Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny i niektórych innych ustaw

udziału w postępowaniu. Oszacowanie kosztów związanych ze zmianą podstaw stosowania
odszkodowania z tytułu niesłusznego stosowania środka zapobiegawczego lub zabezpieczenia
majątkowego może być trudne do oszacowania, z uwagi na to, że obecnie zgromadzone dane,
co do liczby odszkodowań i zadośćuczynień, nie wykazują żadnej istotnej prawidłowości – na
przestrzeni lat 2005 – 2011 zarówno liczba osób ubiegających się o takie odszkodowanie
z tytułu niesłusznego skazania, zmieniała się, wahając od 18 osób w 2009 r. do 43 w 2007 r.
Suma zasądzonych odszkodowań za niesłuszne skazanie 19 osób była najniższa w 2011 roku
i wyniosła 326 824 zł., najwyższy zaś poziom osiągnęła w 2007 r. – 1 090 450 zł.
Odszkodowania z tytułu niesłusznego zastosowania tymczasowego aresztowania także
nie wykazują tendencji stałej, wydaje się, że są bowiem uzależnione od momentu, w którym
zapadnie prawomocne rozstrzygnięcie w sprawie, w której pozbawienie wolności nastąpiło,
nie pozostaje natomiast w żadnym związku ze stosowaną w danym roku liczbą środków
zapobiegawczych. Liczba osób co do których uznano, że ich zatrzymanie lub tymczasowe
aresztowanie było nieuzasadnione w latach 2005 – 2011 wahała się od 167 w 2010 r.
do 275 w 2008 r. Rekordową sumę odszkodowań z tego tytułu zasądzono w 2007 r.
i wynosiła ona 7 224 616 zł. Najniższą zaś zasądzono w 2009 r. – 2 388 775 zł. Tymczasem
w 2007 r. zastosowano mniejszą liczbę tymczasowych aresztowań niż np. 2005 lub
2006 roku. Szczegółowe dane na temat odszkodowań znajdują się w tabeli nr 9 załączonej do
niniejszej oceny skutków regulacji.
44 
 


Trzeba również wskazać, że na rzeczywiste przyszłe koszty Skarbu Państwa istotny
wpływ będą miały takie czynniki jak struktura i zakres przestępczości, co do kształtu których
w chwili obecnej nie można się w sposób stanowczy wypowiadać. Z punktu widzenia
możliwości bliższego oszacowania kosztów na obronę z urzędu (pełnomocnika z urzędu),
znamienne byłoby również scharakteryzowanie osoby (podmiotu), który mógłby potencjalnie
z takich instytucji skorzystać, co przy obecnych rozwiązaniach (funkcjonującym tzw. prawie
ubogich) nie jest możliwe.
Wydaje się, że wprowadzenie projektowanej regulacji nie będzie oddziaływać
bezpośrednio na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie
przedsiębiorstw, chyba że przedsiębiorca (przedsiębiorstwo) w związku z prowadzoną przez
siebie działalnością stanie się uczestnikiem postępowania karnego (bez względu na rolę
w której wystąpi) i wynik procesu karnego będzie miał bezpośredni wpływ na sytuację
osobistą lub majątkową przedsiębiorcy (bądź też majątkową przedsiębiorstwa), ale
indywidualizacja postępowania karnego wyklucza oddziaływanie procesu karnego na
samą przedsiębiorczość w szerszej skali. Wzmocnienie kontradyktoryjności procesu może
45 
 
spowodować wzrost zainteresowania usługami prawniczymi. Zwłaszcza w kontekście
szerokiego dopuszczenia przedstawicieli radców prawnych do świadczenia pomocy prawnej
polegającej na pełnieniu roli obrońcy w procesie karnym w sprawach o przestępstwa
i przestępstwa karno-skarbowe. Wydaje się natomiast, że przedstawiony projekt nie będzie
w żaden istotny sposób oddziaływał na sytuację i rozwój regionalny.


3. Zainteresowanie pracami nad projektem ustawy

Projekt niniejszej ustawy został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej,
stosownie do postanowień ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414). Zainteresowanie pracami nad
projektem zgłosił pan Jędrzej Sadowski.


4. Zgodność z przepisami Unii Europejskiej

Przedmiot projektowanej regulacji jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej.
Stanowi częściową implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE
z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego
procederu oraz ochrony ofiar, zastępującej decyzję ramową Rady 2002/629/WSiSW oraz
Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/93/UE z dnia 13 grudnia 2011 r.
w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania
seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej, zastępująca decyzję ramową Rady
2004/68/WSiSW (Dz. Urz. UE L 335 z 17.12.2011 r.).













