Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo atomowe oraz o zmianie niektórych innych ustaw

działalność w zakresie ochrony radiologicznej i ochrony Krajowego Składowiska Odpadów
Promieniotwórczych. Jest to związane z planowanym zaprzestaniem finansowania
działalności ZUOP środkami z dotacji celowej, o której mowa w art. 33 ustawy – Prawo
atomowe.
Przejęcie przez ministra właściwego do spraw gospodarki nadzoru oraz funkcji organu
założycielskiego w stosunku do Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych
nie spowoduje dodatkowych kosztów dla budżetu państwa. Od 2012 r. środki na dotację
podmiotową dla ZUOP powinny być zapewnione w budżecie państwa w części 20 –
Gospodarka, a nie jak dotąd w części, której dysponentem jest Minister Skarbu Państwa.


81.
Art. 1 pkt 51 lit. b projektu.
Uchylenie ust. 2 w dotychczasowym art. 119 ustawy – Prawo atomowe jest związane
z koniecznością dostosowania brzmienia tej ustawy do postanowień obowiązującej od
1 stycznia 2010 r. ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
82.
Art. 1 pkt 51 lit. c projektu.
Zmiana art. 119 ust. 2 i 3 ustawy – Prawo atomowe jest konsekwencją przekazania
ministrowi właściwemu do spraw gospodarki nadzoru nad ZUOP oraz funkcji organu
założycielskiego tego przedsiębiorstwa.
83.
Art. 1 pkt 52 projektu.
Zmiana art. 121 ust. 3 ustawy – Prawo atomowe jest konsekwencją przekazania
ministrowi właściwemu do spraw gospodarki nadzoru nad ZUOP oraz funkcji organu
założycielskiego tego przedsiębiorstwa.
84.
Art. 1 pkt 53 projektu.
Działalność związana z wytwarzaniem energii elektrycznej w elektrowni jądrowej
wiąże się z występowaniem poważnych zagrożeń dla życia i zdrowia ludzkiego, jak również
dla środowiska. W związku z tym odpowiedzialność obciążająca kierownika jednostki
organizacyjnej wykonującej taką działalność powinna znaleźć odzwierciedlenie w wysokości
kar pieniężnych wymierzanych za naruszanie przepisów i zasad bezpieczeństwa jądrowego
i ochrony radiologicznej. Proponuje się zatem, aby wysokość kar pieniężnych wymierzanych
na podstawie art. 123 ustawy – Prawo atomowe kierownikowi jednostki organizacyjnej
wykonującej działalność polegającą na budowie, rozruchu, eksploatacji lub likwidacji
97 
elektrowni jądrowej wynosiła maksymalnie dwustukrotność kwoty przeciętnego
wynagrodzenia, o której mowa w art. 123 ust. 1 ustawy – Prawo atomowe.
Proponuje się też, żeby w razie określonych naruszeń przepisów przez jednostkę
organizacyjna organizacyjną wykonującaą działalność polegającaą na budowie, rozruchu,
eksploatacji lub likwidacji obiektu jądrowego administracyjna kara pieniężna mogła być
nakładana nie na kierownika jednostki a na sama jednostkę organizacyjną.
Naruszeniami tymi byłyby:
1) wykonywanie działalności określonej w art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo
atomowe, bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom;
2) wprowadzanie bez pisemnej zgody Prezesa Agencji albo wbrew jej warunkom
modernizacji systemu lub elementu konstrukcji i wyposażenia obiektu jądrowego
istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej;
3) uruchomienie bez pisemnej zgody Prezesa Agencji reaktora po przerwie na
załadunek paliwa jądrowego lub na modernizację systemu lub elementu
konstrukcji i wyposażenia obiektu jądrowego;
4) prowadzenie eksploatacji obiektu jądrowego pomimo wydania przez Prezesa
Agencji decyzji o niezatwierdzeniu raportu z oceny okresowej bezpieczeństwa.

Wymierzana kara pieniężna nie powinna przekraczać pięćsetkrotności kwoty
przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku kalendarzowym
poprzedzającym popełnienie czynu, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Projektowany przepis wdraża do prawa polskiego postanowienia art. 4 ust. 1 lit. d oraz
art. 5 ust. 3 lit. d dyrektywy 2009/71/Euratom.
