Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo lotnicze

ROZDZIAŁ 5

WSPÓŁPRACA Z WŁADZAMI LOTNICZYMI,
WŁADZAMI LOKALNYMI
ORAZ SŁU BAMI SYSTEMÓW RATOWNICTWA

5.1 POSTANOWIENIA OGÓLNE


5.1.1 Organizator imprezy, w terminie 120 dni przed jej przeprowadzeniem, obowiązany jest wystąpić z wnioskiem do
Ministra Obrony Narodowej o wyrażenie zgody na udział, w planowanej imprezie lotniczej, zagranicznych wojskowych
statków powietrznych.

5.2 WPROWADZENIE TYMCZASOWYCH
OGRANICZE W PRZESTRZENI POWIETRZNEJ

5.2.1 Organizator imprezy, w terminie co najmniej 119 dni przed jej przeprowadzeniem, zobowiązany jest przesłać do
państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym, wniosek w sprawie wprowadzenia niezbędnych ograniczeń w prze-
strzeni powietrznej w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu lotniczego podczas realizacji przedsięwzięcia.

5.2.2 Wymagane ograniczenia powinny obejmować okres przylotów, treningów, pokazów oraz odlotów statków po-
wietrznych uczestniczących w imprezie.


5.2.3 Ograniczenia,
o
których mowa w pkt 5.2.3 mogą mieć charakter krótkoterminowy (np.: na czas lotu jednego statku
powietrznego lub grupy).

5.2.4 Polska
Agencja eglugi Powietrznej odpowiedzialna jest za ogłoszenie uzgodnionych zmian w Suplemencie do
AIP-Polska nie później niż 42 dni przed planowaną imprezą.

5.2.5 Organizator imprezy w porozumieniu z dyrektorem pokazu, w terminie 90 dni przed planowanym przeprowadze-
niem, zobowiązany jest przesłać uczestnikom pokazu polecenie operacyjne dotyczące planowanego przedsięwzięcia.

5.2.6 Wykaz informacji, które powinny być zawarte w poleceniu operacyjnym, określa pkt 4.11.2.

5.3 WYMAGANIA W ZAKRESIE
SŁU BY RUCHU LOTNICZEGO

5.3.1 Jeżeli pokaz odbywa się w obszarze objętym kontrolą ruchu lotniczego (ATC), dyrektor pokazu zobowiązany jest
do podjęcia działań koordynacyjnych z właściwymi ośrodkami kontroli ruchu lotniczego oraz przedstawienia służbie
ruchu lotniczego szczegółów zgody uzyskanej od Prezesa Urzędu.

5.3.2 Podczas
przygotowań do przeprowadzenia imprezy organizator w porozumieniu z dyrektorem pokazu, powinien
utworzyć zespół kierowania pokazami w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu lotniczego w przestrzeni sąsiadującej z
rejonem pokazu lub innego przedsięwzięcia lotniczego.

5.4 ZESPÓŁ KIEROWANIA POKAZAMI

5.4.1 Potrzeba tworzenia zespołu kierowania pokazami zależy od:

a) rozmiarów i złożoności programu pokazu,
b) potrzeby koordynacji działań lotniczych,
c) działalności innych użytkowników przestrzeni powietrznej.

5.4.2 W
skład zespołu kierowania pokazami powinni wchodzić w szczególności:

a) dyrektor pokazu lotniczego,
b) kierownik skoków,
c) kierownik linii lotów,
d) instruktor pilot lub instruktorzy piloci (kierownicy lotów) odpowiedzialni za nadzór lub kierowanie lotami statków
powietrznych uczestniczącymi w pokazie,
e) kontroler lub kontrolerzy ruchu lotniczego jeżeli pokaz realizowany jest lotnisku kontrolowanym,
f) informator
służby informacji lotniczej
18
g) asystent lub asystenci poszczególnych osób funkcyjnych zespołu stosownie do potrzeb.


5.5 KIEROWANIE RUCHEM
STATKÓW POWIETRZNYCH

5.5.1 Dyrektor pokazów obowiązany jest do zorganizowania stanowiska kierowania lotami zapewniającego pełną ob-
serwację statków powietrznych w strefie pokazu, wyposażonego w urządzenia niezbędne do utrzymywania wymaganej
łączności radiowej i telefonicznej, o których mowa w pkt 3.2.8, właściwych warunków pracy oraz kierowania ruchem
statków powietrznych uczestniczących w pokazie i logistycznym zabezpieczeniu imprezy.

