Rządowy projekt ustawy o finansach publicznych
projekt ustawy dotyczy wzmocnienia oraz poprawy przejrzystości finansów publicznych, którą zapewnić ma przede wszystkim ograniczenie form organizacyjno-prawnych sektora finansów publicznych; wprowadzenia Wieloletniego Planu Finansowego Państwa jako dokumentu ukierowującego politykę finansową państwa oraz wieloletniej prognozy finansowej w jednostkach samorządu terytorialnego, wzmocnienie systemu audytu wewnętrznego
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 1181
- Data wpłynięcia: 2008-10-20
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o finansach publicznych
- data uchwalenia: 2009-08-27
- adres publikacyjny: Dz.U. Nr 157, poz. 1240
1181
i płynnością;
6) udziały Skarbu Państwa w międzynarodowych instytucjach finansowych.
Art. 7.
1. Dodatnia różnica między dochodami publicznymi a wydatkami publicznymi,
ustalona dla okresu rozliczeniowego, stanowi nadwyżkę sektora finansów
publicznych, zaś ujemna różnica jest deficytem sektora finansów publicznych.
2. Dochody publiczne i wydatki publiczne oraz nadwyżkę lub deficyt sektora
finansów publicznych ustala się po wyeliminowaniu przepływów finansowych
między jednostkami tego sektora.
Rozdział 3
Jednostki sektora finansów publicznych
Art. 8.
1. Jednostki sektora finansów publicznych są tworzone w formach określonych
w niniejszym rozdziale.
2. Jednostki sektora finansów publicznych mogą być tworzone na podstawie
niniejszej ustawy albo na podstawie odrębnych ustaw.
Art. 9.
Sektor finansów publicznych tworzą:
1) organy
władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli
państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały;
2) jednostki
samorządu terytorialnego oraz ich związki;
3) jednostki
budżetowe;
4) samorządowe zakłady budżetowe;
5) agencje
wykonawcze;
6) instytucje gospodarki budżetowej;
7) państwowe fundusze celowe;
8) uczelnie
publiczne;
9) państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz państwowe instytucje filmowe;
10) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
11) Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa
Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy
Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;
12) Narodowy Fundusz Zdrowia;
13) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;
14) inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie
odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem
przedsiębiorstw, jednostek badawczo-rozwojowych, banków i spółek prawa
handlowego.
5
Art. 10.
1. Jednostki budżetowe, samorządowe zakłady budżetowe, agencje wykonawcze,
instytucje gospodarki budżetowej i państwowe fundusze celowe stosują zasady
gospodarki finansowej określone w niniejszej ustawie.
2. Do jednostek sektora finansów publicznych, o których mowa w art. 9 pkt 6 i 8-14,
działających na podstawie odrębnych ustaw, stanowiących podstawę ich
utworzenia, przepisy niniejszej ustawy stosuje się odpowiednio.
Art. 11.
1. Jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów
publicznych, nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki
bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek
odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu
terytorialnego.
2. Jednostka
budżetowa działa na podstawie statutu określającego w szczególności jej
nazwę, siedzibę i przedmiot działalności.
3. Podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan dochodów
i wydatków, zwany dalej „planem finansowym jednostki budżetowej”.
Art. 12.
1. Jednostki budżetowe, z zastrzeżeniem odrębnych przepisów, tworzą, łączą
i likwidują:
1) ministrowie,
kierownicy
urzędów centralnych, wojewodowie oraz inne organy
działające na podstawie odrębnych przepisów – państwowe jednostki
budżetowe;
2) organy
stanowiące jednostek samorządu terytorialnego – gminne, powiatowe
lub wojewódzkie jednostki budżetowe.
2. Tworząc jednostkę budżetową, organ, o którym mowa w ust. 1, nadaje jej statut,
chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej, oraz określa mienie przekazywane tej
jednostce w zarząd.
3. Likwidując jednostkę budżetową, organ, o którym mowa w ust. 1, określa
przeznaczenie mienia znajdującego się w zarządzie jednostki, z zastrzeżeniem ust.