85.
Art. 2 projektu.
W ustawie Prawo geologiczne i górnicze proponuje się wprowadzić do – określonego
w art. 82b ust. 1 – katalogu typów podziemnych składowisk odpadów odrębnego typu
podziemnego składowiska odpadów – składowiska podziemnego odpadów
promieniotwórczych. W konsekwencji powyższej zmiany konieczne będzie określenie
w rozporządzeniu szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać taki typ składowisk
podziemnych (art. 82b ust. 2 ustawy Prawo geologiczne i górnicze). Propozycje te zapewnią
wewnętrzną spójność systemu prawa.
98 
86.
Art. 3 projektu.
Proponowane zmiany ustawy o dozorze technicznym są niezbędne dla pełnego
wdrożenia do prawa polskiego postanowień art. 4 ust. 1 lit. a dyrektywy 2009/71/Euratom
w zakresie dotyczącym wymagań, jakie powinny spełniać urządzenia techniczne i inne
urządzenia podlegające dozorowi technicznemu w elektrowniach jądrowych.
87.
Art. 4 projektu.
Proponuje się poprzez dodanie ust. 1a do art. 77 ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej wyłączyć stosowanie tej ustawy do kontroli przedsiębiorcy w zakresie
przestrzegania warunków bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.
Uzasadnieniem tej zmiany jest konieczność zapewnienia jak najwyższego poziomu
bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej poprzez zapewnienie skutecznego
nadzoru nad działalnością związaną z narażeniem na promieniowanie jonizujące wymagającą
zezwolenia albo zgłoszenia. Należyte uwzględnienie znaczenia bezpieczeństwa jądrowego
obiektów jądrowych ma pierwszeństwo przed wszelkimi innymi aspektami takiej działalności
i organy dozoru powinny mieć zapewnione uprawnienia niezbędne do wypełniania
obowiązków związanych z działalnością kontrolną, co wynika z art. 5 ust. 3 lit. c dyrektywy
Rady 2009/71/Euratom. Przepisy rozdziału 9 w brzmieniu nadanym przez projektowaną
ustawę powinny wystarczyć do przeprowadzania kontroli przez organy dozoru jądrowego
z uwzględnieniem wszelkich praw kontrolowanych jednostek organizacyjnych. Dodatkowe
uzasadnienie proponowanej zmiany zostało zawarte w pkt 64 niniejszego uzasadnienia.
88.
Art. 5 projektu.
Projektowane zmiany ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko przedstawione w art. 3 w pkt 1 i 2 projektu ustawy mają na celu zapewnienie
transparentności procesu reglamentacji działalności związanej z obiektami jądrowymi oraz
transparentności regulacji bezpieczeństwa jądrowego takich obiektów, czego wymaga art. 8
dyrektywy Rady 2009/71/Euratom. Projektowana zmiana ustawy o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko przedstawiona w art. 3 pkt 3, 4 i 6 projektu ustawy jest
konsekwencją sformułowanej propozycji uregulowania w rozdziale 4 ustawy – Prawo
atomowe, że jednym z warunków wydania zezwolenia na budowę obiektu jądrowego jest
wcześniejsze uzyskanie przez wnioskodawcę decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
inwestycji zgodnie z przepisami o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
99 
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Zmiana proponowana w art. 3 pkt 5 projektu ustawy będzie skutkować przeniesieniem
kompetencji do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach inwestycji polegającej
na budowie obiektów jądrowych oraz składowisk odpadów promieniotwórczych
na regionalnego dyrektora ochrony środowiska.
W dotychczasowym stanie prawnym wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest
organem właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko
w odniesieniu m.in. do obiektów jądrowych.
89.
Art. 6 – 7 projektu ustawy.
Przedmiotowe przepisy wprowadzają regulacje dotyczące rozliczania dotacji celowej
i podmiotowej. Zgodnie Zgodnie z art. 10 ust. 1 dyrektywy Rady 2009/71/Euratom
projektowana ustawa powinna wejść w życie nie później niż w dniu 22 lipca 2011 r. Dla
projektowanej ustawy proponuje się jako termin jej wejścia w życie dzień 1 lipca 2011 r.
