Rządowy projekt ustawy o organizacji rynku rybnego

gły być przyznawane producentom niebędącym członkami organizacji producen-
tów w związku ze stosowaniem przez nich „rozszerzonych” przepisów.
W rozdziale siódmym (Pomoc finansowa na rynku rybnym) usystematyzowano
regulacje dotyczące pomocy finansowej przysługującej organizacjom producen-
tów.
Wydatki na powyższą pomoc podlegają zasadom określonym w rozporządzeniu
Rady (WE) nr 1290/2005 z dnia 21 czerwca 2005 r. w sprawie finansowania
wspólnej polityki rolnej (Dz. Urz. UE L 209 z 11.08.2005, str. 1) i są finansowa-
ne z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji – EFRG (European Agricul-
tural Guarantee Fund). EFRG finansuje w sposób scentralizowany wymienione
w przepisie art. 3 ust. 2 rozporządzenia nr 1290/2005 wydatki dokonywane
zgodnie z prawem wspólnotowym, w tym wydatki związane z rynkami rybołów-
stwa. Sposób dysponowania środkami i funkcjonowaniem EFRG jest określony
w odrębnych przepisach krajowych i nie ma potrzeby odnoszenia się do nich
w niniejszej ustawie. Właściwa do udzielania i wypłacania pomocy jest Agencja
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, jako akredytowana agencja płatnicza,
zgodnie z odrębnymi przepisami.
Należy podkreślić, że większość zagadnień związanych z warunkami realizacji
wymienionych działań oraz trybem i zasadami ustalania wysokości przysługują-
cej pomocy regulują obowiązujące wprost przepisy wspólnotowe, zaś projekto-
wana ustawa uzupełnia je w zakresie pozostawionym do uregulowania państwu
członkowskiemu.
Przepisy dotyczące wnioskowania przez organizację producentów o przyznanie
pomocy finansowej przewidują składanie wniosków i ich rozpatrywanie w ter-
minach określonych we wskazanych przepisach Unii Europejskiej. Organem
właściwym w sprawach przyznawania pomocy jest dyrektor oddziału regional-
nego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, właściwy miejscowo ze
względu na siedzibę organizacji producentów.
Pomoc finansowa w myśl projektowanej ustawy, analogicznie jak dotychczas,
przysługuje z tytułu przygotowania programu operacyjnego, który został za-

15
twierdzony przez ministra właściwego do spraw rybołówstwa, a także działań
interwencyjnych na rynku rybnym (które zostały jednoznacznie uporządkowane
i nazwane w projektowanej ustawie, a nie w akcie wykonawczym do ustawy, jak
dotychczas).
W odniesieniu do programu operacyjnego, należy wskazać, że organizacja, której
program operacyjny na dany rok połowowy został zatwierdzony przez ministra
właściwego do spraw rybołówstwa, jest uprawniona, po zakończeniu tego roku,
do wystąpienia o przyznanie pomocy finansowej, której zasady udzielania okre-
ślają przepisy rozporządzenia nr 104/2000. Dodatkowo minister właściwy do
spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, wzór wniosku o przyzna-
nie przedmiotowej pomocy finansowej oraz rodzaje dokumentów, które dołącza
się do wniosku, mając na względzie zapewnienie prawidłowości przyznawania
tej pomocy.
Przewidziano również, analogicznie jak w obowiązującej ustawie, że minister
właściwy do spraw rybołówstwa będzie przekazywał Prezesowi Agencji Re-
strukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa szereg informacji w celu wsparcia pra-
widłowej obsługi wniosków składanych przez organizacje producentów i ich
związki oraz organizacje międzybranżowe.
W odniesieniu do działań interwencyjnych na rynku rybnym należy wyjaśnić, że
przepisy Unii Europejskiej przewidują: rekompensatę finansową za wycofanie
produktów rybnych, pomoc finansową na utrwalanie i przechowywanie produk-
tów rybnych, zryczałtowaną rekompensatę za niezależne wycofanie produktów
rybnych, zryczałtowaną premię za niezależne wycofanie produktów rybnych oraz
pomoc finansową na prywatne składowanie produktów rybnych.
Zakres przyznawania pomocy finansowej z wyżej wymienionych tytułów, cele
i warunki przyznania, a także sposób obliczania wysokości, określają obowiązu-
jące wprost przepisy Unii Europejskiej. Przepisy Unii Europejskiej określają po-
nadto wymagania dla agencji płatniczej, którą jest obecnie Agencja Restruktury-
zacji i Modernizacji Rolnictwa, wypłacającej pomoc z tytułu działań
interwencyjnych na rynku rybnym, związane między innymi z zakresem weryfi-

