Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw

57
w pełni realizację prawa tymczasowo aresztowanego do utrzymywania więzi
z rodziną i osobami bliskimi, ale z drugiej strony nie była wykorzystywana do
instrumentalnego wpływania na bieg postępowania karnego i do uwikłania organu
prowadzącego postępowanie karne w incydentalne postępowania związane
z rozpoznawaniem dużej ilości zażaleń na odmowę widzenia przy istnieniu
ewidentnych przeciwwskazań procesowych do podjęcia pozytywnej dla
wnioskodawcy decyzji w tym zakresie.
Osobne regulacje, przewidziane w projektowanych przepisach art. 217 § 1d
i § 1e k.k.w., dotyczą widzeń małoletnich z tymczasowo aresztowanym. Przyjęto
zasadę, że wniosek o zgodę na widzenie małoletniego z tymczasowo aresztowanym
składa przedstawiciel ustawowy małoletniego. Małoletni, nie mając pełnej zdolności
do czynności prawnych, nie może bowiem skutecznie składać wniosków procesowych
w postępowaniu karnym.
W projektowanym art. 217 § 1e k.k.w. określa się warunki, na jakich małoletni
do lat 15 może skorzystać z widzenia z tymczasowo aresztowanym. Zgodnie
z art. 105a § 2 k.k.w. osoby w wieku do lat 15 mogą korzystać z widzeń ze skazanym
tylko pod opieką osób pełnoletnich. W odniesieniu do widzeń z tymczasowo
aresztowanym niezbędna jest w tym zakresie regulacja szczególna. Uwzględniając
wprowadzane zasady udzielania oraz odmowy udzielenia zgody na widzenie zaistniała
konieczność precyzyjnego określenia kręgu osób, pod opieką których małoletni będzie
mógł korzystać z widzenia z tymczasowo aresztowanym oraz wprowadzenia
unormowania, które gwarantowałoby możliwość skorzystania przez małoletniego
z widzenia w razie np. odmowy zezwolenia na widzenia udzielonej jego rodzicom lub
opiekunom. Dlatego też, przede wszystkim przewidziano, że osoba, pod opieką której
małoletni do lat 15 korzysta z widzenia z tymczasowo aresztowanym, też musi
uzyskać zgodę na to widzenie. Organ procesowy, w dyspozycji którego pozostaje
tymczasowo aresztowany, z reguły dysponuje wiedzą o rodzinie i bliskich
tymczasowo aresztowanego w stopniu umożliwiającym ocenę, czy widzenie takiej
osoby z tymczasowo aresztowanym nie zaburzy prawidłowego toku postępowania
karnego. Dopuszczenie osoby obcej do opieki nad małoletnim podczas widzenia
z tymczasowo aresztowanym, obligowałoby organ procesowy do prowadzenia ustaleń

58
w zakresie ewentualnych przeciwwskazań do wydania zgody tej osobie na widzenie.
W sytuacji, gdy rodzic, opiekun lub inna pełnoletnia osoba najbliższa dla dziecka nie
uzyskali zgody na widzenie, małoletni do lat 15 będzie korzystał z widzenia pod
opieką kuratora sądowego. Podobnie wówczas, gdy uprawnieni do opieki nad
małoletnim nie mogą lub nie chcą skorzystać z widzenia, małoletni do lat 15 będzie
mógł widzieć się z tymczasowo aresztowanym pod opieką kuratora sądowego.
Wynagrodzenie i zwrot kosztów kuratora sądowego za udział w widzeniu dziecka z
tymczasowo aresztowanym będzie stanowiło element kosztów procesu w sprawie
karnej. Wydatek taki, zgodnie z art. 619 k.p.k., tymczasowo wyłoży Skarb Państwa,
zaś ostatecznie poniesie skazany, chyba że zostanie zwolniony od ponoszenia kosztów
procesu.

