Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo lotnicze

6



3 nowelizowanej ustawy – Prawo lotnicze w jej dziale III (statki powietrzne i inny
sprzęt lotniczy) służą harmonizacji polskiego systemu prawnego z rozporządzeniem
(WE) nr 1592/2002, a także rozporządzeniem (WE) nr 1702/2003 i rozporządzeniem
(WE) nr 2042/2003, wprowadzającymi zasady implementacji certyfikacji i utrzymania
zdatności do lotu produktów lotniczych. Pozostawiono, w zakresie niezastrzeżonym
ww. rozporządzeniami, kompetencje Prezesa Urzędu w sprawach sprawdzania
zdatności do lotu statków powietrznych oraz zdatności ich części i akcesoriów,
wydawania, zawieszania i cofania certyfikatu typu lub równoważnego dokumentu,
wydawania świadectwa zdatności do lotu.
Projekt wprowadza również przepis upoważniający ministra właściwego do spraw
transportu do wydania jednolitego rozporządzenia dotyczącego „kategorii specjalnej”
statków powietrznych, regulującego przepisy w tym zakresie. Dotychczas do tej,
nieobjętej regulacjami EASA, kategorii statków powietrznych miała zastosowanie
decyzja nr 5 Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 9 lutego 2001 r.
W związku z przystąpieniem Polski do struktur Unii Europejskiej w pkt 4a w art. 21
ust. 2 ustawy – Prawo lotnicze dodano do zadań i kompetencji Prezesa Urzędu
Lotnictwa Cywilnego przepis o wykonywaniu przez Prezesa Urzędu zadań w imieniu
i na rzecz instytucji Unii Europejskiej, zgodnie z prawem Unii Europejskiej, umowami
międzynarodowymi oraz innymi porozumieniami w zakresie lotnictwa cywilnego.
Rozdzielenie pkt 5 w art. 21 w ust. 2 ustawy – Prawo lotnicze (na pkt 5 i 5a), tzn. zadań
i kompetencji Prezesa Urzędu na sprawowanie nadzoru nad eksploatacją statków
powietrznych oraz na certyfikację podmiotów prowadzących działalność w zakresie
lotnictwa cywilnego jest spowodowane koniecznością rozróżnienia tych zadań, ze
względu na sposób ich realizacji (ciągłość nadzoru i okresowość procesu certyfikacji).
Zmiany w art. 21 ust. 2 pkt 10 ustawy – Prawo lotnicze wynikają z przepisów
Załączników 10 (Telekomunikacja lotnicza) i 12 (Poszukiwanie i Ratownictwo) do
ratyfikowanej przez Polskę Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym,
podpisanej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. (Dz. U. z 1959 r. Nr 35, poz. 212 i 214,
z pó n. zm.).


7



Proponowana zmiana w art. 21 ust. 2a jest związana z wątpliwościami powstającymi
przy interpretacji przedmiotowego przepisu. W
dotychczasowym rozwiązaniu
przyjętym w ustawie, uprawnienia państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
właściwego organu państwa członkowskiego oraz kompetentnej władzy państwa
członkowskiego określone w rozporządzeniach Unii Europejskiej wykonuje Prezes
Urzędu Lotnictwa Cywilnego, zwany dalej „Prezesem Urzędu”, jednakże w momencie
ujęcia tych rozporządzeń w wykazie zawartym w art. 21 ust. 2a, w formie kolejnych
punktów. Praktyka dowodzi, że takie enumeratywne wyliczanie rozporządzeń Unii
Europejskiej powinno wiązać się z bardzo częstymi nowelizacjami ustawy.
Jednocześnie w sytuacji, gdy obowiązujące rozporządzenie Unii Europejskiej nie
zostało jeszcze zamieszczone w art. 21 ust. 2a, to stosując interpretację a contrario
można mieć uzasadnione wątpliwości, co do tego, który organ państwa członkowskiego
jest właściwy do realizacji zadań i uprawnień określonych w takim rozporządzeniu Unii
Europejskiej. Dlatego też przyjmując dotychczasowy stan, w którym funkcje te
przypisuje się Prezesowi Urzędu, a tylko w nielicznych przypadkach uprawnienia te
realizowane są przez inne organy, dodatkowe przepisy będą zawarte tylko w takich
przypadkach. Sytuacja niniejsza w równym stopniu dotyczy decyzji wydawanych przez
organy UE. Konsekwencją przyjęcia takiej regulacji, była konieczność uzupełnienia
projektu o pełne nazwy i publikatory rozporządzeń wspólnotowych między innymi
w artykułach: 27a, 41 ust. 6, 46, 67 ust. 10, 75 ust. 1, 186b, 189, 195 ust. 4a pkt 1,
209 ust. 1.
Pozostałe zmiany w art. 21 ustawy – Prawo lotnicze mają na celu uszczegółowienie
i doprecyzowanie zadań Prezesa Urzędu i mają charakter porządkowy.
Zmiana treści art. 31 ust. 2, art. 32 oraz w konsekwencji art. 41 ustawy – Prawo lotnicze
stanowi wykonanie art. 83 bis Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym,
podpisanej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. Od 1989 r. Europejska Wspólnota
Gospodarcza, a pó niej Unia Europejska, posiada status obserwatora w Organizacji
Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO). Współpraca Unii Europejskiej oraz
ICAO zmierza do wspólnej realizacji celów określonych
w Konwencji
o międzynarodowym lotnictwie cywilnym. Unia Europejska tworzy przepisy prawne
zgodne z prawem ustanawianym przez ICAO.

