Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Prostą konsekwencją tej drugiej zmiany jest usunięcie z obowiązującego stanu
prawnego, zbędnego w efekcie, systemu fakultatywnego uzyskiwania zwrotu podatku
VAT w standardowym terminie 30 dni (przed zmianą – 60), pomimo skorzystania przez
naczelnika urzędu skarbowego z możliwości jego przedłużenia (w związku z zaistnieniem
ku temu podstaw) – zespołu norm pozwalających otrzymać zwrot dzięki złożeniu
zabezpieczenia majątkowego.

4. Przewidywane skutki prawne, gospodarcze i społeczne projektu.
Zaproponowane zmiany z pewnością obniżą koszty obsługi podatku VAT
ponoszone przez przedsiębiorców. Uwolnią środki finansowe, które zostaną
reinwestowane przez przedsiębiorstwa, co może wpłynąć tylko pozytywnie na ich rozwój.
Ponadto poprawi się płynność finansowa przedsiębiorstw, a tym samym znacznie rzadziej
będzie dochodziło do jej utraty i spowodowanych nią bankructw. Będzie to w sposób
szczególny sprzyjać rozwojowi małych i średnich przedsiębiorstw. Poprawa sytuacji
ekonomicznej tych ostatnich przyczyni się z kolei do rozwoju gospodarczego kraju.
Projektowana nowelizacja usunie także stan niepewności istniejący w
regulowanym obszarze. Odtąd przedsiębiorca będzie mógł już zawsze spodziewać się
należnego mu zwrotu podatku w przewidywalnym, nieodległym terminie i uwzględniać
te środki w swoich planach inwestycyjnych.
Skutkiem społecznym niniejszych zmian będzie również wzrost zaufania obywateli
do Państwa i poczucia poszanowania przez nie praw i interesów jednostki.

5. Przewidywane skutki finansowe projektu.
W ocenie projektodawców niniejszy projekt nie przyniesie negatywnych skutków
finansowych dla budżetu państwa. Zwrócone szybciej niż pod rządami dotychczas
obwiązującej ustawy środki z pewnością natychmiast zostaną reinwestowane przez
przedsiębiorców, a co za tym idzie, z powrotem zasilą konto urzędów skarbowych.

6. Zgodność regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Projektowana nowelizacja nie dotyczy materii objętej prawem Unii Europejskiej.



5
 


6
 


Warszawa, 30 października 2012 r.
BAS-WAPEiM-2787/12
Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego
projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Jerzy Borkowski)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r. poz. 32)
sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy

Podatek od towarów i usług, zwany także podatkiem od wartości dodanej
(VAT), jest uregulowany w prawie polskim przede wszystkim w ustawie
z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa VAT”).
Opiniowany
projekt
zakłada zmiany w art. 87 ustawy VAT, przewidując:
 skrócenie z 60 dni do 30 dni terminu zwrotu podatnikowi różnicy między
kwotą podatku naliczonego a kwotą podatku należnego, w sytuacji,
w której kwota podatku naliczonego jest wyższa od kwoty podatku
należnego (projektowany art. 87 ust. 2 ustawy VAT);
 skrócenie ze 180 dni do 60 dni terminu zwrotu podatnikowi kwoty
podatku naliczonego, w sytuacji, w której podatnik nie wykonał w okresie
rozliczeniowym czynności opodatkowanych na terytorium kraju oraz
czynności wymienionych w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy VAT,
(projektowany art. 87 ust. 5a ustawy VAT);
 uchylenie możliwości przedłużenia powyższych terminów przez
naczelnika urzędu skarbowego w sytuacji, w której zasadność zwrotu
wymaga dodatkowego zweryfikowania (projektowany art. 87 ust. 2
ustawy VAT);
 uchylenie instytucji zabezpieczenia majątkowego, stosowanej
fakultatywnie w celu umożliwienia szybszego zwrotu różnicy wówczas,
gdy doszło do wszczęcia procedury weryfikacyjnej (uchylenie art. 87a
ust.2, ust. 4a-4d, ust. 13 ustawy VAT).

1 tekst jedn. Dz.U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, ze zm.
1

Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od jej
ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy

Podatek VAT jest podatkiem pośrednim, który podlega harmonizacji
na
podstawie art. 113 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Podstawowym aktem prawa wtórnego Unii, regulującym przedmiot projektu
ustawy, jest dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie
wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: „dyrektywa VAT”).
Zgodnie z art. 183 dyrektywy VAT, w przypadku gdy za dany okres
rozliczeniowy kwota odliczeń przekracza kwotę VAT należnego, państwa
członkowskie mogą dokonać zwrotu lub przenieść nadwyżkę na następny okres
rozliczeniowy w oparciu o ustalone przez siebie warunki. Państwa członkowskie
mogą jednakże odmówić zwrotu lub przeniesienia, jeśli wysokość nadwyżki jest
nieznaczna.
W wyroku z dnia 18 grudnia 1997 r. w sprawie Garage Molenheide
Trybunał zajmował się przepisami prawa belgijskiego umożliwiającymi
władzom skarbowym wstrzymanie się ze zwrotem nadwyżki podatku,
w przypadku gdy istniały wątpliwości co do wysokości tego zwrotu, względnie
gdy przeciwko podatnikowi toczyło się inne postepowanie dotyczące zaległości
podatkowych. Trybunał stwierdził iż celem takich środków jest umożliwienie
właściwym organom skarbowym wstrzymanie się, w ramach działań
zapobiegawczych, od dokonywania zwrotu podatku VAT w sytuacji
uzasadnionych podejrzeń, iż miało miejsce obejście przepisów podatkowych
bądź w sytuacji, gdy zgodnie ze stanowiskiem organów skarbowych istnieje
zaległość podatkowa, która nie wynika z zeznania podatnika i którą podatnik
kwestionuje. Mimo iż stosowanie różnych środków przez państwa członkowskie
w celu zapewnienia możliwie najskuteczniejszej ochrony praw Skarbu Państwa
jest jak najbardziej uzasadnione, w działaniach tych nie można wykraczać poza
tak sformułowany cel. Oznacza to, iż środki te nie mogą być stosowane w taki
sposób, iż prowadziłoby to do systematycznego podważania prawa do odliczenia
VAT, które stanowi podstawową zasadę wspólnego systemu podatku VAT.
W wyroku z dnia 25 października 2001 r. w sprawie Komisja vs Włochy,
C-78/00, Trybunał stwierdził iż z wyraźnego brzmienia artykułu 18(4)
VI Dyrektywy (obecnie – art. 183 dyrektywy VAT), a zwłaszcza z określenia
na ustalonych przez dane państwo warunkach wynika, iż państwa członkowskie
posiadają pewną swobodę w zakresie ustalania warunków zwrotu nadwyżki
podatku VAT. Jednakże ze względu na to, iż zwrot nadwyżki podatku VAT jest
jednym z najważniejszych czynników gwarantujących zachowanie zasady
neutralności wspólnego systemu podatku VAT, warunki określone przez
państwa członkowskie nie mogą podważać tej zasady poprzez zmuszenie

2 Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006 r., str. 1, ze zm.
3 wyr. TS z dnia 18 grudnia 1997 r. w sprawie Garage Molenheide BVBA vs Begia, C-286/94, pkt 41 i 47
2

podatnika do ponoszenia całościowego lub częściowego ciężaru podatku VAT.
Warunki uzyskania zwrotu nadwyżki podatku VAT określone przez państwo
członkowskie muszą umożliwiać podatnikowi, w stosownych warunkach,
uzyskanie zwrotu całości nadpłaty wynikającej z tej nadwyżki. Zwrot
dokonywany jest w rozsądnym terminie poprzez dokonanie płatności
w środkach płynnych lub ich odpowiednikach. W żadnym przypadku przyjęta
metoda zwrotu nie może wiązać się z jakimkolwiek ryzykiem finansowym dla
podatnika.
W wyroku z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie Enel Maritsa Trybunał
Sprawiedliwości orzekł, iż 45-dniowy termin dokonania zwrotu podatku
nie narusza art. 183 dyrektywy VAT.

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Projekt ustawy nie wykracza poza autonomię państw członkowskich
w zakresie swobody określania warunków, na jakich ma dokonywać się zwrot
podatku VAT w sytuacjach wskazanych w art. 183 dyrektywy VAT. Projekt
skraca terminy zwrotu podatku naliczonego i jest zgodny z zasadą neutralności,
będącej fundamentem konstrukcji wspólnego systemu VAT.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej, w szczególności
z art. 183 dyrektywy VAT.

4. Konkluzja
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej, w szczególności
z art. 183 dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie
wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.


Dyrektor
Biura Analiz Sejmowych

Zbigniew Wrona



4 ang. wersja językowa: a reasonable period of time, fr. wersja językowa: dans un délai raisonnable
5 wyr. TS z dnia 25 października 2001 r. w sprawie Komisja vs Włochy, C-78/00, pkt 32-34 (tłum. własne)
6 wyr. TS z 12 maja 2011 r. w sprawie Enel Maritsa Iztok 3 AD vs Direktor „Obzhalvane i upravlenie na
izpalnenieto” NAP, C-107/10, pkt 61
7 Na marginesie należy zauważyć, iż niektórzy autorzy uważają obecne terminy zwrotu podatku, przewidziane
w art. 87 ust. 2 oraz art. 87 ust. 5a ustawy VAT, za wątpliwe z punktu widzenia prawa Unii, zob.
K. Lewandowski w: K. Lewandowski, P. Fałkowski, Dyrektywa VAT 2006/112. Komentarz, Warszawa 2012, str.
581
3