Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

3. Przyrządy pomiarowe i kontrolne składu atmosfery kopalnianej, o których mowa w § 22 ust.
1 pkt 2 przeznaczone dla zastępów ratowniczych kontroluje się:
1) każdorazowo po ich użyciu,
2) jeżeli były one nieużywane dłużej niż tydzień
— zgodnie z instrukcją producenta.
4. W czasie kontroli, o której mowa w ust. 3, sprawdza się w szczególności: obudowę, wlot fil-
tra, stan źródła zasilania, prawidłowość wskazań przez podanie gazu (gazów) wzorcowego.
5. Wyniki kontroli, o której mowa w ust. 3, dokumentuje się.
6. Kierownik ruchu zakładu górniczego ustala wymagania dla stanowisko do wykonywania kon-
troli, o której mowa w ust. 3.
§ 27. Pomieszczenia, w których jest przechowywany sprzęt ratowniczy, zabezpiecza się przed
dostępem osób niepowołanych.
§ 28. Liczba ratowników w drużynie ratowniczej podziemnego zakładu górniczego jest uzależ-
niona od liczby pracowników zatrudnionych w ciągu doby pod ziemią i wynosi co najmniej:
1) 15 ratowników górniczych — przy liczbie pracowników nieprzekraczającej 500;
2) 50 ratowników górniczych — przy liczbie pracowników od 501 do 2000;
3) 80 ratowników górniczych — przy liczbie pracowników przekraczającej 2000.
§ 29. 1. W wyrobiskach podziemnych zakładów górniczych wydobywających kopaliny palne
utrzymuje się zastępy ratownicze dyżurujące stale na wszystkich zmianach w dniach pracy oraz w
dniach wolnych od pracy, z tym że w dniach pracy na każdej zmianie utrzymuje się w wyrobiskach
co najmniej dwa zastępy.
2. W podziemnym zakładzie górniczym innym niż wymieniony w ust. 1 utrzymywanie dyżuru-
jących zastępów ratowniczych jest wymagane, jeżeli wynika to z planu ratownictwa.
§ 30. 1. W uzasadnionych przypadkach, w dni wolne od pracy, dla dwóch lub więcej podziem-
nych zakładów górniczych mogą być utrzymywane dyżury co najmniej dwóch zastępów ratowni-
czych oraz dodatkowo mechanika sprzętu ratowniczego i osoby dozoru ruchu będącej ratownikiem
górniczym, na warunkach ustalonych w planie ratownictwa. O ustaleniu tym powiadamia się wła-
ściwy organ nadzoru górniczego.
2. Zastępy dyżurujące dla dwóch lub więcej podziemnych zakładów górniczych są obowiązane
przebywać w kopalnianej stacji ratownictwa górniczego lub w jej pobliżu. Zastępom dyżurującym
zapewnia się opiekę lekarską.
3. Do dyspozycji zastępów dyżurujących zabezpieczających dwa lub więcej podziemnych za-
kładów górniczych utrzymuje się, przez okres dyżuru, środek transportu wraz z kierowcą, przysto-
sowany do przewozu ludzi i sprzętu ratowniczego.
4. Jeżeli w jednym z podziemnych zakładów górniczych są utrzymywane zastępy, o których
mowa w ust. 1, w pozostałych podziemnych zakładach górniczych zatrudnia się na każdej zmianie
co najmniej jednego ratownika górniczego (przewodnika) posiadającego znajomość zakładu górni-
czego, a w szczególności układu wyrobisk górniczych.

