W dniu 11.08.2025 o 09:43, J.F pisze:
>> Tylko umyka Ci szczegół, że roszczenia mają żyjący spadkobiercy, a nie
>> pomordowani przez Niemców.
> Rodziny były dość duże, to może i spadkobierców łatwiej znależć.
> Wujkowie, siostrzeńcy, kuzyni ..

To też. Ale tu kluczowym jest przywołane przeze mnie unormowanie,
zgodnie z którym z braku spadkobierców, spadkobiercą jest Państwo Izrael
jako podmiot prawa cywilnego. Zdaje się - bo nie badałem tego - że
jeszcze sprawę utrudnia fakt, że Państwo Izrael zgodnie z prawem może
takie prawa przekazać komuś, a do polskich organów zgłasza się osoba
fizyczna z dokumentem, z którego wynika, że jest właścicielem, a nabyła
nieruchomość w wyniku postępowania spadkowego.

W przypadku postępowań spadkowych prowadzonych w Izraelu polskie organy
nie uznają automatycznie wydanych tam orzeczeń ani dokumentów
notarialnych. Polska nie ma z Izraelem umowy międzynarodowej regulującej
wzajemne uznawanie orzeczeń lub aktów w sprawach spadkowych. Oznacza to,
że zagraniczne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub inny
dokument spadkowy z Izraela może być w Polsce skuteczny wyłącznie po
przejściu procedury uznania orzeczenia zagranicznego na podstawie
przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (art. 1145-1154 KPC).

Wymaga to wykazania m.in. prawomocności orzeczenia, braku sprzeczności z
polskim porządkiem publicznym oraz istnienia wzajemności w uznawaniu
orzeczeń. Dokumenty notarialne wydane w Izraelu, które nie są
orzeczeniami sądowymi, co do zasady nie wywołują skutków prawnych w
Polsce i zazwyczaj konieczne jest wszczęcie odrębnego postępowania
spadkowego przed sądem polskim. W praktyce spadkobierca, który uzyskał
prawa do spadku na podstawie postępowania prowadzonego w Izraelu, niemal
zawsze będzie musiał potwierdzić je w Polsce. No i były kancelarie
adwokackie specjalizujące się w tych procedurach. >
> Przedwojenny KC byłby tu zasadny?

Jakby tak przed wojną zrobić postępowanie spadkowe po zamordowanym przez
hitlerowców Polaku :-)

W Polsce tym "ostatecznym spadkobiercą" jest lokalna gmina właściwa dla
umiejscowienia nieruchomości. Problem w tym, że gminy nie wdrażały tych
postępowań. Bo gdyby wdrożyły, to stały by się właścicielami tych
nieruchomości choćby w drodze zasiedzenia. Władze samorządowe jednak nie
dostrzegały tego problemu aż do momentu, gdy sądy nie zaczęły
kwestionować niektórych podejmowanych po wojnie decyzji.

Co więcej, gminy niekoniecznie były zainteresowane przejmowaniem tych
nieruchomości. Trzeba by je remontować. Często to były zabytki
wymagające renowacji. Przede wszystkim to dodatkowy problem dla
urzędników. Zgłaszający się rzekomy właściciel plus bierność lokalnych
władz samorządowych i formalnie osoba fizyczna stawała się właścicielem
nieruchomości. Od tego momentu z problemem użerali się lokatorzy. Gmina
rozkładała ręce.

Tu problemem nie jest meteorytyka, bo bez większego problemu widać
"gołym okiem", że te roszczenia są niezasadnie i obecni właściciele
przez zasiedzenie przejęli te nieruchomości gdzieś w latach 80-tych. I
gdyby wówczas ktoś to załatwił jakąś ustawą - ale były inne ważniejsze
sprawy.
--
(~) Robert Tomasik