Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw

U Z A S A D N I E N I E

Ze względu na złożony charakter przepisów umiejscowionych w kilku aktach prawnych
oraz liczne wnioski zgłaszane przez organy wydające zezwolenia na przejazd pojazdów
nienormatywnych po drogach publicznych, jak i przez podmioty ubiegające się o ich wydanie
w zakresie usprawnienia procedur wydawania zezwoleń na przejazd pojazdów
nienormatywnych i usunięcia występujących rozbieżności podnoszonych przez wymienione
instytucje przygotowano projekt ustawy.
Projekt ustawy wprowadza zmiany do następujących ustaw:
1) z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108,
poz. 908, z późn. zm.);
2) z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu
Drogowym (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2571, z późn. zm.);
3) z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115,
z późn. zm.);
4) z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym ( Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874,
z późn. zm.);
5) z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej ( Dz. U. Nr 225, poz. 1635,
z późn. zm.).
W obowiązującej ustawie – Prawo o ruchu drogowym w art. 64 określony jest
obowiązek posiadania zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego, rodzaje zezwoleń
na przejazd pojazdu nienormatywnego, kompetencje organów uprawnionych do ich
wydawania oraz pojazdy zwolnione z obowiązku posiadania zezwolenia. Tryb i warunki
wydawania zezwoleń normuje rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 16 grudnia
2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu wydawania zezwoleń na przejazdy
pojazdów nienormatywnych (Dz. U. Nr 267, poz. 2660). Natomiast opłaty za przejazdy po
drogach publicznych pojazdu nienormatywnego i kary za przejazd po drogach publicznych
bez zezwolenia określa ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.
Obowiązujący art. 64 ust. 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym określa, że zezwolenie
wydawane jest na przejazd pojazdu nienormatywnego po drogach publicznych, na czas
określony, nieokreślony lub na jednokrotny przejazd w wyznaczonym czasie po ustalonej
trasie. Starosta wydaje zezwolenia:
− na czas nieokreślony na przejazdy nienormatywnego pojazdu wolnobieżnego, ciągnika
rolniczego lub pojazdu specjalnego, których szerokość nie przekracza 3,5 m, natomiast
masa całkowita, naciski osi, długość i wysokość są normatywne,
− na czas określony dla pojazdu nienormatywnego, którego długość jest większa od
dopuszczalnej, określonej w przepisach określających warunki techniczne pojazdów, nie
więcej niż o 2 m, a szerokość nie przekracza 3,20 m, natomiast masa całkowita, naciski
osi i wysokość są normatywne.
Zezwolenie na jednokrotny przejazd w wyznaczonym czasie po ustalonej trasie wydaje
Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad lub upoważniona przez niego państwowa
lub samorządowa jednostka organizacyjna na przejazd po drogach publicznych pojazdów
nienormatywnych innych niż wyżej przedstawione. W przypadku pojazdu przekraczającego
granicę państwa przy wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zezwolenia na
jednokrotny przejazd po drogach krajowych, w wyznaczonym czasie wydaje naczelnik urzędu
celnego.
Projekt ustawy dokonuje zmiany w podziale tych kompetencji, stwarzając możliwość
wydawania zezwoleń na przejazd pojazdów nienormatywnych przez organy uprawnione
dotychczas: Starostę, Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, naczelnika urzędu
celnego, jak również wprowadza możliwość wydawania ich przez zarządcę drogi oraz
prezydenta miasta na prawach powiatu.
Przedmiotowy projekt ustawy wprowadza do art. 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym
definicję pojęć – pojazd nienormatywny oraz pilot.
W pkt 35a zdefiniowane zostało pojęcie pojazd nienormatywny, które obecnie jest określone
w ustawie o drogach publicznych. W związku z tym, że projekt ustawy przenosi przepisy
dotyczące opłat za wydanie zezwolenia na przejazd pojazdów nienormatywnych oraz kar za
przejazd bez zezwolenia lub niezgodnie z warunkami określonymi w zezwoleniu z ustawy
o drogach publicznych do ustawy – Prawo o ruchu drogowym, zasadnym jest dodanie
w wyżej wskazanym przepisie ustawy – Prawo o ruchu drogowym pojęcia pojazd
nienormatywny. Pojazd nienormatywny jest to pojazd lub zespół pojazdów, którego naciski
osi wraz z ładunkiem lub bez ładunku są większe od dopuszczalnych, przewidzianych dla
danej drogi w przepisach o drogach publicznych, lub którego wymiary lub rzeczywista masa
całkowita wraz z ładunkiem lub bez niego są większe od dopuszczalnych, przewidzianych
w przepisach ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Wprowadzenie tej definicji powoduje