16
kacji składanych przez organizacje producentów wniosków. Zapewnienie prawi-
dłowości przyznawania pomocy finansowej wymaga przedstawienia przez wnio-
skodawcę pełnej dokumentacji dokonanych działań interwencyjnych na rynku
rybnym, pozwalającej na potwierdzenie wartości podanych we wniosku. Sto-
sownie do postanowień prawa unijnego, z omawianych mechanizmów interwen-
cyjnych mogą korzystać wyłącznie uznane organizacje producentów. Natomiast
odnośnie do poszczególnych mechanizmów interwencyjnych należy wskazać, że:
1) rekompensata finansowa za wycofanie produktów rybnych – celem wycofa-
nia jest usunięcie z rynku zaoferowanych do sprzedaży produktów wymie-
nionych w części A i B załącznika nr I do rozporządzenia nr 104/2000 (art. 21
ww. rozporządzenia), wyłącznie kategorii świeżości „extra” lub „A”, których
cena spadła do poziomu wspólnotowej ceny wycofania. Rekompensata może
zostać przyznana, pod warunkiem że organizacja producentów zastosuje
wspólnotową cenę wycofania oraz gdy produkty wycofane zostają rozdyspo-
nowane na cele inne niż spożycie przez ludzi lub w inny sposób, niezakłóca-
jący normalnego obrotu innymi produktami (rozporządzenie nr 2493/2001).
Maksymalnie rekompensata może być udzielona za 8 % ilości produktów
przeznaczanych rocznie na sprzedaż przez daną organizację producentów
(10 % w przypadku gatunków pelagicznych). Wysokość rekompensaty sta-
nowi iloczyn ceny wycofania i ilości wycofanych produktów, pomniejszony
o tzw. kwotę standardową, która jest ustalana corocznie rozporządzeniem
Komisji Europejskiej, w oparciu o dane z państw członkowskich oraz ceny
orientacyjne,
2) pomoc finansowa na utrwalanie i przechowywanie produktów rybnych – sto-
sownie do art. 23 rozporządzania nr 104/2000 pomoc taka przysługuje za wy-
cofanie z rynku zaoferowanych do sprzedaży produktów rybnych wymienio-
nych w części A i B załącznika nr I do rozporządzania nr 104/2000, kategorii
świeżości „extra” i „A”, jeżeli ich cena spadła do poziomu ceny wycofania.
Produkty rybne muszą zostać wycofane z obrotu po cenie będącej wspólno-
tową ceną wycofania i w ciągu 48 godzin od ich wycofania przetworzone

