Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2008

Tablica 1. Dynamika składowych popytu krajowego

2005
2006
2007
2008
Popyt krajowy
102,4
106,6
109,2 107,2
Spo ycie ogółem
102,7
104,9
105,0 105,1
Spo ycie indywidualne
102,0
105,2
106,0 106,2
Spo ycie zbiorowe
105,0
103,7
101,5 101,0
Akumulacja brutto
101,4
114,1
123,6 113,9
Nakłady brutto na rodki trwałe
106,5
116,5
121,5 114,5
PKB
103,6
106,1
106,5 105,5
ródło: GUS, obliczenia MF.

Spo ycie indywidualne
Popyt konsumpcyjny sektora gospodarstw domowych w I półroczu 2007 r. wzrósł realnie
o 6,0%. Oczekuje si , e w II połowie roku tempo wzrostu tej kategori ukształtuje si na
zbli onym poziomie. Ocenia si , e czynnikiem determinuj cym tempo wzrostu spo ycia
indywidualnego w latach 2007-2008 b dzie przede wszystkim utrzymanie si pozytywnych
tendencji na rynku pracy, przekładaj cych si na zdecydowan popraw sytuacji
dochodowej gospodarstw domowych w tym okresie.
Przewiduje si , e w latach 2007-2008 fundusz wynagrodze w gospodarce narodowej
mo e wzrosn realnie odpowiednio o około 9,0% i 5,7%, na co składa si b dzie zarówno
wzrost zatrudnienia, jak i wynagrodze w uj ciu realnym. Szacuje si , e w latach 2007-
2008 r. fundusz emerytur i rent wzro nie realnie odpowiednio o około 1,3% i 4,7%. Efekt
poprawy sytuacji dochodowej w sektorze gospodarstw domowych b dzie równie widoczny
w ród pracodawców i pracuj cych na własny rachunek, a w szczególno ci
w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie. Zgodnie z prognoz przepływów
finansowych w latach 2007-2008 nale no ci rodków z UE w ramach Wspólnej Polityki
Rolnej (ł cznie z kwotami wsparcia krajowego w ramach współfinansowania) wynios około
6,0 mld EUR.
Przewiduje si , e kontynuowany b dzie dalszy wzrost zadłu enia gospodarstw
domowych w systemie bankowym z tytułu zaci ganych kredytów, zarówno hipotecznych, jak
i konsumpcyjnych przy nieco ni szej ni w 2006 r. stopie oszcz dno ci brutto gospodarstw
domowych. Bior c pod uwag utrzymanie si korzystnych tendencji na rynku pracy oraz
znacz ce transfery dla gospodarstw domowych (zarówno transfery z UE w ramach WPR, jak
i transfery dochodów z pracy za granic ), a tak e realizowane obni enie tzw. klina
podatkowego, prognozuje si , e w 2007 r. spo ycie indywidualne gospodarstw domowych
wzro nie realnie odpowiednio o 6,0% (wobec wzrostu o 5,2% w 2006 r.), a w 2008 r. o około 6,2%.
8
Spo ycie zbiorowe
Szacuje si , e realne tempo wzrostu spo ycia zbiorowego w 2007 r. wyniesie ok. 1,5%,
a w 2008 r. ok. 1,0%. Tempo wzrostu spo ycia zbiorowego b dzie determinowane głównie
wydatkami ponoszonymi na zakupy towarów i usług, w tym m.in. na płatno ci zwi zane
z dostawami sprz tu i usług, obj tych programem wieloletnim „Wyposa enie Sił Zbrojnych
RP w samoloty wielozadaniowe” oraz na płatno ci zwi zane z realizacj programów
operacyjnych w ramach funduszy strukturalnych.
Akumulacja: nakłady brutto na rodki trwałe oraz przyrost rodków obrotowych
W I półroczu 2007 r. tempo wzrostu nakładów brutto na rodki trwałe przyspieszyło
w porównaniu z 2006 r. i wyniosło 25,3%. Przewiduje si , e w całym 2007 r. realne tempo
wzrostu nakładów brutto na rodki trwałe przyspieszy do 21,5%, a w 2008 r. realny wzrost tej
kategori ekonomicznej wyniesie 14,5%. Powy szy scenariusz dla tempa wzrostu inwestycji
zwi zany jest z bardzo dobr kondycj finansow przedsi biorstw w Polsce oraz
poprawiaj c si ocen przez przedsi biorców rozwoju gospodarki w przyszło ci. Bardzo
du e zainteresowanie inwestorów zagranicznych lokowaniem kapitału w Polsce, wysoki
stopie wykorzystania mocy produkcyjnych, rosn ce koszty pracy w relacji do kosztu
kapitału, wysokie tempo popytu konsumpcyjnego w kraju oraz nakładaj ce si płatno ci
