Umowa o dzieło

Przeczytaj także: Jakie formy zatrudnienia w projekcie unijnym są dozwolone?

Umową o pracę a umowa o dzieło

W przypadku umowy o dzieło strona wykonująca pracę nie jest podporządkowana stronie zamawiającej i wypłacającej wynagrodzenie. Ryzyko wykonania dzieła ciąży na jego wykonawcy, a nie na pracodawcy, jak to ma miejsce w przypadku umowy o pracę. Poza tym dzieło może wykonać każdy podmiot, także osoba prawna, natomiast praca może być świadczona tylko przez osobę fizyczną.

Jeśli pracodawca będzie chciał uniknąć zawarcia z pracownikiem umowy o pracę, zawierając z nim zamiast tego mniej dla niego korzystną umowę o dzieło w sytuacji, kiedy tak naprawdę pracownik będzie wykonywał pracę w taki sposób, jak na umowę o pracę (np. wykonawca będzie podporządkowany zamawiającemu), sąd pracy może nakazać wypłacenie wykonawcy wszystkich świadczeń przysługujących mu w trakcie trwania umowy.

Lepiej na piśmie

Forma umowy może być dowolna, a więc zarówno ustna, jak i pisemna, ale tylko wtedy, gdy wartość świadczenia nie przekracza 2 000 zł. Przy kwocie wyższej umowa, dla celów dowodowych, powinna być zawarta na piśmie. Gdyby nie była ona sporządzona pisemnie, wówczas w razie sporu sądowego na nic zdać się może powoływanie świadków czy przesłuchiwanie stron w celu udowodnienia dokonania czynności.

Może się jednak zdarzyć, że mimo braku formy pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych, przedstawienie dowodu w charakterze świadków lub dowodu z przesłuchania stron będzie uzasadnione. Będzie tak, jeśli obie strony wyrażą na to zgodę lub gdy dokument zawierający umowę został zagubiony, zniszczony lub zabrany przez osobę trzecią.

Wysokość wynagrodzenia

Wysokość wynagrodzenia powinna zostać określona w umowie. Nie jest jednak konieczne wpisywanie w umowie określonej kwoty. Można zamiast tego zawrzeć w umowie wskazówki, którymi strony umowy będą się kierować przy ustalaniu wynagrodzenia po ukończeniu dzieła. Wskazówki te powinny określać oczekiwania zlecającego co do dzieła i ewentualnie granicę wysokości wynagrodzenia.

Niekoniecznie osobiście

Warto także wiedzieć, że przyjmujący zamówienie nie musi osobiście wykonywać dzieła, chyba że wynika to z umowy. Czasem zamawiający chce, żeby konkretne zadanie wykonała konkretna osoba, ponieważ np. ma do niej zaufanie albo słyszał, że właśnie ta osoba jest mistrzem w swoim fachu. Czasem jednak wystarczy fakt, że wykonawca będzie sprawował nadzór nad wykonaniem umowy.

Odpowiedzialność za wykonanie dzieła

Wykonawca powinien wykonać dzieło zgodnie ze sposobem i terminem określonym w umowie. W przeciwnym wypadku zamawiający ma prawo wezwać wykonawcę do zmiany sposobu wykonania dzieła i wyznaczyć w tym celu odpowiedni termin, a po jego bezskutecznym upływie może od umowy odstąpić bądź powierzyć wykonanie poprawek. Może też zlecić dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt przyjmującego zamówienie – wykonawcy.

Zapłata wynagrodzenia

Po ukończeniu prac przyjmujący zamówienie zobowiązany jest wydać przedmiot umowy zamawiającemu. Ten z kolei zobowiązany jest wypłacić wynagrodzenie. Gdy dzieło realizowane jest etapami, można ustalić wypłatę wynagrodzenia w ratach.

Wynagrodzenie jest wypłacane na podstawie rachunku wystawianego przez wykonawcę. Może ono mieć formę pieniężną lub niepieniężną (bardzo rzadko), choć mającą wartość majątkową.

Jeśli nie ustalono wynagrodzenia

W przypadku, gdy nie ustalono wysokości wynagrodzenia w umowie, ani nie określono podstaw do jego ustalenia, przyjmuje się zazwyczaj typowe wynagrodzenie za tego rodzaju dzieło. Jeśli jednak w dalszym ciągu nie da się określić ceny, wypłaca się takie wynagrodzenie, jakie odpowiada uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom poniesionym na wykonanie dzieła.