Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych już działa

Przeczytaj także: Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych - nowe obowiązki dla spółek

Co to jest CBRB?

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) to nowy system, w którym są gromadzone i przetwarzane informacje o beneficjentach rzeczywistych, tj. osobach fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką. Jest to rejestrem jawnym i nieodpłatnym. Publiczny charakter rejestru przyczynia się do ograniczania możliwości wykorzystywania podmiotów o charakterze korporacyjnym do nielegalnej działalności, w tym do działalności związanej z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu. Każda osoba może poznać tożsamość beneficjentów rzeczywistych spółek objętych obowiązkiem zgłoszenia do rejestru. Warto wskazać, że dane zgromadzone w rejestrze są przekazywane bezpośrednio przez osoby uprawnione do reprezentacji spółek, które pod rygorem odpowiedzialności karnej składają oświadczenie o prawdziwości zgłoszonych informacji.

Kto jest beneficjentem rzeczywistym?

Przez beneficjenta rzeczywistego ustawa AML każe rozumieć osobę fizyczną lub osoby fizyczne:

• sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad spółką poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez spółkę, lub
• w imieniu których są nawiązywane stosunki gospodarcze lub jest przeprowadzana transakcja okazjonalna.

W przypadku spółki – osoby prawnej, innej niż spółka, której papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, podlegającym wymogom ujawniania informacji na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej lub odpowiadającym im przepisom prawa państwa trzeciego, beneficjentem rzeczywistym spółki jest:

• osoba fizyczna będąca udziałowcem lub akcjonariuszem spółki, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej,
• osoba fizyczna dysponująca więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym spółki, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
• osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji spółki, lub łącznie dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie spółki, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
• osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad spółką przez posiadanie w stosunku do niej uprawnień, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351), lub
• osoba fizyczna zajmująca wyższe stanowisko kierownicze w organach spółki w przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych określonych w powyższych punktach oraz w przypadku niestwierdzenia podejrzeń prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.

Obowiązek zgłoszenia do CRBR

Należy podkreśli, iż od dnia 13 października 2019 r. każda spółka handlowa (poza notowanymi na giełdzie i spółkami partnerskimi) będzie ma 6 miesięcy na ustalenie i przekazanie informacji o swoich beneficjentach rzeczywistych.

Informacja o beneficjencie rzeczywistym musi zawierać:

• imię i nazwisko,
• obywatelstwo,
• państwo zamieszkania,
• numer PESEL albo datę urodzenia - w przypadku osób nieposiadających numeru PESEL,
• informację o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach przysługujących beneficjentowi rzeczywistemu.

Powyższe dane trzeba będzie również podać o wszystkich członkach organów lub o wspólnikach upoważnionych do reprezentowania spółki.

Każda spółka prawa handlowego powinna zatem ustalić kto jest jej beneficjentem rzeczywistym, zebrać dowody potwierdzające to ustalenie oraz dokonać zgłoszenia elektroniczne, najpóźniej do 13 kwietnia 2020. Powinna zaplanować też sposób aktualizacji tych danych, bo każda zmiana w tym zakresie powinna być zgłaszana do CRBR w ciągu 7 dni.

Co istotne, do dokonania zgłoszenia zobowiązana będzie osoba uprawniona do reprezentowania spółki, która składać je będzie wraz z oświadczeniem o prawdziwości zgłaszanych danych (pod rygorem odpowiedzialności karnej). Osoba dokonująca zgłoszenia ponosić będzie również odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną zgłoszeniem do CBRB nieprawdziwych danych, a także niezgłoszeniem w ustawowym terminie danych. Sama spółka za niezgłoszenie danych lub zgłoszenie nieprawdziwych danych może zostać ukarana karą finansową do 1.000.000 zł.

Gdzie sprawdzić kto jest beneficjentem rzeczywistym lub dokonać zgłoszenia do CRBR?

Wszelkie dane znajdują się na portalu Ministerstwa Finansów pod adresem https://crbr.podatki.gov.pl/

Marta Wysocka-Fronczek