5.5.2 Kierowanie ruchem statków powietrznych podczas pokazów przez dyrekotra pokazu polega na:

a) obserwowaniu nadlotniskowego ruchu statków powietrznych oraz otrzymywaniu informacji o aktualnych pozycjach
statków powietrznych i zamierzonych kierunkach lotu,
b) udzielaniu pilotom zezwoleń, wskazówek i informacji niezbędnych do wykonywania zadań lotniczych, w celu uła-
twienia bezpiecznego ich wykonania,
c) utrzymywaniu łączności z właściwym organem służby ruchu lotniczego w celu uzgadniania z nim zezwoleń oraz
przekazywania informacji niezbędnych dla zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu powietrznym,
d) koordynacji całokształtu przedsięwzięć organizacyjnych związanych z bezpieczną realizacją pokazów.



5.5.3 Dyrektor pokazu obowiązany jest w szczególności do:

a) przed rozpoczęciem lotów:

- sprawdzenie części lotniska lub lądowiska, która będzie użytkowana podczas lotów i przekazanie wyników tego
sprawdzenia załogom statków powietrznych oraz skoczkom,
- w przypadku wykonywania pokazów w przestrzeni kontrolowanej uzyskanie od właściwego organu służby ruchu
lotniczego zezwolenia na wykonanie zaplanowanych lotów i potwierdzenia gotowości lotniska zapasowego, jeżeli
takie lotnisko jest wymagane oraz uzgodnienie z tym organem zasad współdziałania w czasie trwania lotów,
- zapoznanie się z aktualnymi warunkami meteorologicznymi oraz z prognozą pogody w miejscu wykonywania poka-
zów,
- ustalenie miejsc i kierunków startów, miejsc ustawienia sprzętu lotniczego oraz ich właściwe oznakowanie,
- ustalenie sposobów poruszania się po terenie wykorzystywanym w czasie lotów,
- przeprowadzenie odprawy przedlotowej, o której mowa w pkt. 4.11.3,
- niezwłoczne zawiadomienie właściwego organu służby ruchu lotniczego o rozpoczęciu lotów;

b) podczas lotów:

- nadzorowanie użytkowania przestrzeni powietrznej zgodnie z przydziałem ujętym w zaktualizowanym planie użyt-
kowania przestrzeni powietrznej (AUP) lub w planie użytkowania przestrzeni powietrznej (UUP),
- informowanie ośrodka zarządzania przestrzenią powietrzną Polskiej Agencji eglugi Powietrznej, o trwających co
najmniej 1 godzinę przerw w użytkowaniu przydzielonej przestrzeni powietrznej,
- bieżące zwolnienia niewykorzystywanej przestrzeni powietrznej,
- kierowanie ruchem lotniczym statków powietrznych uczestniczących w pokazie,
- bieżącą analizę zmian warunków meteorologicznych i wydawanie odpowiednich poleceń w celu zapewnienia bez-
pieczeństwa lotów,
- kontrolowanie przestrzegania przepisów lotniczych przez personel latający,
- zgłaszanie do właściwego organu służby ruchu lotniczego czasu startu i lądowania statków powietrznych wykonują-
cych loty trasowe i przeloty, na które złożony został plan lotu oraz informowanie o zmianach w zgłoszonych planach
lotów,
- zawiadamianie episów lotniczych przez personel latający, podczas wykonywania lotów pokazowych,
- współpraca przy organizowaniu pomocy w przypadku powstania sytuacji niebezpiecznych, wypadku lub incydentu
lotniczego,

c) po zakończeniu lotów:

- niezwłoczne zawiadomienie właściwego organu służby ruchu lotniczego o zakończeniu lotów,
- omówienie przebiegu lotów z personelem lotniczym uczestniczącym w lotach,
- skontrolowanie, uzupełnienie i archiwizowanie obowiązującej dokumentacji.

19
5.5.3 Jeżeli charakter wykonywanych lotów oraz natężenie ruchu lotniczego na to zezwala, dopuszcza się, aby kierujący
lotem lub lotami pokazowymi określonego statku powietrznego lub zespołu statków powietrznych, przebywał w innym
miejscu niż to, o którym mowa w pkt. 5.5.1, dogodnym do kierowania lotami – zapewniającym łączność radiową i telefo-
niczną oraz obserwację statków powietrznych wykonujących lot w strefie pokazu.