6; w przypadku państwowej jednostki budżetowej decyzja o przeznaczeniu tego
mienia jest podejmowana w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
Skarbu Państwa.
4. Z
zastrzeżeniem ust. 6, należności i zobowiązania likwidowanej:
1) państwowej jednostki budżetowej przejmuje organ, który podjął decyzję o
likwidacji;
2) gminnej, powiatowej lub wojewódzkiej jednostki budżetowej przejmuje urząd
jednostki samorządu terytorialnego.
5. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do łączenia jednostek budżetowych.
6. Likwidując jednostkę budżetową, organ, o którym mowa w ust. 1, może
postanowić o utworzeniu na bazie likwidowanej jednostki budżetowej jednostki o
innej formie organizacyjno-prawnej; w takim przypadku organ ten może również
zdecydować o przejęciu należności i zobowiązań likwidowanej jednostki
6
budżetowej przez tworzoną jednostkę.
Art. 13.
1. Prezes Rady Ministrów może utworzyć jednostkę budżetową realizującą zadania na
rzecz administracji rządowej.
2. Prezes Rady Ministrów, tworząc jednostkę budżetową, o której mowa w ust. 1,
określi zakres realizowanych przez nią zadań.
3. Jednostka budżetowa, o której mowa w ust. 1, podlega Prezesowi Rady Ministrów
albo wskazanemu przez niego właściwemu ministrowi lub kierownikowi urzędu
centralnego.
4. Przepisy art. 12 ust. 2-6 stosuje się odpowiednio.
Art. 14.
1. Samorządowymi zakładami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora
finansów publicznych, wykonujące zadania własne jednostki samorządu
terytorialnego i prowadzące działalność w zakresie:
1) gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami użytkowymi;
2) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania
ścieków komunalnych;
3) utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, składowisk i
unieszkodliwiania odpadów komunalnych;
4) kultury fizycznej i sportu, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń
sportowych;
5) utrzymania
różnych gatunków egzotycznych i krajowych zwierząt, w tym w
szczególności prowadzenia hodowli zwierząt zagrożonych wyginięciem, w
celu ich ochrony poza miejscem naturalnego występowania;
6) cmentarzy.
2. Samorządowe zakłady budżetowe odpłatnie wykonują zadania, pokrywając koszty
swojej działalności z przychodów własnych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5.
3. Podstawą gospodarki finansowej samorządowego zakładu budżetowego jest roczny
plan finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu jednostki
samorządu terytorialnego, koszty i inne obciążenia, stan środków obrotowych, stan
należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem
jednostki samorządu terytorialnego.
4. Samorządowy zakład budżetowy może otrzymywać z budżetu jednostki samorządu
terytorialnego:
1) dotacje
przedmiotowe;
2) dotacje celowe na zadania bieżące realizowane z udziałem środków, o których
mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3;
3) dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji
inwestycji.
5. W zakresie określonym w odrębnych przepisach samorządowy zakład budżetowy
może otrzymywać dotację podmiotową.
6. Nowo tworzonemu samorządowemu zakładowi budżetowemu może być przyznana
jednorazowa dotacja z budżetu jednostki samorządu terytorialnego na pierwsze
7
wyposażenie w środki obrotowe.
7. Dotacje dla samorządowego zakładu budżetowego, z wyłączeniem dotacji, o
których mowa w ust. 4 pkt 2 i 3, nie mogą przekroczyć 50% kosztów jego
działalności.
8. Samorządowy zakład budżetowy wpłaca do budżetu jednostki samorządu
terytorialnego nadwyżkę środków obrotowych, ustaloną na koniec okresu
sprawozdawczego, chyba że organ stanowiący postanowi inaczej.
