Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw

nadterminowych; wg propozycji zamieszczonych w projekcie ustawy będą to tylko: żołnierze
zawodowi pełniący służbę stałą lub służbę kontraktową – określają przepisy ustawy z dnia
23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz
o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 110, poz. 1255, z późn. zm.). Wynikający z przepisów
tej ustawy mechanizm kształtowania wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej – którym
będą objęci nie tylko żołnierze, ale również np. funkcjonariusze poszczególnych służb
podległych innym ministrom („służb specjalnych”, tj. CBA, AW, ABW, SWW i SKW oraz tzw.
„służb mundurowych”, tj. Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Biura
Ochrony Rządu i Służby Więziennej) – przewiduje, że o wielkości środków przeznaczanych
corocznie na uposażenia wyżej wymienionych grup zawodowych, co odbywa się w drodze
uchwalania ustawy budżetowej na dany rok kalendarzowy, nie decydują rzeczywiste koszty
utrzymania żołnierzy lub funkcjonariuszy pełniących służbę w poszczególnych korpusach
kadry, ale przede wszystkim wielokrotności kwot bazowych (tzw. „mnożniki”) stanowiące
o poziomie przeciętnego uposażenia tych osób oraz średnioroczne stany zatrudnienia. Środki te
ustalane są bowiem wg następującego algorytmu (wynikającego z art. 6 ust. 1 wymienionej
ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r.):

ŚUp = M * KB * LZ * 12-miesięcy
gdzie:

ŚUp – łączna suma środków finansowych przeznaczanych w danym roku
kalendarzowym na uposażenia osób pełniących służbę w danej formacji
mundurowej (wielkość ustalana w załączniku do ustawy budżetowej),
M –
„mnożnik”, tj. wielokrotność kwoty bazowej stanowiącej przeciętne
uposażenie żołnierzy lub funkcjonariuszy – parametr ustalany odrębnie dla
każdej z grup zawodowych w drodze rozporządzeń wydawanych przez:
– Prezydenta RP – w odniesieniu do żołnierzy zawodowych,
– Radę Ministrów – dla poszczególnych grup funkcjonariuszy.
KB – „kwota bazowa” – wg obowiązującej obecnie ustawy z dnia 23 grudnia
1999 r.: „prognozowane przeciętne wynagrodzenie w państwowej sferze
budżetowej z 1999 r. w wysokości 1 135,40 zł, odpowiednio przeliczone dla
osób, o których mowa w art. 5 pkt 1, zgodnie z ustawą z dnia 13 października
29

1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych” (rzecz związana
z „ubruttowieniem” wynagrodzeń, w związku z dokonanymi od 1999 r.
zmianami związanymi z wprowadzoną reformą systemu ubezpieczeń
społecznych); ustawą przewidziano jednocześnie, że kwoty bazowe
waloryzowane są corocznie średniorocznym wskaźnikiem wzrostu
wynagrodzeń – tak kwoty bazowe, jak i wskaźnik wzrostu są określane
w ustawie budżetowej,
LZ – limit zatrudnienia, tj. średnioroczny stan zatrudnienia, w przeliczeniu na
pełnozatrudnionych, który nie może być przekroczony (wielkość ustalana
w załączniku do ustawy budżetowej dla żołnierzy zawodowych i każdej ze
służb).
Tym samym, koszty utrzymania żołnierzy w poszczególnych korpusach kadry – wynikające
z określonych przez Ministra Obrony Narodowej, w drodze wydawanych rozporządzeń,
wysokości stawek uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych oraz kwot wypłacanych
żołnierzom dodatków do tego uposażenia, a także warunków ich otrzymywania – będą
pozostawać bez wpływu na obciążenia ponoszone przez budżet resortu obrony narodowej.
Przyjmując za punkt wyjścia zamieszczone w przekazanym do Ministerstwa Finansów
projekcie ustawy budżetowej na rok 2009 wartości, w którym dla celów ustalenia środków na
uposażenia na ten rok (kwota 4 464,32 mln zł) przyjmowano:
a) wzrost wielokrotności kwoty bazowej stanowiącej przeciętne uposażenie żołnierzy – z 2,48
do 2,60, tj. zgodnie z przedmiotowym rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej z
dnia 3 października 2007
r. (resort nie zabiega obecnie o
dodatkowe
podwyższenie tego parametru),
b) określenie łącznego limitu zatrudnienia żołnierzy zawodowych i nadterminowych dla
wojskowych jednostek budżetowych – w wysokości – 93.933 żołnierzy;
c) wzrost kwoty bazowej przyjmowanej dla celów określania wynagrodzeń osób objętych
mnożnikowym systemem wynagradzania – z 1 493,42 zł do kwoty 1 523,29 zł (zakładany
przez Ministerstwo Finansów wzrost wynagrodzeń pracowników w państwowej sferze
budżetowej o 102 %)
– w obszarze wydatków na uposażenia i inne świadczenia żołnierzy, wejście w życie
projektowanej ustawy nie spowoduje dodatkowych obciążeń (roszczeń) dla budżetu resortu
obrony narodowej.
30

