Urlop macierzyński po urodzeniu martwego dziecka

Przeczytaj także: Urlop okolicznościowy a macierzyński

Pytanie: Pracownica zatrudniona na umowę o pracę na czas określony do 2008 r. w 6. tygodniu ciąży poroniła w szpitalu. Szpital poinformował o możliwości zgłoszenia dziecka martwego w urzędzie stanu cywilnego i przygotował wniosek. Pracownica zgłosiła martwe dziecko w urzędzie, żeby otrzymać odszkodowanie z ubezpieczenia. Czy przysługuje jej skrócony urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni? Pracownica nie chce korzystać z takiego urlopu, woli wrócić do pracy. Czy jeżeli pracownica nie przedstawi pracodawcy odpowiednich dokumentów, nie powiadomi o tym zdarzeniu, może normalnie przychodzić do pracy? Czy może mieć w związku z takim zachowaniem jakieś problemy?

Odpowiedź: Pracodawca nie powinien dopuszczać pracownicy do pracy przed wykorzystaniem przez nią 8 tygodni urlopu macierzyńskiego po urodzeniu martwego dziecka. Nie powinien też powrotu do pracy uzależniać od przedstawienia dokumentów, skoro z innych źródeł ma informację o urodzeniu martwego dziecka. Pracodawca za dopuszczenie do pracy pracownicy w takiej sytuacji może narazić się na grzywnę. Pracownica nie poniesie żadnej odpowiedzialności.

1. Po urodzeniu martwego dziecka - 8 tygodni urlopu macierzyńskiego

W razie urodzenia martwego dziecka pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie. Przepisy przewidują wyraźnie kiedy pracownica może zrezygnować z urlopu macierzyńskiego i przekazać pozostałą jego część do wykorzystania pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko. Dotyczy to sytuacji, kiedy pracownica po porodzie wykorzystała co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego. Okres 8 tygodni jest czasem na odbudowanie sił po porodzie. Jest to najkrótszy z okresów urlopu macierzyńskiego. Nawet w przypadku urodzenia dziecka, które od dnia narodzin przebywa w szpitalu, gdyż wymaga opieki zdrowotnej w tej formie, pracownica musi wykorzystać 8 tygodni urlopu macierzyńskiego po porodzie. Pozostałą część tego urlopu może wykorzystać po wyjściu dziecka ze szpitala.

2. Urlop macierzyński po urodzeniu martwego dziecka jest obowiązkowy

Pracownica ma zatem obowiązek wykorzystać 8-tygodniowy urlop macierzyński po urodzeniu martwego dziecka, a pracodawca nie może jej wcześniej dopuścić do pracy, nawet jeśli wola pracownicy jest inna. Okres poporodowy należy zatem przyrównać do okresu chorobowego, w którym pracownica ma regenerować siły, a nie pracować. Dopuszczając pracownicę do pracy przed upływem 8 tygodni od urodzenia martwego dziecka, pracodawca narusza przepisy prawa pracy związane z rodzicielstwem. Naraża się tym samym na grzywnę w wysokości od 1.000 do 30.000 zł.

Dopuszczenie do pracy wiąże się także z ryzykiem, iż praca w tym czasie mogłaby negatywnie wpłynąć na zdrowie pracownicy, co z kolei może się wiązać z jej roszczeniami odszkodowawczymi wobec pracodawcy, który dopuścił ją do pracy, mimo iż nie powinien. Pracodawca nie powinien udawać, iż nie wie, że pracownica urodziła martwe dziecko. Wiedział przecież, że była w ciąży. Jeśli nie dostarczyła dokumentów należy sporządzić notatkę służbową i wskazać źródło wiedzy na temat porodu i sytuacji pracownicy. Nie należy uzależniać powrotu do pracy od przedstawienia odpisu aktu zgonu dziecka. Za wcześniejszy powrót do pracy odpowie tylko pracodawca, a nie pracownica. Na nim bowiem spoczywa obowiązek znajomości i przestrzegania przepisów prawa pracy.

Podstawa prawna:

• art. 180 § 5, art. 1801 § 1, art. 181, art. 281 pkt 5 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94).

Portal Kadrowy - odpowiedzi ekspertów prawa pracy. Porady wraz z podstawą prawną otrzymasz na skrzynkę. Dajemy gwarancję profesjonalnej odpowiedzi. W portalu do pobrania m.in. wzory, wskaźniki, kalkulatory, akty prawne.