9
§ 31. 1. Zastępy dyżurujące w podziemnych zakładach górniczych zatrudnia się w różnych rejo-
nach wentylacyjnych, w wyrobiskach górniczych, z których mają zapewniony szybki transport do
innych rejonów zakładu górniczego.
2. Rodzaj, miejsce pracy i zadania wykonywane przez zastępy dyżurujące zatrudnione w wa-
runkach, o których mowa w ust. 1, określa kierownik działu wentylacji zakładu górniczego, który
ustalenia te, przed podjęciem pracy przez zastęp dyżurujący, odnotowuje w „Dzienniku kopalnianej
stacji ratownictwa górniczego”.
3. Zmiana zastępów dyżurujących odbywa się, w razie potrzeby, w miejscu pracy lub na wyzna-
czonej drodze dojścia do kopalnianej stacji ratownictwa górniczego.
§ 32. 1. Dyżurującemu zastępowi ratowniczemu w podziemnym zakładzie górniczym zapewnia
się bezpośrednią łączność z centralą telefoniczną zakładu górniczego.
2. Zastępowy zastępu dyżurującego, o którym mowa w ust. 1, powiadamia o miejscu pracy za-
stępu, zakresie wykonywanych prac i numerze telefonu:
1) kopalnianą stację ratownictwa górniczego;
2) dyspozytora ruchu zakładu górniczego.
3. Powiadomienia, o których mowa w ust. 2, są odpowiednio udokumentowane przez dyspozy-
tora ruchu zakładu górniczego oraz udokumentowane w kopalnianej stacji ratownictwa górniczego.
4. Zastępowy zastępu, o którym mowa w ust. 2, powiadamia centralę telefoniczną zakładu gór-
niczego o miejscu pracy zastępu i numerze telefonu w tym miejscu.
5. Mechanik sprzętu ratowniczego, dyżurujący w kopalnianej stacji ratownictwa górniczego,
sprawdza łączność z zastępem dyżurującym przynajmniej 2 razy podczas zmiany.
6. Zastępowy zastępu dyżurującego, o którym mowa w ust. 1, udającego się do miejsca pracy na
dole lub powracającego z tego miejsca po ukończeniu pracy, w drodze do szybu zgłasza się telefo-
nicznie do kopalnianej stacji ratownictwa górniczego.
7. Podział zastępu dyżurującego na mniejsze jednostki podczas wykonywania prac jest niedo-
puszczalny.
§ 33. 1. Dyżurujący zastęp ratowniczy w podziemnym zakładzie górniczym składa się z ratow-
ników górniczych o różnych specjalnościach.
2. Ratowników zastępu dyżurującego zapoznaje się z układem wyrobisk podziemnego zakładu
górniczego.
3. Imienny skład zastępu dyżurującego ustala kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górni-
czego.
4. Mechanik sprzętu ratowniczego wpisuje do „Dziennika kopalnianej stacji ratownictwa górni-
czego” nazwiska ratowników i numery aparatów regeneracyjnych lub powietrznych butlowych.
§ 34. 1. Dyżurujący zastęp ratowniczy w podziemnym zakładzie górniczym wyposaża się w od-
powiedni sprzęt określony w planie ratownictwa, w szczególności:
1) tlenomierz o pomiarze ciągłym i sygnalizacji zadanego progu zawartości tlenu;
2) przyrządy do ciągłego pomiaru zawartości gazów, a w szczególności CO, CO , CH ;
2
4

10
3) przyrządy do pomiaru wilgotności i temperatury.
2. Wyposażenie, o którym mowa w ust. 1, przechowuje się jak najbliżej miejsca pracy dyżurują-
cego zastępu ratowniczego.
3. Jeżeli dyżurujący zastęp ratowniczy jest zatrudniony przez dłuższy czas w tym samym rejonie
podziemnego zakładu górniczego, wyposażenie tego zastępu można pozostawić w wyrobisku pod-
ziemnym. Aparaty regeneracyjne i aparaty powietrzne butlowe wywozi się na powierzchnię co
najmniej raz na 24 godziny, celem przeprowadzenia ich kontroli przez mechanika sprzętu ratowni-
czego, a pozostały sprzęt ratowniczy powinien być wywieziony na powierzchnię, w okresach okre-
ślonych w instrukcjach kontroli i konserwacji tego sprzętu.
4. Wyposażenie, o którym mowa w ust. 3, przekazuje się w podziemnych wyrobiskach górni-
czych między zastępowymi zastępów kończących i podejmujących pracę.
§ 35. Plan ratownictwa w podziemnym zakładzie górniczym określa:
1) liczbę zastępów dyżurujących, dostosowaną do ilości załogi zatrudnionej w zakładzie górni-
czym, które są utrzymywane na poszczególnych zmianach w dniach pracy oraz w dniach wol-
nych od pracy, przy spełnieniu wymogów określonych odpowiednio w § 28 i § 29;
2) organizację dyżurów zastępów ratowniczych, w przypadku utrzymywania ich dla dwóch lub
więcej zakładów górniczych.
§ 36. W zakładach górniczych wydobywających ropę naftową i gaz ziemny utrzymuje się co
najmniej:
1) w granicach lądu stałego:
a) 4 zastępy ratownicze — w przypadku występowania zagrożenia siarkowodorowego,
b) 2 zastępy ratownicze — w przypadku niewystępowania zagrożenia siarkowodorowego;
2) w granicach obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej — 2 zastępy ratownicze w każdym z
obiektów wydobywczych zakładu górniczego.
§ 37. W zakładach górniczych wydobywających siarkę otworami wiertniczymi metodą wytapia-
nia utrzymuje się co najmniej:
1) 2 zastępy — w przypadku zatrudnienia do 100 pracowników;
2) 4 zastępy — w przypadku zatrudnienia od 101 do 500 pracowników;
3) 8 zastępów — w przypadku zatrudnienia powyżej 500 pracowników.
§ 38. W zakładach poszukujących ropę naftową i gaz ziemny, gdy roboty wykonywane są w
granicach:
1) lądu stałego, utrzymuje się co najmniej:
a) 4 zastępy ratownicze — w przypadku występowania zagrożenia siarkowodorowego,
b) 2 zastępy ratownicze — w przypadku niewystępowania zagrożenia siarkowodorowego;
2) obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej, utrzymuje się 2 zastępy ratownicze dla każdego z
obiektów wydobywczych zakładu górniczego.
§ 39. 1. Kierownikiem kopalnianej (zakładowej) stacji ratownictwa górniczego w zakładach po-
szukujących ropy naftowej i gazu ziemnego oraz w zakładach górniczych wydobywających kopali-
ny otworami wiertniczymi może być osoba kierownictwa lub:

11
1) wyższego dozoru ruchu zakładu górniczego posiadająca doświadczenie w zakresie opanowywa-
nia zagrożeń w danej specjalności albo
2) dozoru ruchu zakładu górniczego, będąca ratownikiem albo byłym ratownikiem górniczym, po-
siadająca staż w ratownictwie nie krótszy niż 3 lata.
2. Osoby, o których mowa w ust. 1, są obowiązane ukończyć z wynikiem pozytywnym szkole-
nie, o którym mowa w § 58 ust. 1 pkt 1, i co 5 lat odbywać ponowne szkolenie.
§ 40. 1. Miejsca pracy ratowników wykonujących pracę na danej zmianie oraz innych ratowni-
ków, pozostających w gotowości do udziału w akcji ratowniczej, podlegają zgłoszeniu do dyspozy-
tora zakładu górniczego lub w miejscu określonym w planie ratownictwa.
2. W szczególnych przypadkach kierownik ruchu zakładu górniczego może nakazać pełnienie
stałego dyżuru zastępu ratowniczego w określonym miejscu i czasie.

Rozdział 4
Organizacja, szczegółowe zadania i wymagania dla podmiotu zawodowo trudniącego się
ratownictwem górniczym
§ 41. 1. Jednostka ratownictwa powinna spełniać wymagania niezbędne do wykonywania czyn-
ności w zakresie ratownictwa górniczego, w szczególności dysponować zastępami ratowniczymi i
pogotowiami specjalistycznymi oraz dysponować sprzętem niezbędnym do realizowania jej zadań.
2. Do zadań jednostki ratownictwa należy w szczególności:
1) niesienie pomocy, o której mowa w art. 120 ust. 2 ustawy;
2) organizowanie i prowadzenie kursów szkoleniowych z zakresu ratownictwa górniczego;
3) przeprowadzanie ćwiczeń z zakresu ratownictwa górniczego;
4) organizowanie badań lekarskich ratowników górniczych w specjalistycznym ośrodku badań le-
karskich;
5) badanie i opiniowanie sprzętu ratowniczego;
6) wykonywanie specjalistycznych analiz chemicznych prób powietrza.
3. W przypadku powierzenia przez przedsiębiorcę jednostce ratownictwa czynności w zakresie
ratownictwa górniczego, w umowie, o której mowa w art. 120 ust. 11 ustawy, mogą być zawarte
dodatkowe postanowienia określające zadania dla jednostki ratownictwa. Zadania mogą obejmować
w szczególności udzielanie pomocy technicznej przy organizowaniu i wyposażeniu ratownictwa
górniczego w zakładzie górniczym.
§ 42. 1. Jednostka ratownictwa może wykonywać swoje zadania przy pomocy:
1) dyżurujących zawodowych zastępów ratowniczych;
2) zawodowych pogotowi specjalistycznych;
3) dyżurujących zastępów ratowniczych dla grup zakładów górniczych.
2. Zawodowymi ratownikami górniczymi, tworzącymi drużynę ratowniczą jednostki ratownic-
twa, są:
1) ratownicy górniczy, wchodzący w skład zawodowych zastępów ratowniczych;