Świadczenia fakultatywne przysługujące żołnierzom (tzn. nagrody i zapomogi), są
wypłacane w ramach tworzonego na ten cel funduszu, którego wysokość jest pochodną kwoty
środków na uposażenia żołnierzy. Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem Ministra Obrony
Narodowej z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie zasad tworzenia i wysokości funduszu na
nagrody i zapomogi dla żołnierzy zawodowych, w jednostkach wojskowych będących
państwowymi jednostkami budżetowymi tworzy się corocznie fundusz w wysokości 2,5 %
planowanych na dany rok kalendarzowy środków na uposażenia żołnierzy zawodowych. Jak się
zakłada, analogiczne zasady (także wysokość funduszu) będą również obowiązywały po 2009 r.
Koszty związane z wprowadzeniem od dnia 1 stycznia 2010 r. dodatku motywacyjnego dla
podoficerów i szeregowych zawodowych zostaną pokryte w ramach środków naliczanych
corocznie na uposażenia żołnierzy zawodowych. Wprowadzenie omawianego dodatku nie
będzie zatem wymagać przeznaczania dodatkowych środków finansowych, tj. wykraczających
poza środki naliczane zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu
wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw.
Przyjmując, że prawem do omawianego nowego dodatku zostaną objęci żołnierze zawodowi
korpusu podoficerów i szeregowych zawodowych, którzy spełniać będą (łącznie) następujące
warunki:
1) posiadanie oceny bardzo dobrej z ostatniego opiniowania służbowego oraz
2) uzyskanie klasy kwalifikacyjnej na zasadach wynikających z przepisów znowelizowanej
ustawy pragmatycznej
– zakłada się, że pierwsze wypłaty tego dodatku pojawią się dopiero w trakcie 2010 r.
Szacuje się, że w pierwszych latach funkcjonowania tego dodatku, koszty wynikające z jego
wypłaty mogą wynieść:
– w 2010 r. – ok. 11 mln zł (ok. 20 tys. uprawnionych),
– w 2011 r. – ok. 16 mln zł (ok. 30 tys. uprawnionych),
– w 2012 r. – ok. 22 mln zł (ok. 40 tys. uprawnionych).
Powyższe kwoty oszacowano przyjmując, że pierwsza (najniższa) stawka tego dodatku
zostanie określona w wysokości 45 zł miesięcznie.
Przyjmując za punkt wyjścia kwoty wydatków poniesionych w 2007 r., proponowane
połączenie gratyfikacji urlopowej z przysługującym bezpłatnym przejazdem raz w roku do
wybranej miejscowości w kraju i z powrotem może powodować dodatkowy skutek finansowy
w wymiarze ok. 1 mln zł rocznie (w warunkach 2008 r.).
31

