Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo atomowe oraz o zmianie niektórych innych ustaw

3) plan prowadzenia działań związanych z informacją społeczną, edukacją
i popularyzacją oraz informacją naukową, techniczną i prawną w zakresie
energetyki jądrowej;
4) plan współpracy w sprawach badań naukowych w dziedzinie energetyki jądrowej.
Ponadto program PEJ będzie zawierać:
1) ocenę realizacji Programu PEJ za poprzedni okres;
2) część prognostyczną obejmującą okres nie krótszy niż 20 lat;
3) program działań wykonawczych na okres 12 lat zawierający instrumenty jego realizacji.
Program będzie opracowywany co 4 lata, równocześnie z opracowywaniem nowej
polityki energetycznej państwa, z uwagi na fakt, że oba te dokumenty musza być ze sobą
spójne, zapewniając tym samym właściwie realizowanie polityki państwa w obszarze
energetyki.
Program PEJ będzie programem wieloletnim w rozumieniu ustawy o finansach
publicznych, co zapewni finansowanie przedsięwzięć i zadań państwa w nim określonychm.
Rada Ministrów, działając na wniosek ministra właściwego ds. gospodarki, będzie
przyjmować Program PEJ w drodze uchwały. Uchwała Rady Ministrów o przyjęciu Programu
PEJ wraz z programem będzie ogłaszana w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
„Monitor Polski”.
Organem odpowiedzialnym za koordynację realizacji Programu PEJ będzie minister
właściwy do spraw gospodarki.
Minister właściwy do spraw gospodarki będzie opracowywał co dwa lata, w terminie
do dnia 30 czerwca danego roku, sprawozdanie z realizacji Programu PEJ, ogłaszane
następnie w drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
„Monitor Polski”.
72.
Art. 1 pkt 46 lit. a projektu.
Projektowana zmiana brzmienia art. 110 pkt 6 ustawy – Prawo atomowe polega na
wskazaniu, że działania Prezesa PAA wymienione w tym przepisie nie mogą być
podejmowane w celu promocji wykorzystania promieniowania jonizującego,
a w szczególności promocji energetyki jądrowej. Te sprawy należą, zgodnie
z art. 9 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej,
do ministra właściwego do spraw gospodarki.
Przepisy art. 5 dyrektywy Rady 2009/71/Euratom podkreślają zasadę niezależności
92 
właściwego organu regulacyjnego w zakresie bezpieczeństwa jądrowego obiektów
jądrowych. Powinien on być w szczególności operacyjnie oddzielony od innych organów
lub organizacji zaangażowanych w promowanie lub wykorzystywanie energii jądrowej w celu
zapewnienia jego faktycznej niezależności w regulacyjnym procesie decyzyjnym. Prezes
PAA, będący takim organem w Polsce, powinien być więc zwolniony z odpowiedzialności
za działania niezwiązane z regulacją działalności polegającej na pokojowym
wykorzystywaniu energii jądrowej.
73.
Art. 1 pkt 46 lit. b projektu.
W art. 110 pkt 7 ustawy – Prawo atomowe w brzmieniu nadawanym przedmiotowym
projektem ustawy zaznaczono, że współpraca Prezesa PAA z organami administracji
rządowej i
samorządowej w sprawach badań naukowych powinna dotyczyć jedynie
bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, nie zaś atomistyki, która obejmuje
swoim zakresem szereg zagadnień związanych także z promowaniem lub wykorzystywaniem
energii jądrowej.
74.
Art. 1 pkt 46 lit. c projektu.
W art. 110 pkt 9 ustawy – Prawo atomowe w brzmieniu nadawanym przedmiotowym
projektem ustawy zaznaczono, że opinie do projektów działań technicznych związanych
z pokojowym wykorzystywaniem energii atomowej mogą być przygotowywane przez
Prezesa PAA jedynie w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, co
pozwoli na unikanie poruszania przez Prezesa PAA kwestii związanych z promowaniem
lub wykorzystywaniem energii jądrowej.
Z art. 110 pkt 10 ustawy – Prawo atomowe w brzmieniu nadawanym przedmiotowym
projektem ustawy usunięto wzmiankę dotyczącą wspomagania kontaktów polskich jednostek
naukowych i przemysłowych z organizacjami międzynarodowymi. Nie jest to zadanie
związane bezpośrednio z bezpieczeństwem jądrowym, czy też z ochroną radiologiczną.
