Czas pracy

Przeczytaj także: Podstawowa norma czasu pracy

Podstawowy czas pracy

Został omówiony w normach czasu pracy i jest najczęściej stosowany wobec pracowników, dla których nie trzeba wprowadzać szczególnego systemu czasu pracy.

Równoważny czas pracy

Ten system czasu pracy występuje w trzech odmianach:

1. podstawowy
2. związany z pracą przy dozorze urządzeń i pogotowiem pracy
3. związanych z pracą przy pilnowaniu mienia, ochronie osób, zakładowych strażach pożarnych i zakładowych służbach pracowniczych.

Podstawowy
Polega na możliwości przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy maksymalnie do 12 godzin w okresie rozliczeniowym nie dłuższym niż 1 miesiąc. Jednakże w przyjętym okresie rozliczeniowym każdy okres takiego przedłużenia musi zostać zrównowayghżony albo krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach, albo dniami wolnymi. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres rozliczeniowy może by wydłużony do 3 miesięcy.

Dozór urządzeń i pogotowie pracy
Ten system dopuszcza przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 16 godzin, w okresie rozliczeniowym nie przekraczającym 1 miesiąca. W tym systemie czasu pracy pracownikowi przysługuje, bezpośrednio po każdym okresie wykonania pracy w przedłużonym dobowym okresie wykonania pracy, odpoczynek przez czas odpowiadający co najmniej liczbie przepracowanych godzin – niezależnie od tygodniowego nieprzerwanego odpoczynku przewidzianego w art. 133 kodeksu pracy.

Praca przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, praca w zakładowych strażach pożarnych i zakładowych służbach ratowniczych
System ten polega na wykonaniu pracy przez 24 godziny na dobę, w okresie rozliczeniowym nie dłuższym niż 1 miesiąc. Pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikowi zatrudnionemu w takim systemie czasu pracy odpoczynek równoważny do czasu przepracowanego przez danego pracownika, możliwość korzystania z okresu odpoczynku bezpośredni po okresie pracy, niezależnie od przysługującego pracownikowi odpoczynku tygodniowego. W tym systemie istnieje możliwość wydłużenia okresów rozliczeniowych do 3 miesięcy w szczególnie uzasadnionych przypadkach oraz do 4 miesięcy przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych.

Czas pracy w ruchu ciągłym

Praca w ruchu ciągłym jest wg KP pracą, która ze względu na technologię produkcji lub konieczność ciągłego zaspakajania potrzeb ludności nie może być wstrzymana. W celu zapewnienia ruchu ciągłego konieczne jest stosowanie specjalnego systemu organizacji pracy w postaci tzw. pracy zmianowej. System ten polega na wykonywaniu pracy w różnych, następujących po sobie porach przez zmieniające się zespoły pracowników. Praca ta musi być wykonywana przez24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Czas pracy w tym systemie może zostać przedłużony do 43 godzin przeciętnie na tydzień. System pracy w ruchu ciągłym oznacza pracę 3 zmian pracujących po 8 godzin. Wydłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin może następować tylko jednego dnia w niektórych tygodniach okresu rozliczeniowego, który nie może być dłuższy niż 4 tygodnie. Okres rozliczeniowy nie może przekroczyć 4 tygodni. Od 1 stycznia roku nie ma możliwości stosowania czterobrygadowej organizacji pracy w systemie w ruchu ciągłym.