eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo pracy › Kiedy praca w niedziele i święta jest dopuszczalna?

Kiedy praca w niedziele i święta jest dopuszczalna?

2019-11-11 00:22

Kiedy praca w niedziele i święta jest dopuszczalna?

Praca w barze © fot. mat. prasowe

PRZEJDŹ DO GALERII ZDJĘĆ (2)

Poniższa porada skierowana jest do pracodawców przede wszystkim zatrudniających pracowników na podstawie Kodeksu Pracy. Poniższe uwarunkowania nie dotyczą co do zasady osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilno-prawnych oraz osób świadczących usługi w ramach wykonywania indywidualnej działalności gospodarczej. Jednak gdy dojdzie do kwestionowania charakteru stosunku pracy cywilno-prawnego i zostanie on uznany przez sąd za stosunek pracy zgodnie z Kodeksem Pracy.

Przeczytaj także: Praca w niedziele i święta - zmiany

Ustawodawca, szczegółowo określił czas, w jakim pracownikowi przysługuje prawo do korzystania z 35 godzinnego nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego.

Zgodnie z art. 1519 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks Pracy (dalej: „Kodeks pracy”) dniami wolnymi od pracy, w które powinien przypadać odpoczynek pracownika są niedziele i święta określone w przepisach o dniach wolnych od pracy.

Pracą, którą pracownik wykonuje w niedzielę i święto, jest praca wykonywana między godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w następnym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina.

Ograniczenie pracy w niedziele i święta


Mając na uwadze zmiany dotyczące tzw. niehandlowych niedziel, jak i pewne zmiany i obostrzenia dotyczące zarówno czasu pracy, ruchomego czasu pracy, jak i pracy w niedziele i święta, konieczne staje się zwrócenie uwagi na stosowane często, od dawna standardowo zasady czasu pracy, jego rozliczenia, ruchomego czasu pracy, pracy zmianowej, które są w szeregu zakładów pracy codziennością. Przede wszystkim, muszą zwracać uwagę i dla nich jest ta porada, Ci pracodawcy, którzy zatrudniają w różnego typu placówkach handlowych, sklepach, punktach usługowych, czy w usługach, które z natury rzeczy funkcjonują całą dobę bądź cały tydzień.

Zawsze na uwadze trzeba mieć 4 czynniki, będą to kolejno:
  • dni w których są ograniczenia w możliwości zatrudniania (zakaz: niedziele i święta);
  • jak i od kiedy liczy się czas w nd i święta (od godz… dnia..);
  • wyłączenia i wyjątki;
  • obowiązek udzielania dnia wolnego i co najmniej jednej niedzieli, obok alternatywnej wypłaty wynagrodzenia.

Rozpoczęcie i zakończenie niedzieli i święta


Święta, w trakcie których obowiązuje zakaz pracy zostały wskazane w Ustawie z dnia 18 stycznia 1951 roku o dniach wolnych od pracy w niedziele i święta. Są to święta narodowe oraz święta wyznaniowe Kościoła Rzymsko-Katolickiego, są to m.in. 1 stycznia, 6 stycznia, pierwszy dzień Wielkanocy itp.

Przydatne linki:
Kodeks pracy


Zarówno godzina rozpoczęcia, jak i godzina zakończenia „niedzieli bądź dnia wolnego” u każdego pracodawcy może zostać ustalona inaczej, jednakże należy w ustaleniu takim stosować przepisy prawa pracy. Zgodnie bowiem z Ustawą z dnia 18 stycznia 2018 roku o ograniczeniu handlu w niedziele i święta, wskazane jest, że niedziele i święta zgodnie z ich znaczeniem kalendarzowym, czyli jako kolejne 24 godziny przypadające między godziną 24.00 w sobotę lub dzień poprzedzający święto, a godziną 24.00 w niedzielę lub święto. Ustawa ogranicza handel oraz wykonywania czynności z nim związanych w placówkach handlowych w niedziele i święta, a także w dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy.

fot. mat. prasowe

Praca w barze

Praca w usługach gastronomicznych może być świadczona w niedziele i święta.


Ograniczenie pracy w niedziele dla placówek handlowcach


Zakaz ograniczonego handlu w niedziele i święta nie obowiązuje m.in. :
  • w stacji paliw płynnych;
  • w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu kwiatami;
  • w aptekach i punktach aptecznych;
  • w zakładach leczniczych dla zwierząt;
  • w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu pamiątkami lub dewocjonaliami;
  • w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych;
  • w placówkach pocztowych
  • w placówkach handlowych w obiektach infrastruktury krytycznej,
  • w placówkach handlowych w zakładach hotelarskich;
  • w placówkach handlowych w zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, sportu, oświaty, turystyki i wypoczynku;
  • w placówkach handlowych na dworcach;

Pracownicy należący do kościołów innych niż Rzymsko-Katolicki oraz pozostałych związków wyznaniowych


Pracownicy, którzy należą do innych kościołów i związków wyznaniowych, mogą na własną prośbę uzyskać zwolnienie od pracy na czas niezbędny do obchodzenia świat zgodnych z ich wyznaniem. Wniosek taki powinien być zgłoszony co najmniej na 7 dni przed terminem planowanej nieobecności, a nieobecność w pracy powinna zostać odpracowana.

fot. mat. prasowe

Praca

Praca pracowników w niedziele i święta może wynikać z obowiązującego pracownika rozkładu czasu pracy, a także jeśli jest konieczne wykonywanie pracy nieprzewidzianej z uwagi na szczególne potrzeby pracodawcy.


