Prawo do pierwszego urlopu

Przeczytaj także: Prawo pracy na wakacje, czyli o urlopach wypoczynkowych i nie tylko

Zapamiętaj!
Wyjątkowo jako miesiąc przyjmuje się 30 dni (zarówno robocze, jak i wolne od pracy) w sytuacji, gdy pracownik nie przepracował pełnego miesiąca u jednego pracodawcy.

Przykład:
Marta L. po skończeniu studiów zawarła pierwszą w życiu umowę o pracę na okres próbny 2 tygodnie, ze spółką Tepis. Po zakończeniu okresu próbnego, Tepis nie zawarł z Martą L. kolejnej umowy o pracę. W tym samym roku Marta L. zawarła umowę o pracę z ZGKiM. W 16 dniu pracy w ZGKiM Marta L. nabędzie prawo do urlopu po miesiącu pracy.

Nabycie przez pracownika prawa do urlopu po miesiącu pracy oznacza, że:

• pracownik, który w pierwszej pracy pracował krócej niż miesiąc, nie ma prawa do urlopu (nie przysługuje mu ani urlop w naturze, ani ekwiwalent),
• pracownik może skorzystać z urlopu następnego dnia po dniu, w którym nabył prawo do urlopu.

Przykład:
Szymon J. po raz pierwszy w życiu podjął zatrudnienie 1.3.2008 r. w firmie transportowej. 21.3.2008 r. umowa o pracę rozwiązała się na mocy porozumienia stron (21 dni pracy). Pracownik nie miał prawa do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. 4.4.2008 r. Szymon J. zawarł umowę o pracę z kolejnym pracodawcą. 12.4.2008 r. Szymon J. nabył prawo do urlopu z upływem miesiąca pracy. Z urlopu może skorzystać najwcześniej 13.4.2008 r.

Art. 153 § 1 KP stanowi, że prawo do ułamkowego urlopu wypoczynkowego nabywa pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę. W praktyce pojawiają się pytania, co się będzie działo w sytuacji, gdy pracownik po raz drugi podejmie pracę w roku kalendarzowym, w którym rozpoczął swoją karierę zawodową. Na przykład pracownik po ukończeniu szkoły w kwietniu został zatrudniony od 1 maja do 31 lipca na okres próbny, a następnie nie pozostawał w zatrudnieniu i zawarł umowę o pracę z kolejnym pracodawcą 1 września tego samego roku kalendarzowego, w którym ukończył szkołę. 1 września podejmie więc pracę nie po raz pierwszy, lecz po raz drugi w roku kalendarzowym, w którym rozpoczął swoją karierę. Również w takiej sytuacji stosuje się art. 153 KP, a zatem także wówczas pracownikowi przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 1/12 za każdy przepracowany miesiąc. Celem ustawodawcy nie było bowiem pozbawienie pracownika prawa do urlopu wypoczynkowego w takiej sytuacji.

Urlop za grudzień w pierwszym roku kalendarzowym pracy

Pracownik ma prawo do urlopu „ułamkowego” za każdy przepracowany miesiąc do końca roku kalendarzowego, w którym po raz pierwszy w swoim życiu podjął pracę. Jeśli więc zacznie pracę np. 1 lutego, nabędzie prawo do urlopu ułamkowego z upływem każdego miesiąca pracy, do końca roku kalendarzowego, w tym także za pracę w grudniu. Urlopu za grudzień nie będzie mógł jednak faktycznie wykorzystać w roku kalendarzowym, w którym nabędzie do niego prawo. Z tego względu pracownikowi za grudzień przysługiwał będzie urlop zaległy, który powinien być wykorzystany do końca pierwszego kwartału roku następnego.