Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz niektórych innych ustaw

kontrolowanego. Organy kontroli skarbowej nie będą natomiast uprawnione do żądania innej
kategorii dokumentów, niezwiązanych z określoną w żądaniu transakcją.

Dodanie art. 13c umożliwi, w trakcie kontroli prowadzonych w zakresie, o którym mowa
w art. 2 ust. 1 pkt 4, 5 i 7, przeprowadzenie czynności kontrolnych we wszystkich miejscach
realizacji projektu, bez konieczności wszczynania odrębnych postępowań kontrolnych.
Projektowana zmiana w znacznym stopniu usprawni prowadzenie postępowań kontrolnych
w ww. zakresie.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 14c ust. 6 i 7, kontrolowany oraz organ podatkowy będzie
zobowiązany informować właściwy organ kontroli skarbowej również o fakcie złożenia przez
kontrolowanego deklaracji korygującej deklarację złożoną zgodnie z ust. 2. Dodanie takiego
obowiązku jest niezbędne w celu uregulowania sposobu postępowania w przypadku
wielokrotnego korygowania deklaracji podatkowych (po zakończeniu kontroli podatkowej
i postępowania podatkowego). Taka informacja będzie podstawą do podjęcia przez organ
kontroli skarbowej postępowania kontrolnego i wydania decyzji. Jednocześnie przepis
wprowadza obowiązek niezwłocznego przekazania stosownych informacji o złożeniu
organowi podatkowemu korekty deklaracji.

Zmiana art. 24
Nowe brzmienie ust. 1 pkt 2 lit. b związane jest z pozbawieniem kontroli skarbowej
właściwości w zakresie kontroli obrotu towarowego z zagranicą oraz obrotu towarami
pochodzenia zagranicznego. Ponadto zmiana związana jest z dodaniem w ust. 1 pkt 2 lit. c
oraz nadaniem nowego brzmienia ust. 2.
Zgodnie z projektowanym ust. 1 pkt 2 lit. c organ kontroli skarbowej wydaje wynik kontroli,
gdy kontrolowany złoży korygującą deklarację obejmującą w całości stwierdzone
nieprawidłowości.
Projektowana zmiana ma na celu również dostosowanie formy zakończenia postępowania
kontrolnego przez organ kontroli skarbowej, w sytuacji przedawnienia się zobowiązania
podatkowego w trakcie toczącego się postępowania kontrolnego, do formy przewidzianej
przepisami Ordynacji podatkowej (dotychczasowy art. 24 ust. 1 pkt 3). Zgodnie z projektem,
organ kontroli skarbowej będzie kończyć postępowanie decyzją (analogicznie, jak czynią to
organy podatkowe), a nie jak obecnie postanowieniem.

23
Nowy ust. 2 w art. 24 ma na celu przyznanie expressis verbis organom kontroli skarbowej
uprawnienia do wydawania decyzji, o których mowa w art. 115 § 4 Ordynacji podatkowej,
w sytuacji kiedy w toku postępowania kontrolnego spółka osobowa będąca kontrolowanym
uległa rozwiązaniu.
Wprowadzenie nowego ust. 3 związane jest z koniecznością reakcji na częste przypadki
składania przez kontrolowanych, po wydaniu wyniku kontroli w związku z korektą deklaracji,
ponownych deklaracji korygujących. Obecnie obowiązujące przepisy nie wskazują trybu
postępowania w takiej sytuacji zarówno przez organy kontroli skarbowej, jak i organy
podatkowe. Projektowane rozwiązanie wprowadza instytucję podjęcia postępowania
kontrolnego, które zostało zakończone wynikiem kontroli z uwagi na fakt złożenia przez
kontrolowanego korekty deklaracji w zakresie nieprawidłowości stwierdzonych w wyniku
kontroli. Podjęcie postępowania będzie możliwe wyłącznie w przypadku złożenia przez
kontrolowanego ponownej korekty deklaracji podatkowej, w której „anuluje” zmiany
dokonane w pierwszej deklaracji korygującej (złożonej w oparciu o ustalenia kontroli
podatkowej). Podjęte postępowanie organ kontroli skarbowej zakończy decyzją w oparciu
o ustalenia postępowania kontrolnego zakończonego uprzednio wynikiem, bez potrzeby
formalnego wszczynania nowego postępowania i kontroli podatkowej oraz ponownego
przeprowadzania dowodów. Formą podjęcia postępowania będzie postanowienie, na które nie
będzie przysługiwać zażalenie.
Dodanie ust. 5 ma na celu wprowadzenie ochrony kontrolowanych przed niekorzystnymi
skutkami przewlekłości postępowania, w zakresie naliczania odsetek za zwłokę. Obecnie na
mocy wyłączenia z art. 31, do postępowań kontrolnych nie stosuje się przepisu art. 54
Ordynacji podatkowej dotyczącego nienaliczania odsetek za zwłokę. Aby kontrolowany nie
był narażony na straty związane z naliczaniem odsetek ze względu na przedłużające się
postępowanie kontrolne, zgodnie z projektowanym ust. 4 odsetki nie będą naliczane od
momentu wszczęcia postępowania kontrolnego do jego zakończenia, jeżeli decyzja organu
kontroli skarbowej nie zostanie doręczona w ciągu 6 miesięcy od dnia wszczęcia
postępowania. Na podstawie ust. 6 nie będzie dotyczyć to sytuacji, kiedy do opóźnienia
w wydaniu decyzji przyczynia się kontrolowany lub jego przedstawiciel lub opóźnienie
powstało z przyczyn niezależnych od organu.
Uchylenie art. 24a jest konsekwencją rezygnacji z uprawnienia Generalnego Inspektora
Kontroli Skarbowej do upoważniania inspektorów kontroli skarbowej do przeprowadzania
czynności kontrolnych poza obszarem terytorialnego zasięgu działania danego urzędu
(uchylenie w art. 10 ust. 1 pkt 7).

