Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Druk nr 962


Warszawa, 18 października 2012 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja






Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy o podatku od
towarów i usług.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Jerzego Borkowskiego.


(-) Maciej Banaszak; (-) Piotr
Paweł Bauć; (-) Robert Biedroń;
(-) Bartłomiej Bodio; (-) Jerzy Borkowski; (-) Artur Bramora; (-) Jan
Cedzyński; (-) Piotr Chmielowski; (-) Artur Dębski; (-) Marek Domaracki;
(-) Dariusz Cezar Dziadzio; (-) Wincenty Elsner; (-) Łukasz Gibała;
(-) Artur Górczyński; (-) Anna Grodzka; (-) Michał Kabaciński; (-) Adam
Kępiński; (-) Krzysztof Kłosowski; (-) Henryk Kmiecik; (-) Sławomir
Kopyciński; (-) Roman Kotliński; (-) Łukasz Krupa; (-) Jacek Kwiatkowski;
(-) Andrzej Lewandowski; (-) Tomasz Makowski; (-) Małgorzata
Marcinkiewicz; (-) Maciej Mroczek; (-) Jacek Najder; (-) Wanda Nowicka;
(-) Michał Tomasz Pacholski; (-) Janusz Palikot; (-) Wojciech Penkalski;
(-) Andrzej Piątak; (-) Zofia Popiołek; (-) Marek Poznański; (-) Andrzej
Rozenek; (-) Adam Rybakowicz; (-) Armand Kamil Ryfiński; (-) Paweł
Sajak; (-) Marek Stolarski; (-) Halina Szymiec-Raczyńska; (-) Maciej
Wydrzyński.
Projekt z dnia …………………………..

USTAWA

z dnia ………………………….

o zmianie ustawy – o podatku od towarów i usług

Art. 1
W art. 87 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2004 Nr 54
poz. 535) wprowadza się następujące zmiany:
1) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„Zwrot różnicy podatku, z zastrzeżeniem ust. 6, następuje w terminie 30 dni od
dnia złożenia rozliczenia przez podatnika na rachunek bankowy podatnika
w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika
w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem,
wskazane w zgłoszeniu identyfikacyjnym, o którym mowa w odrębnych
przepisach.”;
2) uchyla się ust. 2a oraz ust. 4a – 4f;
3) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
„Na umotywowany wniosek, podatnikom dokonującym dostawy towarów lub
świadczenia usług poza terytorium kraju i niedokonującym sprzedaży
opodatkowanej, przysługuje zwrot kwoty podatku naliczonego, o której mowa
w art. 86 ust. 8 pkt 1, w terminie określonym w ust. 2.”;
4) ust. 5a otrzymuje brzmienie:
„W przypadku gdy podatnik nie wykonał w okresie rozliczeniowym czynności
opodatkowanych na terytorium kraju oraz czynności wymienionych w art. 86
ust. 8 pkt 1, podatnikowi przysługuje, na jego umotywowany wniosek złożony
wraz z deklaracją podatkową, zwrot kwoty podatku naliczonego, podlegającego
odliczeniu od podatku należnego w związku z prowadzoną działalnością
gospodarczą na terytorium kraju lub poza tym terytorium, w terminie 60 dni od
dnia złożenia rozliczenia, z zastrzeżeniem art. 86 ust. 19.”;
1
 
5) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
„Na wniosek podatnika, złożony wraz z deklaracją podatkową, urząd skarbowy jest
obowiązany zwrócić różnicę podatku, o której mowa w ust. 2, w terminie 25 dni,
licząc od dnia złożenia rozliczenia, w przypadku gdy kwoty podatku naliczonego,
wykazane w deklaracji podatkowej, wynikają z:
1) faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone,
z uwzględnieniem art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.11)),
2) dokumentów celnych, deklaracji importowej oraz decyzji, o których mowa
w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34, i zostały przez podatnika zapłacone,
3) importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a, wewnątrzwspólnotowego
nabycia towarów, świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich
usługobiorca, lub dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, jeżeli
w deklaracji podatkowej została wykazana kwota podatku należnego od tych
transakcji.;
6) uchyla się ust. 13.
Art. 2
Przepisy niniejszej ustawy stosuje w stosunku do podatników, dla których bieg
terminów określonych niniejszą ustawą rozpoczął się po dniu jej wejścia w życie.
Art. 3
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia.

Uzasadnienie
1. Cele projektu.
Celem projektowanej regulacji jest skrócenie okresu, w którym urząd skarbowy ma
obowiązek dokonać zwrotu różnicy pomiędzy podatkiem naliczonym a podatkiem
należnym na podstawie ustawy – o podatku od towarów i usług, licząc od dnia złożenia
rozliczenia przez podatnika. W ten sposób następować będzie szybsze uwolnienie
środków finansowych przedsiębiorstwa, które to środki będzie ono mogło reinwestować.
Jednocześnie, celem wprowadzanego uregulowania jest także uczynienie z końca tego
okresu bezwzględnego terminu, do którego ów zwrot ma nastąpić – termin ten nie będzie
mógł być przedłużany decyzją naczelnika urzędu skarbowego.
2
 