2
uchylenie obecnej regulacji w art. 61 ust. 11 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, która jest
powtórzeniem wyżej wskazanego pojęcia (określa parametry pojazdu nienormatywnego).
W pkt 35b zdefiniowany został pilot jako osoba odpowiedzialna za zapewnienie
bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz minimalizację utrudnień w ruchu drogowym w czasie
przejazdu pojazdu. W ten sposób projekt ustawy określa uprawnienia pilota do pilotowania
pojazdów. W kolejnym artykule projekt ustawy wprowadza do art. 6 ust. 1 ustawy – Prawo
o ruchu drogowym przepisy, które będą uprawniały funkcjonariuszy Biura Ochrony Rządu
oraz pilota do wydawania poleceń i sygnałów uczestnikowi ruchu lub innej osobie znajdującej
się na drodze (punkty 11 i 12). Wprowadzony pkt 11 zapewni funkcjonariuszom Biura
Ochrony Rządu ustawowe uprawnienie, które będzie mogło być realizowane w zakresie
niezbędnym do wykonywania przez nich zadań ochronnych. Natomiast dodany w pkt 12 pilot
nadane uprawnienie będzie mógł realizować tylko podczas wykonywania czynności
związanych z pilotowaniem przejazdu pojazdu nienormatywnego. Osoba będąca pilotem
pojazdu nienormatywnego będzie musiała ukończyć szkolenie organizowane przez
wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego. W tym celu projekt ustawy zmienia obecne
brzmienie art. 3a ustawy, przez dodanie do katalogu osób objętych szkoleniem, również
pilota. Pilotowania przejazdu przez pilota będzie wymagał pojazd, który ma przekroczone
wielkości określone w projektowanym art. 64 ust. 1 pkt 3, tj. w zakresie: długości – 23,00 m,
szerokości – 3,20 m, wysokości – 4,30 m oraz rzeczywistej masy całkowitej – 60 t.
Projekt ustawy wprowadza nowe brzmienie pkt 14 w ust. 2 art. 129, nadając uprawnienia
Policji do pilotowania wszystkich pojazdów, z zastrzeżeniem pojazdów nienormatywnych.
Oznacza to, że pojazdy nienormatywne będą pilotowane przez pilota, niebędącego
funkcjonariuszem Policji. Natomiast Policja będzie pilotowała inne pojazdy oraz

nadzorowała przejazd pojazdów nienormatywnych posiadających zezwolenie kategorii VII
o największych przekroczeniach dopuszczalnych parametrów technicznych pojazdów,
stwarzających zagrożenie bezpieczeństwa dla innych uczestników ruchu drogowego,

w ramach wykonywania zadań nałożonych przepisami ust. 1 w art. 129 ustawy.
Dotychczasowe brzmienie tego przepisu umożliwiało pilotowanie pojazdów, których
wymiary, masa lub naciski osi przekraczały określone wielkości, a pilotowanie takie
odbywało się za opłatą. Obecnie opłaty z tego tytułu ustalane są na podstawie rzeczywistych
kosztów poniesionych przez Policję, obejmują koszty osobowe i eksploatacyjne pojazdów
służbowych Policji. Nowe brzmienie pkt 14 w ust. 2 art. 129 ustawy nie przewiduje opłat,
ponieważ uprawnienie do pilotowania innych pojazdów przez Policję będzie realizowanie

