Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw

Dla urealnienia wykonania kary ograniczenia wolności i pracy społecznie użytecznej,
projektodawca zniósł z podmiotów obowiązek ponoszenia kosztów ubezpieczenia od
następstw nieszczęśliwych wypadków i odpowiedzialności cywilnej za wyrządzoną
szkodę przez skazanych podczas wykonywania kary (§ 5 obowiązującego
rozporządzenia). Projektodawca wprowadza jedynie ubezpieczenie od następstw
nieszczęśliwych wypadków. Koszty związane z ubezpieczeniem ponosi Skarb Państwa,
zgodnie z projektowanym, dodanym art. 56a k.k.w. Z
tego względu, kwestie
ubezpieczenia nie zostały uwzględnione w projekcie. W projektowanym art. 56a § 2
k.k.w. przewiduje się delegację ustawową dla Ministra Sprawiedliwości, który
w porozumieniu z Ministrem Finansów określi w drodze rozporządzenia zasady i tryb
obowiązkowego ubezpieczania od następstw nieszczęśliwych wypadków skazanych
wykonujących nieodpłatną, kontrolowaną pracę na cele społeczne oraz pracę społecznie
użyteczną, podmioty uprawnione do zawierania umów ubezpieczenia i minimalną
wysokość ubezpieczenia (vide: „Projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w
sprawie zasad i trybu obowiązkowego ubezpieczania od następstw nieszczęśliwych
wypadków skazanych wykonujących nieodpłatną, kontrolowaną prace na cele społeczne
oraz pracę społecznie użyteczną, podmiotów uprawnionych do zawierania umów
ubezpieczenia i minimalnej wysokości ubezpieczenia”).
§ 6 obowiązującego rozporządzenia, dotyczący organizowania przez podmiot i
przebiegu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne i pracy społecznie
użytecznej, został w całości przeniesiony do projektu, jako § 5.
Projektodawca zrezygnował z rozwiązań przewidzianych w § 7, 11 i 12
obowiązującego rozporządzenia:
§ 7 obowiązującego rozporządzenia, nakazuje podmiotowi kierowanie skazanych do
pracy w zorganizowanych grupach liczących do 10 osób. Rezygnacja z tego zapisu w
projekcie umożliwia bardziej elastyczne dostosowanie organizacji pracy do ilości godzin
pracy, jej charakteru oraz specyfiki podmiotu zatrudniającego. Określenie ilości osób w
9
grupie było konsekwencją, m.in. konieczności wypłaty zryczałtowanego wynagrodzenia
dla wyznaczonych pracowników odpowiedzialnych za organizowanie i kontrolowanie
pracy skazanych oraz przebiegu tej pracy, a także nagród wypłacanych za wyróżniające
wykonywanie obowiązków w zakresie kontroli pracy skazanych (§ 11 ust. 2 i § 12
obowiązującego rozporządzenia). Praktyka wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej
pracy na cele społeczne i pracy społecznie użytecznej wskazuje na to, że przepisy § 11 i
12 obowiązującego rozporządzenia są przepisami martwymi. Wskazane zapisy wywołują
fałszywe przekonanie, że
realizacja tych kar przynosi podmiotom je
realizującym
wymierny dochód, który należy zgodnie z obowiązującymi przepisami dzielić,
uwzględniając także podwyżki płac dla pracowników. W rzeczywistości są to wirtualne
środki finansowe - pieniądze te występują jedynie w teoretycznej sprawozdawczości, jej
przelicznikach. W projekcie określono zadania podmiotu zatrudniającego, sprowadzając
je do niezbędnego zakresu. Zredukowało to do minimum administracyjne czynności
podmiotu związane z organizacją i dokumentowaniem przebiegu wykonywania pracy.
Pociąga to za sobą konieczność pominięcia w projekcie treści § 11 obowiązującego
rozporządzenia.
§ 8 obowiązującego rozporządzenia przyjęto w całości do projektu i treść ta znajduje
się w § 6 projektu.
Zmieniono natomiast treść § 9 obowiązującego rozporządzenia – jest to § 7 projektu.
W miejsce podmiotu zatrudniającego, jako organizatora i realizatora zadań związanych z
wykonaniem pracy, proponuje się osobę wyznaczoną przez ten podmiot. Proponowana
zmiana usprawni czynności administracyjne podmiotu, co może stanowić dla niego
zachętę do organizowania stanowisk pracy dla skazanych. Czyni to także wykonywanie
czynności administracyjnych bardziej konkretnym, gdyż realizuje je konkretna,
wyznaczona osoba, a nie niedookreślony podmiot. W § 6 i 7 projektu pozostawiono
sądowego kuratora zawodowego, jako koordynatora organizowania i nadzorowania pracy
skazanych, który powinien współdziałać z
wyznaczoną przez podmiot osobą
odpowiedzialną za wykonywanie pracy. Pozostawienie roli kuratora jest konsekwencją
10
zmian przyjętych w propozycjach zmian do k.k.w. (vide: wspomniany powyżej projekt
ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw”).
Projektodawca wyróżnia dwie grupy podmiotów, w których możliwe jest
wykonywanie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne oraz pracy społecznie
użytecznej. Są to tak zwane podmioty „twarde”, określone w § 1 ust. 2 projektu, do
których zastosowanie mają dodatkowo przepisy § 2 i 3 oraz podmioty „miękkie”,
określone w § 8 ust. 1 projektu. Na podmiotach, wyznaczonych przez właściwy organ
gminy spoczywa obligatoryjność organizowania miejsc pracy w ramach wykonywania
kary ograniczenia wolności i pracy społecznie użytecznej. Natomiast na podmiotach
określonych w § 8 ust. 1 projektu organizowanie pracy ma charakter fakultatywny –
możliwy jest wyłącznie za zgodą podmiotu lub na jego wniosek. Podmioty te, zgodnie z §
8 ust. 2 mogą zgłaszać zespołowi kuratorskiej służby sądowej właściwemu ze względu
na ich siedzibę, gotowość przyjęcia skazanych, skierowanych przez sądowego kuratora
zawodowego w celu wykonania pracy, określając liczbę skazanych mogących ją
wykonać, a także miejsce i rodzaj pracy oraz wskazując osobę odpowiedzialną za
organizowanie i kontrolowanie jej przebiegu.
Wejście w życie rozporządzenia nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu
państwa.



11/28zb
11