Wyjątkiem powinny być przepisy wprowadzające zmianę art. 33 ustawy Prawo atomowe
(dotacja celowa) oraz przepisy wprowadzające zmianę art. 116 – 117, 119 i 121 ustawy –
Prawo atomowe (nadzór nad Zakładem Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych
oraz dotacja podmiotowa dla tego zakładu), które powinny wejść w życie z dniem
1 stycznia 2012 r. z powodu rocznego cyklu przyznawania i rozliczania dotacji i związanej
z tym konieczności odpowiedniego ujęcia wydatków na ten cel w ustawie budżetowej. Także
od 1 stycznia 2012 r. powinny wejść w życie zmiany dotyczące inspektorów dozoru
jądrowego.
90.
Art. 8 projektu ustawy.
Projektowane przepisy przejściowe mają na celu uregulowanie sposobu zakończenia
będących w toku postępowań wszczętych na podstawie ustawy – Prawo atomowe
w brzmieniu aktualnie obowiązującym.
91.
Art. 9 projektu ustawy.
Projektowany przepis reguluje sytuację prawną inspektorów dozoru jądrowego
powołanych do pełnienia tej funkcji przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy.
Konieczność zamieszczenia w ustawie przedmiotowego przepisu wynika z tego,
iż przedmiotowy projekt ustawy wprowadza po raz pierwszy w przepisie rangi ustawowej
podział inspektorów dozoru jądrowego na kategorie I oraz II. Podział taki do tej pory wynikał
jedynie z przepisu rangi podustawowej.
100 
92.
Art. 10 ust. 1 i 2 projektu ustawy.
Proponuje się utrzymanie mocy obowiązującej przepisów wykonawczych wydanych
na podstawie:
1) art. 12 ust. 2 i 3, art. 33 ust. 21 oraz art. 71 pkt 2 ustawy – Prawo atomowe do
czasu wydania nowych przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 12
b ust. 1 i 2, art. 33 ust. 21 i art. 71 ustawy – Prawo atomowe w brzmieniu
nadanym niniejszą ustawą nie dłużej jednak niż przez okres 18 miesięcy od dnia
wejścia w życie nowelizacji;
2) art. 5 ust. 2 i 3 ustawy o dozorze technicznym do czasu wydania nowych
przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 5 ust. 2 i 3 ustawy
o dozorze technicznym w brzmieniu nadanym niniejsza ustawą nie dłużej jednak
niż przez okres 18 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Zapobiegnie to, w przypadku opóźnienia w wydaniu nowych przepisów
wykonawczych powstaniu luki prawnej w powyższym zakresie.
93.
Art. 10 ust. 3 i 4 projektu ustawy.
W przepisach przejściowych z zakresu odpowiedzialności cywilnej za szkodę jądrową
przyjęto zasadę, iż w przypadku szkód jądrowych powstałych przed dniem wejścia w życie
ustawy do określenia granicy odpowiedzialności osoby eksploatującej za szkodę stosowane
będą przepisy dotychczasowe. Umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za
wyrządzoną szkodę jądrową zawarte zgodnie z dotychczasowymi przepisami, pomimo iż
postanowienia w nich zawarte nie będą odpowiadać przepisom nowym, pozostaną zaś dla
stron wiążące do czasu ich wygaśnięcia, jednak nie dłużej niż przez okres niż 12 miesięcy od
dnia wejścia w życie ustawy.
94.
Art. 11 projektu ustawy.
Projektowany przepis dostosowujący reguluje kwestię zakończenia działalności przez
likwidowana likwidowaną niniejsząa ustawąa Radę do Spraw Atomistyki oraz rozpoczęcia
działalności przez powoływaną niniejsząa ustawą Radę do Spraw Bezpieczeństwa Jądrowego
i Ochrony Radiologicznej.
95.
Art. 12 i 13 projektu ustawy.
Projektowane przepisy wprowadzają obowiązek dostosowania się jednostek
organizacyjnych eksploatujących w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy obiekty jądrowe
do wskazanych w tych przepisach wymagań wprowadzanych tą ustawą zasadniczo w terminie
101