unijne z perspektyw finansowych 2004-2006 i 2007-2013 – w warunkach rosn cego ich
wykorzystania - pozwalaj korzystnie ocenia potencjał wzrostu popytu inwestycyjnego
w najbli szym okresie.
Szacowane tempo wzrostu nakładów brutto na rodki trwałe pozostanie znacz co
wy sze ni tempo wzrostu PKB. Przewiduje si , e udział inwestycji w PKB w 2008 r.
wzro nie do 24,8% (z 22,8% w 2007 r.), czyli b dzie nieco wy szy ni relacja inwestycji do
PKB z 1999 r., ko ca okresu boomu gospodarczego drugiej połowy lat 90.
Odno nie do zapasów, oczekuje si e po stosunkowo niskim przyro cie tej kategori
ekonomicznej w 2006 r. według rachunków narodowych, w roku bie cym przedsi biorstwa
b d musiały odbudowa zapasy, co b dzie skutkowa dodatnim wkładem przyrostu
zapasów we wzrost PKB (plus 0,6 pkt. proc.). W roku 2008 stan zapasów b dzie zwi kszał
si proporcjonalnie do rozwoju popytu finalnego, a kontrybucja zmiany zapasów we wzrost
PKB b dzie neutralna dla wzrostu gospodarczego.
Eksport netto
Przewiduje si , e w latach 2007-2008 otoczenie zewn trzne nie b dzie ju tak
korzystne jak w wyj tkowo dobrym 2006 roku, a tempo wzrostu polskich rynków
eksportowych obni y si , pozostaj c jednak powy ej długookresowej redniej.
9
Dane GUS dotycz ce I półrocza 2007 r. pokazuj , e pomimo utrzymywania si
stosunkowo korzystnej sytuacji w gospodarce wiatowej, realne tempo wzrostu polskiego
eksportu zwolniło do 9,7% wobec 16,8% wzrostu w I połowie 2006 r. Przewiduje si , e
tendencje te b d kontynuowane w kolejnych kwartałach i w skali całego 2007 r. realny
wzrost eksportu wyniesie 8,6%, a w 2008 r. wyniesie 8,0%. Pomimo ni szej dynamiki, udział
eksportu w PKB w 2008 r. ukształtuje si na rekordowym poziomie 42,9% wobec 40,4%
w 2006 r.
Bardzo wysoki wzrost popytu krajowego wskazuje, e w 2007 r. realne tempo wzrostu
importu wyniesie 14,9% (w I półroczu br. wyniosło ono 14,4% r/r.). W rezultacie kontrybucja
eksportu netto we wzrost PKB b dzie silnie ujemna i wyniesie ok. minus 2,7 pkt. proc.
W 2008 r., wraz ze zmniejszeniem realnego tempa wzrostu popytu krajowego, oczekuje si
lekkiego spowolnienia dynamiki importu do 12%. Ujemna kontrybucja eksport netto
zmniejszy si do ok. minus 2,1 pkt. proc.
Bilans płatniczy
W zwi zku z oczekiwanym dynamicznym wzrostem popytu krajowego nap dzanym
szybko rosn c konsumpcj oraz wysokim poziomem aktywno ci inwestycyjnej, w 2008 r.
nale y oczekiwa dalszego pogł bienia si deficytu obrotów bie cych z ok. 4% PKB
szacowanych na rok 2007 do ponad 5% PKB.
Wzrost nierównowagi zewn trznej b dzie w głównej mierze wynikiem rosn cego
deficytu handlowego za spraw wysokiego poziomu importu, który b dzie w 2008 r. rósł
zdecydowanie szybciej od eksportu. Eksport wyra ony w EUR wzro nie w przyszłym roku
o ok. 13,2%, podczas gdy wzrost importu wyniesie 17,1%. W efekcie deficyt towarowy
ulegnie pogorszeniu z ok. 12,2 mld EUR (3,2% PKB) w 2007 r. do ok. 17,5 mld EUR (4,7%
PKB) w 2008 r.
Bardzo dobre wyniki finansowe przedsi biorstw i prognozowane utrzymanie si bardzo
dobrej koniunktury gospodarczej w Polsce spowoduj dalszy wzrost deficytu dochodów
z 13,4 mld EUR prognozowanych na rok bie cy do ok. 14,2 mld EUR w roku 2008. Salda
towarów i dochodów b d głównymi determinantami kształtowania si rachunku obrotów
bie cych.
Oczekiwany napływ zagranicznych inwestycji bezpo rednich b dzie w latach 2007-2008
w dalszym ci gu odgrywał dominuj c rol w finansowaniu nierównowagi zewn trznej,
finansuj c ok. 80% deficytu w roku 2007 i ok. 60% w 2008 r. Wzrost deficytu w obrotach
bie cych w roku 2008 b dzie na tyle istotny, e przyczyni si do zmniejszenia oficjalnych
aktywów rezerwowych.