5.6 SŁU BY SYSTEMÓW RATOWNICZYCH


5.6.1 Podczas
określania poziomu zabezpieczenia miejsca pokazu, z którego odbywają się operacje statków powietrz-
nych, dyrektor pokazu zobowiązany jest uwzględnić w szczególności:

a) charakterystyki największych statków powietrznych, biorących udział w pokazie i jego obsłudze logistycznej;
b) standardy ICAO Aneks 14 dotyczące służb ratowniczych i pożarniczych;
c) przepisy krajowe.

5.6.2 W przypadku usytuowania miejsca pokazu w niewielkiej odległości od zbiornika wodnego, terenów bagnistych
lub w innych trudnych warunkach terenowych organizator imprezy jest odpowiedzialny za zapewnienie, odpowiedniego
specjalistycznego sprzętu ratowniczego.

5.6.3 Dyrektor pokazu, przed jego rozpoczęciem obowiązany jest do sprawdzenia:

a) czy lokalny posterunek policji został poinformowany o planowanej imprezie w celu przedsięwzięcia odpowiednich
środków bezpieczeństwa i zabezpieczenia, jak również czy we współpracy z policją przygotowane zostały swobodne
drogi wjazdu i wyjazdu dla pojazdów ratowniczych,
b) czy w zależności od rozmiaru imprezy i spodziewanej ilości widzów, w miejscu imprezy zapewnione zostały na czas
jej trwania środki medyczne pierwszej pomocy oraz karetka lub karetki pogotowia wraz z kwalifikowanym persone-
lem,
c) czy w zależności od rozmiaru imprezy, odpowiednie i właściwie wyposażone służby pożarowe i ratownicze zostały
rozlokowane i są utrzymywane w gotowości, tak aby mogły podjąć natychmiastową akcje w razie wypadku statku
powietrznego na miejscu pokazu lub w jego pobliżu.

5.7 PLAN EWAKUACJI

5.7.1 Organizator imprezy zobowiązany jest do sporządzenia planu ewakuacji lotniska obejmującego działania służb
ratowniczych, współdziałających w razie zaistnienia zdarzenia lotniczego lub powstania zagrożenia naziemnego.

5.7.2 Plan ewakuacji powinien zawierać następujące informacje dotyczące sposobu postępowania w sytuacjach kryzy-
sowych, a w szczególności:

a) sposób ewakuacji:
- powietrzna,
- naziemna,
b) wyszczególnienie służb ratowniczych,
c) odpowiedzialność i zadania każdej służby,
d) mapę siatkową miejsca pokazu przedstawiającą punkty ratownictwa, drogi dojazdowe oraz miejsca usytuowania
centralnego ośrodka kierowania ewakuacją,
e) system łączności wraz z przydzielonymi częstotliwościami i numerami telefonów,
f) nazwiska, funkcje oraz miejsca przebywania osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo imprezy, wraz ze szczegó-
łami dotyczącymi łączności.


5.8 ZAKO CZENIE PROCEDUR PRZYGOTOWAWCZYCH

5.8.1 W terminie 30 dni przed przeprowadzeniem pokazu lotniczego, organizator imprezy powinien:

a) zakończyć uzgodnienia z władzami lokalnymi oraz służbami porządkowymi i służbami systemów ratownictwa,
b) wystąpić z wnioskiem do Prezesa Urzędu o wyrażenie zgody na przeprowadzenie pokazu.

5.8.2 W terminie 14 dni przed terminem przeprowadzenia pokazu lotniczego, organizator imprezy powinien wystąpić do
Prezesa Urzędu z wnioskiem o wyrażenie zgody na przeprowadzenie pokazu nad lotniskiem lub lądowiskiem.

5.8.3 Wniosek wraz z wskazanymi dokumentami składa się na druku formularza o którym mowa w dodatku nr 1 do
niniejszego załącznika.
20
ROZDZIAŁ 6

NADAWANIE UPRAWNIE DO WYKONYWANIA LOTÓW I SKOKÓW POKAZOWYCH

6.1 POSTANOWIENIA OGÓLNE

6.1.1 Pilot cywilny oraz skoczek spadochronowy posiadający licencje wydane przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywil-
nego, którzy uczestniczą w pokazie i wykonują akrobację wyczynową lub loty (skoki) grupowe obowiązani są posiadać
upoważnienie pokazu wydane przez Prezesa Urzędu po uzyskaniu pozytywnego wyniku z weryfikacji przeprowadzonej
przez przedstawiciela komisji ekspertów, o której mowa w pkt 6.2.1.