12
2) ratownicy górniczy oraz pracownicy jednostki ratownictwa, wchodzący w skład zawodowych
pogotowi specjalistycznych.
3. W skład drużyny ratowniczej jednostki ratownictwa wchodzą także, w charakterze specjali-
stów, osoby posiadające kwalifikacje w zakresie zwalczania zagrożeń górniczych i prowadzenia
akcji ratowniczych. Specjalistów tych wyznacza, za ich zgodą, kierownik jednostki ratownictwa.
4. Jednostka ratownictwa utrzymuje inne odpowiednie służby do wykonywania jej zadań.
5. Jednostka ratownictwa może, w zależności od potrzeb, tworzyć oddziały terenowe lub okrę-
gowe stacje ratownictwa górniczego.
§ 43. W przypadku zawarcia umowy, o której mowa w art. 120 ust. 11 ustawy, w zależności od
jej treści, przedsiębiorca powinien:
1) delegować ratowników górniczych z zakładu górniczego w skład dyżurujących zawodowych
zastępów ratowniczych, zawodowych pogotowi specjalistycznych oraz dyżurujących zastępów
ratowniczych dla grup zakładów górniczych;
2) wyznaczyć, w zakładach poszukujących ropy naftowej i gazu ziemnego oraz w zakładach górni-
czych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi, ratowników górniczych będących w
pracy do alarmowej gotowości do akcji ratowniczej do składu dyżurujących zawodowych pogo-
towi specjalistycznych;
3) powierzyć jednostce ratownictwa wykonywanie czynności w zakresie udzielania pomocy tech-
nicznej przy organizowaniu i wyposażeniu ratownictwa górniczego w zakładzie górniczym.
§ 44. W jednostce ratownictwa sporządza się regulamin, zatwierdzony przez kierownika jed-
nostki ratownictwa, określający:
1) zadania wykonywane przez zastępy oraz pogotowia, o których mowa w § 41 ust. 1;
2) sposób szkolenia i odbywania ćwiczeń ratowniczych przez osoby wchodzące w skład zastępów i
pogotowi, o których mowa w § 41 ust. 1;
3) organizację służby medycznej ratownictwa górniczego oraz specjalizacje lekarzy wchodzących
w skład tej służby.
§ 45. 1. Dyżurujące zawodowe zastępy ratownicze, zawodowe pogotowia specjalistyczne oraz
zastępy ratownicze dla grup zakładów górniczych utrzymuje się w stałej gotowości, umożliwiającej
natychmiastowy wyjazd na wezwanie z zakładu górniczego, w którym wystąpiło zagrożenie.
2. W przypadku wyjazdu zastępów do akcji ratowniczych lub prac profilaktycznych, o którym
mowa w ust. 1, jednostka ratownictwa utrzymuje stałą gotowość, w celu niezwłocznego przystąpie-
nia do akcji ratowniczej.
3. Zastępy, o których mowa w ust. 1, przebywają w odpowiednio przygotowanych pomieszcze-
niach umożliwiających pełnienie całodobowego dyżuru, w szczególności zapewniających nieza-
wodną łączność i utrzymywanie stałej gotowości do niezwłocznego przystąpienia do akcji ratowni-
czej.
4. Sposób pełnienia dyżurów i utrzymywania stałej gotowości dla jednostek ratownictwa zakła-
dów poszukujących ropy naftowej i gazu ziemnego oraz zakładów górniczych wydobywających
kopaliny otworami wiertniczymi ustala kierownik tej jednostki.
§ 46. W jednostce ratownictwa organizuje się całodobową służbę dyspozytorską, dyżurującą w
dniach pracy i dniach wolnych od pracy.

13