Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych

Druk nr 2487

Warszawa, 7 października 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o zmianie ustawy o spółdzielniach
mieszkaniowych.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Andrzeja Kanię.


(-) Tadeusz Arkit; (-) Paweł Arndt; (-) Bogdan Bojko; (-) Stanisław
Chmielewski; (-) Janusz Cichoń; (-) Zdzisław Czucha; (-) Grzegorz Dolniak;
(-) Jerzy Feliks Fedorowicz; (-) Krzysztof Gadowski; (-) Mariusz Grad;
(-) Iwona Guzowska; (-) Leszek Jastrzębski; (-) Andrzej Kania; (-) Jan
Kaźmierczak; (-) Małgorzata Kidawa-Błońska; (-) Józef Piotr Klim;
(-) Witold Kochan; (-) Jacek Kozaczyński; (-) Jacek Krupa; (-) Marek
Krząkała; (-) Jan Kulas; (-) Dariusz Lipiński; (-) Jan Musiał; (-) Witold
Namyślak; (-) Tomasz Piotr Nowak; (-) Marzena Okła-Drewnowicz;
(-) Agnieszka
Pomaska;
(-) Arkadiusz
Rybicki;
(-) Marek
Rząsa;
(-) Henryk Siedlaczek; (-) Witold Sitarz; (-) Aleksander Marek Skorupa;
(-) Jan
Walenty
Tomaka;
(-) Irena
Tomaszak-Zesiuk;
(-) Robert
Tyszkiewicz;
(-) Radosław Witkowski; (-) Anna Zielińska-Głębocka;
(-) Marek Zieliński.
Projekt

Ustawa
z dnia ………..
o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych

Art. 1.
W ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, wprowadza się
następujące zmiany:

1) w art. 4:
a. ust. 8 otrzymuje brzmienie:
„8. Członkowie spółdzielni, osoby niebędące członkami spółdzielni, którym
przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, oraz właściciele
niebędący członkami spółdzielni mogą kwestionować zasadność zmiany
wysokości opłat bezpośrednio na drodze sądowej. W przypadku wystąpienia na
drogę sądową, z zastrzeżeniem ust. 9, ponoszą oni opłaty w dotychczasowej
wysokości. Ciężar udowodnienia zasadności zmiany wysokości opłat spoczywa na
spółdzielni.
b. po ust. 8 dodaje się ust. 9 w brzmieniu:
„9. Przepisu ust. 8 zdanie drugie nie stosuje się do opłat niezależnych od
spółdzielni.”
2) w art. 83:
a. ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Statut spółdzielni może stanowić, że jeżeli określona w nim liczba członków
zostanie przekroczona, walne zgromadzenie członków zostaje zastąpione przez
zebranie przedstawicieli. Przepisy ustawy Prawo spółdzielcze stosuje się
odpowiednio.”
b. po ust. 1 dodaje się ust. 11 - 13 w brzmieniu:
„11. W przypadku gdy statut nie postanowi o zastąpieniu walnego zgromadzenia
przez zebranie przedstawicieli, zaś liczba członków spółdzielni mieszkaniowej
przekroczy liczbę w nim określoną, walne zgromadzenie zostaje podzielone na
części.
12. W ciągu 60 dni od dnia w którym przekroczona została liczba członków, o
której mowa w ust. 1 i 11, rada nadzorcza ustala zasady zaliczania członków do
poszczególnych części walnego zgromadzenia z tym, że nie można zaliczyć
członków uprawnionych do lokali znajdujących się w obrębie jednej
nieruchomości do różnych części walnego zgromadzenia, a w przypadku zebrań
grup członkowskich, do różnych grup członkowskich.
13. Do uprawnień grupy członkowskiej lub części walnego zgromadzenia w
szczególności należy:
1) wybieranie członka lub członków rady nadzorczej, jeśli statut tak
stanowi;
2) wyrażanie opinii w sprawach dotyczących nieruchomości i członków
wchodzących w skład danej grupy członkowskiej lub części walnego
zgromadzenia.”
c. ust. 6 otrzymuje brzmienie”
„6. O czasie, miejscu i porządku obrad walnego zgromadzenia lub jego części
zawiadamia się wszystkich członków na piśmie lub w sposób określony w statucie
co najmniej 21 dni przed terminem posiedzenia walnego zgromadzenia lub jego
pierwszej części. Zawiadomienie powinno zawierać określenie czasu, miejsca,
porządku obrad oraz informację o sposobie zapoznania się członków ze
sprawozdaniami i projektami uchwał, które będą przedmiotem obrad.”
d. ust. 8 otrzymuje brzmienie:
„8. Walne zgromadzenie jest ważne niezależnie od liczby obecnych na nim
członków, chyba że ustawa lub statut stanowią inaczej.”
e. ust. 10 otrzymuje brzmienie:
10. Projekty uchwał i żądania zamieszczenia oznaczonych spraw w porządku
obrad walnego zgromadzenia lub jego wszystkich części mają prawo zgłaszać:
zarząd, rada nadzorcza i członkowie. Projekty uchwał, w tym uchwał
przygotowanych w wyniku tych żądań, powinny być udostępniane do zapoznania
na co najmniej 10 dni przed terminem walnego zgromadzenia lub jego pierwszej
części.
f. ust. 12 otrzymuje brzmienie:
„12. Zarząd jest zobowiązany do przygotowania i przedłożenia pod głosowanie na
walnym zgromadzeniu projektów uchwał i poprawek, które mogą być zgłoszone
przez członków spółdzielni nie później niż na 3 dni przed posiedzeniem walnego
zgromadzenia lub jego pierwszej części.”
g. uchyla
się ust. 13.
3) w art. 35 ust. 21 otrzymuje brzmienie:
„21. Jeżeli właścicielem zbywanych działek budowlanych, o których mowa w ust.
1, jest Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki i
została przez właściwy organ udzielona bonifikata na zasadach określonych w
przepisach ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, to
po złożeniu wniosku przez osobę, której przysługuje roszczenie o ustanowienie
odrębnej własności lokalu i o przeniesienie jego własności, zarząd spółdzielni jest
obowiązany przygotować projekt stosownej uchwały w sprawie nabycia własności
działki na warunkach udzielonej bonifikaty i poddać ją pod głosowanie posiadaczy
praw do lokali położonych w nieruchomości, której wniosek dotyczy. Uchwała
podejmowana jest zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy
uprawnionych do głosowania, liczoną według zasady, że na jednego posiadacza
lokalu przypada jeden głos.”
4) w art. 48:
a. ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Na pisemne żądanie najemcy spółdzielczego lokalu mieszkalnego, który przed
przejęciem przez spółdzielnię mieszkaniową był mieszkaniem przedsiębiorstwa
państwowego, państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki
organizacyjnej, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z nim umowę przeniesienia
własności lokalu, po dokonaniu przez niego:
1) spłaty zadłużenia z tytułu świadczeń wynikających z umowy najmu
lokalu;
2) wpłaty kwoty określonej przez zarząd spółdzielni w wysokości
proporcjonalnej do powierzchni użytkowej zajmowanego lokalu wynikającej
ze zwaloryzowanej ceny nabycia budynku, jeżeli spółdzielnia nabyła
budynek odpłatnie, lub

2
3) wpłaty kwoty określonej przez zarząd spółdzielni w wysokości nie
wyższej niż wartość rynkowa lokalu, z zastrzeżeniem ust. 2, jeżeli
spółdzielnia nabyła budynek nieodpłatnie.”
b. ust 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Walne zgromadzenie może podjąć uchwałę o zasadach udzielania przez radę
nadzorczą bonifikaty od kwoty, o której mowa w ust. 1 pkt 3, oraz o zasadach
zwrotu bonifikaty.”
c. ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. ądanie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje najemcy, z którym stosunek
najmu został nawiązany przed przejęciem budynku przez spółdzielnię
mieszkaniową lub wskazanej przez niego osobie bliskiej pozostającej we
wspólnym gospodarstwie domowym oraz osobie, która po śmierci najemcy
wstąpiła w stosunek najmu lokalu.
d. ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Kaucje mieszkaniowe, o których mowa w art. 7 ust. 3 w związku z art. 9 ust. 1
ustawy z dnia 12 października 1994 r. o zasadach przekazywania zakładowych
budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe (Dz. U. Nr 119, poz.
567, z późn. zm.) podlegają zaliczeniu na poczet kwot, o których mowa w ust. 1.”
e. ust. 5 otrzymuje brzmienie:
„5. Wysokość kaucji mieszkaniowej zaliczonej na poczet kwot, o których mowa w
ust. 1, waloryzuje się proporcjonalnie do wartości rynkowej lokalu.”.