6.1.2 Zasady
postępowania przy uznawaniu upoważnienia pokazu pilotów zagranicznych i pilotów wojskowych okre-
ślone są w rozdz. 2.

6.2 ZASADY POWOŁANIA KOMISJI EKSPERTÓW

6.2.1 Na wniosek Dyrektora Działu Szkolenia i Sportu Aeroklubu Polskiego, Prezes Aeroklubu Polskiego powołuje
Komisję Ekspertów uprawnionych do weryfikacji wiedzy i umiejętności oraz wystąpienia z wnioskiem, do Prezesa Urzę-
du, o wydanie imiennych upoważnień pokazu dla ubiegających się pilotów (skoczków).

6.2.2 Kandydaci do komisji ekspertów, w danej dyscyplinie lotniczej, powinni posiadać:

a) licencję lotniczą,
b) co najmniej 15 – letnie doświadczenie w działalności lotniczej,
c) doświadczenie w zespołowych lotach akrobacyjnych, w przypadku weryfikacji takiego rodzaju pokazu.

6.2.3 Wskazane jest aby kandydat aktywnie uczestniczył w pokazach lotniczych w danym roku kalendarzowym.

6.2.4 Członkowie komisji powoływani są na okres do trzech lat, z terminem zakończenia kadencji 31 grudnia.

6.3 ZAKRES ODPOWIEDZIALNO CI
I OGRANICZENIA.

6.3.1 Członkowie komisji działają indywidualnie prowadząc weryfikację pilotów, skoczków wskazanych przez Dyrekto-
ra Działu Szkolenia i Sportu Aeroklubu Polskiego.

6.3.2 Członek komisji po zakończeniu weryfikacji z wynikiem pozytywnym zobowiązany jest, za pośrednictwem Dy-
rektora pkt 6.3.1, przesłać wniosek o wydanie imiennego upoważnienia pokazu do Prezesa Urzędu.

6.3.3 Wzór wniosku o wydanie, wznowienie albo uaktualnienie wydanego upoważnienia określa dodatek nr 3 do niniej-
szego załącznika.

6.3.4 Zmiany w imiennym upoważnieniu pokazu wydawane są w formie pisemnej.

6.3.5 W przypadku konieczności wstrzymania lub cofnięcia upoważnienia pokazu członek komisji, o której mowa w
pkt. 6.2.1, kieruje stosowny wniosek bezpośrednio do Prezesa Urzędu.


6.3.6 Członkowie komisji, o której mowa w pkt 6.2. obowiązani są do przedstawienia Prezesowi Urzędu uwag dotyczą-
cych naruszeń zasad wykonania pokazów przez weryfikowanych pilotów.

6.3.7 Uwagi, o których mowa w pkt 6.3.6 należy przesłać w terminie do dnia 30 listopada danego roku kalendarzowego.

6.4 UZYSKANIE UPOWA NIENIA NA WYKONYWANIE LOTÓW I SKOKÓW POKAZOWYCH

6.4.1 Pilot (skoczek spadochronowy) ubiegający się o wydanie upoważnienia pokazu akrobacji wyczynowej i lotów
(skoków) grupowych obowiązany, jest w terminie do dnia 1 marca danego roku, przesłać do Działu Szkolenia i Sportu
Aeroklubu Polskiego wniosek na formularzu, o którym mowa w dodatku nr 3 do niniejszego załącznika.