17
w jeden ze sposobów określonych w przepisach Unii Europejskiej oraz prze-
chowywane przez minimalny okres wskazany w tych przepisach (minimum
5 dni), w określonych warunkach (minimalna temperatura). Produkty te po-
winny być następnie ponownie wprowadzone do obrotu. Maksymalnie pomoc
można uzyskać za 18 % ilości wystawionej do sprzedaży pomniejszonej
o wartość, za którą wypłacono rekompensatę za wycofanie. Wysokość po-
mocy finansowej z tego tytułu jest ustalana w oparciu o rzeczywiste koszty
techniczne i finansowe, raportowane przez państwa członkowskie za po-
przedni rok połowowy,
3) zryczałtowana rekompensata oraz zryczałtowana premia za niezależne wyco-
fanie produktów rybnych – przysługują na zasadach określonych w art. 24
rozporządzenia nr 104/2000 oraz w rozporządzaniu nr 939/2001, wyłącznie
w odniesieniu do zaoferowanych do sprzedaży produktów określonych w za-
łączniku nr IV do rozporządzenia nr 104/2000 i tylko kategorii świeżości
„extra” i „A”. Z omawianego mechanizmu interwencyjnego może skorzystać
organizacja producentów, która przed rozpoczęciem roku połowowego ustali
własną cenę wycofania (tzw. „autonomiczną cenę wycofania”) i będzie ją sto-
sować przez cały rok. Mechanizm ten przewiduje dwa rodzaje „pomocy”:
zryczałtowaną rekompensatę (art. 24 ust. 2 rozporządzenia nr 104/2000 oraz
rozdział II rozporządzenia nr 939/2001) oraz zryczałtowaną premię (art. 24
ust. 4 rozporządzenia nr 104/2000 oraz rozdział III rozporządzenia
nr 939/2001).
Zryczałtowana rekompensata jest udzielana w odniesieniu do ilości produk-
tów rybnych wycofanych z obrotu, które były wystawione na sprzedaż i zo-
stały zbyte w sposób nienaruszający normalnego rozdysponowania produkcji
albo produktów wycofanych z obrotu, które zostały przetworzone w celu ich
utrwalenia i składowane albo konserwowane zgodnie z określonymi warun-
kami i przez określony okres, a następnie ponownie skierowane na rynek. Jej
wysokość stanowi iloczyn 75 % ceny wycofania produktu rybnego, pomniej-
szonej o kwotę standardową oraz ilości produktów wycofanych.

18
Z kolei kwota zryczałtowanej premii jest ustalana na dany rok połowowy
rozporządzeniem Komisji Europejskiej, w odniesieniu do jednostki każdego
produktu wymienionego w załączniku nr IV do rozporządzenia nr 104/2000,
na podstawie rzeczywistych kosztów technicznych i finansowych działań
wymaganych do utrwalania i składowania danych produktów, jakie odnoto-
wano w poszczególnych państwach w poprzednim roku połowowym. Zry-
czałtowana premia jest wypłacana tylko wtedy, gdy produkty, do których sto-
suje się premię, zostały przetworzone i składowane lub zakonserwowane,
a następnie ponownie umieszczone na rynku.
Wysokość zryczałtowanej premii stanowi iloczyn ilości wycofanych i utrwa-
lanych oraz przechowywanych produktów rybnych w danym roku oraz jed-
nostki kwoty pomocy finansowej ustalonej na dany rok.
Maksymalnie zryczałtowaną rekompensatą można objąć 5 %, zaś zryczałto-
waną premią – 10 % rocznych ilości danych produktów rybnych wystawio-
nych na sprzedaż przez daną organizację producentów,
4) pomoc finansowa na prywatne składowanie produktów rybnych – zgodnie
z art. 25 rozporządzenia nr 104/2000, może dotyczyć wyłącznie produktów
określonych w załączniku nr II do rozporządzenia nr 104/2000, które zostały
wystawione do sprzedaży, ale w odniesieniu do których stwierdzono, że przy
wspólnotowej cenie sprzedaży nie znaleziono na nie nabywcy. Pomoc taką
może uzyskać wyłącznie organizacja producentów, która przez cały rok po-
łowowy stosuje zasady produkcji i wprowadzania do obrotu zgodnie z art. 5
ust. 1 rozporządzenia nr 104/2000 oraz stosuje ustaloną na dany rok w prze-
pisach Unii Europejskiej wspólnotową cenę sprzedaży. Produkty rybne objęte
tą pomocą muszą być złowione, zamrożone na pokładzie statku i wyładowane
na ląd we Wspólnocie przez członka organizacji producentów oraz muszą być
składowane przez określony czas (minimum 15 dni) i w określonych warun-
kach, a następnie ponownie umieszczone na rynku wspólnotowym. Pomoc
może objąć maksymalnie 15 % rocznej ilości produktów rybnych wystawio-
nych do sprzedaży przez daną organizację producentów. Wielkość pomocy

19