75.
Art. 1 pkt 47 projektu.
W celu wykonywania swoich zadań Prezes PAA powinien mieć zapewnione wsparcie
eksperckie. Obecnie taką funkcję pełni Rada do Spraw Atomistyki. W związku z polskim
programem energetyki jądrowej i wynikającą z tego faktu zmianą priorytetów działalności
Prezesa PAA należy także zmienić profil jego organu opiniodawczo-doradczego. Przepisy
art. 112 ust. 2 – 11 ustawy – Prawo atomowe w brzmieniu nadawanym przedmiotowym
projektem ustawy regulują sprawy związane z tworzeniem i funkcjonowaniem Rady
do Spraw Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Radiologicznej (zwanej dalej: „Radą”),
93 
będącej działającym przy Prezesie PAA organem doradczym i opiniodawczym, w miejsce
dotychczasowej Rady do Spraw Atomistyki.
W skład Rady Prezes PAA będzie powoływał przewodniczącego, zastępcę
przewodniczącego, sekretarza oraz nie więcej niż 7 członków. Kadencja Rady będzie trwać
cztery lata. W skład Rady będą powoływani wybitni uczeni i
praktycy z zakresu
bezpieczeństwa jądrowego, ochrony radiologicznej, ochrony fizycznej oraz zabezpieczeń
materiałów jądrowych. Z uwagi na charakter spraw, którymi będzie się zajmować Rada, jej
członkiem może być wyłącznie osoba, która posiada poświadczenie bezpieczeństwa
upoważniające do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą „tajne”, określone
w przepisach o ochronie informacji niejawnych.
Członkom Rady będzie przysługiwało wynagrodzenie miesięczne za udział w pracach
Rady, płatne z dołu w wysokości określonej w rozporządzeniu wydanym przez ministra
właściwego do spraw środowiska. Rada składać się będzie z wybitnych specjalistów
w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i
ochrony radiologicznej. Nie jest wykluczone,
że w jej skład wejdą także eksperci zagraniczni posiadający doświadczenie w procesie
wydawania decyzji dozorowych dotyczących elektrowni jądrowych. Proponowany sposób
skorzystania z opinii wybitnych fachowców jest rozwiązaniem tańszym niż ich zatrudnienie
w strukturach urzędu administracji, tym bardziej, że zatrudnienie takie byłoby najczęściej
niemożliwe ze względu na fakt zaangażowania tych ekspertów w wiele innych projektów i ich
brak zgody na związanie się umową o pracę (nawet w części etatu z PAA).
Za nieobecność na posiedzeniach członkom Rady wynagrodzenie miesięczne będzie
zmniejszane, proporcjonalnie do liczby odbytych posiedzeń Rady w danym miesiącu.
Wydatki na diety oraz zwrot kosztów podróży i zakwaterowania członków Rady będą
pokrywane na zasadach określonych w przepisach dotyczących wysokości oraz warunków
ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w rządowej lub
samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej, wydanych na
podstawie art. 775 § 2 Kodeksu pracy.
Do zadań Rady będzie należeć w szczególności:
1) opiniowanie, na wniosek Prezesa PAA, projektów zezwoleń na wykonywanie
działalności, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo atomowe,
projektów aktów prawnych przygotowywanych przez Prezesa PAA, projektów
zaleceń organizacyjno-technicznych wydawanych przez Prezesa PAA;
2) występowanie z inicjatywami dotyczącymi usprawnienia nadzoru
94 
nad wykonywaniem działalności związanej z narażeniem na promieniowanie
jonizujące.
Przewodniczący Rady będzie miał obowiązek przekazywania Prezesowi PAA,
w terminie do dnia 31 stycznia każdego roku, sprawozdania z działalności Rady za rok
poprzedni. Sprawozdanie to będzie zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej
na stronach podmiotowych Prezesa PAA. Będzie to urzeczywistnienie zasady informowania
ludności w zakresie kompetencji właściwego organu regulacyjnego, wynikającej z art. 8
dyrektywy Rady 2009/71/Euratom.
Organizacja i tryb pracy Rady oraz wysokość wynagrodzenia przysługującego
członkom Rady zostaną określone w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw
środowiska, o którym mowa w projektowanym art. 112 ust. 12 ustawy – Prawa atomowego.