2. Rzeczywisty stan w dziedzinie stanowiącej przedmiot regulacji.
Obecnie, zgodnie z art. 87 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. – o podatku od
towarów i usług, podatnik ma prawo do zwrotu różnicy pomiędzy podatkiem naliczonym
a podatkiem należnym, a zwrot ten – co do zasady – winien nastąpić w terminie 60 dni od
dnia złożenia rozliczenia przez podatnika. Termin ten może być też jednak przedłużony
przez naczelnika urzędu skarbowego do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia
podatnika dokonywanego w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub
postępowania podatkowego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej lub
postępowania kontrolnego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej jeżeli zasadność
zwrotu wymaga takiego dodatkowego zweryfikowania. W praktyce więc rzeczywisty
termin zwrotu podatku VAT wyznaczają maksymalne terminy prowadzenia w/w
postępowań, a ich wszczęcie może, i w praktyce tak się dzieje, stanowić pretekst do
opóźnienia wypłaty należnego podatku od towarów i usług przez urzędy skarbowe.
W sytuacji gdy te ostatnie z jakichś powodów nie są w stanie dokonać stosownego
rozliczenia podatku w
ustawowym terminie 60 dni mogą wykorzystywać swe
kompetencje kontrolne by zyskać w ten sposób na czasie i odwlec uwolnienie
zablokowanych środków danego przedsiębiorstwa.
Niestety, im dłuższy rzeczywisty czas zwrotu różnicy pomiędzy podatkiem
naliczonym a podatkiem należnym, tym negatywne konsekwencje dla przedsiębiorstw
istniejącego stanu rzeczy występują z większym natężeniem. Nie ulega bowiem
wątpliwości, że odprowadzane w ramach podatku naliczonego środki, nie przynoszą
przedsiębiorstwom zysków, zalegając jedynie bezproduktywnie, czasami przez wiele
miesięcy, na kontach urzędów skarbowych. W przypadku dużych przedsiębiorstw mogą
to być ogromne kwoty, a dla małych i średnich przedsiębiorców nader często są to kwoty
bardzo znaczące. Nie trudno sobie wyobrazić, że takie zamrożenie środków, z punktu
widzenia ekonomiki działania przedsiębiorstw jest czystym marnotrawstwem.
Warto w tym miejscu zwrócić również uwagę na zjawisko zatorów płatniczych
i problem, jaki generuje ono dla płynności finansowej przedsiębiorstw, zwłaszcza małych
i średnich. Zjawisko to polega na tym, że wskutek tego, że kontrahenci danego
przedsiębiorstwa płacą z opóźnieniem, przedsiębiorstwo to ma problemy z płynnością
finansową, co w skrajnej sytuacji może doprowadzić nawet do jego bankructwa.
W oczywisty sposób zjawiska te nasilają się w czasie dekoniunktury, kiedy coraz więcej
3
 
kontrahentów płaci z opóźnieniem. Wtedy problem płynności finansowej występuje
szczególnie często. Długi termin zwrotu podatku VAT w sposób istotny może
intensyfikować problem z płynnością finansową, a tym samym w niektórych sytuacjach
pośrednio również przyczyniać się do bankructw.
60 dni na dokonanie przez urząd skarbowy rozliczenia danego podatnika wydaje
się terminem długim i nie znajdującym uzasadnienia, a przy tym niesprzyjającym
rozwojowi gospodarki i krępującym przedsiębiorstwa. Zwiększa koszty obsługi podatku
VAT dla przedsiębiorców, nie pozwalając im na szybkie reinwestowanie swoich środków.
Dodatkowo, możliwość przedłużenia powyższego terminu decyzją przez
naczelnika urzędu skarbowego, nie tylko stwarza dla przedsiębiorców stan niepewności
ale w przypadku wydania takiej decyzji, może powodować, i często powoduje, utratę ich
płynności finansowej przez zablokowanie należnych im kwot na wiele miesięcy a nawet
lat.
Ustawodawca, niejako uświadamiając sobie jak poważnie negatywne

konsekwencje niesie dla przedsiębiorców konieczność przedłużającego się oczekiwania na
zwrot podatku VAT, w niedalekiej przeszłości wprowadził skomplikowany
i niepraktyczny zespół rozwiązań mających na celu złagodzenie skutków obowiązujących
przepisów. I tak, wprowadził on system umożliwiający przedsiębiorcy stosowny zwrot
podatku w terminie 60 dni pomimo zaistnienia przesłanek powodujących jego
przedłużenie przez naczelnika urzędu skarbowego ale to pod warunkiem złożenia przez
przedsiębiorcę stosownego zabezpieczenia majątkowego i wystąpienia z takim żądaniem,
i – co najważniejsze – zgody na to naczelnika urzędu skarbowego. Ten ostatni dokonując
oceny zabezpieczenia, de facto ocenia wiarygodność finansową przedsiębiorcy. Taka
regulacja nie przyniosła żadnych pozytywnych zmian w sferze faktycznej i z oczywistych
względów ma znikome znaczenie praktyczne.

3. Różnica pomiędzy dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym.
Istota zaproponowanego uregulowania sprowadza się do dwóch kwestii. Po
pierwsze, skrócenie okresu, w którym urząd skarbowy ma obowiązek dokonać zwrotu
różnicy pomiędzy podatkiem naliczonym a podatkiem należnym do 30 dni. Po drugie,
całkowitemu wyrugowaniu możliwości doraźnego przedłużania tego okresu decyzją
naczelnika urzędu skarbowego.
4