Prawo do pierwszego urlopu

Przeczytaj także: Prawo pracy na wakacje, czyli o urlopach wypoczynkowych i nie tylko

Należy jednak pamiętać, że do nabycia prawa do urlopu nie jest konieczne faktyczne wykonywanie pracy przez miesiąc, lecz wystarczy pozostawanie przez miesiąc w zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę.

Przykład:
Jacek F. 1.6.2008 r. rozpoczął pierwszą pracę w życiu. 5.6. pracownik uległ wypadkowi przy pracy. Jacek F. wrócił do pracy po kilku miesiącach. Prawo do urlopu po miesiącu pracy Jacek F. nabył 31.6, gdyż miesiąc nie musi zostać faktycznie przepracowany.

Zapamiętaj!
„Podjęcie pracy po raz pierwszy” nie oznacza podjęcia jakiejkolwiek pracy, ale pracy na podstawie umowy o pracę w roku kalendarzowym, w którym pracownik rozpoczyna swoją karierę zawodową w ramach stosunku pracy. Jeżeli pracownik przed zawarciem umowy o pracę wykonywał usługi na podstawie umów cywilnoprawnych, np. zlecenia, albo prowadził własną działalność gospodarczą, a dopiero potem zawarł umowę o pracę, tę umowę o pracę uważa się za „podjęcie pracy po raz pierwszy”.

Przykład:
Patryk M., po ukończeniu technikum, przez rok wykonywał pracę na podstawie umowy zlecenia. Przez następne 2 lata prowadził własną działalność gospodarczą. 1.4.2008 r. podpisał pierwszą w swoim życiu umowę o pracę. Patryk M. nabędzie prawo do urlopu 30.4.

Pracownik ma prawo do urlopu ułamkowego także wówczas, gdy zawiera swoją drugą czy kolejną umowę w życiu zawodowym, ale w pierwszym roku kalendarzowym swojej pracy zawodowej wykonywanej na podstawie umowy o pracę.

Przykład:
Jan Z. ukończył szkołę wyższą. Dyplom otrzymał w maju. Od 1.6.2008 r. został zatrudniony na podstawie umowy na okres próbny na 3 miesiące (do 31.08) na stanowisku księgowego. Po 3 miesiącach pracodawca stwierdził, że Jan Z. nie sprawdził się na tym stanowisku i nie podpisze z nim kolejnej umowy. Przez cały wrzesień Jan Z. szukał nowej pracy. Wreszcie kolejny pracodawca 1.10.2008 r. zawarł z nim umowę o pracę na 3-miesięczny okres próbny od 1.10. Mimo że jest to druga umowa o pracę w życiu zawodowym pracownika, nadal nabywa on prawo do tzw. urlopu ułamkowego, a zatem do 1/12 z upływem każdego miesiąca pracy. Jan Z. będzie nabywał urlop na tych zasadach do końca roku kalendarzowego, w którym rozpoczął swą karierę zawodową jako pracownik w ramach stosunku pracy, tj. do końca 2008 r. 1.1.2009 r. nabędzie prawo do kolejnego urlopu w pełnym wymiarze (20 dni).

Liczenie miesiąca

Pracownik nabywa prawo do pierwszego urlopu z upływem miesiąca pracy, nie zaś z upływem miesiąca kalendarzowego. Niekiedy okresy te pokrywają się – gdy stosunek pracy pracownika rozpoczyna się z początkiem miesiąca. Pracownik zatrudniony 1 stycznia nabywa prawo do pierwszego urlopu z dniem 31 stycznia, pracownik zatrudniony 1 lutego nabędzie prawo do urlopu 28 lutego. Niekiedy jednak jest tak, że pracownik zostaje zatrudniony z innym dniem niż pierwszy dzień miesiąca, np. 7 lutego (oczywiście decydujące znaczenie ma tu data rozpoczęcia pracy określona w umowie; dopiero jeśli jej nie wskazano, decyduje data zawarcia umowy). Powstaje wówczas pytanie, kiedy pracownik nabywa prawo do urlopu. Zgodnie z wyr. SN z 19.12.1996 r. (I PKN 47/96, OSNAP z 1997 r. Nr 17, poz. 310), sposób liczenia terminów określonych w art. 112 Kodeksu cywilnego nie ma zastosowania do okresów, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych. Okres pracy powinien być ustalony przy uwzględnieniu potocznego sposobu liczenia terminów, a więc:

• jego upływ następuje w dniu bezpośrednio poprzedzającym dzień, który nazwą lub datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczęto liczenie okresu (miesiąca),
• nie jest istotna ilość dni w miesiącu.