W zakresie Kodeksu karnego skarbowego

Projektowane zmiany w obrębie Kodeksu karnego skarbowego mają na celu
inkorporowanie do tego kodeksu rozwiązań tożsamych z dotyczącymi Kodeksu
karnego, w celu zapewnienia niezbędnego stopnia systemowej spójności obu ustaw
karnomaterialnych.

Projektowana zmiana art. 20 § 2 k.k.s. ma na celu objęcie zawartym w nim
odwołaniem do przepisów Kodeksu karnego nowych, wprowadzanych projektem
przepisów: art. 58 § 2a, art. 86 § 1a oraz art. 89 § 1a. Przewidziane w nich rozwiązania
w pełnym zakresie powinny bowiem znaleźć zastosowanie na etapie wymierzania kar,
w tym również kar łącznych, za przestępstwa karnoskarbowe.


Zmiany art. 28 § 2 k.k.s oraz art. 39 § 1 k.k.s. mają na celu ujednolicenie
rozwiązań zawartych w obu kodeksach w zakresie maksymalnego wymiaru kary
ograniczenia wolności, orzekanej w ramach instytucji nadzwyczajnego obostrzenia
kary lub w ramach instytucji kary łącznej.


Projektowana nowelizacja art. 42 § 1 i 2 k.k.s. prowadzi do rezygnacji,
w sposób korespondujący ze zmianami przewidzianymi w tym zakresie w obrębie
Kodeksu karnego, z tzw. progów ściśle oznaczonych minimalnego czasu odbywania
kary pozbawienia wolności, niezależnego od tego, jaką część wymierzonej kary okres

59
ten stanowi, których odbycie warunkuje możliwość zastosowania wobec skazanego
instytucji warunkowego przedterminowego zwolnienia.

Projekt
przewiduje
również zmianę art. 128 § 1 k.k.s. wskazującego przepisy
Kodeksu postępowania karnego znajdujące zastosowanie do interwenienta i jego
pełnomocnika, polegającą na objęciu dyspozycją tego przepisu również art. 540 § 2
k.p.k., a więc przepisu statuującego podstawę wznowienia postępowania karnego ze
względu na utratę mocy lub zmianę, wskutek orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego,
przepisu będącego podstawą orzeczenia.
Zmiana ta ma na celu umożliwienie interwenientowi, który zgodnie z art. 120 § 1
k.k.s. jest stroną w postępowaniu o przestępstwa skarbowe, skorzystania z instytucji
wznowienia postępowania karnego w oparciu o podstawę wznowienia zawartą we
wskazanym przepisie Kodeksu postępowania karnego, a więc zrównania jego
uprawnień z innymi stronami postępowania, których interes prawny, w zakresie
nieprowadzącym do pogorszenia sytuacji prawnej oskarżonego, chronić będzie
art. 540 § 2 k.p.k. w przewidzianym w projekcie brzmieniu.

W zakresie Kodeksu wykroczeń
W art. 52a k.w. w pkt 1 naprawiono błąd polegający na potraktowaniu
przestępstw skarbowych jako kategorii przestępstw. Zaproponowano również zamianę
archaicznego już wyrażenia „prawne rozporządzenie organu państwowego”
wyrażeniem „akt stanowiący źródło powszechnie obowiązującego prawa
Rzeczypospolitej Polskiej” (pkt 2). Wprowadzone wyrażenie zostało zaczerpnięte
z normy konstytucyjnej (art. 87 ust. 1 Konstytucji RP). Dodatkowo, z opisu czynu
wyeliminowano znamiona czynności wykonawczej – „publiczne nawoływanie do
nieposłuszeństwa” oraz „publiczne pochwalanie przestępstwa skarbowego”.

Celem zmiany art. 82 k.w. i wprowadzenia nowego art. 82a k.w. jest
dostosowanie unormowań Kodeksu wykroczeń do obowiązujących przepisów
przeciwpożarowych zawartych w ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie
przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1229, ze zm.) oraz ustawie z dnia 24

60
sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2006 r. Nr 96, poz. 667, ze
zm.).

