Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

4. Funkcję zastępowego może pełnić ratownik górniczy posiadający co najmniej pięcioletni staż
pracy w ratownictwie górniczym.
§ 11. 1. Drużyną ratowniczą zakładu górniczego kieruje kierownik kopalnianej stacji ratownic-
twa górniczego.
2. Kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego posiada co najmniej dwóch zastępców.
3. W zakładach górniczych innych niż podziemne zakłady górnicze można, w odniesieniu do
kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego, odstąpić od obowiązku wyznaczania więcej
niż jednego zastępcy kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego.
4. Kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego lub co najmniej jeden z jego zastępców
powinien być ratownikiem górniczym.
5. Funkcję kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego lub jego zastępcy mogą pełnić
osoby, które:
1) posiadają co najmniej pięcioletni staż ratownika górniczego;
2) ukończyły kurs dla kandydatów na kierowników kopalnianych stacji ratownictwa górniczego;
3) odbyły, raz na 5 lat, kurs okresowy dla kierowników kopalnianych stacji ratownictwa górnicze-
go.
6. Kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego w podziemnych zakładach górniczych
wydobywających kopaliny palne nie może równocześnie pełnić innych funkcji w kierownictwie lub
dozorze ruchu zakładu górniczego.
§ 12. 1. Kierownik ruchu zakładu górniczego wyznacza kierownika kopalnianej stacji ratownic-
twa górniczego i jego zastępców spośród osób kierownictwa lub wyższego dozoru ruchu tego za-
kładu.
2. W zakładach górniczych innych niż podziemne zakłady górnicze można, w odniesieniu do
kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego, odstąpić od wymagań określonych w ust. 1.
§ 13. 1. Do zadań kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego należą w szczególno-
ści:
1) zapewnienie wymaganego wyposażenia i wyszkolenia drużyny ratowniczej oraz wyposażenia
kopalnianej stacji ratownictwa górniczego;
2) dbanie o stałą gotowość drużyny ratowniczej zakładu górniczego, odpowiedni stan pomieszczeń
i właściwe zatrudnienie dyżurujących zastępów ratowniczych oraz sprawne działanie sprzętu
stanowiącego wyposażenie kopalnianej stacji ratownictwa górniczego;
3) prowadzenie, zgodnie z harmonogramem, ćwiczeń ratowniczych oraz terminowe kierowanie
ratowników górniczych na badania lekarskie i wymagane szkolenia;
4) kontrolowanie pracy mechaników sprzętu ratowniczego oraz prowadzenie przeszkolenia załóg
w zakresie użytkowania sprzętu oczyszczającego ucieczkowego i aparatów regeneracyjnych
ucieczkowych lub powietrznych butlowych;
5) przeprowadzanie kontroli, co najmniej raz w miesiącu, stanu aparatów regeneracyjnych lub po-
wietrznych butlowych i pozostałego sprzętu ratowniczego oraz przedstawianie jej wyników co
najmniej raz na kwartał kierownikowi ruchu zakładu górniczego;

4
6) prowadzenie ewidencji członków drużyny ratowniczej zakładu górniczego i dokumentowanie w
niej badań lekarskich, ćwiczeń, dyżurów, szkoleń oraz udziału w akcjach ratowniczych;
7) prowadzenie ewidencji osób przeszkolonych w zakresie ratownictwa górniczego, niebędących
ratownikami górniczymi.
2. Kierownik ruchu zakładu górniczego dokumentuje zapoznanie się z wynikami, o których
mowa w ust. 1 pkt 5.
3. W zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi kierownik ruchu
zakładu górniczego ustala sposób przeprowadzania kontroli, o których mowa w ust. 1 pkt 5.
§ 14. W przypadku zawarcia umowy, o której mowa w art. 120 ust. 11 ustawy, kierownik ko-
palnianej stacji ratownictwa górniczego:
1) wyznacza ratowników do pełnienia dyżurów w dyżurujących zastępach ratowniczych utrzymy-
wanych przez jednostkę ratownictwa dla grup zakładów górniczych;
2) opracowuje, z odpowiednim wyprzedzeniem, harmonogram ćwiczeń dla zastępów ratowniczych
w uzgodnieniu z jednostką ratownictwa;
3) opracowuje, dla zakładów poszukujących ropę naftową i gaz ziemny oraz dla zakładów górni-
czych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi, harmonogram dyżuru ratowników
będących w pracy i wyznaczonych do zapewnienia gotowości do akcji ratowniczej.