Jednocześnie proponuje się w wytycznych do wydania ww. rozporządzenia określić górną
granicę wynagrodzenia przysługującego członkom Rady.
76.
Art. 1 pkt 48 projektu.
Zgodnie z projektowanym art. 113a ust. 1 ustawy – Prawo atomowe Prezes Agencji
będzie przeprowadzał co najmniej raz na 3 lata ocenę funkcjonowania dozoru jądrowego
oraz analizę obowiązującego stanu prawnego pod kątem jego adekwatności do potrzeb
zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.
Pozwoli to na przygotowywanie sprawozdań dla Komisji Europejskiej z wdrażania dyrektywy
Rady 2009/71/Euratom na podstawie art. 9 ust. 1 tej dyrektywy, a także umożliwi wdrożenie
art. 4 ust. 2 dyrektywy.
Aby wykonać obowiązki nałożone na Rzeczpospolitą Polską w art. 9 ust. 3 dyrektywy
Rady 2009/71/Euratom, w projektowanym art. 113a ust. 2 ustawy – Prawo atomowe nakłada
się na Prezesa PAA obowiązek poddawania, nie rzadziej niż raz na 10 lat, funkcjonowania
krajowego systemu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, w tym
funkcjonowania dozoru jądrowego, międzynarodowym przeglądom zewnętrznym. Wyniki
tych przeglądów Prezes PAA będzie niezwłocznie przekazywał ministrowi właściwemu do
spraw środowiska, Prezesowi Rady Ministrów, Komisji Europejskiej oraz właściwym
organom państw członkowskich Unii Europejskiej.

77.
Art. 1 pkt 49 projektu.
Projektowana ustawa zmienia art. 116 ustawy – Prawo atomowe w ten sposób,
95 
że nadzór oraz funkcję organu założycielskiego w stosunku do państwowego
przedsiębiorstwa użyteczności publicznej Zakład Unieszkodliwiania Odpadów
Promieniotwórczych (ZUOP) przejmie minister właściwy do spraw gospodarki.
Stosownie do art. 116 ust. 1 ustawy – Prawo atomowe w obecnie obowiązującym
brzmieniu nadzór nad ZUOP oraz funkcję jego organu założycielskiego sprawuje minister
właściwy do spraw Skarbu Państwa. Wskazane rozwiązanie jest przejawem niekonsekwencji
ustawodawcy, gdyż zgodnie z art. 9 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach
administracji rządowej do ministra właściwego do spraw gospodarki należą sprawy
działalności związanej z wykorzystaniem energii atomowej na potrzeby społeczno-
gospodarcze kraju. Nieodłącznym elementem tej działalności są kwestie prowadzenia
gospodarki odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym. Zresztą minister
właściwy do spraw gospodarki prowadzi prace związane z opracowaniem koncepcji
gospodarowania w Polsce odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym,
czego wyrazem jest zarządzenie nr 24 Ministra Gospodarki z dnia 27 sierpnia 2009 r.
w sprawie utworzenia Zespołu do opracowania projektu Krajowego planu postępowania
z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym.
78.
Art. 1 pkt 50 lit. a projektu.
Zmiana art. 117 ust. 2 ustawy – Prawo atomowe jest konsekwencją przekazania
ministrowi właściwemu do spraw gospodarki nadzoru nad ZUOP oraz funkcji organu
założycielskiego tego przedsiębiorstwa.
79.
Art. 1 pkt 50 lit. b projektu.
Zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach
państwowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 112, poz. 981, z późn. zm.), przedsiębiorstwo państwowe
podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Dane dotyczące
pełnomocników przedsiębiorstw państwowych są zamieszczane w dziale 2 rejestru
przedsiębiorców, co wynika z art. 39 pkt 3a ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym
Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186, z późn. zm.). Art. 117 ust. 5 ustawy
– Prawo atomowe odnosi się zatem do dawnego stanu prawnego. Z tego powodu
projektowana ustawa przewiduje usunięcie tego przepisu.
80.
Art. 1 pkt 51 lit. a projektu.
W art. 119 ust. 1 ustawy – Prawo atomowe rozszerzono zakres zadań, na które ZUOP
otrzymuje dofinansowanie z dotacji podmiotowej, o eksploatację przechowalników
wypalonego paliwa jądrowego pochodzącego z badawczych reaktorów jądrowych oraz
96