w celu określenia reprezentacji. Proponowany katalog dokumentów
również zapewni osiągnięcie tego celu. Ponadto wymagany obecnie dokument
potwierdzający tytuł prawny do lokalu (nieruchomości) rodził wiele wątpliwości. Praktyka
wskazuje na potrzebę umożliwienia działania przedstawicielstw także w
lokalach
niesamodzielnych (np. jedno pomieszczenie w lokalu będącym odrębnym przedmiotem
własności).

7) zmiany w zakresie tłumaczenia dokumentów dołączonych do wniosku o wpis do
rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych
Art. 97 ust. 3 ustawy SDG zawiera obowiązek przedstawiania dokumentów wraz
z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski.
Zgodnie z propozycją zawartą w projekcie ustawy, dokumenty, które należy dołączyć
do wniosku o wpis do rejestru przedstawicielstw, sporządzone w języku obcym, należy
przedstawić wraz z tłumaczeniem na język polski, sporządzonym przez tłumacza przysięgłego
albo poświadczonym przez tłumacza przysięgłego w rozumieniu ustawy z dnia 25 listopada
2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego, lub przez tłumacza przysięgłego mającego
siedzibę na terytorium jednego z państw, o których mowa w art. 13 ust. 1 ustawy SDG.
26
 
Proponowany przepis ma jedynie na celu uściślenie obowiązującego rozwiązania,
z uwagi na częste i błędne posługiwanie się w postępowaniu rejestrowym tłumaczeniami
dokonanymi przez tłumaczy legalizowanych w państwach trzecich. Przepis dopuszcza
tłumaczenie wykonane przez tłumaczy przysięgłych mających siedzibę w państwach
członkowskich UE, EFTA – stron umowy o EOG oraz z państw niebędących stronami
umowy o EOG, które mogą korzystać ze wspólnotowej swobody przedsiębiorczości.
Przedmiotowy wymóg obejmujący obowiązek przedkładania uwierzytelnionych tłumaczeń
lub tłumaczeń przysięgłych jest uzasadniony nadrzędnym interesem publicznym, jakim jest
ochrona bezpieczeństwa obrotu prawnego. Należy podkreślić, że wykonywanie działalności
w formie przedstawicielstwa nie dotyczy stałego wykonywania działalności gospodarczej,
która ma charakter zorganizowany i ciągły. Podejmowanie działalności w formie
przedstawicielstwa powoduje jednak związanie przedsiębiorcy z państwem siedziby tego
przedstawicielstwa.
W związku z powyższym wskazane jest, aby w procesie rejestracji przedstawicielstwa
wymagana była dokumentacja odpowiednio uwierzytelniona, pozwalająca na identyfikację
przedsiębiorcy w obrocie prawnym. Należy podkreślić, że ma to szczególne znaczenie
z punktu widzenia kontrahentów, a także konsumentów korzystających z produktów czy
usług takiego przedsiębiorcy.

8) zmiany w zakresie obowiązku poświadczania dokumentów przez apostille albo
legalizację
Wymogi formalne dotyczące dokumentów dołączanych do wniosku o wpis do rejestru
przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych nie wynikają jedynie z ustawy o swobodzie
działalności gospodarczej. Część z
nich reguluje prawo międzynarodowe. Zgodnie
z propozycją, dołączony do wniosku o wpis do rejestru przedstawicielstw dokument,
o którym mowa w art. 97 ust. 2 pkt 1 ustawy SDG (urzędowy odpis aktualnego dokumentu
potwierdzającego rejestrację przedsiębiorcy zagranicznego, na podstawie którego
przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą), powinien być poświadczony przez
apostille, jeżeli przedsiębiorca zagraniczny działa na terytorium państwa będącego stroną
Konwencji haskiej z dnia 5 października 1961 r. znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych
dokumentów urzędowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 112, poz. 938), lub przez legalizację, jeżeli
przedsiębiorca zagraniczny działa na terytorium państwa niebędącego stroną tej Konwencji.
27