§ 15. 1. Ratownikiem górniczym może być osoba, która:
1) ma odpowiedni stan zdrowia oraz odpowiednie predyspozycje psychologiczne, potwierdzone
specjalistycznymi badaniami przeprowadzonymi w specjalistycznym ośrodku badań lekarskich
wskazanym przez właściwą jednostkę ratownictwa górniczego;
2) ukończyła kurs dla kandydatów na ratowników górniczych i zdała egzamin z wynikiem pozy-
tywnym;
3) włada językiem polskim w mowie i piśmie, w stopniu niezbędnym do sprawowania czynności
ratownika górniczego.
2. Warunkiem rozpoczęcia kursu dla kandydatów na ratowników górniczych jest:
1) ukończenie 21 roku życia;
2) przepracowanie co najmniej 12 miesięcy w zakładzie górniczym w danej specjalności.
3. Ratownik górniczy uczestniczy w pogotowiu ratowniczym, bierze udział w ćwiczeniach i ak-
cjach ratowniczych.
4. Ratownik górniczy, co 5 lat, odbywa kurs okresowy dla ratowników górniczych oraz poddaje
się, nie rzadziej niż co 12 miesięcy, okresowym specjalistycznym badaniom lekarskim.
5. W przypadku niewywiązywania się ratownika z obowiązków, o których mowa w ust. 3 i 4 z
przyczyn przez niego zawinionych, kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego skreśla go
z ewidencji członków drużyny ratowniczej zakładu górniczego.
6. Ponowny wpis do ewidencji członków drużyny ratowniczej zakładu górniczego może nastą-
pić po zrealizowaniu obowiązków, o których mowa w ust. 3 i 4.
§ 16. 1. Ratownik górniczy, w przypadku wezwania, niezwłocznie zgłasza się do kopalnianej
stacji ratownictwa górniczego lub do wyznaczonego miejsca, w sposób określony w planie ratow-
nictwa.

5
2. Znaczki ratowników górniczych w markowni podziemnego zakładu górniczego posiadają ce-
chy odróżniające te znaczki od znaczków innych pracowników dołowych.
3. W przypadku stosowania ewidencji komputerowej zatrudnionych pracowników, identyfikato-
ry ratowników górniczych posiadają cechy odróżniające te identyfikatory od identyfikatorów pozo-
stałych pracowników.
§ 17. 1. Mechanikiem sprzętu ratowniczego może być ratownik górniczy lub były ratownik gór-
niczy, który:
1) ukończył kurs dla kandydatów na mechaników sprzętu ratowniczego i zdał egzamin z wynikiem
pozytywnym;
2) włada językiem polskim w mowie i piśmie, w stopniu niezbędnym do sprawowania czynności
mechanika sprzętu ratowniczego.
2. Warunkiem rozpoczęcia kursu dla kandydatów na mechaników sprzętu ratowniczego jest:
1) posiadanie tytułu zawodowego lub dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawo-
dzie określonym w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego w grupie „technicy”;
2) posiadanie co najmniej 5-letniego stażu, a w zakładach poszukujących ropy naftowej i gazu
ziemnego oraz zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi — co
najmniej 3-letniego stażu, w ratownictwie górniczym.
3. Kierownik ruchu zakładu górniczego, na wniosek kierownika kopalnianej stacji ratownictwa
górniczego, wyznacza mechaników sprzętu ratowniczego.
4. Kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego wyznacza, spośród podległych mu me-
chaników sprzętu ratowniczego, pierwszego mechanika, który sprawuje nadzór nad pozostałymi
mechanikami sprzętu ratowniczego.
5. Mechanik sprzętu ratowniczego, raz na 5 lat, odbywa kurs okresowy dla mechaników sprzętu
ratowniczego.
§ 18. 1. W kopalnianej stacji ratownictwa górniczego w podziemnych zakładach górniczych na
wszystkich zmianach w dniach pracy oraz w dniach wolnych od pracy zatrudnia się mechaników
sprzętu ratowniczego.
