Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw

2.
W uzasadnionych przypadkach podmiot może wyznaczyć skazanemu
indywidualną normę pracy, odpowiadającą liczbie godzin, które mogą być przepracowane
w danym dniu.
3. Czas pracy skazanego, który nie pozostaje w stosunku pracy, nie może przekraczać
8 godzin na dobę. Na wniosek skazanego czas ten może być przedłużony do 12 godzin.
4. Skazanemu pozostającemu w stosunku pracy przydziela się pracę, którą może
on wykonywać w czasie niewykonywania zatrudnienia. Łączny czas pracy skazanego nie
może przekraczać 8 godzin na dobę. Na wniosek skazanego czas ten może być
przedłużony do 12 godzin.
5. Czas pracy skazanych:
1) skierowanych do pracy na stanowiskach, na których występują przekroczenia
najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia;
2) kobiet w ciąży;
3) którzy nie ukończyli 18 lat
- nie może przekroczyć 8 godzin na dobę lub niższego wymiaru godzin przewidzianego
w przepisach odrębnych.
§ 6. Podmiot wskazuje sądowemu kuratorowi zawodowemu osobę odpowiedzialną
za organizowanie i kontrolowanie pracy skazanych, zwaną dalej "wyznaczoną osobą ".
§ 7. 1. Wyznaczona osoba ustala harmonogram pracy skazanych, określający czas,
miejsce i rodzaj pracy na okres co najmniej jednego miesiąca. Odpis harmonogramu
przekazuje się sądowemu kuratorowi zawodowemu.
2. Wyznaczona osoba przekazuje sądowemu kuratorowi zawodowemu, w terminach
przez niego wyznaczonych, informację o liczbie godzin przepracowanych przez
skazanego, rodzaju wykonywanej przez niego pracy.
3. Wyznaczona osoba jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić sądowego kuratora
zawodowego o przeszkodzie uniemożliwiającej wykonywanie pracy.
4
§ 8. 1. Przepisy § 4-7 stosuje się odpowiednio do innych samorządowych jednostek
organizacyjnych, dla których właściwy organ gminy nie jest organem założycielskim,
państwowych jednostek organizacyjnych, podmiotów prawa handlowego z udziałem
skarbu państwa lub gminy, placówek oświatowo-wychowawczych, młodzieżowych
ośrodków wychowawczych, młodzieżowych ośrodków socjoterapii, placówek służby
zdrowia lub pomocy społecznej, fundacji, stowarzyszeń lub instytucji i organizacji
użyteczności publicznej, niosących pomoc charytatywną, wskazanych przez właściwy
organ gminy, za ich zgodą.
2. Podmioty określone w ust. 1 mogą zgłaszać zespołowi kuratorskiej służby sądowej
właściwemu ze względu na ich siedzibę, gotowość przyjęcia skazanych, skierowanych
przez sądowego kuratora zawodowego w celu wykonania pracy, określając liczbę
skazanych mogących ją wykonać, a także miejsce i rodzaj pracy oraz wskazując osobę
odpowiedzialną za organizowanie pracy i kontrolowanie jej przebiegu.
§ 9. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.