3
w ramach wykonywania zadań służbowych związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa
i porządku ruchu na drogach.
Ponadto projekt ustawy uchyla ust. 5 w art. 129 ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz
dodaje do upoważnienia w art. 64i ust. 2 projektowanej ustawy ministra właściwego do spraw
wewnętrznych. Takie rozwiązanie zapewnia wydanie rozporządzenia w sprawie
szczegółowych warunków i sposobu pilotowania pojazdów nienormatywnych oraz
wyposażenia i oznakowania pojazdów wykonujących pilotowanie przez ministra właściwego
do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych.
Pilotowanie ma na celu zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa w ruchu drogowym
podczas przejazdu pojazdu nienormatywnego oraz ułatwienie rozpoznawalności przejazdu
tego pojazdu przez innych uczestników ruchu drogowego. Regulacja nie obejmuje pojazdów
Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ Minister Obrony Narodowej określi
wymagania w tym zakresie na podstawie upoważnienia zawartego ust. 4 w art. 64i.
Przepisy projektu dodają ust. 15 i 16 w art. 61 ustawy – Prawo o ruchu drogowym,
które wprowadzają przy przewozie drewna zasadę ustalania rzeczywistej masy całkowitej
pojazdu na podstawie iloczynu jego objętości i normatywnej gęstości właściwej dla danego
drewna. Nowe przepisy ustalają delegację dla ministrów właściwych do spraw: środowiska
i gospodarki w porozumieniu z ministrem do spraw transportu do wydania przepisów
wykonawczych. Delegacja ma na celu określenie parametrów gęstości drewna w zależności
od jego gatunku, rodzaju oraz postaci w jakiej jest przewożone (uwzględniając
w szczególności gatunki drewna mające zastosowanie w przemyśle i budownictwie). Wydany
akt wykonawczy pozwoli na ustalanie rzeczywistej masy całkowitej przewożonego drewna na
podstawie jego objętości określonej przy jego załadunku. Takie rozwiązanie ułatwi
przewoźnikom kalkulację możliwości transportowych, jak i właściwe załadowanie pojazdów
odpowiednio do parametrów technicznych, tak aby przedmiotem wykroczeń popełnianych
przez przewoźników nie były przekroczenia dopuszczalnych nacisków osi. Jednocześnie
rozwiązanie to ograniczy negatywny wpływ przewozu drewna pojazdami nienormatywnymi
na stan techniczny nawierzchni dróg publicznych, po których przewóz drewna się odbywa.
Dodatkowo projektowany ust. 17 w art. 61 stwarza dla ministra właściwego do spraw
transportu fakultatywną możliwość określenia w drodze rozporządzenia sposobu przewozu
ładunku, a w szczególności jego mocowanie na pojeździe ze względu na ochronę środowiska
naturalnego oraz zapewnienie bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

4
Projekt ustawy wprowadza zmiany w zakresie przejazdów pojazdów nienormatywnych Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z nowym art. 64 ust. 1 pkt 1 ruch tych
pojazdów dozwolony będzie na podstawie uzyskania zezwolenia wojskowego na przejazd
pojazdu nienormatywnego wydanego przez właściwy organ wojskowy. Przejazd kolumny
pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej składającej się z powyżej 5 pojazdów
również wymagał będzie uzyskania zezwolenia wojskowego (dodany ust. 6a w art. 32). W ten
sposób przejazd pojazdu nienormatywnego oraz kolumny pojazdów Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej zostanie wyłączony spod obowiązywania nowych art. 64a – 64d.
Projekt uchyla obecną delegację do wydania aktów wykonawczych dla Ministra Obrony
Narodowej uregulowaną w art. 32 ust. 7 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, zastępuje ją
delegacją wprowadzoną w projektowanym art. 64i ust. 4, na podstawie której Minister
Obrony Narodowej określi: organy wojskowe właściwe do wydawania zezwolenia
wojskowego na przejazd drogowy, sposób i tryb wydawania zezwoleń wojskowych na
przejazd drogowy, wzór zezwolenia wojskowego na przejazd drogowy oraz wzory
dokumentów związanych z jego wydaniem, sposób organizacji i oznakowania kolumn
pojazdów, warunki i sposób pilotowania pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
oraz oznakowanie i wyposażenie pojazdu pilotującego. Projektowane przepisy pozwolą na
zapewnienie wysokiego standardu przejazdu pojazdu nienormatywnego Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej i sprawności wydawania zezwoleń wojskowych na przejazd
drogowy tych pojazdów. Zmiany przepisów w art. 31 ust. 1 pkt 7, w art. 32 ust. 5 ustawy
– Prawo o ruchu drogowym mają charakter porządkowy, wprowadzając zamiast ,,pojazdów
jednostek podporządkowanych Ministrowi Obrony Narodowej”, używanych dotychczas
w ustawie, pojęcie ,,pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej”.
Projektowane zmiany w art. 62 ust. 3, art. 63 ust. 4 ustawy – Prawo o ruchu drogowym mają
również charakter porządkowy i zastępują użyte w ustawie pojęcie – „straży pożarnej”, na
pojęcie ,,jednostek ochrony przeciwpożarowej”. Natomiast zmiana ust. 4b w art. 62 jest
konsekwencją nowych rozwiązań przyjętych w art. 64d. Dodanie ust. 6 i 7 w art. 63 nadaje
oddzielne upoważnienia dla Ministra Obrony Narodowej (ust. 6) oraz ministra właściwego do
spraw wewnętrznych i Ministra Sprawiedliwości (ust. 7) do określenia warunków przewozu
osób pojazdami, o których mowa w art. 63 ust. 4 ustawy. Obecnie upoważnienie takie istnieje
w art. 64 ust. 7 pkt 2 ustawy, na podstawie którego delegacja do wydania rozporządzenia była
delegacją łączną.

5