2. Oprócz mechaników sprzętu ratowniczego stale zatrudnionych w kopalnianej stacji ratownic-
twa górniczego w podziemnym zakładzie górniczym zatrudnia się co najmniej dwóch rezerwowych
mechaników sprzętu ratowniczego.
3. Rezerwowi mechanicy sprzętu ratowniczego, raz na kwartał, pełnią przez 5 dni dyżur w ko-
palnianej stacji ratownictwa górniczego na zmianie, na której jest zatrudniony pierwszy mechanik
sprzętu ratowniczego.
4. W podziemnym zakładzie górniczym wydobywającym kopaliny niepalne kierownik ruchu
zakładu górniczego decyduje o zatrudnianiu mechanika sprzętu ratowniczego w kopalnianej stacji
ratownictwa górniczego w dni wolne od pracy.
§ 19. Do zadań mechanika sprzętu ratowniczego należą w szczególności:
1) utrzymywanie, na swojej zmianie, w stałej gotowości aparatów regeneracyjnych lub powietrz-
nych butlowych i pozostałego sprzętu ratowniczego;

6
2) kontrola, naprawa, konserwacja i dezynfekcja aparatów regeneracyjnych lub powietrznych bu-
tlowych oraz pozostałego sprzętu ratowniczego, stanowiącego wyposażenie kopalnianej stacji
ratownictwa górniczego, i prowadzenie odpowiednich książek ewidencyjno-kontrolnych;
3) zaopatrywanie wszystkich urządzeń ratowniczych w numery i znaki własności stosowane w za-
kładzie górniczym;
4) przedkładanie kierownikowi kopalnianej stacji ratownictwa górniczego, raz w miesiącu, do
wglądu i potwierdzenia, prowadzonych książek ewidencyjno-kontrolnych;
5) zapewnienie, aby w pomieszczeniach przeznaczonych do przechowywania aparatów regenera-
cyjnych lub powietrznych butlowych i pozostałego sprzętu ratowniczego znajdował się wyłącz-
nie sprzęt sprawny i przygotowany do przeprowadzania akcji ratowniczej;
6) zgłaszanie dyspozytorowi ruchu zakładu górniczego miejsca pobytu dyżurujących na dole za-
stępów ratowniczych, z podaniem sposobu ich alarmowania;
7) prowadzenie na swojej zmianie ewidencji ratowników górniczych przebywających w zakładzie
górniczym.
§ 20. 1. W kopalnianej stacji ratownictwa górniczego w podziemnym zakładzie górniczym po-
winny znajdować się pomieszczenia przeznaczone do przechowywania, konserwacji i naprawy
sprzętu ratowniczego, przeprowadzania szkolenia teoretycznego i praktycznego ratowników górni-
czych oraz grupowania ratowników górniczych zmobilizowanych do akcji ratowniczej.
2. Stację, o której mowa w ust. 1, sytuuje się w pobliżu szybu zjazdowego.
3. W stacji, o której mowa w ust. 1, znajduje się komora ćwiczeń ratowniczych do prowadzenia
praktycznych ćwiczeń ratowniczych oraz szkolenia pracowników zakładu górniczego w posługiwa-
niu się sprzętem ochrony układu oddechowego.
4. W przypadku zawarcia umowy, o której mowa w art. 120 ust. 11 ustawy, w podziemnych za-
kładach górniczych wydobywających kopaliny niepalne obowiązkowe ćwiczenia ratownicze mogą
odbywać się w komorze ćwiczeń właściwej jednostki ratownictwa.
§ 21. 1. W podziemnym zakładzie górniczym, w którym są prowadzone roboty górnicze i zjazd
pracowników odbywa się w kilku rejonach znacznie oddalonych od siebie, oprócz kopalnianej sta-
cji ratownictwa górniczego utrzymuje się także punkt lub punkty ratownictwa górniczego.
2. W punkcie ratownictwa górniczego znajduje się zespół pomieszczeń przeznaczonych do
przechowywania i konserwacji sprzętu ratowniczego, spełniających wymagania określone dla tego
rodzaju pomieszczeń w kopalnianej stacji ratownictwa górniczego.