8



Proponowane zmiany są związane z wątpliwościami powstającymi przy interpretacji
powyższych przepisów. Praktyka dowodzi, że w swojej obecnej formie przepisy te
poważnie utrudniają sprawną wymianę sprzętu i usług lotniczych między
przewo nikami unijnymi i stawiają podmioty polskie w niekonkurencyjnej i trudnej
sytuacji operacyjnej. Przy obecnych przepisach ustawy – Prawo lotnicze nie jest
możliwy krótkotrwały (ad hoc do 5 dni) leasing statku powietrznego wraz z załogą
(ACMI) ze względu na fakt, że przepis art. 41 ustawy – Prawo lotnicze po pierwsze nie
definiuje określenia „oddanie statku w użytkowanie”, jak również zawiera przepis
uwarunkowujący ważność takiej wymiany od jej zaakceptowania przez Prezesa Urzędu
w części dotyczącej nadzoru nad eksploatacją statku powietrznego. Przepis ten
w aktualnym brzmieniu utrudnia również w znaczącym stopniu wykonywanie art. 83
bis Konwencji Chicagowskiej dotyczącego przekazania nadzoru nad bezpieczeństwem
eksploatacji polskiego statku powietrznego władzom lotniczym obcego państwa oraz
akceptacji umów dzierżawy i leasingu.
Dodawany art. 48 ust. 1 ma na celu realizację wymogów z pkt M.A. 301 ppkt 5) (iv)
załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 2042/2003/WE. Przewidują one obowiązek
przestrzegania przepisów ustanowionych przez władzę lotniczą państwa
członkowskiego jako bezpośrednie przeciwdziałanie wobec problemu w zakresie
bezpieczeństwa. Władza lotnicza ma uprawnienie do wydawania tego typu środków
prawnych m.in. w formie biuletynów, zaleceń, ograniczeń producenta, itp.
Regulacja art. 48 ust. 2 ma na celu realizację normy z art. 14 ust. 4 rozporządzenia
nr 216/2008/WE w zakresie odstępstw od istotnych wymagań ustanowionych w tym
rozporządzeniu i jego przepisach wykonawczych. Odstępstwa te mogą być stosowane
przez państwa członkowskie po spełnieniu warunków, o których mowa w art. 14 ust. 4
tego rozporządzenia.
Zmiany w pozostałych artykułach dotyczących ciągłej zdatności statków powietrznych
do lotu mają charakter porządkujący i mają na celu dostosowanie terminologii do
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008 z dnia 20 lutego
2008 r. w sprawie wspólnych zasad w zakresie lotnictwa cywilnego i utworzenia
Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego oraz uchylające dyrektywę Rady
91/670/EWG, rozporządzenie (WE) nr 1592/2002 i dyrektywę 2004/36/WE (art. 3 pkt d
– definicja „części i akcesoria”), które stanowi podstawowy akt prawny w zakresie

9



zdatności statków powietrznych do lotów. Zmiany te wynikają między innymi z nowej
nomenklatury wprowadzonej w tym zakresie w nowym rozporządzeniu.