10
Rynek pracy
Dane dotycz ce przeci tnego zatrudnienia w pierwszej połowie 2007 r. potwierdzaj
bardzo dobr sytuacj na rynku pracy. W I półroczu br. zanotowano wysoki wzrost
zatrudnienia w gospodarce narodowej1 (w skali roku przeci tne zatrudnienie wzrosło
o 3,1%), przy czym szczególnie dobre wyniki dotycz sektora przedsi biorstw – przeci tne
zatrudnienie w przedsi biorstwach w okresie stycze – lipiec br. wzrosło w skali roku o 4,5%
(tj. o 221 tys. osób). Szacuje si , e przeci tne zatrudnienie w sektorze przedsi biorstw
w 2007 r. b dzie wy sze o 4,6% ni w 2006 r., a w całej gospodarce narodowej wzrost
zatrudnienia wyniesie 2,8% (wobec wzrostu o 1,6% w 2006 r.)
Zwi kszony popyt konsumpcyjny i inwestycyjny nap dzaj ce wzrost gospodarczy
w 2008 r. b d dodatnio oddziaływa na wielko popytu na prac , w tym na tempo
tworzenia nowych miejsc pracy. Obni enie klina podatkowego w 2007 r. i 2008 r.2
(wynikaj ce z ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych3 oraz
z ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpiecze społecznych4) w sposób po redni -
poprzez korzystny wpływ na popyt krajowy - przyczyni si do wzmocnienia wzrostu popytu
na prac . W zwi zku z powy szym zakłada si , e obserwowany w latach 2005-2007
wzrostowy trend w popycie na prac b dzie kontynuowany. Szacuje si , e przeci tne
zatrudnienie w sektorze przedsi biorstw w 2008 r. wzro nie o 3,2%, natomiast
w jednostkach sfery bud etowej5, b dzie miała miejsce dalsza racjonalizacja zatrudnienia
(spadek o 0,5%). Na podstawie prognoz zatrudnienia w sektorze przedsi biorstw
i w jednostkach sfery bud etowej oraz przyjmuj c, e w pozostałych jednostkach gospodarki
b dzie obserwowany wzrost miejsc pracy, szacuje si , i przeci tne zatrudnienie
w gospodarce narodowej w 2008 r. b dzie o 2,0% wy sze ni w 2007 r.
Obserwowanemu przyspieszeniu wzrostu popytu na prac w br. towarzyszy znaczny
spadek bezrobocia. Pierwsze miesi ce 2007 r. to kolejne rekordy w spadku liczby
bezrobotnych. Na koniec lipca br. liczba bezrobotnych była o 453,3 tys. osób ni sza ni na
koniec 2006 r. Z przeprowadzonych analiz wynika,
e na koniec 2007 r. liczba