6.4.2 Podczas prowadzenia weryfikacji pilotów i skoczków spadochronowych, ubiegających się o wydanie upoważnie-
nia pokazu, członkowie komisji ekspertów obowiązani są uwzględniać następujące minimalne poziomy doświadczenia,
dla:

21
a) pilotów samolotów, śmigłowców i wiatrakowców - nalot ogólny 200 godzin, w tym co najmniej 100 godzin w cha-
rakterze dowódcy,

b) pilotów szybowców - nalot ogólny 200 godzin w tym co najmniej 100 w charakterze dowódcy,

c) pilotów ultralekkich statków powietrznych - nalot ogólny 200 godzin w tym co najmniej 100 godzin w charakterze
dowódcy ultralekkiego statku powietrznego,

d) pilotów lotni lub paralotni lub spadochronów z napędem - nalot ogólny 50 godzin, w tym 25 godzin na sprzęcie
uczestniczącym w pokazie,

e) pilotów sterowców na ogrzane powietrze - nalot ogólny 200 godzin na sterowcach i balonach, w tym co najmniej
100 godzin jako dowódca sterowca na ogrzane powietrze,

f) pilotów sterowców gazowych o pojemności nie przekraczającej 2000 m3 - nalot ogólny 100 godzin na sterowcach
lub balonach, w tym co najmniej 50 godzin jako dowódca sterowców gazowych,

g) pilotów sterowców gazowych o pojemności przekraczającej 2000 m3 - nalot ogólny 200 godzin na sterowcach lub
balonach, w tym co najmniej 100 godzin jako dowódca sterowców gazowych,

h) pilotów balonów - nalot ogólny 100 godzin, w tym co najmniej 25 godzin w charakterze dowódcy balonu gazowego
lub na ogrzane powietrzne,

i) skoczkowie spadochronowi minimum 200 skoków, w przypadku skoczka indywidualnego lub odpowiedzialnego za
desantowanie innych skoczków oraz 100 skoków dla pozostałych członków zespołu skoczków.

6.4.3 Przed wydaniem upoważnienia pokazu ubiegający się pilot zobowiązany jest przedstawić dokumenty potwierdza-
jące posiadanie praktyki lotniczej (nalotu) na statku powietrznym, na którym ma wykonywać pokaz (ilości skoków spa-
dochronowych).

6.4.4 Za dowód posiadania stosownej praktyki służy potwierdzony przez uprawnioną osobę, zapis w dokumentacji oso-
bistej.

6.4.5 Jeżeli pilot nie jest w stanie odbyć praktyki na konkretnym statku powietrznym z powodu jego szczególnych cech,
przedstawiciel komisji ekspertów może przyjąć, że warunki, o których mowa w pkt 6.4.3 zostały spełnione jeżeli praktyka
została zrealizowana na innym reprezentatywnym typie tej samej klasy statków powietrznych.

6.4.6 Podczas prowadzenia weryfikacji przedstawiciel komisji ekspertów powinien dokonać kontroli:

a) ważności licencji członka personelu lotniczego,
b) ważności orzeczenia lekarskiego,
c) dokumentacji osobistej, obowiązującej w danej dyscyplinie lotniczej, w celu określenia posiadanych uprawnień, ogól-
nego nalotu na różnych typach statków powietrznych (ilości skoków spadochronowych) oraz na typie, na którym wy-
konywany będzie pokaz, a także innych danych niezbędnych do potwierdzenia posiadanego doświadczenia lotniczego
w odniesieniu do planowanego pokazu,
d) umiejętności budowy programu lotu pokazowego w zależności od posiadanego poziomu wyszkolenia i uprawnień,
e) znajomości minimalnych wysokości i odległości separacji od widzów,
f) poprawności wykonania lotu (skoku) demonstracyjnego,
g) zasad postępowania w sytuacjach niebezpiecznych.

6.4.7 Ocena programu lotu pokazowego jest dokonywana zgodnie z poziomem umiejętności pilota określonych w regu-
laminem Comission Internationale de Voltige Aerienne (CIVA) FAI (dodatek nr 4):

a) podstawowe (Standard),
b) średnie (Intermediate),
c) wyczynowe ograniczone (Advanced),
d) wyczynowe nieograniczone (Unlimited).

6.4.8 Pilot
ubiegający się po raz pierwszy o wydanie upoważnienia pokazu, o którym mowa w pkt. 6.4.1, podczas wery-
fikacji pierwszy lot powinien wykonać ze zniżaniem do wysokości nie mniejszej niż 150 m (500 ft). Kolejny lot powinien
być wykonany ze zniżaniem do wysokości, która ma być określona w imiennym upoważnieniu pokazu.

6.4.9 Podczas lotu demonstracyjnego, podmiot, o którym mowa w pkt 6.4.6, powinien poddać ocenie, w szczególności:
22