Zmiana brzmienia art. 160 ustawy – Prawo lotnicze (certyfikacja), w szczególności
przez dodanie w ust. 3 pkt 9, ma na celu umożliwienie realizacji szkoleniowej
działalności gospodarczej w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego przez sprawowanie
właściwego nadzoru przez Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC) i włączenie ww.
działalności w proces certyfikacyjny. Wdrożenie tych przepisów wiąże się ściśle
z realizacją postanowień pkt 12.1 rozporządzenia (WE) nr 2320/2002 i zapewnia
efektywną realizację Krajowego Programu Szkolenia w zakresie ochrony lotnictwa
cywilnego. W celu dostosowania przepisów ustawy – Prawo lotnicze dotyczących
certyfikacji obsługi naziemnej do aktualnych przepisów Unii Europejskiej oraz
uwzględniając zasadę ograniczenia procesów certyfikacji tylko do tych rodzajów
obsługi, które mają rzeczywisty i bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo operacji
lotniczych, zmieniono brzmienie art. 160 ust. 3 pkt 4 i 5 ustawy – Prawo lotnicze,
rezygnując z obowiązku certyfikacji niektórych kategorii obsługi naziemnej.
W art. 160 ust. 3 wyłącza się obowiązek certyfikacji wobec przewo ników
wykonujących własną obsługę naziemną ich statków powietrznych.
Nowelizacja art. 161 oraz art. 162 ustawy – Prawo lotnicze wynika z konieczności
uwzględnienia uprawnień EASA do prowadzenia certyfikacji niektórych form
działalności w lotnictwie cywilnym zgodnie z rozporządzeniami (WE) nr 1592/2002,
1702/2003 i 2042/2003 oraz w celu wyra nego oddzielenia kompetencji Prezesa Urzędu
w sprawach tych rodzajów certyfikacji, które nie podlegają kompetencji EASA, ale są
wymagane prawem krajowym i należą do jego kompetencji. W celu realizacji
postanowień rozporządzenia Rady (EWG) nr 3922/91 z dnia 16 grudnia 1991 r.
w
sprawie harmonizacji wymagań technicznych i procedur administracyjnych
w dziedzinie lotnictwa cywilnego (Dz. Urz. WE L 373 z 31.12.1991, str. 4, z pó n. zm.;
Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 1, str. 348, z pó n. zm.)
i rozporządzenia (WE) nr 1592/2002 wprowadza się zmiany w przepisach dotyczących
certyfikacji w zakresie podjęcia i wykonywania działalności w lotnictwie cywilnym.
Certyfikację w dalszym ciągu przeprowadza Prezes Urzędu, jednakże tylko
w przypadku gdy przepisy Unii Europejskiej nie stanowią inaczej lub nie wskazują

10



innego organu jako uprawnionego i właściwego do wydania certyfikatu. Wprowadza się
również możliwość odmowy przez Prezesa Urzędu wydania, zawieszenia ważności,
cofnięcia lub ograniczenia uprawnień wynikających z certyfikatu. Art. 162 projektu
ustawy – Prawo lotnicze dotyczy uznania przez Prezesa Urzędu certyfikatu
zagranicznego za ważny na równi z certyfikatem polskim w drodze decyzji
administracyjnej. W szczególności certyfikaty wydane przez EASA, zgodnie
z przepisami Unii Europejskiej, są ważne na równi z certyfikatem polskim i nie
podlegają obowiązkowi ich uznawania przez Prezesa Urzędu.
Dodanie art. 162a do ustawy – Prawo lotnicze jest konsekwencją zmian
wprowadzanych w art. 161 i 162, a w szczególności uwzględnienia faktu, że certyfikaty
wydawane przez EASA są równoważne z certyfikatami polskimi i nie wymagają
uznawania w Polsce.
Zmiana zakresu upoważnienia do wydania rozporządzenia na podstawie art. 163 ustawy
– Prawo lotnicze wynika z faktu przystąpienia do systemu certyfikacji Europejskiej
Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA), która posługuje się własnymi wzorami
i rodzajami certyfikatów. Określanie wzorów i rodzajów tych certyfikatów leży w jej
kompetencji i w związku z powyższym bezzasadne byłoby określanie tych certyfikatów
w rozporządzeniu wydawanym przez ministra właściwego do spraw transportu.
Zmiana art. 209 ustawy – Prawo lotnicze (ubezpieczenia) ma na celu zniesienie
obowiązku ubezpieczenia OC w stosunku do niektórych ośrodków szkolenia lotniczego,
organizacji obsługujących statki powietrzne, organizacji projektujących, produkujących
statki powietrzne i ich części, zarządzających lotniskami i poddaniu ich działającym
mechanizmom rynkowym.
Obecnie zgodnie z art. 209 ustawy – Prawo lotnicze i rozporządzeniem wykonawczym
Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie wymagań dotyczących
ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej użytkowników statków powietrznych,
przewo ników i innych przedsiębiorców prowadzących działalność lotniczą (Dz. U.
Nr 110, poz. 1168) ubezpieczeniom obowiązkowym od odpowiedzialności cywilnej za
szkody powstałe w wyniku prowadzonej działalności lotniczej podlegają:
– użytkownicy statków powietrznych,
– przewo nicy,