Należy mieć jednakże na uwadze, że powyższe szacunki nie uwzględniają wzrostu kosztów
przejazdów, jaki nastąpi w trakcie 2008 r. w związku z wprowadzeniem przez PKP – od
drugiego kwartału – nowych (wyższych) taryf na przejazdy.
Mając powyższe na względzie należałoby przyjmować, że omawiana zmiana zasadniczo nie
będzie wpływać na wzrost wydatków budżetowych.
Ewentualne wyższe wydatki – w latach 2010 – 2012 w porównaniu do 2008 r. – będą
wyłącznie konsekwencją wzrostu liczby żołnierzy zawodowych uprawnionych do
otrzymywania gratyfikacji urlopowej oraz wzrostu kwoty najniższego uposażenia
zasadniczego żołnierza zawodowego.
Mając na względzie projektowane rozwiązania zmierzające w kierunku objęcia wszystkich
żołnierzy zawodowych prawem do świadczenia pieniężnego na wynajem mieszkania zakłada
się, że począwszy od 2010 r. może nastąpić zmniejszenie wydatków budżetowych,
związanych z wypłatą dodatków za rozłąkę i zwrotu kosztów codziennych dojazdów żołnierzy
zawodowych do miejsca pełnienia służby.
W powyższym zakresie, w procedowanym równolegle projekcie ustawy nowelizującej ustawę
o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP założono w szczególności przyznanie każdemu
żołnierzowi zawodowemu prawa do świadczenia przeznaczonego na wynajem mieszkania
w nowym miejscu pełnienia służby. Projektuje się, że będzie to świadczenie w wysokości
ok. 500 zł miesięcznie i będzie przysługiwać żołnierzom, którym w miejscu pełnienia służby
nie zabezpieczono kwatery lub lokalu mieszkalnego, ani też nie przydzielono miejsca
w internacie lub w kwaterze internatowej.
Ocenia się zatem, że pomimo proponowanego rozszerzenia zakresu żołnierzy objętych
przewidzianymi w projekcie należnościami pieniężnymi, nie nastąpi wzrost wydatków
budżetowych z tego tytułu.
W powyższym zakresie dostrzega się bowiem, że skoro proponowane nowe świadczenie
przysługujące z tytułu zakwaterowania będzie korzystniejsze finansowo od zaproponowanych
w
art.
68 ust. 1 i 2 należności pieniężnych, nastąpi zmniejszenie wypłat należności
proponowanych w art. 68 nowelizowanej ustawy; ocenia się, że większość z mających
możliwość wyboru żołnierzy zawodowych, wybierać będzie wyższe świadczenie na wynajem
(przewidziane w ustawie o zakwaterowaniu), a nie dodatek za rozłąkę lub zwrot kosztów
dojazdu (określone w ustawie pragmatycznej).
Stąd też efektem powyższego, począwszy od dnia 1 stycznia 2010 r. nastąpi zmniejszenie
liczby żołnierzy uprawnionych do proponowanych w art. 68 ust. 1 i 2 ustawy należności
pieniężnych, co nie będzie wpływać także na wielkość (wzrost) wydatkowanych przez resort
32

środków budżetowych. Skutki wprowadzenia świadczenia pieniężnego na wynajem
mieszkania zostały natomiast zamieszczone w projekcie ustawy o zakwaterowaniu Sił
Zbrojnych RP.
Należy mieć także na uwadze, że wprowadzenie dodatku motywacyjnego, a także
konieczność określenia stawki uposażenia zasadniczego dla żołnierza zawodowego w stopniu
szeregowego wpływać będą na ograniczenie możliwości podwyższenia w 2010 r. kwoty
najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego, co w konsekwencji może
przełożyć się na zmniejszenie wzrostu wydatków na należności naliczane od tego uposażenia
(gratyfikacje urlopowe, należności zagraniczne żołnierzy skierowanych do pełnienia służby
poza granicami państwa itp.).
Szacuje się także, że objęcie żołnierzy zawodowych:
– bezpłatną profilaktyczną opieką zdrowotną będzie generowało koszty w tym zakresie
w wysokości ok. 18 mln zł,
– bezpłatnym leczeniem stomatologicznym będzie rodziło dodatkowe koszty w wysokości
ok. 1,5 mln zł.
Ponadto zapewnienie bezpłatnego leczenia żołnierzom podczas ćwiczeń skutkowało będzie
wzrostem wydatków budżetowych o ok. 1,7 mln zł.
Powyższe wydatki również pokryte będą ze środków części budżetu państwa, której
dysponentem jest Minister Obrony Narodowej.
5. Wpływ na konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki
Regulacja nie wpłynie na konkurencyjność gospodarki.
6. Wpływ na sytuację i rozwój regionów
Nie przewiduje się negatywnego wpływu na sytuację i rozwój regionów.
7. Zgodność regulacji z prawem Unii Europejskiej
Zakres przedmiotowej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
11-11-aa
33