1 Bez jednostek małych - jednostki małe to podmioty, w których liczba pracuj cych nie przekracza 9 osób.
2 Klin podatkowy, obliczony dla przeci tnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, zmniejszy si z 44,0% w
2006 r. do 42,1% w II połowie 2007 r., do 39,9% w 2008 r.
3 Ustawa wprowadziła m.in. waloryzacje progów podatkowych, zryczałtowanych kosztów i tzw. kwoty wolnej w
latach 2007-2009.
4 Zgodnie z ww. ustaw stopa składki na ubezpieczenie rentowe z dniem 1 lipca br. uległa zmniejszeniu o 3 pkt.
proc. (z 13% do 10%), przy czym cało redukcji nast piła po stronie pracownika. Z dniem 1 stycznia 2008 r.
stopa składki rentowej zmniejszy si o kolejne 4 pkt. proc. (b dzie wynosi 6%), przy czym w tym przypadku
obni enie składki b dzie po stronie pracodawcy i pracownika (stopa składki rentowej dla pracownika wyniesie
wi c 1,5%, dla pracodawcy 4,5%).
5 Według zakresu prezentowanego przez GUS, tj. ł cznie z samorz dow sfer bud etow .

11
zarejestrowanych bezrobotnych wyniesie około 1,7 mln osób, a stopa bezrobocia ukształtuje
si na poziomie 11,3%, co w porównaniu do roku poprzedniego oznacza zmniejszenie si
liczby bezrobotnych o 24,9%, a stopy bezrobocia o 3,6 pkt. proc.
Zgodnie z prognoz demograficzn GUS na koniec 2008 r. liczba osób w wieku
produkcyjnym (w wieku 18-59/64 lat) mo e by wi ksza o 55 tys. osób. Zakłada si , e
w 2008 r. nie b dzie wyst pował tak znaczny, jak obserwowany w ostatnich latach, spadek
aktywno ci zawodowej ludno ci w wieku produkcyjnym. Szybko rosn ce płace stanowi
powinny zach t do aktywnego uczestnictwa w rynku pracy, co znajdzie swoje
odzwierciedlenie w wi kszej skłonno ci do poszukiwania i podejmowania pracy.
Uwzgl dniaj c powy sze oraz wynikaj cy z prognozy makroekonomicznej wzrost popytu na
prac w 2008 r. szacuje si , e liczba bezrobotnych na koniec 2008 r. mo e zmniejszy si
do około 1,5 mln osób, a stopa bezrobocia do około 9,9%.
Znacznemu wzrostowi popytu na prac w I półroczu 2007 r. towarzyszyło tak e wysokie
tempo wzrostu wynagrodze . Zgodnie z danymi GUS przeci tne miesi czne wynagrodzenie
brutto w gospodarce narodowej w I półroczu 2007 r. wzrosło w stosunku do analogicznego
okresu roku poprzedniego nominalnie o 8,0%, a realnie o 5,7%. Ocenia si , e w całym
2007 r. wzrost przeci tnego wynagrodzenia w sektorze przedsi biorstw w 2007 r. wyniesie
8,9% (realnie 6,6%), natomiast w gospodarce narodowej ukształtuje si na poziomie 8,3%
(realnie 6,0%).
Zakłada si , e przeci tne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2008 r. wyniesie
2843 zł, co oznacza 6,0% nominalny i 3,6% realny wzrost w stosunku do 2007 r. U podstaw
powy szej prognozy le zało enia dotycz ce realnego wzrostu płac w sektorze
przedsi biorstw i wska nika wzrostu płac w pa stwowej sferze bud etowej. Szacuje si , e
przeci tne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsi biorstw wzro nie realnie o 4,1%.
Mniejszy ni szacowany na 2007 r. wzrost płac brutto w przedsi biorstwach jest wynikiem
przyj cia w prognozie, e wzrost wynagrodze w uj ciu netto zwi zany z obni eniem składki
rentowej w 2007 r. i 2008 r. w cz ci płaconej przez pracownika zniweluje cz ciowo
obserwowan presj na wzrost płac w przedsi biorstwach.
Inflacja
Pomimo wysokiego wzrostu gospodarczego, poprawy sytuacji na rynku pracy oraz
wysokiej dynamiki cen ywno ci inflacja pozostaje pod kontrol , chocia wykazuje tendencj
wzrostow . W pierwszych o miu miesi cach 2007 r. roczna dynamika cen konsumpcyjnych
kształtowała si na ogół poni ej celu inflacyjnego Rady Polityki Pieni nej wynosz cego
2,5% (osi gaj c ten cel w marcu br. i przekraczaj c go o 0,1 pkt. proc. w czerwcu br.,
a w sierpniu dochodz c do dolnej granicy przedziału waha wokół celu inflacyjnego, czyli 1,5%).

12