Apteki w Polsce będą mogły się reklamować - przełomowy wyrok TSUE

Przeczytaj także: Zakaz reklamy aptek niezgodny z prawem unijnym?

Polski zakaz – europejski ewenement

W Polsce przez lata obowiązywał całkowity zakaz reklamy aptek, który nie miał odpowiednika w innych krajach Unii Europejskiej. Apteki mogły informować pacjentów wyłącznie o godzinach otwarcia i lokalizacji, a wszelkie inne formy komunikacji – nawet te dotyczące udogodnień czy dostępności usług – były surowo karane.

W praktyce prowadziło to do absurdalnych sytuacji, w których właściciele aptek byli ścigani za umieszczenie na witrynie informacji typu Tu możesz zapłacić kartą czy Tu mówimy po litewsku.

Szkoda też, że polska inspekcja farmaceutyczna, zamiast skupić się na bezpieczeństwie lekowym, przez lata zajmowała się ściganiem i karaniem właścicieli aptek za przyklejenie na witrynie apteki informacji Tu możesz zapłacić kartą bądź Tu mówimy po litewsku, bo i takie kurioza się trafiały – podkreśla Marcin Piskorski, prezes Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET.

Skutki restrykcji

W wyniku restrykcyjnych przepisów inspekcja farmaceutyczna prowadziła tysiące postępowań, nakładając na właścicieli aptek miliony złotych kar. Ograniczano także dostęp pacjentów do informacji o usługach, cenach leków czy udogodnieniach, co w większości krajów UE jest standardem, a nawet obowiązkiem.

Wyrok TSUE – kluczowe tezy

TSUE orzekł, że polski zakaz reklamy aptek narusza dyrektywę o handlu elektronicznym oraz swobodę świadczenia usług i przedsiębiorczości. Trybunał podkreślił, że apteki mają prawo informować o swojej działalności także online, o ile komunikacja spełnia standardy etyczne i zawodowe. Polska nie wykazała, że zakaz jest niezbędny dla ochrony zdrowia publicznego – nie udowodniono, by miał on realny wpływ na ograniczenie nadmiernego spożycia leków.

Co orzekł TSUE?

• Zakaz reklamy aptek w Polsce narusza dyrektywę o handlu elektronicznym, a także swobodę świadczenia usług i przedsiębiorczości.
• Apteki mają prawo informować o swojej działalności, także online, o ile komunikacja spełnia standardy etyczne i zawodowe.
• Polska nie wykazała, że zakaz jest niezbędny dla ochrony zdrowia publicznego – nie udowodniono, że ma realny wpływ np. na ograniczenie nadmiernego spożycia leków.

Kontekst i przyszłość rynku aptecznego

Wyrok TSUE to nie tylko koniec kontrowersyjnego zakazu, ale także sygnał dla innych regulacji ograniczających prawa przedsiębiorców w Polsce. Przykładem jest tzw. Apteka dla aptekarza 2.0, która wywłaszczyła wielu właścicieli aptek niebędących farmaceutami i obecnie także jest przedmiotem unijnej procedury skargowej.

Regulacja AdA 2.0 także podlega obecnie unijnej procedurze skargowej. Narusza bowiem unijne zasady ochrony praw przedsiębiorców, konkurencyjność i podstawowe traktaty. Nie mamy wątpliwości, że czeka ją podobny los jak zakaz reklamy aptek. Mamy jedynie nadzieję, że wydarzy się to szybciej – dodaje Marcin Piskorski.

Podsumowanie

Wyrok TSUE otwiera polski rynek apteczny na nowe możliwości, pozwalając przedsiębiorcom na rozwijanie usług propacjenckich i swobodną komunikację z pacjentami. To także ważny sygnał, że prawo unijne skutecznie chroni swobody obywatelskie i gospodarcze, nawet w obliczu restrykcyjnych, krajowych regulacji.