24
Zmiana brzmienia art. 25 ust. 1 doprecyzowuje, iż decyzję doręcza się organowi
podatkowemu właściwemu dla kontrolowanego w dniu zakończenia postępowania
kontrolnego.

Zmiana w art. 26
Projektowany art. 26 doprecyzowuje obecne rozwiązania w zakresie odwołań od decyzji
wydawanych przez organy kontroli skarbowej oraz wprowadza zmiany w zakresie wzruszania
takich decyzji w trybach nadzwyczajnych – pozbawia Generalnego Inspektora Kontroli
Skarbowej właściwości do prowadzenia postępowań w trybach nadzwyczajnych w stosunku
do decyzji wydanych przez organy niższego stopnia.
W ust. 1 określa się uprawnienie do wniesienia odwołania od decyzji wydanej przez dyrektora
urzędu kontroli skarbowej – do dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej. W celu
usunięcia wątpliwości co do właściwości w dniu zakończenia postępowania kontrolnego
organu odwoławczego określono, że odwołanie następuje do „właściwego dla
kontrolowanego” dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej.
W ust. 2 i 3 utrzymano instytucję wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, w odniesieniu do
decyzji wydanych przez Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej oraz od decyzji
wydanych w trybach nadzwyczajnych przez organy kontroli skarbowej.
Projektowane w art. 26 zmiany zakładają zmianę właściwości organów w zakresie
stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej oraz uchylenia lub zmiany decyzji. Obecnie do
uchylenia, zmiany lub stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej dyrektora urzędu kontroli
skarbowej lub Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej właściwy jest Generalny Inspektor
Kontroli Skarbowej.
W projektowanym ust. 4 uregulowano kwestię organu właściwego w sprawie stwierdzenia
nieważności decyzji ostatecznej Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej lub dyrektora
urzędu kontroli skarbowej. Organem kontroli skarbowej właściwym do stwierdzenia
nieważności decyzji ostatecznej będzie organ, który ją wydał. Po zmianie Generalny
Inspektor Kontroli Skarbowej przestanie być organem właściwym do prowadzenia
postępowań w trybie stwierdzenia nieważności w stosunku do decyzji wydanych przez organy
niższego stopnia; pozostanie mu jedynie możliwość wszczynania takich postępowań z urzędu.
Zmiana zaproponowana w ust. 5 zakłada, iż do uchylenia i zmiany decyzji ostatecznej
właściwy jest organ, który wydał decyzję, a nie jak dotychczas Generalny Inspektor Kontroli
Skarbowej.

25
W ustępach 6
–
8 uregulowano zasady stosowania trybu wznowienia postępowania
zakończonego decyzją ostateczną.
Zgodnie z ust. 6 organem kontroli skarbowej właściwym w sprawie wznowienia
postępowania będzie organ, który wydał decyzję w ostatniej instancji. Zgodnie z ust. 7
Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej zostanie pozbawiony właściwości w przedmiocie
wznowienia postępowania w sytuacji, w której przyczyną wznowienia jest działanie organu
kontroli skarbowej. W takim przypadku Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej będzie
wyznaczał dyrektora urzędu kontroli skarbowej właściwego do przeprowadzenia
postępowania co do przesłanek wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy.