Wyjątki od zakazu pracy w niedziele i święta


Ustawodawca wprowadził jednakże wyjątki od obowiązku zwolnienia pracownika ze świadczenia pracy w niedziele i święta, tym samym praca w niedziele i święta jest dozwolona w następujących przypadkach:
  • w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
  • w ruchu ciągłym;
  • przy pracy zmianowej;
  • przy niezbędnych remontach;
  • w transporcie i w komunikacji;
  • w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych;
  • przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;
  • w rolnictwie i hodowli;
  • przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności,
  • w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta;
  • przy wykonywaniu prac:
    • polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego, odbieranych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, dni świąteczne są u niego dniami pracy,
    • zapewniających możliwość świadczenia usług o których mowa w punkcie powyżej.

Powyższe wyjątki od zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w niedziele i święta, wskazane przez ustawodawcę w Kodeksie Pracy, mają różny charakter.

Na sam początek należy wskazać sytuacje nadzwyczajne, w przypadku gdy praca w niedziele lub świąteczna wykonywana jest w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia, ochrony środowiska bądź celem usunięcia awarii.

W pozostałych przypadkach w/w praca pracowników w niedziele i święta, może wynikać z obowiązującego pracownika rozkładu czasu pracy, a także jeśli jest konieczne wykonywanie pracy nieprzewidzianej z uwagi na szczególne potrzeby pracodawcy. Należy jednak pamiętać, że szczególne potrzeby pracodawcy nie stanowią pracy możliwej jedynie w przypadku prowadzenia akcji ratowniczej lub usuwania awarii. Prace wykonywane z uwagi na szczególny charakter pracy, w tym jej znaczenie społeczne mogą być wykonywane np. przy niezbędnych remontach, w transporcie i komunikacji, w zakładowych strażach pożarnych i służbach ratowniczych, przy pilnowaniu mienia i ochronie osób, a także przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności. W tym miejscu należy dodać, iż za prace remontowe, o których wspomnieliśmy powyżej, uważa się sytuacje, gdy wykonanie prac jest niezbędne (np. zagrożenie zawalenia się budynku), bądź z uwagi na konieczność jak najszybszego zakończenia inwestycji. W innych przypadkach zatrudnienie pracowników celem wykonywania prac remontowych w niedziele i święta jest niedopuszczalne. Decyzję, czy wykonanie prac jest niezbędne, podejmuje Pracodawca, jednakże podlega ona kontroli organów.

Oddzielny charakter mają wyjątki wskazane w Kodeksie ze względu na organizację pracy przyjętą w danym zakładzie.

Wyjątki jakie zostały wskazane w ustawie, w większości dotyczą pracy we wskazanych branżach, konieczność prac z uwagi na ich użyteczność społeczną (usługi hotelarskie, usługi gastronomiczne, jednostki gospodarki komunalnej). Prace wykonywane z uwagi na ich społeczną użyteczność nie mają katalogu zamkniętego i to pracodawca może uznać ją za konieczną ze względu na jej społeczną użyteczność i codzienne potrzeby ludzkości. Pracodawca w takim przypadku powinien jednak pamiętać, iż jego decyzja może być kontrolowana przez uprawnione do tego organy.

Należy jednak pamiętać, że jeżeli pracodawca korzysta z wyjątków i dopuszcza swoich pracowników do pracy w niedziele i święta, to pracodawca powinien takim pracownikom zapewnić inny dzień wolny od wykonywania pracy. Wykonywanie przez pracownika pracy w niedzielę lub święto nie zmienia zasady, że pracownika obowiązuje pięciodniowy tydzień pracy i odpowiednia liczba dni wolnych.

Zobacz także: https://mikroporady.pl/instrukcje-i-regulaminy/instrukcje/jak-udzielac-urlopow-plan-urlopow-urlopy-bezplatne-okolicznosciowe-zdrowotne

Podstawa prawna:
  • Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks Pracy
  • Ustawa z dnia 18 stycznia 1951 roku o dniach wolnych od pracy
  • Ustawą z dnia 18 stycznia 2018 roku o ograniczeniu handlu w niedziele i święta
  • Ustawa z dnia 17 maja 1989 roku o gwarancji wolności sumienia i wyznania


Chcesz dodatkowych wyjaśnień? zadaj pytanie: https://mikroporady.pl/pytania-do-eksperta/zadaj-pytanie

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: