Zakaz reklamy aptek niezgodny z prawem unijnym?

Przeczytaj także: Zakaz reklamy aptek absurdem?

Po przystąpieniu Polski do UE, zgodnie z zasadą pierwszeństwa prawa unijnego oraz zasadą lojalnej współpracy państw członkowskich w ramach Unii, organy administracji oraz sądy krajowe są obowiązane zapewnić skuteczność prawa unijnego w krajowym porządku prawnym, w szczególności dokonywania wykładni prawa krajowego w zgodzie z prawem unijnym.

- Tymczasem wprowadzony w art. 94a ust.1 prawa farmaceutycznego zakaz reklamy aptek i ich działalności nie ma swojego odpowiednika w prawie europejskim – mówi mecenas Tomasz Praschil z kancelarii SPCG. - Dyrektywa 2001/83 zawiera regulacje odnoszące się wyłącznie do reklamy produktów leczniczych. Nie zawiera przepisu, który nakazywałby lub chociażby umożliwiał wprowadzenie przez państwa członkowskie bezwzględnego zakazu reklamy aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności.

Warte uwagi w tym kontekście są również orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), w których analizowano zgodność zakazów reklamy wprowadzonych przez niektóre kraje z prawem unijnym. Przykładowo, w jednym z wyroków Trybunał oceniał bezwzględny zakaz reklamy alkoholu wprowadzony w Szwecji. Odnosząc się do kwestii neutralności prawa krajowego uznał, że napoje alkoholowe są produktami, których konsumpcja jest ściśle powiązana z uwarunkowaniami społecznymi oraz lokalnymi nawykami i przyzwyczajeniami konsumentów. Z tego względu zakaz wszelkich form reklamy może negatywnie wpływać na dostęp do rynku produktów pochodzących z innych państw członkowskich, co daje naturalną przewagę produktom krajowym, siłą rzeczy konsumentowi lepiej znanym. Podobnych rozstrzygnięć można by przytoczyć więcej.

Zatem mimo iż przedsiębiorcy z innych państw członkowskich mogą zgodnie z prawem prowadzić sprzedaż wysyłkową produktów leczniczych wydawanych bez przepisu lekarza na terytorium Polski, to w praktyce zakaz reklamy aptek pozbawia ich możliwości wejścia na nasz rynek. Uniemożliwienie jakiegokolwiek reklamowania sprzedawanych przez siebie towarów, nawet tych, których reklama jest dopuszczalna powoduje, że przedsiębiorcy prowadzący apteki poza Polską nie mają skutecznego środka dotarcia do polskich konsumentów.