Zmiana w art. 27
Zmiana w ust. 2 spowoduje, iż w sytuacji, w której w postępowaniu kontrolnym nie
stwierdzono nieprawidłowości, nie będzie obowiązku doręczania organom nadzorującym
podmioty kontrolowane, obok wyniku kontroli, dokumentacji kontroli.
Zgodnie z nowym brzmieniem ust. 3 w przypadku środków publicznych innych niż
pochodzące z budżetu Unii Europejskiej, na dysponencie części budżetowej lub właściwym
organie nadzoru będzie ciążył obowiązek poinformowania organu kontroli skarbowej
o sposobie wykorzystania ustaleń kontroli lub przyczynach ich niewykorzystania.
Kontrolowany nadal będzie zobowiązany do poinformowania organu kontroli skarbowej
o sposobie usunięcia wskazanych nieprawidłowości (ust. 6). Organ kontroli skarbowej będzie
posiadał uprawnienie do ponownego wezwania kontrolowanego do wskazania sposobu
usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości (ust. 7). W szczególności dotyczyć będzie to
przypadku, gdy wyjaśnienia kontrolowanego, o których mowa w ust. 6, okażą się
niewystarczające i organ kontroli skarbowej wystąpi o ich uzupełnienie.
Brzmienie projektowanego ust. 4 (obecnie ust. 2a) jest konsekwencją pozbawienia kontroli
skarbowej właściwości w zakresie kontroli obrotu towarowego z zagranicą i obrotu towarami
pochodzenia zagranicznego oraz likwidacją kontroli resortowej. Ponadto ust. 4 wskazuje, iż
wynik kontroli w zakresie oświadczeń majątkowych doręczany będzie podmiotowi, który
wnioskował o kontrolę oświadczenia. Zmiana wynika z faktu, iż często osoba, której dotyczy
wynik kontroli, nie pracuje już na stanowisku, z którym wiąże się obowiązek składania
oświadczenia majątkowego albo obowiązek składania przez nią oświadczenia nie pozostaje
w związku z wykonywaną przez nią pracą (oświadczenia samorządowców), a otrzymanie
wyniku kontroli przez nowego pracodawcę jest niecelowe.

26
W ust. 5 wskazano organy i podmioty, którym należy przekazać wynik kontroli w zakresie
środków publicznych pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegających
zwrotowi środków z innych źródeł zagranicznych.

Zmiana w art. 28
Zmiana ma charakter doprecyzowujący i ma na celu usunięcie wątpliwości w zakresie
wskazywania właściwego organu podatkowego, któremu przekazywany jest wynik kontroli.
Zgodnie z projektem będą to organy właściwe dla kontrolowanego w dniu zakończenia
postępowania kontrolnego.

Zmiana w art. 31 ust. 1 jest konsekwencją uchylenia art. 14b, w związku z likwidacją kontroli
resortowej oraz dodania w art. 24 ust. 5 i 6.

Nowelizacja art. 32 ust. 1 związana jest z faktem, że adresatami not sygnalizacyjnych mogą
być również inne podmioty niż organy państwowe.

W nowym brzmieniu art. 33 ust. 1 zaproponowano zmiany mające na celu usprawnienie,
przyspieszenie oraz zapewnienie skuteczności kontroli.
Dotychczasowe zapisy pkt 1 i 3 budzą wątpliwości i są różnie interpretowane przez banki, co
do zakresu informacji, jakie mogą być na ich podstawie udostępnione. Znowelizowane
przepisy precyzują zakres informacji, jakich otrzymania będą mogły żądać organy kontroli
skarbowej i obejmują informacje m.in. o przepływach na rachunkach, o odbiorcach i na-
dawcach tych przepływów. Ponadto nowelizacja pkt 3 pozwoli na pozyskiwanie informacji
o celach i wysokości udzielonych pożyczek i kredytów oraz o dokonywanych spłatach
kredytów i pożyczek. Dostęp do takich informacji ma szczególne znaczenie dla skuteczności
zwalczania naruszeń prawa w zakresie zaniżania podstaw opodatkowania oraz nieujawniania
źródeł pochodzenia przychodów i majątku.
W związku z tym, iż spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe prowadzą działalność
zbliżoną do działalności bankowej w zakresie prowadzenia rachunków, rozliczeń
finansowych, udzielania pożyczek i kredytów zasadnym jest, aby organy kontroli skarbowej
miały dostęp do gromadzonych przez Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe
i informacji przy spełnieniu przesłanek i na zasadach analogicznych jak w przypadku banków
(ust. 3).

27