9. W planie finansowym samorządowego zakładu budżetowego mogą być
dokonywane zmiany w ciągu roku w przypadku realizowania wyższych od
planowanych przychodów i kosztów, pod warunkiem że nie spowoduje to
zmniejszenia wpłat do budżetu jednostki samorządu terytorialnego ani zwiększenia
dotacji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
10. Organ, który utworzył samorządowy zakład budżetowy, może upoważnić
kierownika samorządowego zakładu budżetowego do dokonywania innych niż
określone w ust. 9 zmian w planie finansowym w ciągu roku, pod warunkiem że
nie spowoduje to zmniejszenia wpłat do budżetu jednostki samorządu
terytorialnego ani zwiększenia dotacji z budżetu jednostki samorządu
terytorialnego.
Art. 15.
1. Samorządowe zakłady budżetowe tworzą, łączą, przekształcają w inną formę
organizacyjno-prawną i likwidują organy stanowiące jednostek samorządu
terytorialnego.
2. Tworząc samorządowy zakład budżetowy, organy, o których mowa w ust. 1,
określają:
1) nazwę i siedzibę;
2) przedmiot
działalności;
3) źródła przychodów własnych;
4) stan
wyposażenia w środki obrotowe oraz składniki majątkowe przekazane w
użytkowanie samorządowemu zakładowi budżetowemu;
5) terminy i wysokość zaliczkowych wpłat do budżetu jednostki samorządu
terytorialnego oraz terminy rocznych rozliczeń nadwyżki środków obrotowych.
3. Likwidując samorządowy zakład budżetowy, organ, o którym mowa w ust. 1,
określa przeznaczenie mienia znajdującego się w użytkowaniu zakładu.
4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do łączenia samorządowych zakładów
budżetowych.
5. Przekształcenie samorządowego zakładu budżetowego w inną formę
organizacyjno-prawną wymaga uprzednio jego likwidacji.
6. Należności i zobowiązania likwidowanego samorządowego zakładu budżetowego
przejmuje organ, który podjął decyzję o likwidacji, z zastrzeżeniem ust. 7.
7. Należności i zobowiązania samorządowego zakładu budżetowego likwidowanego
w celu przekształcenia w inną formę organizacyjno-prawną przejmuje utworzona
jednostka.
Art. 16.
8
1. Minister Finansów określa, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia
gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów
budżetowych, w szczególności:
1)
sposób i tryb sporządzania planów finansowych,
2) sposób dokonywania zmian w planach finansowych jednostek budżetowych
oraz zatwierdzania tych zmian,
3) tryb pobierania dochodów i dokonywania wydatków państwowych jednostek
budżetowych,
4) sposób prowadzenia gospodarki finansowej i ustalania nadwyżki środków
obrotowych w samorządowych zakładach budżetowych
– biorąc pod uwagę przestrzeganie zasad celowego i oszczędnego dokonywania
wydatków oraz jawność, przejrzystość i terminową realizację zadań.
2. Minister Finansów, wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, uwzględni
specyfikę działalności jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych
przez Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych,
Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Agencji Wywiadu, Szefa
Centralnego Biura Antykorupcyjnego, jednostek więziennictwa podległych
Ministrowi Sprawiedliwości oraz jednostek organizacyjnych działających poza
granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 17.
Agencja wykonawcza jest państwową osobą prawną tworzoną ustawowo w celu
realizacji zadań państwa.
Art. 18.
1. Zasady
działania agencji wykonawczej określa odrębna ustawa oraz statut.
2. Ustawa, o której mowa w ust. 1, określa w szczególności:
1) ministra
sprawującego nadzór nad agencją wykonawczą;
2) cele i zadania agencji wykonawczej;
3) rodzaje przychodów i ich przeznaczenie;
4) organy agencji wykonawczej;
5) zasady gospodarowania mieniem i organy uprawnione do składania
oświadczeń woli dotyczących zarządu tym mieniem.
3. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, ramowe wymogi, jakie
powinien spełniać statut agencji wykonawczej w celu zapewnienia jednolitej i
przejrzystej organizacji wewnętrznej agencji wykonawczej pod względem
instytucjonalnym.
Art. 19.
Agencja wykonawcza prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w
niniejszej ustawie i w ustawie, o której mowa w art. 18 ust. 1.
Art. 20.
1. Podstawą gospodarki finansowej agencji wykonawczej jest roczny plan finansowo-
9