3. W przypadku zawarcia umowy, o której mowa w art. 120 ust. 11 ustawy, kierownik ruchu
podziemnego zakładu górniczego, w uzgodnieniu z właściwą jednostką ratownictwa, decyduje o
utworzeniu punktu ratownictwa górniczego, jego lokalizacji i wyposażeniu w aparaty regeneracyjne
lub powietrzne butlowe, sprzęt ochrony układu oddechowego przystosowany do ewakuacji poszko-
dowanych oraz materiały i sprzęt do prowadzenia akcji ratowniczej.
4. Punkt ratownictwa górniczego wyposaża się co najmniej w 10 aparatów regeneracyjnych lub
powietrznych butlowych.
§ 22. Wymagania w zakresie projektowania budowy lub przebudowy kopalnianej stacji ratow-
nictwa górniczego w podziemnym zakładzie górniczym określa Polska Norma.
§ 23. 1. Kopalnianą stację ratownictwa górniczego i służby ratownictwa górniczego w zakładzie
górniczym powinny być wyposażone w:

7
1) sprzęt ochrony układu oddechowego;
2) przyrządy pomiarowe i kontrolne;
3) sprzęt ratowniczy i pomocniczy;
4) sprzęt medyczny;
5) sprzęt ochrony indywidualnej i odzież ochronną.
2. Stan sprzętu oraz urządzeń, o których mowa w ust. 1, a także innych urządzeń niezbędnych
do prowadzenia akcji ratowniczej zapewnia w szczególności:
1) skuteczne prowadzenie prac ratowniczych;
2) bezpieczeństwo ludzi podczas likwidacji zagrożenia, zwłaszcza podczas wykonywania prac nie-
bezpiecznych wymagających użycia sprzętu specjalistycznego.
3. Szczegółowe wymagania w zakresie wyposażenia kopalnianej stacji ratownictwa górniczego i
służby ratownictwa górniczego w zakładzie górniczym określa się w planie ratownictwa, uwzględ-
niając rodzaj zagrożeń występujących w zakładzie górniczym, a w podziemnym zakładzie górni-
czym także liczbę pracowników zatrudnionych w ciągu doby pod ziemią.
§ 24. 1. Sprzęt ratowniczy przechowuje się i konserwuje w sposób określony w instrukcji pro-
ducenta sprzętu ratowniczego i zapewniający możliwość natychmiastowego jego użycia.
2. Aparaty regeneracyjne lub powietrzne butlowe oraz sprzęt ochrony układu oddechowego
przystosowany do ewakuacji poszkodowanych przechowuje się w kopalnianych stacjach (punktach)
ratownictwa górniczego.
3. Aparaty, o których mowa w ust. 2, mogą być wydawane wyłącznie przez mechaników sprzę-
tu ratowniczego, na polecenie kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego, jego zastęp-
ców albo kierownika akcji ratowniczej.
4. Kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego powiadamia kierownika ruchu zakładu
górniczego o każdym przypadku użycia aparatów, o których mowa w ust. 2, a także o wypadku
zaistniałym podczas ich użycia.
5. W razie zaistnienia wypadku, o którym mowa w ust. 4, kierownik kopalnianej stacji ratownic-
twa górniczego zapewnia, w przypadku użycia aparatu regeneracyjnego, zabezpieczenie 3 sztuk
nieużywanych i zaplombowanych pochłaniaczy CO tej samej partii, serii i daty produkcji, jakich
2
użyto w aparacie, w którym zdarzył się wypadek.
§ 25. 1. Konserwację sprzętu ratowniczego przeprowadza się po każdorazowym jego użyciu, a
także z częstotliwością określoną w instrukcji, o której mowa w § 23 ust. 1.
2. Konserwację, kontrolę i naprawy sprzętu ratowniczego wykonują mechanicy sprzętu ratowni-
czego.
§ 26. 1. Sprzęt i przyrządy, o których mowa w § 22 ust. 1 pkt 1 i 2, oznakowuje się symbolem
zakładu górniczego i kolejnym numerem zgodnym z numerem zamieszczonym w ewidencji sprzętu
ratowniczego, a także innymi oznaczeniami, jeżeli obowiązek taki jest określony w wymaganiach, o
których mowa w art. 111 ustawy.
2. Sprzęt ratowniczy podlega ewidencjonowaniu. W ramach ewidencji prowadzi się dokumenta-
cję, w której odnotowuje się informacje o użyciu sprzętu, przeprowadzonej kontroli jego sprawno-
ści i wykonywanych naprawach.

8