Art. 2.
Ustawa w chodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.


3

Uzasadnienie

Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do
wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2009 r. (sygn. akt K 64/07),
stwierdzającego niezgodność z Konstytucją art. 4 ust. 8 zdanie drugie, art. 35 ust. 21 i art. 48
ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr
119, poz. 1116 z późn. zm.; dalej jako: ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych). Sentencja
orzeczenia opublikowana została w Dzienniku Ustaw z dnia 27 lipca 2009 r., Nr 117, poz.
988.
Zgodnie z art. 190 ust. 1 Konstytucji, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc
powszechnie obowiązująca i są ostateczne.
W powyższym wyroku Trybunał orzekł m.in., że:
• art. 4 ust. 8 zdanie drugie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w zakresie, w
jakim dotyczy opłat niezależnych od spółdzielni mieszkaniowej, jest niezgodny z art.
64 ust. 2 Konstytucji,
• art. 35 ust. 21 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych jest niezgodny z art. 32
Konstytucji,
• art. 48 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych jest niezgodny z art. 64 ust. 1
Konstytucji.
Ponadto Trybunał, na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o
Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz.
638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417 oraz z 2009 r. Nr 56, poz. 459),
postanowił umorzyć postępowanie w części dotyczącej art. 83, podkreślając, że „zarzuty
zgłoszone w odniesieniu do art. 83 ust. 1, (…) nie zostały odpowiednio uzasadnione przez
wnioskodawcę w kontekście wskazanego wzorca kontroli.”.
Mając na uwadze konieczność wykonania powyższego wyroku Trybunału, kierując się
brzmieniem sentencji wyroku oraz motywami jego uzasadnienia, proponuje się zmiany w
przepisach ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych zakwestionowanych przez Trybunał.
Uznaje się również za celowe i uzasadnione doprecyzowanie treści budzących
wątpliwości przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych:
- art. 83 regulującego kwestie związane z walnym zgromadzeniem,
- art. 48 określającego krąg osób uprawnionych nabycia własności spółdzielczego lokalu
mieszkalnego, który przed przejęciem przez spółdzielnię był mieszkaniem przedsiębiorstwa
państwowego, państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki organizacyjnej.
Wymaga podkreślenia, że przy projektowaniu regulacji zawartych w art. 1 pkt 2
niniejszego projektu dotyczących art. 83 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, zostały w
szczególności wzięte pod uwagę stanowiska grupy posłów (z dnia 14 listopada 2007 r.) oraz
Rzecznika Praw Obywatelskich (z dnia 10 stycznia 2008 r.), wyrażone w skierowanych do
Trybunału wnioskach o zbadanie zgodności z Konstytucją m.in. szeregu przepisów ustawy o
spółdzielniach mieszkaniowych.
Posłowie w swoim wniosku podnieśli, że przedmiotowy przepis określający zasady i
warunki odbywania walnego zgromadzenia w częściach ma istotne luki prawne.
Rzecznik stwierdził zaś, że wątpliwości budzi likwidacja istniejących w spółdzielniach
mieszkaniowych zebrań przedstawicieli członków oraz zebrań grup członkowskich i
wprowadzenie zasady, że najwyższym organem spółdzielni mieszkaniowej, niezależnie od
liczby zrzeszonych w niej członków, jest zawsze walne zgromadzenie członków spółdzielni.
Rezygnacja w przypadku spółdzielni mieszkaniowych z dotychczasowego modelu

4