Minister Sprawiedliwości



W porozumieniu:
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji

5
Uzasadnienie
Projektowane rozporządzenie stanowi wykonanie delegacji ustawowej przewidzianej
w art. 58 § 3 k.k.w. W projekcie recypowano część rozwiązań z obowiązującego
dotychczas rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 marca 2004 r. w sprawie
podmiotów, w których jest wykonywana kara ograniczenia wolności oraz praca
społecznie użyteczna (Dz. U. Nr 56, poz. 544).
Zasadnicze zmiany, w stosunku do dotychczas obowiązującego rozporządzenia,
sprowadzają się do modyfikacji § 1 ust. 1. Wskazuje on, możliwie najszerzej i zgodnie
z aktualną praktyką wykonawczą podmioty, które mogą być wyznaczone przez właściwy
organ gminy, będący dla nich organem założycielskim, a także te podmioty, dla których
organem założycielskim jest organ powiatu lub województwa oraz inne państwowe lub
samorządowe jednostki organizacyjne, podmioty prawa handlowego z wyłącznym
udziałem skarbu państwa, gminy, powiatu, bądź województwa, placówki oświatowo-
wychowawcze, młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii,
placówki służby zdrowia, jednostki organizacyjne pomocy społecznej, fundacje,
stowarzyszenia i inne instytucje lub organizacje użyteczności publicznej, do
wykonywania kary ograniczenia wolności w postaci nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na
cele społeczne oraz pracy społecznie użytecznej orzeczonej w zamian nieściągalnej
grzywny. Aktualnie obowiązujące rozporządzenie znacznie zawężało i ograniczało ilość
oraz rodzaj podmiotów, co miało istotny wpływ na występowanie licznych problemów z
realnym wykonaniem tych kar. Istotna zmiana, w stosunku do obecnie obowiązującego
rozwiązania, dotyczy podmiotu, który wskazuje za ich zgodą inne państwowe lub
samorządowe jednostki organizacyjne, zakłady pracy itd., wymienione w § 1 ust. 1
projektu. Projektodawca wskazuje tu w miejsce sądu, właściwy organ gminy. Zmianę
wprowadza projektowany art. 56 § 2 k.k.w.
W § 1 ust. 2 zostały określone podmioty „twarde”, które są zobowiązane do
zorganizowania i przyjęcia skazanych w celu wykonania nieodpłatnej, kontrolowanej
6
pracy na cele społeczne oraz pracy społecznie użytecznej. Do grupy tych podmiotów
zalicza się podmioty wyznaczone przez właściwy organ gminy, tj. właściwego wójta,
burmistrza lub prezydenta miasta, dla których organ gminy jest organem założycielskim.
Wyłącznie do podmiotów określonych w § 1 ust. 2 stosuje się przepisy zawarte w § 2
i § 3. Przepisy te regulują szczegółowe zasady i tryb wyznaczania przez właściwy organ
gminy podmiotów „twardych”, w których wykonywana jest kara ograniczenia wolności
oraz praca społecznie użyteczna oraz obowiązki organów gminy i tych podmiotów
w omawianym zakresie.
§ 2 ust. 1 został zmodyfikowany poprzez wskazanie daty, do której Prezes sądu
rejonowego sporządza corocznie opinie dotyczącą potrzeb sądu rejonowego w zakresie
wykonywania pracy (nieodpłatnej, kontrolowanej na cele społeczne oraz społecznie
użytecznej) przez skazanych. W celu zapewnienia prawidłowej realizacji kar, wprowadza
się w projekcie termin 31 października danego roku. Umożliwia on podjęcie czynności
organizacyjnych i
administracyjnych przez organy gminy - z odpowiednim
wyprzedzeniem - w planowaniu zadań związanych z wykonaniem kary ograniczenia
wolności i pracy społecznie użytecznej w następnym roku kalendarzowym.
Zgodnie z treścią § 3, informację o podmiotach właściwy organ gminy przekazuje do
zespołu kuratorskiej służby sądowej w terminie 30 dni od dnia otrzymania opinii.
Właściwy organ gminy wyznacza podmioty, uwzględniając opinię, o której mowa w § 2.
§ 4 określa obowiązki podmiotu, związane z wykonywaniem nieodpłatnej,
kontrolowanej pracy na cele społeczne oraz pracy społecznie użytecznej. Ust. 1, 2, 4 i 5
zostały w całości przeniesione do projektu z obowiązującego rozporządzenia.
Redakcyjnej zmianie ulegał treść § 4 ust. 1, gdzie zwrot „w celu wykonywania
pracy”, zastąpiono określeniem „w celu wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy
na cele społeczne.” Zmiana ta wynika z brzmienia projektowanego przepisu art. 56 § 2
ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw.
7
Znacznej zmianie uległa treść § 4 ust. 3 obecnie obowiązującego rozporządzenia.
Urealniając wykonanie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne oraz pracy
społecznie użytecznej, projektodawca zdejmuje z podmiotów wykonujących pracę
obowiązki, które utrudniały lub wręcz uniemożliwiały wykonanie tych kar.
Najważniejszą przeszkodą w realnym wykonaniu kary ograniczenia wolności i pracy
społecznie użytecznej, było ponoszenie przez podmioty, w których praca była
wykonywana, kosztów związanych z wykonaniem kar, określonych w szczególności w §
5 i 11 obowiązującego rozporządzenia. Chodzi tu o koszty związane z obligatoryjnym
ubezpieczeniem skazanych od następstw nieszczęśliwych wypadków i od
odpowiedzialności cywilnej z tytułu wyrządzenia osobie trzeciej szkody przy
wykonywaniu pracy, poddaniem ich badaniom lekarskim, wyposażeniem w odzież
ochronną i obuwie robocze oraz zapewnieniem środków ochrony indywidualnej,
przeszkoleniem w pełnym zakresie z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, wypłaty
zryczałtowanego wynagrodzenia wyznaczonych pracowników, łącznie ze składkami na
ich ubezpieczenie społeczne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych
wiadczeń Pracowniczych, nagród wypłacanych za wyróżniające wykonanie
obowiązków z zakresu kontroli pracy skazanych.
W § 4 ust. 3 projektodawca pozostawia, jako oczywisty, obowiązek zapoznania
skazanego z przepisami BHP, ale tylko w niezbędnym zakresie, odpowiednim dla
wykonywanej pracy. Proponuje się również wyposażenie skazanego w odzież ochronną i
obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej, ale tylko w uzasadnionych
przypadkach, gdy wymaga tego – niezbędnie – charakter wykonywanej pracy. Oczywiste
jest, że wszystkim skazanym wykonującym w ramach kary pracę, zapewnia się
bezpieczne i higieniczne warunki jej realizacji.
Dotychczasowy obowiązek wykonywania odpłatnych badań lekarskich, ciążący
na podmiocie wykonującym kary, przeniesiono na skazanego. To po stronie skazanego
leży w proponowanym rozwiązaniu udowodnienie, że jego stan zdrowia uniemożliwia
wykonanie orzeczonej w wyroku pracy.
8