W projekcie proponuje się również zmianę w art. 99 § 1 k.w., polegającą na
wykreśleniu pkt 1 i 4, bowiem odpowiedzialność za zachowanie wyczerpujące
znamiona określone w tych przepisach została wprowadzona w art. 40 ust. 12 ustawy
z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2086,
ze zm.).
Zgodnie bowiem z definicją zawartą w art. 4 pkt 2 wymienionej ustawy droga
to budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz
instalacjami, stanowiąca całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia
ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym. Natomiast pas drogowy to
wydzielony liniami granicznymi grunt z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią,
w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne
związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia
związane z potrzebami zarządzania drogą. Zgodnie z postanowieniami art. 40 ust. 12
powołanej ustawy, za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi lub
z przekroczeniem terminu określonego w zezwoleniu, zarządca drogi wymierza karę
pieniężną w wysokości 10-krotnosci opłaty za zajęcie pasa drogowego, natomiast
przepisy art. 99 § 1 pkt 1 k.w. stanowią podstawę do nakładania grzywien za zajęcie
bez zezwolenia drogi publicznej lub pasa drogowego. Ten stan prawny, dopuszczający
kumulację odpowiedzialności administracyjnej i odpowiedzialności za wykroczenia,
jest niezgodny z zasadą państwa prawa.

Objęte projektem zmiany art. 109 oraz 117 Kodeksu wykroczeń mają na celu
dostosowanie standardów krajowych do wymagań wynikających z członkostwa Polski
w Unii Europejskiej oraz stanowią istotny element dla przygotowania Euro 2012
w kontekście szeroko pojętego bezpieczeństwa imprez masowych.
Zmiany w obrębie art. 109 Kodeksu wykroczeń mają na celu umożliwienie
pociągnięcia do odpowiedzialności karnej za wykroczenie osób niewywiązujących się

61
z obowiązków nałożonych ustawą z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu
w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858, ze
zm.) w zakresie odpowiedzialności za jakość produkowanej wody i konieczności
prowadzenia kontroli wewnętrznej. Dyrektywa 98/83/EC z dnia 3 listopada 1998 r.
w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE L 330
z dnia 5.12.1998, str. 32; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 15, t. 4,
str. 90), oprócz konieczności zagwarantowania właściwej jakości wody, zobowiązała
państwa członkowskie do stałego jej monitorowania oraz oceny zagrożeń zdrowotnych
wynikających z zanieczyszczeń w niej występujących.
W celu pełnej implementacji dyrektywy 98/83/WE w 2005 r. dokonano
nowelizacji ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę
i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, zobowiązując w art. 5 ust. la przedsiębiorstwo
wodociągowo-kanalizacyjne do prowadzenia regularnej wewnętrznej kontroli jakości
wody. Przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie
jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417) regulują
sposób prowadzenia kontroli wewnętrznej przez przedsiębiorcę wodociągowo-kana-
lizacyjnego, będącej elementem monitoringu prowadzonego przez Państwową
Inspekcję Sanitarną. Okres dotychczasowego funkcjonowania tych przepisów wykazał
jednak, że nie są one należycie przestrzegane, i wiele przedsiębiorstw nie prowadzi
kontroli wewnętrznej lub prowadzi ją w niedostatecznym zakresie. Organy
Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie są w stanie wyegzekwować właściwego sposobu
postępowania, gdy nie doszło do stwierdzenia naruszeń wymagań higienicznych
(woda odpowiada wymaganiom), a jedynie występuje ryzyko, że w związku z brakiem
dopełnienia obowiązku systematycznej kontroli wewnętrznej może dojść do ich
naruszenia.
Ponadto, zgodnie z art. 2 pkt 21 w związku z art. 2 pkt 4 ustawy, działalność
w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę mogą prowadzić jedynie przedsiębiorcy,
w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, oraz gminne
jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
W praktyce jednak, działalność polegająca na ujmowaniu, uzdatnianiu
i dostarczaniu wody prowadzona jest także przez inne podmioty, niebędące gminnymi