11-10-aa
46 
 
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE z dnia 5 kwietnia 2011
r. w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz
ochrony ofiar, zastępująca decyzję ramową Rady 2002/629/WSiSW
 
Artykuł 15 Ochrona dzieci będących ofiarami handlu ludźmi podczas postępowania
przygotowawczego i sądowego
1. Państwa członkowskie podejmują środki niezbędne do zapewnienia, by podczas postępowania
przygotowawczego i sądowego, zgodnie z pozycją ofiar w danym systemie wymiaru sprawiedliwości,
właściwe organy wyznaczyły przedstawiciela dla dziecka będącego ofiarą handlu ludźmi, jeżeli,
stosownie do prawa krajowego, osoby, którym przysługuje władza rodzicielska, nie mogą
reprezentować dziecka ze względu na konflikt interesów między nimi a dzieckiem będącym ofiarą
handlu ludźmi.
2. Państwa członkowskie, zgodnie z pozycją ofiar w danym systemie wymiaru sprawiedliwości,
zapewniają dzieciom będącym ofiarami handlu ludźmi niezwłoczny dostęp do bezpłatnego doradztwa
prawnego i zastępstwa prawnego, w tym w celu dochodzenia odszkodowania, chyba że ofiary
dysponują wystarczającymi środkami finansowymi.
3. Bez uszczerbku dla prawa do obrony, państwa członkowskie podejmują środki niezbędne do
zapewnienia, by w trakcie postępowania przygotowawczego i sądowego dotyczących przestępstw, o
których mowa w art. 2 i 3:
a) przesłuchania dzieci będących ofiarami handlu ludźmi odbywały się bez nieuzasadnionej zwłoki po
zgłoszeniu faktów właściwym organom;
b) przesłuchania dzieci będących ofiarami handlu ludźmi odbywały się, w razie potrzeby, w
pomieszczeniach specjalnie przeznaczonych lub przystosowanych do tego celu;PL 15.4.2011
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 101/9
c) przesłuchania dzieci będących ofiarami handlu ludźmi prowadzone były, w razie potrzeby, przez lub
z udziałem specjalistów, odpowiednio przeszkolonych do tego celu;
d) wszystkie przesłuchania dziecka będącego ofiarą handlu ludźmi prowadziła, tam gdzie to możliwe i
właściwe, ta sama osoba;
e) liczba przesłuchań była jak najbardziej ograniczona i by były one przeprowadzane tylko w tych
przypadkach, gdy jest to absolutnie niezbędne do celów postępowania przygotowawczego i
sądowego;
f) pokrzywdzonemu dziecku mógł towarzyszyć jego przedstawiciel lub, w odpowiednich przypadkach,
wybrana przez nie osoba dorosła, o ile nie podjęto uzasadnionej decyzji o wykluczeniu takiej osoby.
4. Państwa członkowskie podejmują środki niezbędne do zapewnienia, by w trakcie postępowania
karnego dotyczącego przestępstw, o których mowa w art. 2 i 3, wszystkie przesłuchania dziecka
będącego ofiarą handlu ludźmi, lub w odpowiednich przypadkach, dziecka występującego jako
świadek, mogły być utrwalane audiowizualnie i by te utrwalone audiowizualnie przesłuchania mogły
zostać wykorzystane jako dowód w postępowaniu przed sądem karnym, zgodnie z regułami
przewidzianymi w ich prawie krajowym.
5. Państwa członkowskie podejmują środki niezbędne do zapewnienia, by w postępowaniu przed
sądem karnym dotyczącym przestępstw, o których mowa w art. 2 i 3, możliwe było zarządzenie, że:
a) rozprawa odbędzie się bez udziału publiczności; oraz
b) przesłuchanie w sądzie dziecka będącego ofiarą handlu ludźmi zostanie dokonane bez jego
obecności, w szczególności dzięki wykorzystaniu odpowiednich technologii komunikacyjnych.
6. Niniejszy artykuł ma zastosowanie bez uszczerbku dla art. 12.
 
 
Projekt ustawy o zmianie ustawy –
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego
Kodeks postępowania karnego i
i Rady 2011/36/UE z dnia 5 kwietnia
niektórych innych ustaw
2011 r. w sprawie zapobiegania

handlowi ludźmi i zwalczania tego
procederu oraz ochrony ofiar,
zastępująca decyzję ramową Rady
2002/629/WSiSW
Pkt 46 i 59 Projektu:



Art. 147 § 2a
Art. 15 ust. 4 i ust. 5 lit. b Dyrektywy


Art. 185 a § 3




Pkt 59 Projektu:



Art. 185 a § 1 i § 4 kpk
Art. 15 ust. 3 lit. e Dyrektywy






Art. 185 a § 2
Art. 15 ust. 3 lit. f Dyrektywy